نویسنده: دکتر عادل میرشاهی

شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی‌ ایران (شارا) || بحث مسئولیت اجتماعی یکی از محورهای فعالیت روابط‌عمومی است؛ محوری که به حوزه اخلاق تنه می زند و مخاطبان غیر ذینفع را در بر می گیرد.

گویند که شخصی برای تعمیر کفش خود به پینه دوز مراجعه کرد. پینه دوز بعد از مشاهده کفش به او گفت که برای تعمیر کفش شما دو کوک نیاز است و هر کوک 5 درهم هزینه بر می دارد و در مجموع شما می توانید با 10 درهم کفش خود را تعمیر کنید. شخص قبول می کند و کفش خود را نزد کفش دور می گذارد. قرار بر این می شود که بعد از سه ساعت، کفش دوز کفش را به او تحویل دهد. زمانی که کفش دوز کار بر روی کفش را آغاز می کند، ملاحظه می کند که بر خلاف آنچه برآورد کرده، کفش نیاز به سه کوک دارد و اگر دو کوک بخورد، احتمالا بعد از مدت کوتاهی نیاز به تعمیر مجدد خواهد داشت. از طرفی یک کوک اضافه باعث می شود که سود دوختن کفش از دستش برود. اگر کوک را نزند، مشتری متضرر می شود چراکه باید بعد از مدت کوتاهی مجددا 15 درهم بپردازد تا کفشش تعمیر شود. تنگناهای اخلاقی در مسائلی به همین کوچکی ایجاد می شوند. حال سوال اینجاست که پینه دوز چه باید انجام دهد؟ سود نبرد یا اینکه تعهدش را انجام دهد و کاری به بقیه ماجرا نداشته باشد؟

شما را با این ابهام تنها می گذارم و به موضوع روابط‌عمومی می پردازم. گاهی اوقات در گزارش های مسئولیت اجتماعی روابط‌عمومی، می بینیم که انجام تعهد مربوط به دو کوک را در زمره اقدامات مسئولیت اجتماعی خود قید می کنند. اینکه یک سازمان خدمات خود را به خوبی ارائه دهد، وظیفه سازمان است. مسئولیت اجتماعی سازمان از لحظه ای آغاز می شود که او کاری را انجام دهد که در آن نفعی وجود ندارد، یا نفعی وجود دارد که در طولانی مدت عایدش خواهد شد یا حتی گاهی ضرر می کند. اگر این اقدام منفعتی برای مخاطبان غیر ذینفع ایجاد کرد، می توان از آن به مسئولیت اجتماعی شرکتی تعبیر کرد.

بنابراین در کوتاه سخت به روابط‌عمومی ها عرض می کنم، تعهد مسئولیت اجتماعی خود را با وظایف سازمان جمع نبندید. یک طومار از اقداماتی که در راستای درآمدزایی شرکت انجام شده است، هیچ ارتباطی به مسئولیت اجتماعی شرکت پیدا نمی کند. درواقع ما با این اقدام خودمان را فریب داده ایم، ما با این اقدام سازمان را فریب داده ایم و ما با این اقدام مردم را فریب داده ایم.

سازمان‌های پیشرو در حوزه مسئولیت اجتماعی، سازمان هایی هستند که فرصت‌هایی را در خارج از سازمان شناسایی می کنند که همسایگان‌شان از قبل اقدامات آنها در اذیتند یا فرصت‌هایی که می توان قدری از بار همسایگان برداشت. این فرصت‌ها ممکن است منافعی برای آنها داشته باشد، اما منفعت سازمانی در گام نخست مورد تاکید نیست بلکه در گام نخست منفعت مردم اهمیت دارد.

برای مثال، یک پل عابر پیاده ممکن است پوششی خوب برای امنیت کارکنان یک شرکت باشد، اما در عین حال همسایگان نیز از آن بسیار بهره مند می شوند و حتی بیشتر از تعداد بهره مندی کارکنان، همسایگان از آن بهره می برند. ساخت یک درمانگاه در محلی که هیچ خانه بهداشت و درمانی ندارد و مردم بومی از این امکان بی بهره اند، یک اقدام مسئولیت اجتماعی به شمار می رود. ممکن است در این میان کارکنان نیز به عنوان بخشی از مشتریان درمانگاه قلمداد شوند، اما این به نسبت بهره غیر ذینفعان بسیار ناچیز است.

این حوزه ها باعث می شوند که کیفیت زندگی افراد بهبود یابد و نقش شرکتی که در آن محل انواع مختلفی از آلودگی را ایجاد می کند یک نقش اخلاقی است. او می توانسته هزینه ساخت درمانگاه را در توسعه بخش فنی استفاده کند اما از این مزیت صرف نظر کرده و تمرکز خود را بر بهداشت عمومی قرار داده است. لذا با چنین تحلیلی می توان پذیرفت که این مسئولیت اجتماعی شرکت است. اما اگر یک بیمارستان در منطقه دور درمانگاهی افتتاح کند، مسئولیت اجتماعی خود را انجام نداده است، چراکه این عمل در راستای فعالیت های درآمدزای بیمارستان صورت گرفته است. با در نظر گرفتن این مسئله می توان تعبیری صحیح تر از مسئولیت اجتماعی بدست داد.

در نتیجه روابط‌عمومی‌ها باید با نگاهی عمیق‌تر به مساله مسئولیت اجتماعی نگاه کرده و سعی کنند تا با پیشنهادهای سازنده در مسیر توسعه مسئولیت اجتماعی شرکت متبوع‌شان گام بردارند. همچنین باید اظهار داشت که یک گزارش کوتاه از چند مورد که دقیقا به مسئولیت اجتماعی اشاره دارد، بهتر از فهرستی بلند و بالا از وظایف شرکت است که در قالب مسئولیت اجتماعی شرکتی گزارش داده شده است. لذا سعی کنیم که سه کوک کامل خود را بزنیم تا از تردید اخلاقی دور مانده و در زمره راه‌یافتگان مسئولیت اجتماعی باشیم.

انتهای پیام/