شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا)-|| 16ژوئیه ۲۰۲۲ از طرف WPRD به‌عنوان روز جهانی روابط‌عمومی برای درک و استفاده بهتر از روابط‌عمومی در جهان با شعار اعتماد، حقیقت و شفافیت، اختصاص‌یافته است. این روز هم‌زمان با تولد ایوی لی (Ivy Lee) پدر روابط‌عمومی جهان و بنیان‌گذار اصول روابط‌عمومی است.

WPRD به کارگزاران روابط‌عمومی در سراسر جهان برای بزرگداشت این روز، پیشنهاد می‌کند، وقت خود را با خیال راحت صرف مطالعه و یادگیری در مورد روابط‌عمومی کنند. مطالعه منابع تحقیقاتی درباره پیشرفت‌های روزافزون روابط‌عمومی در دنیا برای متخصصان روابط‌عمومی مهم است.

روابط‌عمومی در دنیای امروز، نه به‌عنوان تبلیغات چی سازمان، بلکه برنامه‌ریز و سیاست‌گذار ارتباطی سازمان در تمام عرصه‌های نوین ارتباطی باید فعالانه حضور داشته باشد. روابط‌عمومی در این دوران را شاید بتوان یک تخصص آکادمیک میان‌رشته‌ای ارتباطات با مدیریت و هنر دانست. ازاین‌رو WPRD یکی از برنامه‌های توصیه‌ای خود را به اشتراک گذاشتن افکار خود در مورد ارزش، فرصت، ارتباط و آینده این حرفه در شبکه‌های اجتماعی می‌داند. همچنین میزبانی یک رویداد رسمی، سمینار جهانی، مناظره یا کارگاه آموزشی را برای پویایی روابط‌عمومی در همه عرصه‌ها پیشنهاد می‌کند.

در بیانیه این انجمن آمده: "ما شما را تشویق می‌کنیم که یک پست، وبلاگ، یا یک مقاله در صفحه لینکدین یا وب‌سایت شرکت خود منتشر کنید. شما حتی می‌توانید یک ویدئو ضبط کنید و در یوتیوب یا اینستاگرام به اشتراک بگذارید."

این بیانیه به معنی آن است که یک فرصت ایده‌آل فراهم شده است تا در تمام جهان متخصصان این رشته از طریق شبکه‌های اجتماعی تخصصی به یکدیگر متصل شوند.

دهکده جهانی ارتباطات را باید در این روز خاص نظاره‌گر بود. ایده بدهید، حرفه‌ای باشید و یادتان نرود: اعتماد، حقیقت و شفافیت سه رکن مهم یک رروابط‌عمومی هوشمند و حرفه‌ای در استاندارد جهانی است.

در ایران نیز از طرف انجمن‌های روابط‌عمومی برنامه‌هایی به همین منظور برگزار می‌شود. هرچند روز روابط‌عمومی و ارتباطات در تقویم رسمی ایران، ۲۷ اردیبهشت‌ماه است. اما انجمن‌های ایرانی هم مرتبط با برنامه‌های جهانی تلاش‌های ارزشمندی دارند. از جمله ۲۵ تیر ۱۴۰۱ با دو رویداد بزرگ ملی و بین‌المللی روابط‌عمومی مصادف شده است: ۲۳ مین سالگرد درگذشت دکتر "حمید نطقی" بنیان‌گذار روابط‌عمومی ایران و بزرگداشت "روز جهانی روابط‌عمومی" که مؤسسه کارگزار روابط‌عمومی در ایران این برنامه را میزبانی می‌کند.

در اصفهان نیز جشن ملی ارتباطات و روابط‌عمومی ۲۶ تیرماه به میزبانی دپارتمان ارتباطات و اطلاعات اصفهان با شعار جهاد تبیین روابط‌عمومی: امید اجتماعی، همراه اختتامیه جشنواره ایده‌های خلاق روابط‌عمومی ایران، در سالن ابن‌سینا دانشگاه علوم پزشکی اصفهان برگزار می‌شود.

این یادداشت هم فرصتی است تا نویسنده با احترام به تمام فعالان عرصه روابط‌عمومی در دنیا، نگرش تازه‌ای به روابط‌عمومی نوین را یادآور شود.

*****

روابط‌عمومی ایران امروز گام‌های بلندتری برای ارتقای نگرش‌های عام و خاص نسبت به این حرفه برداشته است. تلاش در جهت دانش‌بنیان شدن، یکی از این گام‌هاست. در سال‌های اخیر با توسعه شبکه‌های ارتباطی و اجتماعی در ایران نیز روابط‌عمومی پیشرفت چشمگیری داشته است. اکنون مدیران و کارشناسان روابط‌عمومی‌ها با استفاده از ابزارهای نوین ارتباطی، ورود به شبکه‌های اجتماعی و برخورداری از دانش مدیریت کسب‌وکار می‌توانند توسعه برند سازمانی خود را در دست بگیرند.

مردم امروز متوجه هستند، روابط‌عمومی فراتر از آگاهی‌های تجاری "به یک فرد با روابط‌عمومی بالا نیازمندیم" است و گواهی می‌دهند که موفقیت و درخش برند یک سازمان، یا شرکت خصوصی و تجاری را مرهون تلاش‌های حرفه‌ای روابط‌عمومی آن مجموعه می‌دانند. مردم امروز می‌دانند، برای دریافت اطلاعات و خدمات نیازمند ورود به سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی هستند. اداره این ساختارهای ارتباطی قطعاً برعهده یک روابط‌عمومی هوشمند است.

روابط‌عمومی نوین، کارگزار و سخنگوی سازمانی است که باید با علم روز حرکت کند؛ بنابراین داشتن نیروی انسانی توانمند در حوزه‌های مختلف برای پویایی محیط کاری روابط‌عمومی امری لازم است. روابط‌عمومی نوین، باید با علم اطلاعات و ارتباطات آشنا باشد و در این زمینه مرتب خود را به‌روز نگه دارد.

روابط‌عمومی در دنیای معاصر روش‌های حرفه‌ای برقراری ارتباط از طریق شبکه‌های اجتماعی را باید بشناسد. هویت‌سازی سازمانی با متدهای گرافیکی و فتوگرافیکی یکی از تکنیک‌هایی است که متخصصان روابط‌عمومی دنبال می‌کنند. همکاری با متخصصان حوزه‌های تبلیغاتی و برنامه‌نویسان فناوری اطلاعات و ارتباطات از دیگر الزامات روابط‌عمومی است که قدم در حرفه‌ای شدن می‌گذارد.

تبلیغات نوین در دنیای معاصر شکل و شیوه عملکرد روابط‌عمومی‌ها را دگرگون کرده است. داشتن سواد فرهنگی یک روابط‌عمومی را به شکل و شمایل امروزی و موردپسند مخاطب نزدیک می‌کند. شناخت ذائقه و سلیقه مخاطب یعنی داشتن سواد فرهنگی. آشنایی با شرایط بازار، کسب‌وکار و وضعیت اقتصادی برای برنامه‌ریزی‌های بلندمدت و میانی سازمان ضروری است. یک روابط‌عمومی باید از دانش مدیریت به‌درستی بهره گیرد. همه اینها در مجموع کمک می‌کند روابط‌عمومی به شکل حرفه‌ای و دانش‌بنیان ظاهر شود.

روابط‌عمومی سنتی در دنیایی که حرف از متاورس و فرا جهان می‌شود، در دنیایی که ارتباطات سایبری حرف اول را می‌زند، راه به جایی نمی‌برد. از قافله عقب است آن سازمانی که نتواند صدای مخاطب خود در عرصه رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بشنود و ارتباطی مستمر و پویا برقرار نکند. در دنیای امروز این روابط‌عمومی نیست که تنها صدای سازمان است. بلکه باید مخاطبان را به مشارکت و هم‌صدایی از طریق کمپین‌های جذاب و گیمیفیکیشن (بازی‌سازی) با اهداف خود همراه کند.

روابط‌عمومی معاصر باید سخنگو و مشاور رسانه‌ای و ارتباطی عالی‌ترین مقام سازمان باشد و با بهره‌گیری از فنون ارتباطی مختلف، از قالب سنتی خود جدا شده و به دنیای سایبر بپیوندد. کمتر سازمانی می‌تواند، راه‌های ارتباطی با مخاطبان خود را جدا از شبکه‌های اجتماعی ببیند. اتصال به دنیای گسترده شبکه‌های اجتماعی معایب و مزایای مختلفی را برای روابط‌عمومی به همراه دارد که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.

حضور در شبکه‌های اجتماعی برای روابط‌عمومی‌ها این حسن را دارد تا بی‌واسطه با افکار و نظرات مخاطب خود روبرو شود.

کافی است بازخورد مثبت یا منفی یا حتی شایعه‌ای در فضای مجازی بپیچد، خواهید دید حتی کامنت‌های زیر پست‌های غیرمرتبط با موضوع نیز، پیرامون اینها انتشار پیدا می‌کند. این یک مزیت است که روابط‌عمومی سریع بتواند فضای ایجاد شده را رصد، پایش و مدیریت کند. همین عامل خود می‌تواند یک حساسیت نیز به شمار رود. در حالیکه شایعه‌ای به‌سرعت منتشر می‌شود، پروبال گرفته و بزرگ می‌شود، زمان برای بازخورد دادن به آن محدود است. سرعت انتشار خبر یا شایعه در فضای مجازی بیش از ارتباطات حضوری خواهد بود و اینجا کار بدون زمان (Timeless) روابط‌عمومی در فضای مجازی بیش‌ازپیش آشکار می‌شود. در سازمان‌ها نیز توجه به بازخوردهای مخاطبان درون و برون سازمان هم از منظر شبکه‌های اجتماعی و هم در گروه‌های اجتماعی مهم و قابل‌توجه است.

روابط‌عمومی حرفه‌ای، همچنین به ایجاد یک پروتکل ارتباطی با رسانه‌ها اقدام می‌کند. باید دقت کرد که اکثر متخصصان ارتباطات بر این قول هستند که روابط‌عمومی، وظیفه تولید خبر و خبرنگاری ندارد. بلکه باید با تسلط بر مباحث رسانه‌ای و همراهی با رسانه‌ها، اطلاع‌رسانی و ارتباطات سازمان را مدیریت کند. این بدین معناست که یک سازمان روابط‌عمومی باید بتواند خبری درست و دقیق و استاندارد به رسانه‌ها برساند، یا رسانه‌ها را برای تولید خبرهای مهم و درجه بالا دعوت به همکاری کند. اما هرگز قادر نخواهد بود جایگزین رسانه‌های رسمی شود. روابط‌عمومی می‌تواند منبع خبری مورد تأیید رسانه باشد. اما نباید خود را بی‌نیاز از مخاطب گسترده رسانه‌ها و عامه مردم بداند.

با این اوصاف، روابط‌عمومی‌ها برای پیشرفت در حرفه خود، باید مجموعه‌ای از نیروهای انسانی حرفه‌ای، بودجه کافی برای توسعه، پشتیبانی و حمایت مسئولین عالی‌رتبه سازمان و ابزار مدرن را در اختیار داشته باشند. همه اینها در کنار علاقه، انگیزه و تخصص، در یک‌کلام عشق به حرفه‌ای عالی در ارتباطات انسانی، یک روابط‌عمومی موفق را نشان می‌دهد.

یکی از انتقادات جدی که می‌توان به حوزه روابط‌عمومی وارد کرد، افراط بیش از حد در استفاده از ابزارهای ارتباطی اجتماعی و دورشدن از فضای حقیقی ارتباط با مخاطبان دانست. این مسئله را نباید از نظر دور داشت که اپیدمی کرونا در دو سال گذشته، در کاهش ارتباطات خودرو و بی‌واسطه با مخاطبان بی‌اثر نبوده است. بااین‌حال، سازمان روابط‌عمومی نباید از اهمیت این ارتباطات رودرو با مخاطبان فعال خود غافل بماند. یک روابط‌عمومی حرفه‌ای، در سازماندهی ارتباطات متقابل با مخاطبان باید به افکارسنجی و نظرسنجی علمی مسلط باشد. واحد افکارسنجی در روابط‌عمومی حرفه‌ای با تکیه بر اصول حرفه‌ای در ارتباط مداوم و پایش مستمر وضعیت ارتباطی سازمان است.

در نهایت زمانی به یک روابط‌عمومی حرفه‌ای دانش‌بنیان دست خواهیم یافت که اعتماد، حقیقت و شفافیت را در تمام حوزه‌های ارتباطی و عملکردی به کار گیریم.