شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا)-|| صدها میلیون کاربر شبکه‌های اجتماعی شرکت فیسبوک در سراسر جهان دوشنبه، 4 اکتبر از بروز یک اختلال گسترده در مجموعه برنامه‌های شبکه‌های اجتماعی فیسبوک و پیام‌رسان‌های واتس‌اپ، اینستاگرام ، و مسنجر فیسبوک خبر دادند.

به‌دنبال بروز این اختلال گسترده، دسترسی میلیون‌ها کاربر به این شبکه‌های اجتماعی قطع شد. این اختلال نه تنها در شبکه اجتماعی فیسبوک و تمام پیام‌رسان‌های زیر مجموعه این شرکت ایجاد شد بلکه باعث از کار افتادن سایت‌های تیک‌توک، آمازون و گوگل نیز شد.

به گزارش سایت «داون تراکر»، ساعت 11.45 صبح در شهر نیویورک بیش از 125 هزار کاربر فیسبوک از عدم دسترسی خود به فیسبوک خبر دادند. همزمان دست‌کم حداقل 98 هزار نفر از اختلال در اینستاگرام و حدود 35 هزار نفر بروز مشکلات در واتساپ نیز خبر دادند.

شبکه اجتماعی فیسبوک به طور میانگین بیش از 2.7 میلیارد کاربر روزانه دارد.

سایت «دان تراکر» نشان داد که خدمات سه شبکه اجتماعی که همه وابسته به فیسبوک هستند، ابتدا در مناطق پرجمعیت از جمله واشنگتن، پاریس و دبی قطع شده است.

به گزارش نیویورک تایمز، فیسبوک وقوع هر گونه حمله سایبری در ارتباط با متوقف شدن این شبکه اجتماعی و خدمات پیام‌رسان‌های واتس و اینستاگرام را رد کرده است.

قطع خدمات برنامه‌های فیسبوک و زیر‌مجموعه‌های این شبکه اجتماعی غیر معمول نیست، اما به ندرت اتفاق می‌افتد که همه برنامه‌های به هم پیوسته بزرگترین شرکت رسانه‌های اجتماعی در جهان به طور همزمان قطع شوند.

این شرکت چندین سال است که تلاش می‌کند زیرساخت‌های فنی اصلی فیسبوک، واتساپ و اینستاگرام را با هم ادغام کند.

دو تن از اعضای تیم امنیتی فیسبوک که از روزنامه نیویورک تایمز خواستند نامشان فاش نشود، گفتند که این اتفاق به دلیل مسائل فنی و بعید است که حمله‌ای سایبری یا عملیات هک به طور همزمان روی همه آنها تاثیر بگذارد.

فیس بوک اعلام کرد، از اینکه برخی از افراد در دسترسی به برنامه فیسبوک مشکل دارند کاملا آگاه است و گروه فنی این شرکت برای بازگرداندن خدمات این پیام‌رسان‌ها تلاش می‌کنند.

در همین حال خبرنگار العربیه گفت، خدمات گوگل، آمازون و تیک توک در کانادا به حالت طبیعی بازگشته است. این شرکت نگفته است که علت این قطعی که در حدود ساعت 11:45 به وقت نیویورک آغاز شد، چیست.

علت ساعت‌ها توقف جهانی

فیس‌بوک در بیانیه‌ای اعلام کرد که اشتباه در تغییر تنظیمات سیستم مسیریابی (روتر) دلیل اصلی اختلال شش ساعته در خدمت‌رسانی فیس‌بوک، اینستاگرام و واتساب به 3.5 میلیارد کاربر بوده است.

خبرگزاری «رویترز»، سه‌شنبه، 5 اکتبر به نقل از بیانیه فیس‌بوک‌ گزارش داد که «تیم‌های مهندسی ما متوجه شده‌اند تغییر تنظیمات در روترهای اصلی که ترافیک شبکه را بین مراکز داده ما هماهنگ می‌کنند، باعث ایجاد مشکلاتی در این ارتباط شده است.»

به گفته ایندیپندنت، اما هنوز مواردی نامشخص باقی می‌ماند، از جمله اینکه چگونه این اتفاق رخ داد و فیسبوک چه کرد تا آن را رفع کند.

توضیح فیسبوک در این زمینه مبهم بود، کما اینکه معمولا هنگام ناکامی‌های شرکت این چنین است. پست وبلاگی این شرکت فقط چهار پاراگراف بود و تنها دو پاراگراف به توضیح اتفاق و نحوه بروز آن اختصاص داده شده بود.

سانتوش جاناردان، معاون مهندسی و زیرساخت‌های فیسبوک، نوشت: «تیم مهندسی ما متوجه شده است تغییرات در پیکربندی روترهای اصلی که شبکه نقل و انتقال داده‌ها بین مراکز اطلاعات را هماهنگ می‌کنند باعث بروز مشکلاتی شد که این ارتباط را مختل کرد. اختلال در ترافیک شبکه تاثیری دومینووار بر نحوه ارتباط مراکز داده‌ها داشت و باعث توقف خدمات ما شد.»

او در ادامه افزود: «خدمات ما اکنون به حالت آنلاین برگشته‌اند و در تلاشیم آن‌ها را به حالت عادی برگردانیم. می‌خواهیم خاطرنشان کنیم که در حال حاضر معتقدیم عامل اصلی این خاموشی تغییر پیکربندی اشتباهی بوده است. همچنین هیچ شواهدی دال بر دستکاری داده‌های کاربران در نتیجه این خاموشی در دست نداریم.»

در پاراگراف‌های دیگر متن از «افراد و کسب‌و‌کارها در سراسر دنیا که به ما متکی‌اند» عذرخواهی شده و آمده است که فیسبوک می‌داند «تاثیر از دسترس خارج شدن این چنینی بر زندگی افراد چیست و از مسئولیت خود در آگاه نگه داشتن مردم درباره اختلال در خدمات مطلعیم.» فیسبوک همچنین متعهد شد درباره آنچه رخ داده است اطلاعات بیشتری کسب کند‌ــ البته نه لزوما به اشتراک بگذارد- و بفهمد چگونه می‌توان از وقوع مجدد آن‌ها در آینده اجتناب کرد.

فیسبوک همچنین شایعه‌ای را که در چرخش بود تایید کرد، مبنی بر اینکه خود این مشکل بر «ابزارهای داخلی و سیستم‌هایی که برای فعالیت‌های روزانه استفاده می‌کنیم تاثیر گذاشت و تلاش‌های ما برای تشخیص سریع و رفع مشکل را پیچیده کرد.» فیسبوک میزان این مشکل را مشخص نکرد ولی به این معنی است که کارمندان فیسبوک هم نمی‌توانستند درباره این «خاموشی» با یکدیگر ارتباط یا به سیستم‌های مورد‌نیاز برای رفع آن دسترسی داشته باشند.

از توضیح فیسبوک و همچنین اطلاعاتی که از آن زمان از منابع خارج از شرکت جمع‌آوری شده است، به نظر می‌رسد مشکل به‌دلیل نحوه اداره و هدایت ترافیک اینترنت در سراسر جهان بوده و عامل آن دو فناوری مهم است که سامانه نام دامنه (ساناد) و پروتکل دروازه‌ای مرزی نام دارند.

گرچه این فناوری‌ها کارهای متفاوتی انجام می‌دهند، نقش بنیادین هر دو در واقع یکی است: مشابه نقشه راه یا دفترچه آدرس برای ترافیک اینترنتی‌اند که بداند به چه سمت برود. وقتی درست قبل از شروع خاموشی، سوابق اطلاعات پاک یا تغییر داده شد اپ‌ها و مرورگرها نتوانستند مسیر خود را به سمت محتوای فیسبوک بیابند و همه‌ چیز فروپاشید.

اما مسائل دیگری هنوز نامشخص باقی می‌ماند. فیسبوک هیچ توضیحی ارائه نکرد که چگونه سوابق اطلاعات تغییر داده شده‌اند بدون آنکه از ابتدا محافظت کارآمدی صورت گرفته باشد، با توجه به اینکه برای اداره شرکت این‌قدر مهم‌اند.

نه تنها برای شهرت فیسبوک بلکه برای درک عموم مردم از واقعیت این شکاف در اطلاعات خطرناک است. بدون اطلاع‌رسانی مشخص و قابل تایید درباره عامل این اتفاق، نظریه‌های توطئه شکوفا شدند. برای مثال، تعدادی از افراد گفتند مارک زاکربرگ عمدا سایت را از دسترس خارج کرده است تا توجهات را از رسوایی افشاگران دور کند اما هیچ مدرکی دال بر صحت آن وجود ندارد.

بعضی موارد، از جمله هزینه واقعی این حادثه، هرگز معلوم نخواهد شد. گرچه راه‌های متفاوتی برای تخمین آن وجود دارد، برای مثال فیسبوک هر ساعت ۱۰ میلیون دلار از دست می‌دهد و شش ساعت از دسترس خارج بود، یا اینکه ارزش سهام‌های مارک زاکربرگ حدود ۷ میلیارد دلار کاهش یافت، اما خیلی سخت بشود میزان واقعی خسارت در سراسر جهان را محاسبه کرد.

برخی از هزینه‌هایی که شاید در این بازه زمانی خرج می‌شد می‌تواند دوباره به شرکت برگردد، چون حالا که سایت برگشته است تبلیغ‌کنندگان احتمالا دوباره از همان بودجه خود برای تبلیغات استفاده خواهند کرد. اما برخی از این مخارج برای همیشه از دست رفته است: مارک زاکربرگ پیش‌تر ابراز نگرانی کرده بود که وقتی کاربران هنگام از دسترس خارج شدن سرویس‌های شرکت، به‌ویژه اپ‌های گفتگو، را ترک می‌کنند ممکن است دیگر هرگز برنگردند.

فیسبوک در عذرخواهی خود به طیف گسترده شرکت‌هایی که برای فعالیت به سرویس‌های آن متکی هستند تاکید کرد، اقدامی که در مرکز دفاع این شرکت علیه فشارهای قانون‌گذاران و تغییرهای مدنظر اپل است تا میزان ردیابی کاربران فیسبوک را محدود کند. یکی از پیام‌های مثال‌زدنی که در بخشی از عذرخواهی فیسبوک در حساب توییتر آن آمده است، نوشت: «خطاب به جماعت بزرگی از افراد و کسب‌و‌کارهایی که در سراسر جهان به ما متکی‌اند: پوزش می‌خواهیم.»

دو ضربه طی یک روز

قطعی کم‌سابقه و فراگیر چند ساعته فیس‌بوک‌ دومین ضربه به این شبکه جهانی طی کمتر از 24 ساعت بوده است. تنها ساعاتی پیش از این بحران، فیس‌بوک متهم شده بود که سودآوری را بر «تنگ‌کردن فضا علیه گفتمان نفرت‌پراکنی» ‌و «پخش اطلاعات» نادرست ترجیح می‌دهد.

این بحران همچنین باعث سقوط حدود 5 درصدی سهام فیس‌بوک‌ شد که از نوامبر سال گذشته بی‌سابقه بوده است.

نت‌بلاکس اعلام کرد، قطعی سرویس‌های فیس‌بوک بیش از 500 میلیون دلار به اقتصاد جهانی ضرر وارد کرد.

اظهار نظر کاربران

همزمان، هشتگ facebookdown به‌سرعت شروع به ترند شدن کرد. برخی از کاربران گفتند از قطعی ناگهانی این سرویس‌ها ناراحت شده‌اند و برخی دیگر این موضوع را دستمانه طنز قرار دادند.

فیس‌بوک منفعت خود را به امنیت کاربران ترجیح می‌دهد

فرانسیس هاگن، یکی از کارمندان سابق «فیس‌بوک»، در جلسه استماع سنای آمریکا شهادت داد که این کمپانی بزرگ «منفعت نجومی خود را به امنیت کاربران ترجیح می‌دهد».

به گزارش وبگاه «پولیتیکو»، سه‌شنبه، 5 اکتبر 2021، هاگن در جلسه استماع سنا گفت «نمونه‌های متعددی» وجود دارد مبنی بر اینکه فیس‌بوک اجازه داده است «محتویات نفرت‌پراکنانه» از طریق این شبکه اجتماعی منتشر شود.

به گفته هاگن، فیس‌بوک تنها می‌تواند با 3 تا 5 درصد محتوای نفرت‌انگیز مقابله کند، و باقی پخش می‌شود.

او تاکید کرد که اصلاح «بخش 230» می‌تواند بیشترین کمک را به «مهار خطرات فراگیر فیس‌بوک» بکند. «بخش 230» آیین‌نامه‌ای مصوبِ کنگره آمریکا در سال 1996 است، که مسئولیت قانونی محتویاتی که کاربران‌شان پست می‌کنند را متوجه شبکه‌های اجتماعی اینترنتی نمی‌داند.

«بخش 230» مدت‌هاست در کانون بحث‌های کنگره بوده مبنی بر اینکه شبکه‌های اجتماعی چقدر باید در قبال محتویات منتشرشده توسط کاربران‌شان مسئول شناخته شوند، و اینکه این کمپانی‌ها تا چه حد باید محتویات کاربران را کنترل کنند. قانونگذاران هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه، به علاوه دو رئیس‌جمهوری فعلی و پیشین آمریکا، جو بایدن و دونالد ترامپ، همگی خواستار تجدید نظر در این آیین‌نامه یا لغو کلی آن بوده‌اند.

در جریان جلسه استماع سه‌شنبه، سناتور مارشا بلکبرن تاکید کرد که ظاهرا فیس‌بوک، با اشباع «بازار نوجوانان»، اکنون مترصد جذب «کودکان و خردسالان» به خود است تا بتواند از آنها برای «بازاریابی» بهره ببرد.

سناتور ایالت تنسی گفت: «گرچه فیس‌بوک می‌گوید که کودکان زیر سیزده سال اجازه ندارند در فیس‌بوک یا اینستاگرام حساب درست کنند، ولی ما می‌دانیم که کلی بچه در آنجا هست. خود فیس‌بوک اعلام کرد که اخیراً 600000 حساب کودکان زیر سیزده سال را بسته است. سوال این است، که اگر در وهله اول چشم بر آنها نبسته بودند، این کودکان چطور می‌توانستند حساب درست کنند؟»

بلکبرن همچنین مدعی شد که فیس‌بوک «چشمان خود را بر استثمار آشکار انسان در بستر آن، همچون قاچاق، کار اجباری، و بزهکاری بسته است». به گفته وی، «با روشنگری در باب فعالیت‌های مارک زاکربرگ مدیر فیسبوک، ما تلاش داریم آن را پاسخگو کنیم.»

مارک زاکربرگ به انتقادها از فیسبوک پاسخ داد

مارک زاکربرگ، رئیس فیس بوک، از شرکت خود در برابر اتهامات مطرح شده مبنی بر اینکه منفعتش را بر ایمنی کاربران مقدم می‌داند، دفاع کرد.

به تازگی فرانسیس هاگن مدیر سابق تولیدات شرکت فیس بوک که اخیرا به افشاگری علیه این ابرشرکت دست زده است.

همزمان فیس بوک اتهامات خانم هاگن را رد کرده و از تدابیر نظارتی ومراقبتی که بعد از انتخابات سال ۲۰۲۰ به وجود آورده دفاع کرد.

فیسبوک، واتس‌اپ و اینستاگرام دوباره در دسترس قرار گرفتند

فیسبوک و شبکه‌های زیر مجموعه آن پس از چند ساعت اختلال که علت آن مشکلات فنی عنوان شد، دوباره فعال شدند. این اختلال غیرمعمول در اغلب مناطق جهان حدود شش ساعت طول کشید.
 

قطع چند ساعته فیس‌بوک، ۷۰ میلیون نفر را روانه تلگرام کرد

برنامک پیام‌رسان تلگرام اعلام کرده است که در طول قطعی شش ساعته فیس‌بوک و واتس‌اپ، ۷۰ میلیون کاربر جدید به تلگرام پیوسته‌اند.

پاول دورف، بنیان‌گذار و مدیرعامل تلگرام، از بالارفتن چشمگیر آنچه «افزایش رکورد ثبت‌نام و فعالیت کاربران» نامید، خبر داد.

گفتنی است که در سال 2019 ، یک اختلال و قطعی مشابه در شبکه فیسبوک رخ داد که حدود یک ساعت به طول انجامید. در آن زمان فیسبوک اعلام کرد که این قطعی به دلیل یک مشکل فنی رخ داده است.

وقتی شبکه های تحویل محتوا یا CDN ها به اینترنت متصل نباشند ممکن است وب سایت‌های اصلی کار نکنند. این موضوع در ماه ژوئن هنگامی که یکی از CDNها ، Fastly ، به دلیل مشکلات فنی از کار افتاد، اتفاق افتاد.