شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- نقش تبلیغات در معرفی یک کالا برای فروش، بر کسی پوشیده نیست. کتاب نیز به عنوان یک کالای فرهنگی در کنار دیگر محصولات نیاز هر یک از افراد جامعه است. برای ترویج فرهنگ مطالعه در میان مردم راه های بسیاری وجود دارد اما نقش رسانه های گروهی بخصوص رادیو و تلویزیون در شفاف سازی فضای عدم اعتماد به کتاب های بازار نشر و ایجاد علاقه مندی در بین افراد مختلف بسیار قابل توجه است. در کنار تبلیغات کالاهای رنگارنگ تلویزیون جای خالی کتاب به چشم می خورد.
 

به گزارش ایسکانیوز، استقبال از کتاب و کتابخوانی در میان ایرانیان رونق چندانی ندارد. بسیاری از افراد برای گذران وقت شان راه هایی جز کتاب خواندن را انتخاب می کنند. البته کتاب شان و جایگاه خود را دارد ولی این محصول فرهنگی نیز به نوعی کالاست اما یک کالای فرهنگی و برای فروش و معرفی این کالا به شیوه هایی تازه ای برای تبلیغ و به فروش رساندن آن نیاز است، حال در این میان تلویزیون و برنامه های فرهنگی آن می توانند در معرفی و فروش این محصول فرهنگی به عموم مردم کمک کنند. فروش بالای برخی از عناوین کتاب گواه این مطلب است که بسیاری از کتابها به صورت تبلیغات دهان به دهان در میان علاقمندان به مطالعه و دیگر افراد معرفی می شوند در صورتی که رسانه ها و بخصوص صدا و سیما می توانند در فروش و معرفی انواع کتابها به مردم یاری رسان باشند. حال در این میان تا چه میزان برنامه های تلویزیونی و تبلیغات رسانه ای در معرفی و تبلیغ کتاب راهگشا بوده اند سوالی است که باید از کتابفروشی ها و صاحبان نشر پرسید.

سمانه مومنی کارشناس ارشد علوم ارتباطات درباره نقش رسانه ها در ترویج فرهنگ کتاب خوانی در میان مردم در این خصوص به ایسکانیوز گفت: صدا و سیما به عنوان یکی از نهادهای تاثییر گذار در جامعه پذیری مردم است و به عبارتی قطب فرهنگ ساز یک کشور و جامعه می تواند باشد و مردم را با تبلیغات به سمت مطالعه و کتابخوانی و هر آنچه که مدنظرش است بکشاند؛ در این راستا یک نیازسنجی بایستی صورت بگیرد. به این معنا که مردم به چه کتابهایی علاقمند هستند و این نیازسنجی در اختیار ناشران قرار بگیرد و ناشران با بررسی اولین های مورد نیاز مردم، حمایت های خود را در راستای انتشار و توزیع کتابهای مورد نیاز انجام دهند و این باعث می شود که من نوعی به هر حوزه ای که علاقمند هستم بهتر به کتاب مورد نظر دسترسی پیدا کنم.

مومنی در مورد تبلیغات تلویزیونی کتاب خاطرنشان کرد: یکی دو مورد از تبلیغات تلویزیونی کتاب را دیده ام و به نظرم زیاد جذاب نبود و می توانستند از رنگ و لعاب بهتری برای ساخت این گونه تبلیغات استفاده کنند؛ در صورتی که از این تبلیغات می توان برای ترغیب افراد به کتاب خواندن، بخصوص برای کودکان که علاقمند به تماشای تبلیغات تلویزیونی هستند استفاده کرد. در حالی که متاسفانه این امر تاکنون کمتر اتفاق افتاده و در این حوزه کمتر کار شده است زیرا اگر ما به دنبال فرهنک مطالعه هستیم باید این مسئله را از سنین پایین و حتی پیش از دبستان آغاز کنیم در طول زندگی همه افراد یک جامعه باید از مدرسه شروع شود تا دانشگاه و بالاتر از آن نهادینه شود.

وی افزود: بررسی ها نشان می دهد که مطالعه و کتابخوانی وضعیت مطلوبی در ایران ندارد و عمدتا مردم ایران از خرید و مطالعه کتاب گریزان هستند و به نظر من اقدامات لازم و جدی در زمینه اشاعه فرهنگ مطالعه صورت نگرفته است البته کارهایی مانند برپایی نمایشگاه کتاب و اقداماتی از این دست برای ترغیب مردم به مطالعه انجام شده که البته می توانستند با شیوه های دیگر اقدامات موثرتری را انجام دهند که متاسفانه تا کنون صورت نگرفته لذا در ترویج فرهنگ کتابخوانی نیازمند تبلیغات، اطلاع رسانی و فرهنگ سازی در رسانه بخصوص رادیو و تلویزیون هستیم.

این کارشناس علوم ارتباطات اظهار کرد: سازمان صدا و سیما می تواند اقدامات خوبی در راستای تبلیغ واطلاع رسانی در مورد کتاب ها انجام دهد. این سازمان می تواند با ساخت فیلم هایی در راستای معرفی کتاب، ترویج فرهنگ اهدای کتاب، معرفی کتاب های پر فروش و یا تازه های نشر در بخش ثابتی از اخبار و دعوت از نویسنده برای معرفی آثارش و... انجام دهد. تبلیغات کالاها بخش عمده ای از حجم برنامه های صدا و سیما را به خود اختصاص داده و در این میان مسئولان رسانه می توانند از تبلیغات کتاب ها استفاده کنند و یکی از این کالاهای تبلیغی می تواند کتاب باشد و این تبلیغات است که مردم را به سمت کتاب و کتابخوانی می کشاند.

مومنی بیان کرد: رسانه های گروهی مثل رادیو و تلویزیون بجز معدود برنامه هایی که پخش می شود هیچ پوشش گسترده ای در جهت گسترش فرهنگ کتابخوانی نداشتند و بیشترین بار در این حوزه برعهده رسانه و نشریات است و به نظرم نشریات برای تحریک من مخاطب، هیچ تحریک خاصی نداشته اند در حالی که مخاطبان نیازمند مطالب غنی و پربارتری از تلویزیون مانند جلسات نقد و بررسی کتاب، آمار دقیق کتابفروشی ها و ...باشند و بایستی در زمینه ترویج کتابخوانی شاهد اقدامات موثر از سوی دستگاه های خصوصی و دولتی در زمینه کتاب خوانی و گسترش فرهنک مطالعه داشته باشیم.

این کارشناس ارتباطات گفت: با توجه به اینکه دانش آموخته علوم ارتباطات هستم به نظرم دلیل اینکه مردم کمتر به سمت کتاب و کتبخوانی می روند؛ عدم توسعه نشر الکترونیک در ایران است زیرا هزینه بالای کتاب جزو مواردی است که مانع کتابخوانی است و راه حلش اشاعه نشر الکترونیک و افزایش کتابخانه های عمومی است.

وی اضافه کرد: موضوع و محتوای کتاب علاوه بر حوزه چاپ به صورت اینترنتی آنلاین یا آفنلاین دردسترس عموم قرار بگیرد و با هزینه کمتر از هزینه کتاب چاپی، PDF کتاب در اختیار همه قرار بگیرد البته در ایران مردم بیشتر دوست دارند از نوع کاغذی کتاب استفاده کنند در حالی که نوع الکترونیکی یک اثر کارآمد تر است زیرا هزینه کمتری برای خرید اثر پرداخت می شود و وقت کمتری برای تهیه این نوع از کتاب های صرف می شود و قابل دسترس تر است کتابهای چاپی بوده و وسعت انتشاراتش خیلی بالاست.

خبرنگار: بخشی پور/ انتشار: سلیمی