شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- روابط عمومی ها به طور کلی به دو دسته نوع تقسیم می شوند:
1. روابط عمومی های خصوصی: این گروه از روابط عمومی ها، روابط عمومی هایی است که به حوزه بخش خصوصی و انتفاعی فعالیت می کنند.
2. روابط عمومی های دولتی: این بخش از روابط عمومی ها در حوزه موسسات ونهادهای عمومی، دولتی و حکومتی است.

وظیفه روابط عمومی دولتی
ما در روابط عمومی وظیفه داریم که اطلاعاتی که مردم باید بدانند را به آنها برسانیم. این اخلاقی ترین عمل در حوزه روابط عمومی است. این کار به این دلیل انجام می دهیم:
1. جامعه حق آگاهی دارد از آن چه که از منابع عمومی کشور استفاده می شود.

2. حق استفاده و بهره وری دارد و این اطلاعات می تواند بهره وری جامعه را از امکانات عمومی افزایش بدهد. این که جامعه و آحادمردم به درستی، نهادها و موسسات عمومی را بشناسد و راه بهره گیری از آن ها را بدانند، حق آن هاست. از طرفی دانستن وبهره گیری از این اطلاعات و آگاهی ها حق آن هاست و از طرفی دیگر وظیفه نهادهای عمومی، گره گشایی و تسهیل نشر این آگاهی ها و بهره وری آسان تر جامعه است. از این نظر است که نهادهای عمومی که تجلی آن ها بخش روابط عمومی آنهاست، تنها یک وظیفه اخلاقی ندارند بلکه یک وظیفه حقوقی، قانونی، الهی و انسانی بر دوش آن هاست، فراتر از آن چه که ما در روابط عمومی بخش های خصوصی شاهد آن هستیم.

اما بخش دوم بحث تاکید بر پاره ای از معیارها و ضوابط اخلاقی در حوزه ارتباطات و روابط عمومی با تکیه بر روابط عمومی درحوزه دولتی و عمومی است. گرچه بسیاری از این ضوابط و معیارهای اخلاقی که در متون دینی ما آمده است در حوزه همه روابط عمومی ها جاری است و مصداق دارد، اما تاکید در این جا، بر حوزه روابط عمومی موسسات دولتی، وزارتخانه ها ونهادهای عمومی است که از بودجه عمومی استفاده می کنند. اگر بخواهیم با یک نگاه نرم افزاری و انسانی به روابط عمومی نگاه کنیم، باید در کنار بعد علمی و بعد تکنیکی و روشی، به بعد اخلاقی و ارزشی هم توجه کنیم، که در این جا به دو بخش از ارزش های مثبت و ارزش های منفی در حوزه روابط عمومی و ارتباطات اشاره می کنم.

معیارهای اخلاقی عملکرد روابط عمومی
بخش اول ضوابط و معیارهای ایجابی و اثباتی که در روابط عمومی لازم است مورد عنایت و اهتمام قرار گیرد تا روابط عمومی عبارتند از:

1. صحت اطلاعات
تاکید بر این که اطلاعاتی که می خواهد از درون سازمان به بیرون تسری کند، اطلاعات دقیق و درستی باشد. اطلاعاتی که می خواهد از مسوولان یک نهاد به کارکنان آن منتقل بشود و اطلاعاتی که از بیرون سازمان به درون سازمان منتقل بشود،باید اطلاعات درستی باشد.

2. اطلاع رسانی به هنگام و به موقع
در ضمن این که تبادل اطلاعات باید درست و دقیق باشد، به هنگام نیز باید به جامعه منتقل شود. چرا که انتقال دیر هنگام اطلاعات مایه خسارت جامعه و عقب افتادن آحاد جامعه از بهره گیری درست از این اطلاعات می شود.

3. انتقال منصفانه اطلاعات چه از نقاط ضعف چه از نقاط قوت
شایسته است که نهاد عمومی افزون بر انتقال نقاط قوت به انتقال نقاط ضعف هم تکیه نماید و این انتقال به شیوه درستی به بیرون صورت گیرد تا از بیرون نگاه درست را به درون منتقل کند

4. رعایت کرامت انسانی و منزلت انسانی مخاطبان و جامعه:
تاکید بر این که ذهن و ضمیر آن ها بمباران اطلاعات بی جا نشود و در اتخاذ شیوه ها و روش ها، کرامت انسان ها حفظ شود وکرامت انسانی در تبادل اطلاعات منکوب و مخدوش نشود.

5. رعایت حدود مسوولان و کارکنان:
کسانی که در یک نهاد فعالیت می کنند باید به طور منصفانه معرفی شوند، سهم هر کسی به درستی منتقل شود و در طرح این اطلاعات و انتقال آن ها، حقوق افراد مورد بی اعتنایی قرار نگیرد.

6. وظیفه روابط عمومی، اعتمادسازی، کاهش فاصله میان نهادهای حکومت و آحاد جامعه و میان مسوولان و کارکنان دردرون یک نهاد است.

تهدید های اخلاق برای روابط عمومی

فهرستی از اصول ارزش های اخلاقی در ارتباط با روابط عمومی را بیان می کنیم:
1. ابتلاء به خلاف واقع گویی و دروغ و انتقال اطلاعات غلط؛
2. بزرگنمایی و مبالغه در معرفی نقاط قوت یا نقاط ضعف که می تواند به جامعه، نهاد و سازمان لطمه وارد کند؛
3. کوچک نمایی و کمتر نشان دادن واقعیت ها؛
4. رقابت های نابجا و تخریبی میان نهادهای اطلاع رسان که موجب لغزش ها و آسیب ها می شود؛
5. عدم رعایت عدالت در حقوق و فعالیت هایی که افراد و اشخاص انجام می دهند؛
6. ضمن این که نقاط ضعف سازمانی باید منتقل گردد و چاره یابی شود اما نباید این انتقال به گونه ای باشدکه اعتماد عمومی را سلب کند یا به حریم افراد لطمه بزند؛
7. سلب اختیار و مجبور ساختن دیگران: چنان خلاف واقعیت نشان داده شود که افراد از اختیار و انتخاب عاقلانه خود دور شوند.
 

نتیجه گیری/ پیشنهادها
1. تدوین منشور جامع اخلاقی و قانونی در حوزه روابط عمومی ها
2. ارتقاء جایگاه و منزلت ارتباطات و روابط عمومی در نهادهای عمومی و دولتی؛
3. ضرورت دانش افزایی و نگاه جامع متصدیان روابط عمومی در چارچوب دانشی، فنی، ارزشی و اخلاقی روابط عمومی؛
4. افزایش و حمایت های تکنیکی ابزاری و امکاناتی؛
5. توجه به فرهنگ اطلاع رسانی فراتر از روابط عمومی: تلقی این است که روابط عمومی، متکفل تبادل اطلاعات درون سازمان و بیرون آن است اما این وظیفه اختصاص به آن هاندارد. همه اعضاء یک نهاد و سازمان از مدیران گرفته تا کارکنان باید دارای نگرش روابط عمومی و صاحب احساس وظیفه نسبت به مشارکت در امر روابط عمومی باشند. وظیفه انسانی، اخلاقی و الهی و عمومی افراد است که در یک نهاد دولتی کارمی کنند؛
6. تقویت روابط عمومی بین الملل و نگاه بین المللی در کشورها: نیاز به این نگاه بین المللی، باید تقویت شود؛
7. ارتباط میان روابط عمومی ها برای این که بتوانند به صورت یک جامعه بزرگ و موثر در پیشبرد هر سه بعد یاد شده روابط عمومی تلاش کنند؛
8. روابط عمومی ها باید دارای نگاهی کثرت گرا باشند تا بتوانند برای تعامل میان ملت ها، ادیان، مذاهب و کشورها پل بزنند. روابط عمومی ها به عنوان یک رکن بسیار مهم می توانند در عرصه گفتگو و تعامل میان ادیان، مکاتب، مذاهب، تمدن ها و کشورها نقش موثری ایفاء کنند.

نویسنده: هیات تحریریه شارا
منبع مرجع:  شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)