شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا)-|| اثرهای پاندمی کووید-19، به‌شدت احساس می‎ شوند. با تعطیل شدن کسب‌وکارها و توصیه‎ دولت‎ ها مبنی بر حضور شهروندان در خانه، یک وظیفه‌ حیاتی بر دوش مسئولان ارتباط بویژه روابط‌عمومی‌های تمامی بخش ‎ها گذاشته شده است. آن‎ها باید اطلاعات لازم را در اختیار ذی‌نفعان بگذارند، دلگرمی لازم را به مردم بدهند و البته مشوق اقدام‌های جسورانه‌ آن‌ها در زمان نیاز نیز باشند.

با بهره ‎گیری از یک رویه‎ متوازن است که ارزش مسئولیت ارتباطات برجسته خواهد شد و می‌توان رویکرد کسب‌وکارها را برای همیشه تغییر داد.

چرا ارتباطات نقشی حیاتی دارد؟

متخصصان روابط‌عمومی و مسئولان ارتباطات، چطور به جنگ این چالش‎ها می‎روند؟

یکی از جنبه‎های مهم این فرایند، ارایه‎ محتوا در رسانه‎های اجتماعی به‌منظور آموزش و برقراری ارتباط با مخاطبان و مقابله با اخبار نادرست است.

این امر به معنای به‎کارگیری استراتژی‎های شنود اجتماعی و پیش‌دستی در ارایه‎ محتواهای متناسب با پلتفرم‌های مناسب است.

مسئولان ارتباطات، پس از کمرنگ شدن بحران نیز مسئولیت‎های مهمی را بر عهده دارند. آن‎ها باید اعتبار ازدست‎رفته و اعتماد متزلزل مشتریان به کسب‌وکارها را مدیریت کنند.

ارتباطات می‎تواند منبع اصلی هر سازمان باشد تا برند خود را احیا کنند و آن را دوباره بر سر زبان‎ها بیندازند و شاید کاری کنند که قدرتمندتر از گذشته شود».

ارتباطات سلامت

مبحث ارتباطات سلامت، مبحثی بسیار گسترده در حیطه پژوهش و عمل است. شامل به‌کارگیری تمامی ابزارهای ارتباطات، هم هنر ارتباطات و هم علوم ارتباطات برای حل مشکلات مهم عملی در حوزه مراقبت‌های سلامتی می‌شود.

ارتباطات سلامت به روش‎های مختلف تعریف شده است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) و مؤسسه ملی سرطان (NCI)، ارتباطات سلامت را چنین تعریف می کنند: "مطالعه و استفاده از راه‌کارهای ارتباطی برای اطلاع‌رسانی و تأثیرگذاری بر تصمیم‌های فردی و اجتماعی که باعث تقویت سلامتی می‌شود».

در ارتباطات سلامت باید به موارد زیر توجه کرد:

1. هدف از ایجاد ارتباطات سلامت، "اطلاع‌رسانی یا تأثیرگذاری" است. مطمئناً، مواقعی وجود دارد که متخصصان ارتباطات سلامت صرفاً می‌خواهند مخاطبان (افراد یا گروه‌ها) در مورد یک موضوع خاص سلامتی آموزش ببینند. شاید شما بخواهید که مردم خطرهای یک محصول (برای نمونه داروهای تجویزی) یا رابطه بین تغذیه و سرطان سینه را درک کنند. در موارد دیگر، متخصصان ارتباطات سلامت می‌خواهند بر مخاطبان (مخاطب) خود تأثیر بگذارند یا آنها را ترغیب کنند، مانند متقاعد کردن زنان بالای 50 سال برای گرفتن ماموگرافی یا فعالیت بدنی هر روزه.

2. ارتباطات تنها یکی از ابزارهای مختلف برای ایجاد تغییر است و در ترکیب با استراتژی‌های دیگر مؤثر است.

3. مخاطبان ارتباطات سلامت ممکن است یک فرد (به عنوان نمونه یک بیمار) باشد. گروه‌ها (به عنوان مثال نوجوانانی که با اعلامیه خدمات عمومی سیگار کشیدن (PSA) هدف قرار می‌گیرند). سازمان‌ها، جوامع یا گروه‌ها».

ارتباطات کرونایی

همه‌گیری کووید-19دوباره بر نقش مهم ارتباطات عمومی مؤثر و فراگیر برای قرار دادن شهروندان و ذینفع‌ها در قلب واکنش به بحران تأکید کرده است. در این زمان بی‌سابقه و خطرناک، ارتباط مؤثر با طیف وسیعی از ذینفع‌ها از سهامداران گرفته تا گروه‌های در معرض خطر و کارمندان، هرگز تا این اندازه مهم نبوده است. همه چیز ساعت به ساعت در حال تغییر است و با هر تغییری، نیاز و تقاضای جدیدی برای ارتباطات پیچیده در مورد کووید-19 ایجاد می‌شود.

ارتباطات کرونایی یک روند ارتباطی قابل اعتماد برای متخصصان تغییرات اجتماعی و رفتاری، متخصصان روابط‌عمومی، و سایر پاسخ‌دهندگان، برای دسترسی و به‌اشتراک‌گذاری مواد ارتباطی با کیفیت بالا، ابزارها و منابع اطلاعاتی ملی و بین‌المللی برای مقابله با همه‌گیری کووید-19 است. به‌علاوه ارتباطات کرونایی، نقش بسیار مهمی در آموزش مردم در مورد اقدام‌های پیشگیری از همه‌گیری و اعتماد به واکسیناسیون دارد. برای نمونه، ایجاد اعتماد به واکسن‌های کووید-19 در میان مردم و کارکنان مراکز بهداشتی و بیماران به اشکال، استراتژی‌ها و فنون مختلف ارتباطی نیاز دارد. نشان دادن همدلی و پاسخگویی بدون قضاوت به نگرش‌ها و پرسش‌های مردم و ایجاد اعتماد آنها در مورد واکسن‌ها هم مهم است و هم نیاز به برنامه‌ها و فعالیت‌های ارتباطی برای فهم و پذیرش آن دارد.

تحولات ناشی از ارتباطات کرونایی
تحول با تغییر فرق می‎کند و می‌توانیم در این دوران چالش‌برانگیز برای دنیای کسب‎وکار، شیوه‎های متفاوت برقراری ارتباط و اجرای عملیات در ماه‎های آتی را در نظر بگیریم. در این چارچوب است که نیاز به پیش‌بینی اقدام‌های آتی، معنای بیشتری خواهد یافت، زیرا شرایط پیرامون‌مان به‌صورت لحظه‌ای تغییر می‎کنند.

هر متخصص روابط‌عمومی، نظر خودش را درباره‎ نحوه‎ مدیریت کشورهای گوناگون بر جدیدترین اخبار این بیماری و نقش بحران‎های اخیر در افزایش نیاز به انتشار اطلاعات حقیقی و دقیق دارد.

انتشار هرساعته‎ اخبار غافل‌گیرکننده‌ بهداشتی، اقتصادی و بین‌المللی درباره‌ این پاندمی، نشان داده که صنعت ما و رسانه‎ها، نیاز شدیدی به تحول دارند.

در همین راستاست که ما به‌عنوان متخصصان روابط‌عمومی، باید نظر کل کشور را به اجرای این تحول سازمانی جلب کنیم تا استراتژی‌های مربوط به مخاطبان و مشتریان نظیر تغییر موضع، پیش‌بینی مدیریت تغییر و برنامه‎ریزی استراتژیک را انجام دهند؛ بدین ترتیب قابلیت ارایه‌‌ واکنش‌های روابط‌عمومی مناسب و آماده‌سازی اعضای داخل سازمان – البته به‌صورت مجازی – را خواهند داشت.

در دورانی که شرکت‎ها با پرورش فرهنگ مسئولیت‌پذیری، در حال پذیرش این تحول‌های سریع هستند، فرصتی برای پیش‌بینی ماه‎ها و سال کاری پیش‌رو وجود دارد.

دوران همه‌گیری را می‌توان نه صرفاً از موضع مالی بلکه از نظر نوآوری و تحول‌های خلاقانه نیز مثبت قلمداد نمود. (کورتنی لوکیش، 2020)

در این کتاب، طیف وسیعی از الگوها و نمونه‌های ارتباطی کووید-19 را خواهید یافت که توسط نویسنده گردآوری و تالیف شده‌اند و می‌توانید از آنها استفاده کنید.

رضا افخمی
پاییز 1401

منابع
دایره‌المعارف روابط‌عمومی، تالیف رابرت هیث، انتشارات کارگزار روابط‌عمومی.
چگونه واکنش خود به کووید-19 را مدیریت کنید، نوشته‌ تد کیترمان.