شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی‌ ایران (شارا) ||  یگانه شوق الشعراء: علی رغم اینکه مردم در کشور ما درگیر مشکلات متعددی هستند و برخی در رفع نیازهای اساسی زندگی خود ناتوان‌اند خبرهای خوب مدام منتشر می‌شود. به عبارتی دیگر در فضای خبری دولت نوید‌دهنده خبرهای امیدوار کننده‌ای برای مردم است اما مردم در کف میدان با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند و این مسائل باعث می‌شود که نتوانند خبرهای خوب را باور کنند و به آینده خود امیدوار شوند. در این شرایط برخی می‌گویند بحث خبردرمانی در میان مسئولین این دولت رواج پیدا کرده است و تقریبا در هر موضوعی ما شاهد خبرهای خوبی هستیم اما متاسفانه این خبر‌ها در واقعیت خود را به مردم نشان نمی‌دهند تا دردی را از درد‌های آن‌ها درمان سازند.

 در این گزارش ما با کمک کارشناسان به این مسئله پرداخته‌ایم که چرا خبردرمانی در میان دولتمردان رواج یافته است و از سوی دیگر این موضوع چه تاثیری بر مردم به جای می‌گذارد؟ در شرایط امروز کشور که مسائل اقتصادی نفس مردم را تنگ ساخته است‌ای کاش خبر‌های مربوط به این حوزه حداقل به واقعیت ختم شود تا مردم نفسی تازه کنند و تا این حد با مشکلات سر و کله نزنند. نمیشود که خبرها یا واقعیت جامعه متفاوت باشند؛ در این حالت مردم بعد از مدتی خبرهای حتی درست و قطعی را نیز باور نمی‌کنند و این مورد بیش از بیش اعتماد را در جامعه ایرانی از بین می‌برد.

> تنش‌زدایی با غرب و کاستن از تحریم‌ها

سعید معدنی جامعه‌شناس و استاد دانشگاه در این خصوص به خبرنگار آفتاب یزد گفت: «واقعیت این است که تجربیات ۴۰ساله اخیر به خصوص بعد از جنگ نشان می‌دهد که اگر دو مسئله در کشور ما حل نشود مشکلات جامعه به قوت خود باقی خواهند ماند. اولین مسئله تنش‌زدایی با غرب است؛ این موضوع دارای اهمیت است زیرا سیاست و اقتصاد جهان به دست آن‌ها است و تا زمانی که تنش‌زدایی صورت نگیرد مشکلات داخلی کشور‌ها حل نمی‌شود.

از سوی دیگر مسئله کاستن از تحریم‌ها نیز اهمیت دارد که از قبل همین تنش‌زدایی صورت می‌گیرد. برخی از دولت‌ها در کشور ما در راستای تنش‌زدایی و کاستن از تحریم‌ها بودند. در آن دوره‌ها مقداری شرایط اقتصادی کشور بهتر می‌شود، مردم به آینده امیدوار می‌گردند و تورم در کشور کنترل می‌شود. اگر در این دو مقوله دولتی ناموفق عمل کند در سایر حوزه نیز نمی‌تواند موفق باشد به همین دلیل برخی از دولت‌ها در این شرایط از حرف و خبر درمانی استفاده می‌کنند. دولت کنونی از ابتدا مدعی بود که با وجود تحریم‌ها می‌توانند اقتصاد کشور را کنترل کنند اما در عمل نتوانستند بدین صورت عمل کنند.»

> نظریه بومرنگ

وی ادامه داد: «حتی برخی از مسئولین این دولت تلاش کردند به نوعی برجام را احیا کنند اما به بن بست خوردند. در سال اول دولت‌ها این امکان وجود دارد که مشکلات به عهده دولت قبل بیفتد اما در سال‌های بعد چنین امکانی وجود ندارد. برای مثال هم اکنون مشکلات اقتصادی بسیار زیادی است، تورم بیداد می‌کند و گرانی کمر مردم را شکسته است. در این شرایط بیکاری و سایر مشکلات باعث شده است که اتفاق خاصی در اقتصاد کشور رخ ندهد. به همین خاطر مسئولین چاره‌ای جز خبر درمانی ندارند؛ برخی در تلاش هستند که خبر درمانی را در فضای مجازی نیز گسترش دهند تا مردم امیدوار شوند. اما مردم در زندگی روزمره شاهد تغییری نیستند و خبر درمانی در این شرایط نمی‌تواند کارساز باشد اما تاثیر اندکی دارد.

 این موضوع می‌تواند آسیب‌های زیادی را در جامعه ایجاد کند؛ در علم ارتباطات اصطلاحی به نام بومرنگ وجود دارد؛ بر اساس این نظریه اگر اخبار دروغین و غیر واقعی به جامعه تزریق شود بعد از مدتی مردم دیگر حرف درست و واقعی را باور نمی‌کنند. یعنی وقتی مدام خبرهای خوب به مردم ارائه شود اما در زندگی واقعی آن‌ها اتفاقی رخ ندهد حتی اگر کار درستی صورت بگیرد مردم آن را باور نخواهند کرد. به این موضوع اصطلاحا بومرنگ گفته می‌شود. به همین دلیل اخبار دروغین مانند بومرنگ می‌ماند، به منشاء خبر بازمی گردد و اعتبار آن را از بین می‌برد. اگر دولت در خبر درمانی متمرکز شود در آینده درگیر مشکلات بیشتری خواهد شد. اگر این دولت می‌خواهد موفق باشد باید در دو مسیر تنش‌زدایی با غرب و کاستن از تحریم‌ها حرکت کند.»

> بحران مدیریت و ناکارآمدی

علی صوفی کارشناس سیاسی در این باره به آفتاب یزد گفت: «دلیل رواج خبر درمانی بحران مدیریت و ناکارآمدی است؛ این دولت از ابتدای شروع به کار وعده‌هایی را به مردم داد که هیچ وقت به آن‌ها عمل نشد. نحوه شکل‌گیری دولت نیز بر اساس سهمیه‌بندی و رانت بود و هیچ برنامه مشخصی به ویژه در عرصه اقتصادی این دولت نداشت. تیم اقتصادی دولت سیزدهم برنامه محور نبود و به درستی انتخاب نشدند. از ابتدای شروع کار دولت اتفاقی عجیبی رخ داد و عقبه رای این دولت از آن جدا شدند. بسیاری از چهره‌های سرشناس حامی دولت شروع به انتقاد از این دولت کردند زیرا دولت برنامه اقتصادی نداشت، بازار اقتصاد آشفته شد و شاخص‌های اقتصادی به شدت منفی شدند.

در این شرایط گرانی به صورت افسارگسیخته در جامعه بروز کرد و این موارد برای مردم مشکلات زیادی ایجاد شد. این دولت، دولت قبلی را نقد می‌کرد و گرانی را محصول سیاست‌های اقتصادی داخلی دولت روحانی می‌دانست و تحریم را اثرگذار نمی‌دانستند. دولت سیزدهم وعده کاهش نرخ ارز را از همان ابتدا داد و قرار بود گرانی و تورم را مهار کند. این موضوعات در جریان مناظرات بارها تکرار شد. در آن زمان فضائی در جامعه ایجاد شد که مردم فکر می‌کردند با روی کار آمدن این دولت شرایط کشور کنترل می‌شود.»

> حتی ثبات اقتصادی به وجود نیامد

وی ادامه داد: «اما در طول این مدت نه تنها اوضاع اقتصادی درست نشد حتی ثبات اقتصادی به وجود نیامد که برای مثال شاخص‌های اقتصادی ثابت بمانند. ارز ۲۳ هزار تومانی و قیمت‌ها در این دوران به صورت افسارگسیخته پرواز کرد. بسیاری از مسئولین و کارشناسان در این شرایط به دولت هشدار دادند و اعلام کردند گرانی مردم را بیچاره و بلاتکلیف کرده است. رسانه‌های رسمی نیز انتقادات را پوشش دادند و ما نیز خوشحال شدیم که مسئولین در این حوزه متوجه اشتباهات خود شده اند. در ادامه رئیس قوه مقننه یعنی آقای قالیباف صراحتا اعلام کرد که گرانی قابل دفاع نیست و مجلس باید راه خود را از دولت جدا سازد. از طرف دیگر مسئولین چندین جلسه با مقام معظم رهبری داشتند و ایشان نیز انتقادات خود را مطرح کردند.»

> بازی با اعداد و ارقام

این کارشناس در آخر افزود: «از آن به بعد دولت شروع به بازی با اعداد و ارقام کرد. اولین کاری که دولت در این باره انجام داد ارز ۴۲۰۰ تومانی را با فرض بسیار پیش پا افتاده حذف کرد. فرض او این بود که این ارز به ۴ رقم کالا تعلق می‌گیرد و در صورت حذف ارز ترجیحی تنها این اقلام گران می‌شود که دولت یارانه آن را به مردم پرداخت می‌کند. در صورتی که این اقدام همه ابعاد اقتصاد را تحت تاثیر خود قرار داد و همه چیز گران شد. برخی از مسئولین در ان شرایط اعلام کردند که به دلیل این تصمیم صدها قلم از اجناس مورد نیاز مردم گران شده است. در ابتدا دولت می‌خواست نشان دهد که برای اقتصاد برنامه دارد اما این تصمیم مشکلات زیادی را برای مردم ایجاد کرد.

در این حالت با عدد و رقم مدام بازی شد برای مثال مدام خبر می‌آید که کشورهایی مانند کره جنوبی طلب ایران را به زودی پرداخت می‌کنند و منابع بلوکه شده ایران در کشور‌های مختلف آزاد خواهد شد. دولتی که می‌گفت ریشه مسائل اقتصادی به تحریم‌ها مربوط نیست در این مسیر قرار گرفت. همچنان برخی از مسئولین گزارشات اشتباه اعلام می‌کنند تا بتوانند فضای روانی جامعه را کنترل کنند. اما در عمل اتفاقی نمی‌افتد زیرا واقعیت متفاوت از گزارشات است. واقعیت این است که ناکارآمدی و بی‌برنامگی باعث شده است کشور رها شود.

 در این شرایط بسیاری از مردم مایوس هستند و نمی‌دانند که باید چه کاری انجام دهند. این بازی با عدد و رقم برای این است که مقداری فضای روانی جامعه کنترل شود ضمن اینکه امسال سال انتخابات است و مجلس و دولت باید با مردم مواجه شوند و از آن‌ها رای بگیرند. مسئولین اگر از مردم رای می‌خواهند باید پاسخی برای وضعیت نابسامان معیشتی آن‌ها داشته باشند. الان اجماع وجود دارد که اوضاع اقتصادی در کشور ما نابسامان است و این شرایط اصلا قابل دوام نیست زیرا مشکلات زیادی برای مردم و کشور به این دلیل ایجاد شده است. اعتماد عمومی در جامعه ما از دست رفته است و مسئولین باید این اعتماد عمومی را به جامعه بازگردانند.»

> استفاده افراطی از «خبر درمانی»

ایمان اسلامی بین، فعال سیاسی نیز در این خصوص به آفتاب یزد گفت: در تمام دولت‌ها تقریبا ما شاهد خبردرمانی بوده‌ایم اما باید اذعان نمود که در این دولت استفاده بیشتری از این حربه شده است. »
این کارشناس تصریح کرد: «ما بارها و بارها دیدیم که در موضوعات مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و... در این دولت خبردرمانی شد. و این درحالیست که همه ما می‌دانیم بطن خبردرمانی همان بازی با افکار عمومی برای رسیدن به نتیجه است.»

اسلامی بین تاکید کرد: «مثلا اکنون در حوزه اقتصادی دلار به کانال ۵۰ هزار تومان بازگشته و این نشان می‌دهد خبرهایی که در مورد احیای برجام و تبادل زندانیان منتشر شده بود اثر خود را از دست داده است. حتی شاهد هستیم که دولت در مورد بازار خودرو هم خبردرمانی می‌کند زیرا مثلا برای واردات خودروهای دست دوم زیرساختی مهیا نیست و فقط هدف آرام کردن موقتی بازار است. همچنین طرح ثبت‌نام و واردات خودروهای نو خارجی نیز خبر درمانی است. زیرا نیاز بازار بسیار فراتر از میزان خودرویی است که مقرر شده وارد شود؛ البته اگر همان هم وارد شود!»

این فعال سیاسی در پایان گفت: «دولت به پایان خبردرمانی رسیده است زیرا دیگر چنین خبرهایی در هیچ حوزه‌ای اثرگذار نیست.»

منبع: آفتاب یزد

سه شنبه 13 تیر 1402

انتهای پیام/