شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- گستردگی و تاثیر اخبار جعلی در انتخابات سال گذشته آمریکا سرانجام فیس بوک و گوگل را به مبارزه با نشر اخبار نادرست کشاند. گوگل با تولید یک محصول درستی‌آزمایی و فیس‌بوک با ابزاری برای آموزش کاربران به‌روز می‌شوند.

انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا به خوبی مبرم بودن یک مشکل را نشان داد: اخبار جعلی و تاثیر آن در هدایت جوامع. البته این‌که اشخاص و موسساتی در پی سودهای مالی یا سیاسی دست به انتشار اخبار جعلی بزنند به انتخابات اخیر آمریکا محدود نمی‌شود. اما در جریان کمپین‌های انتخاباتی سال گذشته انتشار و نفوذ اخبار جعلی به مرز وحشتناکی رسید.

بر اساس یک تحلیل محتوا که رسانه بازفید سه ماه پیش از انتخابات انجام داده، استقبال از اخبار جعلی سه برابر بیشتر از اخبار واقعی بوده است. انتشار خبرهایی جعلی که به اعتقاد و تحلیل بسیاری از ناظران رسانه، در شکست هیلاری کلینتون نقش جدی داشت.

اخبار جعلی اما عموما از کانال شبکه‌های اجتماعی بود که توانستند تا آن‌جا پیش روند که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان هدایت امور را به دست گرفتند. در این میان فیس‌بوک و گوگل از متهمان شماره اول بودند. تولیدکنندگان اخبار جعلی با استفاده از سازوکار این پلت‌فرم‌های اینترنتی به کلیک‌های بیش‌تر و در نتیجه به هدف سیاسی و مالی خود نزدیک می‌شدند. اگرچه گوگل و فیس‌بوک خود به صورت فعال نقشی در تولید محتوای جعلی نداشتند و در پی انتقادات پلت‌فرم‌های تولید محتواهای جعلی را از خدمات تبلیغات آن‌لاین خود محروم کردند اما تنها در چند روز اخیر بود که راهکار خود برای مبارزه با نشر اخبار جعلی را اعلام کردند.

در حالی که اروپا به روزهای سرنوشت‌ساز دو انتخابات فرانسه و آلمان که می‌تواند صحنه سیاسی دو قدرت جهان را به کلی دگرگون کند نزدیک می‌شود، فیس‌بوک و گوگل راهکارهای خود برای مقابله با جعل اخبار را به صورت جداگانه منتشر کردند.

گوگل و تولید یک محصول جدید
گوگل روز جمعه اعلام کرد که در آینده نزدیک اخبار و مقالات در گوگل برچسب Fact Check خواهند داشت. گوگل خود مسئول بررسی درستی اخبار نخواهد بود بلکه کمپانی تولیدکننده‌ی برچسب Fact Check وضعیت درستی مقالات و خبرهایی که از سوی سایت‌های خبری یا موسسات درستی‌آزمایی بررسی شده‌اند را کنترل خواهد کرد.

برچسب Fact Check در همه صفحات گوگل در زیر نتیجه جستجو دیده خواهد شد و به کاربر این امکان را می‌دهد که فورا از درست یا نادرست بودن محتوا اطلاع یابد. کاربر در کنار تیتر خبری که سربلند از بوته آزمایش بیرون آمده است، فورا کلمه درست (True) و در کنار تیتر خبر جعلی فورا کلمه نادرست (False) را مشاهده خواهد کرد.

البته طبیعتا این موضوع دربرگیرنده‌ی همه اخبار منتشرشده نخواهد شد اما دست‌کم وقتی خبری در جهان آن‌لاین بسیار داغ می‌شود سریع سوژه‌ی کار درستی‌آزمایی قرار می‌گیرد و گوگل از طریق برچسب Fact Check نتیجه‌ی درست یا جعلی بودن خبر را در نتایج جستجو به نمایش می‌گذارد.

فیس‌بوک و تلاش برای ارتقای آگاهی
فیس‌بوک نیز در پی لگام زدن به اخبار جعلی در پلت‌فرم خود برآمده است. بر اساس توضیح ارایه شده از سوی فیس‌بوک، این کمپانی بر سه حوزه مختلف در این راه تمرکز دارد. یکی از اولین اقدامات که پیشاپیش آغاز شده، اختلال در مشوق‌های مالی طراحان اخبار جعلی است مثل قطع خدمات تبلیغات آن‌لاین.

حوزه دیگر، تولید محصولات جدید برای توقف پخش اخبار جعلی روی فیس‌بوک است و در نهایت، فیس‌بوک می‌خواهد به شهروندان کمک کند تا خود بتوانند درباره اخبار گوناگون داوری کنند و اخباری را که پتانسیل جعلی بودن دارند تشخیص دهند.

فیس‌بوک توضیح می‌دهد که در همکاری با سازمان غیرانتفاعی فرست درفت (First Draft) ابزاری آموزشی برای آموزش افراد تهیه کرده تا خود اخبار جعلی را تشخیص دهند. قرار است این ابزار به صورت آزمایشی ابتدا در اختیار کاربران ۱۴ کشور جهان قرار گیرد و در بالای صفحه نیوزفیدشان دیده شود.

بر اساس توضیحات فیس‌بوک، وقتی کاربر روی این ابزار آموزشی کلیک کند، به اطلاعاتی درباره این که چطور اخبار جعلی را تشخیص دهد بر می‌خورد، اطلاعاتی نظیر این‌که حتما آدرس اینترنتی خبر (URL) را چک کند و درباره منبع خبر جستجوی اینترنتی کند و همچنین به منابع دیگر درباره خبر نگاه کند.

هم‌اکنون کاربر می‌تواند در صورت مشاهده خبر یا پست جعلی، امر را فوری به فیس‌بوک گزارش دهد (Report)./ دویچه وله