تحلیل اقتصادی تولید و بازاریابی نارنگی استان هرمزگان (مطالعه موردی شهرستان بندرعباس)
نویسندگان :
دکتر شهباز براهویی
زهرا چک
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد قشم
رشته مدیریت بازرگانی – تحول
چکیده :
مهمترین بخش اقتصادی کشور که می تواند تا میزان قابل ملاحظه ای به افزایش حجم صادرات غیر نفت ی کمک نماید بخش کشاورزی است که به علت امکانات و ظرفیت تولید و برتری نسبی محصولات کشاورزی همواره بیش از 1/3 سهم صادرات غیر نفتی کشور را داشته است و بعنوان یکی از بخشهای عمده در برنامه ریزیهایی مربوط به توسعه صادرات کشور تلقی می گردد.
از مزیت های هرمزگان، همانند استان مازندران نزدیکی به مرزهای آبی و کشورهای مصرف کننده مرکبات می باشد . اکثر مناطق مرکبات خیز استان در شهرستانهای میناب، رودان و بخش سیاهو هستند . که فاصله آنها تا بنادر صادراتی کمتر از 100 کیلومتر می باشد که از اینجا دلیل اهمیت صادرات این محصول روشن می باشد . هدف از انجام این مطالعه بررسی نواحی تولید مصرف هریک از نهاده ها، مسیرهای بازررسانی، تعیین حاشیه بازار، بهره وری تولید ، کارائی فنی باغداران و ارائه راهکار در جهت بهبود بازاریابی محصول صادراتی نارنگی در سطح شهرستان بندرعباس است . جهت انجام این مطالعه از تابع تولید ، تابع مرزی تصادفی و مدلهای بازریابی استفاده شده است . از دو روش پیمایشی و اسنادی جهت جمع آوری داده ها استفاده گردید . نتایج نشان می دهدکه باغداران در مصرف نها ده های آب، کود ریزمغذی کود حیوانی و آ فت کش در ناحیه اول و در مصرف علف کش در ناحیه دو م ودر مصرف بقیه نهاده ها در ناحیه سوم هستند . میانگین کارایی فنی تولید کنندگان نارنگی در استان هرمزگان %87 می باشد . 60 درصد بهره برداران مورد مطالعه زیر 80 درصد کارایی دارند و 40 درصد بالای 80 درصد کارایی فنی را از خود نشان داده اند . حاشیه خرده فروشی 350 ، عمده فروشی 200 وکل 550 تومان، سهم تولیدکننده 21/5 درصد، سهم عمده فروش 28/5 و سهم خرده فروش در قیمت خرده فروشی 50 درصد می باشد همچنین با توجه به آمار موجود نارنگی سیاهو در استان هرمزگان دارای برترین کیفیت تولیدی در بین استانهای تولید کننده مرکبات است بایستی برنامه ریزی به گونه ای صورت پذیرد که با توجه به استاندارهای جهانی تولید با کیفیت تر شده و برای صدور به بازار جهانی مهیا گردد اینکار سبب افزایش قیمت تولید کنندگان، رغبت بیشتر آنان به تولید بیشتر و برتر و در آمدهای ارزی مناسب برای مملکت خواهد شد .
واژگان کلیدی: نارنگی، بازاریابی، بهره وری و کارائی
مقدمه :
بیش تر جمعیت استان هرمزگان، در بخش کشاورزی به کار مشغول اند. شکل چیره تولید کشاورزی در هرمزگان، گونه های صیفی و سبزی، مانند: گوجه فرنگی، بادمجان، پیاز، هندوانه، خیار، خربزه، بامیه، است. نخلستان ها، که حدود ۴۰ هزار هکتار از زمین های استان هرمزگان را به خود اختصاص داده است و بیش از هفت میلیون اصله درخت خرما را در بر می گیرد، با توجه به شمار نخل ها و تولید سالیانه آن ها، از جایگاه خوبی بر خوردار است. بیش از ۴ میلیون اصله درخت خرما، در شهرستان های میناب و رودان و بقیه در سایر نقاط هرمزگان کاشته شده است. بیش از صد گونه متفاوت نخل بومی در هرمزگان وجود دارد، که گونه های سرشناس آن، عبارت اند از: مهتری، شاهانی، خنیزی، زرک، هلو، مرداسنگ، آلو، مهتری، سلانی، سهمران، زامردان، پنجه عروس، نوعروس، . . . مرکبات استان هرمزگان زمین های پهناوری را به خود اختصاص داده و فرآورده های آن شامل پرتقال، نارنگی، لیموترش، لیموشیرین، گریپ فروت و نارنج می شود. لیموترش از آن دسته مرکباتی است که در رودان به دلیل آب و هوای مناسب، جایگاه ویژه ای پیدا کرده است از نظر میزان تولید، دارای اهمیت است و به عنوان فرآورده پایه استان به شمار می رود، . مرکبات استان هرمزگان مانند نارنگی ناحیه سیاهو و لیموترش شهرستان رودان از مرغوبیت و شهرت ویژه ای برخوردار بوده و می توانند با مرکبات دیگر نواحی کشور رقابت کنند. فرآورده های دیگر کشاورزی استان هرمزگان، عبارت اند از: حنا، تنباکو، یونجه، انبه، حبوبات، سنجد و سیب زمینی، که ۴ تا ۵ هزار هکتار از زمین های استان به کشت آن ها اختصاص دارد.