شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- این احتمال قوی وجود دارد که بیشتر افرادی که انسان در خلال زندگی روزمره با آنها صحبت می کند، به او دروغ بگویند. البته پذیرش این حقیقت مشکل است. اما واقعیت این می باشد، که حتی نزدیکترین دوستان و همکاران هم بگونه ای مستمر به انسان دروغ می گویند.

رابرت فلدمن روانشناس دانشگاه ماساچوست بیش از یک دهه در مورد دروغگویی پژوهش و بررسی کرده است. برخی از نتایج این پژوهش و بررسی شگفت آورند. مثلا اینکه 60 درصد مردم در خلال یک گفت و گوی ده دقیقه ای به طور متوسط دو یا سه بار دروغ می گویند. جالب تر اینکه بیشتر آنها تا زمانی که نوار سخنان شان دوباره برای شان پخش شد، حتی متوجه نشده بودند که دروغ گفته اند. این نتایج برخی واقعیت های جالب دیگر را هم نشان داده اند. مثلا اینکه زنان و مردان هر دو دروغ می گویند. اما نیت شان با یکدیگر تفاوت دارد. کمااینکه این روانشناس خاطرنشان می کند: زنان بیشتر از آن رو دروغ می گویند، که مایلند به طرف صحبت شان احساس خوبی دست بدهد. اما مردان اغلب به این سبب دروغ می گویند، که خودشان را بهتر از آن که هستند، جلوه بدهند.

وی همچنین به این گفته مارک تواین اشاره می کند: یک مرد هیچ گاه به اندازه وقتی صداقت ندارد، که اعتراف می کند دروغگو است.  

پژوهش دکتر لیانه تن برینکه از دانشکده اقتصاد هاس نیز نشان می دهد، با اینکه بیشتر مردم غریزه ای دارند که می توانند متوجه شوند افراد دارند دروغ می گویند، اما دوست دارند به خود بقبولانند که غریزه شان اشتباه می کند. در عین حال مردم از اینکه در محیط های حرفه ای در مورد دروغگویان هشدار دهند، تردید دارند. زیرا به خاطر مظنون شدن به دیگران، احساس گناه می کنند.

خوشبختانه این دکتر در گزارش پژوهش خود به عاداتی اشاره کرده، که ویژگی مشترک دروغگویان هستند. با دقت در این عادت می توانیم بدون احساس گناه تا جایی که امکان دارد، از اینگونه دروغگویان دوری کنیم.


دروغگویان جلوی دهانشان را می گیرند
اغلب افراد در هنگام دروغ گفتن، با دست جلوی دهان خود را می گیرند. فراتر اینکه دست زدن ناخودآگاه به لب ها نیز، می تواند نشانگر دروغگویی باشد. زیرا این اقدام ناخودآگاه نشانه بستن راه بر گفت و گوی دوجانبه است. مردم در هنگام دروغگویی همچنین بخشی از دیگر قسمت های بدن مانند سر، گردن و شکم شان را هم، می پوشانند. زیرا دروغگویی سبب می شود، احساس آسیب پذیری و در معرض حمله بودن به آنها دست بدهد.

دروغگویان مرتب حرف خود را تکرار می کنند، و جزئیات بیش از اندازه به زبان می آورند

دروغگویان از سکوت نفرت دارند. بنابراین اغلب می کوشند با سخن گفتن بیش از اندازه نیاز، سکوت را بشکنند. به همین سبب هرقدر طرف صحبت شان ساکت تر باقی بماند، آنها برای تاکید بر راست بودن گفته های خود و قانع کردن طرف مقابل، جزئیات بیشتری را درباره موضوع مورد بحث به زبان می آورند. همچنین بارها و بارها گفته های خود را تکرار می کنند.

دروغگویان آماده فرارند
افراد معمولا در هنگام دروغگویی، در تلاشی ناخودآگاه در پی یافتن راه فرار هستند. بنابراین اگر در چنین زمانی نشسته باشند، بدن شان را به سوی در متمایل می کنند. اگر هم ایستاده باشند، حتی خود را به سمت حرکت در می دهند. همچنین ناخودآگاه از حالت آسوده نشستن یا ایستادن درمی آیند، و بدن شان را به صورت سیخ و یا به حالت مراقبت درمی آورند.

کلام و حرکات بدنی دروغگویان با هم همخوانی ندارند
دروغگویی کلامی کار آسانی می باشد. اما بدن ما از حقیقت آگاه است، و آن را نشان می دهد. مثلا دروغگو در حالی که دارد ماجرای ناخوشایندی را که سبب نیامدنش به سر کار شده تعریف می کند، لبخند به لب دارد.

حالت تنفس دروغگویان تغییر می کند
مردم در هنگام دروغ گفتن در اقدامی واکنشی عمیق تر نفس می کشند. چراکه دروغگویی سبب تغییر ضربان قلب و گردش خون می گردد. گاهی دروغگویان حتی در سخن گفتن دچار مشکل می شوند. چراکه خشک شدن دهان جزئی از واکنش طبیعی بدن به دروغگویی است.

تغییر مسیر نگاه
اینکه می گویند چشم ها پنجره روح انسان هستند، به ویژه زمانی صدق می کند که دارد دروغ می گوید. البته برغم آنچه پنداشته می شود، محلی که فرد به آن نگاه می کند، مهم نیست. بلکه آنچه اهمیت دارد، این می باشد که مسیر نگاهش تغییر کند. مثلا برخی در هنگامی که دارند راست می گویند، مستقیم و به بالا  نگاه می کنند. اما در وقت دروغگویی سرشان را پایین می اندازند. بعضی دیگر درست برعکس این حرکات را نشان می دهند. به هر حال تغییر مسیر نگاه می تواند، نشانه ای دقیق از دروغگویی باشد. ولی این مساله هم در کل جهان رواج دارد که مردم در هنگام دروغگویی به سمت در نگاه می کنند، که در ناخودآگاه شان مفری برای گریز است.

حالت تهاجمی به خود گرفتن
دروغگویان معمولا در ضمن گفت و گو بی هیچ دلیلی حالت تهاجمی به خود می گیرند. بگونه ای که گاه حتی حرکات شان خصمانه می شود. گاهی نیز مدت ها بدون اینکه حتی پلک بزنند، به چشمان مخاطب نگاه می کنند. زیرا در تلاشند، به این ترتیب راستگو به نظر برسند.

بیقراری
بیقراری نشانه ای آشکار از عصبی بودن است. حتی دروغگویان حرفه ای هم نگرانند، که دیگران حرف شان را باور نکنند. بنابراین انرژی ناشی از عصبی بودن را از طریق بازی با موهای خود، ضربه زدن به زمین با پای شان، کشیدن گوش های خویش، و کارهایی از این دست، بیرون می ریزند. حرکت دادن پاها نشانه ای رایج از عصبی بودن در پیوند با دروغگویی است. زیرا دروغگویان احساس آسیب پذیری می کنند، و بدنشان می خواهد بگریزد.

نتیجه گیری
عادات مورد اشاره در پژوهش های گوناگون به اثبات رسیده اند. اما حتی با توجه به آنچه گفته شد، نباید به سرعت در مورد دیگران قضاوت کنیم. زیرا مهم ترین چیز این است، که از رفتارشان مثلا شیوه نگاه کردن آنها در گفت و گوی در حالت عادی شان آگاهی داشته باشیم. همچنین ابتلا به برخی از بیماری ها مانند بیش فعالی سبب می شوند، مبتلایان همواره حالت بیقراری داشته باشند. پس نمی توان چنین حالتی را همیشه دلیلی بر دروغگویی دانست.

به گزارش ایران جوان، از دیگر سو روان آزارها اینگونه رفتارها را بروز نمی دهند. زیرا از دروغگویی احساس گناه نمی کنند، و عصبی نمی شوند. بنابراین باید در هنگام قضاوت کاملا جانب احتیاط را رعایت کرد.