شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، نوشیروان کیهانی زاده- چهارده روز پس از تصمیم بوریس یلتسین، شوشکویچ و کرافچوک سران جمهوری های روسیه، اوکراین و بلاروس در یک محفل خصوصی در استراحتگاه «بلوژفسکایا» واقع در بلاروس دایر بر انحلال اتحاد جماهیر شوروی، 21 دسامبر 1991 سران 11 جمهوری از اعضای این اتحادیه در نشست خود در پایتخت کزاخستان بر تصمیم آن سه تن صحه گذاردند!، اتحاد جماهیر شوروی منحل و به جای آن، یک جامعه مشترک المنافع مرکب جمهوری های 15 گانه به وجودآمد. مورخان تاریخ معاصر نوشته اند که تصمیمگیری سران 11گانه در 21 دسامبر ناشی از جاه طلبی آنان بود زیرا که با فروپاشی شوروی از داشتن «آقابالاسر» و نگرانی دائمی از عزل خود توسط مسکو آسوده می شدند.

چهار روز بعد (25 دسامبر) یلتسین رئیس جمهوری روسیه در کاخ کرملین با گورباچف رهبر وقت شوروی ملاقات کرد و او را از این تصمیم آگاه ساخت و گفت که دیگر سمتی ندارد!. اندکی بعد گورباچف در یک نطق کوتاه تلویزیونی گفت که با انحلال شوروی به این صورت نمی تواند موافق باشد ولی چون در برابر عمل انجام شده قرار گرفته است چاره دیگری ندارد!. به این ترتیب یک امپراتوری بزرگ تاریخ با آن همه دندان اتمی ـ موشکی، دهها هزار تانک، صدها زیردریایی و پیشرفتهای فضایی همانند برف بر شیروانی داغ ذوب شد و از میان رفت، بدون این که رفراندم سراسری برگزار و نظر مردم اتحادیه استعلام شده باشد. 81 درصد مردم بلاروس که در آنجا رفراندوم برگزار شده بود به ادامه حیات شوروی رای داده بودند. این نتیجه سبب شد که رفراندم سراسری و داخلی صورت نگیرد. چند ماه پیش از آن هم، پارلمان کل جمهوریها وضعیت دیگری را تصویب کرده بود.
رئیس جمهور وقت آمریکا برای تشکر از اقدام شوشکویچ (در منحل ساختن شوروی) با وی ملاقات کرد. قبلا هم یلتسین دو بار از آمریکا دیدن کرده و در کنگره این کشور به ایراد نطق پرداخته و مورد پذیرایی گرم قرار گرفته بود. پیش از این تحولات سریع و معماگونه، بسیاری از اصحاب نظر بعید دانسته بودند که حتی با خروج حزب کمونیست از قدرت و تعدیل سوسیالیسم، انحلال شوروی با انسجامی که در آن مشاهده می شد سریع و آسان باشد.

با فروپاشی شوروی که معمای آن هنوز حل نشده است، در جهان نظمی دیگری برقرار شد.
بسیاری از روسها و کارشناسان امور حقوقی عقیده دارند که ضرورت داشت برای انحلال اتحاد جماهیر شوروی به رفراندوم و دست کم پارلمان اتحادیه (نه پارلمان های هر جمهوری به صورت جداگانه) مراجعه می شد و ایراد گرفته اند که سران این جمهوری ها قانونا اختیار انحلال و پارلمان هریک آز آنها اعلام یکجانبه استقلال نداشتند و تنها برای افزایش قدرت شخص خود (درچارچوب هر حمهوری) و احیانا تحت نفوذ و وعده های خارجیان با این عمل موافقت کرده بودند.

دومای روسیه در زمان حکومت یلتسین، انحلال شوروی را به آن صورت (بدون انجام یک همه پرسی عمومی = سراسری) عملی غیر قانونی خواند و در این زمینه یک طرح قانونی تصویب کرد که یلتسین از امضای آن خودداری ورزید و مصوبه همچنان روی میز کرملین است.
پس از فروپاشی سه جمهوری بالتیک شوروی به «ناتو» پیوسته اند و برخی از جمهوری ها 15 گانه روابط خود با جامعه مشترک المنافع را کاهش داده اند و ....
بااین که بسیاری از بازیگران نماشنامه انحلال در قید حیاتند؛ هنوز یک درصد از حقایق مربوط به انحلال شوروی ـ این بزرگترین رویداد تاریخ معاصر روشن نشده است!. اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در 20 دسامبر سال 1922 از مناطق تشکیل دهنده امپراتوری روسیه به وجود آمده بود و خطوط مرزی جمهوری ها که بارها تغییر یافته بود جدی و طبیعی نبود. اتفاقا کار ساختن کاخ کرملین هم که نخستین سنگ بنای تاسیس روسیه بود در دسامبر سال 1339 میلادی آغاز شده بود.