شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- داوری جشنواره روابط عمومی های امسال به من این اجازه را داد که به طور مستقیم با دستاوردهای روابط عمومی ها در سال 2013 روبرو شوم و مواردی را که در روابط عمومی ها در سال های گذشته وجود نداشته و در سال جاری به آنها پرداخته اند در این نوشتار مورد بررسی قرار می دهم و در کنار آن به موقعیت روابط عمومی دیجیتال در جهان امروز می پردازم.

1. روابط عمومی دیجیتال به طور مشخص در جهان به تمام فعالیت های روابط عمومی اطلاق می شود که از کامپیوتر استفاده می کنند. بنابراین روابط عمومی دیجیتال کمترین حد مورد انتظار در روابط عمومی های جهان تلقی می شود.

2. روابط عمومی دیجیتال در سال های اخیر در نظر برخی از صاحبنظران روابط عمومی در ایران، به فعالیت های اینترنتی، سایبر و موبایل نیز اطلاق شده است اما این مساله در بعد بین المللی بسیار کمرنگ است.

3. از میان تمام آثار واصله به دبیرخانه جشنواره روابط عمومی های دیجیتال تنها 3 روابط عمومی به طور مشخص به مساله سئو پی آر توجه کرده بودند و این مساله نشان دهنده این مطلب است که جامعه روابط عمومی در حوزه تکنولوژی های روابط عمومی، حداقل 8 سال از دنیا عقب اند.

4. آثار دریافت شده نشان می داد که روابط عمومی ها بهره گیری از پادکست و وادکست را نمی دانند و بسیاری از آنها آثار سمعی و بصری خود را به عنوان پادکست در دی وی دی و سی دی به دبیرخانه همایش ارسال کرده بودند و پس از بررسی سایت این روابط عمومی ها متوجه شدیم که هیچ نشانه ای از این دو تکنولوژی رو به گسترش در وبسایت آنها دیده نمی شود.

5. افزایش بهره گیری از سیستم ارسال پیامک در آثار به شکل قابل توجهی مشهود بود. همچنین بسیاری از روابط عمومی ها امروز می دانند که چگونه از امکان بلوتوث برای معرفی خدمات شرکت و جلوگیری از معطل شدن ارباب رجوع استفاده کنند. اما این استفاده هنوز همه گیر نشده است.

6. کمتر از نیمی از روابط عمومی ها از نظرسنجی اینترنتی استفاده کرده اند و در بسیاری از موارد طراحی نظرسنجی ها بدون هیچ نوآوری و خلاقیتی انجام شده بود. میان تمام آثار دریافتی تنها در یک مورد خلاقیت مشاهده شد.

7. اگرچه آثار شهرستانی ها و تهرانی ها در دو گروه منفک داوری شده بود اما کیفیت آثار روابط عمومی شهرستان ها در بسیاری از موارد بالاتر از روابط عمومی های پایتخت بود.

8. بزرگترین ایراد سایت های پرمخاطب سازمان ها و شرکت های بزرگ که از واحد روابط عمومی عریض و طویلی نیز برخوردارند، عدم امکان پاسخگویی آنلاین و ضعف آنها در تعاملی بودن تشخیص داده شد. این مساله در سایت های سازمان های کوچک نیز وجود داشت.

9. از میان تمام سایت های روابط عمومی تنها یک مورد از آنالیزگر برای تحلیل محتوای مورد نیاز مخاطبان و بررسی آماری دقیق آنها استفاده شده بود. این مساله نشان می دهد که در حوزه روابط عمومی اینترنتی روابط عمومی ها اثرسنجی های قوی به مدیران ارائه نمی کنند. در حالیکه آنها می توانند با این کار آمارهای کمی بسیار قوی به مدیران ارائه کرده و بر اعتبار جایگاه روابط عمومی در نگاه مدیران خود بیافزایند.

10. برخی سایت های روابط عمومی سازمان های بزرگ دچار اشتباه مهلک استفاده از طراحی های فلش شده بودند. طراحی های فلش از سال 2012 به عنوان طراحی های مردود در سئو پی آر شناخته شده که باعث گریز مخاطب از سایت می شود.

11. از سایت های روابط عمومی انتظار می رفت که با بهره گیری از کدهای CSS به جای کارهای گرافیکی با نرم افزارهای فوتوشاپ و فلش، حجم سایت خود را پایین آورده و به کاربران بیشتری اجازه بدهند که در کمترین زمان ممکن از سایت آنها بازدید کنند. متاسفانه برخی از سایت ها دقیقا عکس این کار را انجام داده بودند و حجم بالای این سایت ها بهره وری آنها را پایین آورده بود و رتبه کمتری از نرم افزارهای آنالیزگر دریافت می کردند.

12. مهمترین نکته ای که بسیاری از روابط عمومی ها در ارسال آثار خود فراموش کرده بودند این بود که استفاده صرف از یک سامانه یا نرم افزار نمی تواند نشان از پیشرفت واحد روابط عمومی باشد. بلکه باید به همراه استفاده از سامانه به میزان بهره مندی مخاطبان و آمارهای مربوطه اشاره می کردند و همچنین نشان می دادند که میزان رضایتمندی مخاطبانشان از این سامانه ها تا چه اندازه بوده است. حتی اگر روابط عمومی ها بتوانند ایراداتی که سامانه در ابتدای کار داشته و را با خلاقیت برطرف کند، این کار خود دارای ارزش بسزایی است. به عنوان مثال در استفاده از ایمیل، سازمان ایمیلی را ایجاد کند و اطلاع رسانی درستی نداشته باشد و یا به ایمیل های واصله به درستی پاسخ ندهد، نمی توان نمره ای را به داشتن ایمیل داد.

13. برخی از آثار ارسالی مشابه یک جزوه آموزشی بودند که نحوه استفاده از یک سامانه را نشان می دادند. اما به هیچ عنوان به اثری که این سامانه در روابط عمومی آنها داشته است و چگونگی ترویج آنها و آمارهای میزان استفاده آنها اشاره نشده بود.

14. بسیاری از سازمان ها برای تهیه خبرنامه الکترونیکی اقدام به طراحی سامانه ای برای دریافت آخرین اخبار از طریق تکنولوژی RSS یا خبرخوان کرده بودند. باید بگویم که ما شک نداریم که سازمان های زیادی بودجه های هنگفت در اختیار روابط عمومی ها قرار می دهند اما باید به خاطر داشته باشید روابط عمومی اصلا نیازی به این سامانه ها ندارد و می تواند به طور رایگان از نرم افزارهای خبرخوان استفاده کند. این کار باعث کم شدن هزینه سازمان شده و یک پوینت مثبت برای روابط عمومی به حساب می آید که قرار است بر خلاف تبلیغات با هزینه کم آثار زیادی را بر افکار عمومی ایجاد کند.

منبع مرجع: شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)

نویسنده: عادل میرشاهی (داور جشنواره ملی روابط عمومی)