شارا- نوشتن مقاله، مخصوصا طی سال­های اخیر، به یکی از دغدغه­های اکثر دانشگاهیان به خصوص دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری تبدیل شده است. تعداد مقاله­های ISI، علمی پژوهشی، علمی ترویجی و... یک فرد دانشگاهی، یکی از ملاک­های ارزیابی علمی فرد است. به همین دلیل داشتن مقاله­ و مقاله­نویسی به یکی از نیازهای امروزی دانشگاهیان تبدیل شده است و توجه نهادهای علمی کشور به این موضوع، میزان اهمیت آن را حتی گاهی بیشتر از آنچه که باید باشد، افزایش داده است. کتابی که از سوی نویسنده آن به کافه بازاریابی فرستاده شده است، قرار است ما را در مقاله نویسی یاری کند. کتاب مقاله نویسی به زبان سادهنوشته آقای ابراهیم زارع­پور در 156 صفحه و از سوی انتشارات سیمین به طبع رسیده است. کتاب با پیشگفتاری کوتاه از سوی نویسنده و در شش فصل به انضمام منابع به چاپ رسیده است که در زیر عناوین فصول را با هم می­خوانیم:

>پیشگفتار

>فصل اول: عنوان

>فصل دوم: چکیده

>فصل سوم: مقدمه

>فصل چهارم: روش­شناسی تحقیق

>فصل پنجم: یافته­ها، بحث و نتیجه­گیری

>فصل ششم: دانستنی­ها

همان طور که در بالا مشخص است، ساختار فصول طراحی شده از سوی نویسنده تقریبا برابر ساختار قسمت­های عمده یک مقاله است. و نویسنده سعی دارد در طی هر فصل، خواننده را با مسائل و موضوعات عنوان فصل آشنا کند.

مطالب مرتبط با عنوان، چکیده و مقدمه به خوبی بیان شده­اند. نویسنده کتاب سعی داشته است با ذکر ویژگی­های خوب هر یک از موضوعات، آن­ها به خواننده بشناساند تا خواننده دچار مشکل نشود. به طور مثال نویسنده با برشمردن 12مورد به عنوان ویژگی­های یک چکیده مناسب، سعی دارد خواننده را از اشتباهات رایج در چکیده نویسی که در هنگام داوری مقالات ممکن است به آن­ها برخورد کند، آگاه سازد.

نگاه نویسنده در تمامی کتاب، کوتاه نویسی و خلاصه نویسی است. نویسنده همراه با خلاصه نویسی، سعی داشته است علاوه بر موضوعات مطرح درباره موضوعات، مطالب را با تجربه­های شخصی خودش همراه کند. ذکر تجربه­های شخصی نویسنده به غنای مطالب کتاب افزوده است. یکی از دغدغه­های دانشجویان، فرستادن مقاله برای مجلات خارجی و نحوه ارتباط با مجله خارجی­ست. نویسنده علاوه بر شرح دادن مطالب، که در اینجا سعی داشته است با ذکر جزئیات باشد، تجربه­های شخصی خود را نیز به خواننده منتقل سازد. این کوتاه نویسی و خلاصه نویسی خواننده را درگیر متن نمی­کند و مطالعه کتاب را کسل­کننده نمی­گرداند. اما در برخی جاهای کتاب، این خلاصه نویسی و کوتاه نویسی، خواننده را سردرگم می­کند. به طور مثال در فصل روش­شناسی تحقیق، نویسنده سعی داشته است تمامی نکات و موضوعات مطرح در این بحث را در چند صفحه خلاصه کند و بدان­ها اشاره کند. موضوعاتی که در کتب روش تحقیق فصولی را بدان­ها اختصاص می­دهند؛ نویسنده صرفا با اشاره گذرا به آن­ها سعی داشته است آن­ها را حتی شده با ذکر عنوان و توضیحی چند خطی، فقط در کتابش بیاورد. به طور مثال در بخش آزمون فرضیه­ها در فصل روش­شناسی تحقیق مطالب بسیار خلاصه شده و تنها از آن­ها اصطلاحا رد شده است. در حالیکه اینگونه نوشتن، برای خواننده یادگیری ایجاد نمی­کند. تنها خواننده متوجه این موضوع می­شود که در خلال نوشتن مقاله به موضوع آزمون فرضیه­ها برخواهد خورد و در آن­جا گیر خواهد کرد! یا به طور مثال در صفحات 38 و 39 کتاب، موضوعات دشوار آماری به طور کاملا خلاصه  و بعضا نامفهوم بیان شده­اند. این موضوع سبب می­شود خواننده علاوه بر اینکه یادگیری نداشته باشد، به مطالعه ادامه کتاب نیز بی­میل شود. این موضوع سبب شده است که کتاب مقاله نویسی به زبان ساده را نتوان به عنوان کتابی مرجع معرفی کرد و باید در کنار آن یکی از کتاب­های روش تحقیق باشد تا خلاهای این کتاب را پر کند و خواننده را به فهم دقیق مطالب مطرح شده در کتاب کمک کند.

یکی از نکات مثبت کتاب را می­توان بخش ماخذنویسی دانست. نویسنده سعی داشته است تمامی حالت­های مختلف ماخد نویسی را به طور خلاصه بیان کند. به طور مثال گاهی اوقات دانشجویان نمی­دانند چگونه یه صفحه اینترنتی را در مقاله یا پایان­نامه یا کتاب خود ارجاع دهند. در این بخش از کتاب، سعی شده است تمامی حالت­های مختلف ماخذنویسی به همراه مثال آورده شود.

از دیگر نکات مثبت کتاب، فصل ششم کتاب است. در بخش دانستنی­ها، نویسنده سعی داشته است نکاتی از قبیل DOI، Impact Factor، H-Index و... را توضیح دهد. همچنین نویسنده در قالب جداولی، معیارهای مورد نیاز برای ارزیابی عناصر یک مقاله را مورد اشاره قرار داده است تا خواننده بداند داور یک مجله علمی، در چه قالبی و با توجه به چه موضوعاتی، مقاله را ارزیابی می­کند. همچنین در انتهای این فصل، تعدادی نکته نگارشی زبان فارسی آورده شده است تا مقاله­های علمی­ای که به زبان فارسی نوشته می­شود؛ از این منظر نیز مشکلات کمتری داشته باشند.

نکته دیگری که خواننده در حین مطالعه کتاب متوجه آن می­شود، نیاز کتاب به یک ویرایش ادبی­ست. این نکته­ای است که همیشه سعی داشته­ام در نقدها به آن اشاره کنم و اهمیت آن را بیان کنم. ویرایش ادبی که جزء فعالیت­های پایانی انتشار یک کتاب است؛ شاید به ظاهر ساده به نظر برسد اما موضوعی­ست که در صورت نپرداختن به آن؛ زحمات دیگر به خطر خواهند افتاد. در این کتاب به نوعی مواجه هستیم با یک بی­نظمی در نوشتار. مثلا خواننده در صفحه 127 کتاب با عبارت اینجا را ببینید مواجه می­شود در صورتی که در این صفحه نه شکلی وجود دارد و نه می­توان با لمس کردن کلمه اینجا، به صفحه اینترنتی خاصی هدایت شد! و یا در طی صفحات 128، 129 و 130، یک پاراگراف نسبتا بالا بلند به طور کامل دو بار پشت سر هم نوشته شده است. اینگونه مشکلات، با اینکه کوچک هستند اما از ارزش علمی اثر می­کاهند.

کتاب با چاپ و صحافی مناسب و قابل قبولی روانه بازار نشر شده است و طرح روی جلد آن نیز، به خوبی بیان­کننده موضوع اصلی پرداخته شده در کتاب است.

در کل کتاب مقاله نویسی به زبان ساده، کتابی­ست که مطالعه آن را پیشنهاد می­کنم. کتاب با تمام مطالبی که بدان اشاره شد، با نگاهی کاربردی نوشته شده است و این موضوع شما را در نوشتن مقاله کمک خواهد کرد. مخصوصا اگر در تکاپوی نوشتن اولین مقاله خود هستید؛ مطالعه این کتاب می­تواند برای شما مفید باشد.

چقدر مقاله نویسی برای شما مهم است؟ آیا شما هم معتقدید تعداد مقاله­های یک فرد میزان تسلط او را بر موضوع می­رساند؟ و یا اینکه صرفا تعداد مهم نیست. نظر شما چیست؟

منبع: http://sigmagroup.mihanblog.com

بازانتشار: شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران(شارا)