شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا)-|| شرکت های دانش‌بنیان (Knowledge-based Companies) به شرکت هایی گفته می شود که بر پایه دانش و تحقق اهداف علمی و اقتصادی شکل می گیرند.

این روزها بخصوص با توجه به نامگذاری سال 1401 به سال "تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال آفرین" این موضوع بیشتر مورد توجه متخصصان و سازمانها قرار گرفته است. واقعیت این است که دانش‌بنیان همانطور که از نامش روشن است رویکردی جدی به دانش عمیق و پیشرفته دارد:

• دانش‌بنیان ها شدیدا علم محور هستند.
• دانش‌بنیان ها شدیدا پژوهش محور هستند.
• دانش‌بنیان ها شدیدا نوآور و ایده پرداز هستند.
• دانش‌بنیان ها شدیدا نخبه گرا هستند.
• دانش‌بنیان ها شدیدا توسعه دهنده فناوری هستند.
• دانش‌بنیان ها شدیدا تاکید بر ایده هایی دارد که منافع تجاری داشته باشد.

ویژگیهای فوق اگر چه برای یک شرکت یا سازمان مطرح شده است می تواند بصورت بخشی و یا نگاه به یک حرفه همچون روابط‌عمومی نیز معنادار باشد و توجه به این رویکرد می تواند در دراز مدت آثار مطلوبی در پی داشته باشد. بر همین اساس در ادامه می خواهیم مفهوم روابط‌عمومی دانش‌بنیان را تبیین کنیم.

روابط‌عمومی دانش‌بنیان یک روابط‌عمومی دانش محور و تخصص گراست که بر مبنای فناوریهای پیشرفته کار می کند و توان حل مسائل ارتباطی سازمان از طریق دانش و نوآوری را دارد. البته برای این نوع از روابط‌عمومی پیش شرط هایی لازم است:

1. پارادایم ذهنی و اجرایی روابط‌عمومی سلطه بخش بایستی به پارادیم روابط‌عمومی توسعه بخش تغییر کند. متاسفانه آنچه ما در کشور با عنوان روابط‌عمومی داریم یا کلا تبلیغات است یا کارش تبلیغات است و از اصول بنیادی روابط‌عمومی که برای توسعه سازمانی و بالطبع آن توسعه ملی است به دور است و تاکید بر تزریق پیام از روشهای تبلیغاتی بر مخاطب دارد.

2. رویکرد روابط‌عمومی علمی بایستی انتخاب شود. شاید بتوان گفت بزرگترین آسیبی که در حال حاضر روابط‌عمومی از آن رنج می برد فقدان چنین رویکردی در انتخاب و بکارگیری مجموعه نیروی انسانی روابط‌عمومی و بطور خاص مدیران روابط‌عمومی است. این موضوع بسیار اهمیت دارد چرا که شما نمی توانید دانش‌بنیان شوید در حالی که منابع انسانی بی دانش به کار گماشته شود، خود را بی نیاز از دانش روز بداند و رغبتی به دانش و تحقیق و نوآوری نداشته باشد.

3. بکارگیری و بهره مندی از نخبگان ارتباطی و فارغ التحصیلان دانشگاههای برتر در روابط‌عمومی جدی گرفته شود.

4. پژوهش محوری در زمینه پژوهشهای فرهنگی، اجتماعی و ارتباطی (تحقیقات کاربردی applied research) اولویت قرار گیرد و هزینه های پژوهشی از سوی سازمانها تامین شود تا بر مبنای بهره وری از یافته های علمی و تحقیقاتی مسئله های ارتباطی سازمان حل شود.

5. روابط‌عمومی به پیشرفته ترین فناوریهای ارتباطی مجهز شود و فرایندهای ارتباطی و اطلاع رسانی بر مبنای فناوریهای پیشرفته طراحی گردد.

6. حل مسائل ارتباطی و رسانه ای سازمان از طریق نوآوری، خلاقیت و ایده های تازه انجام گیرد.

7. روابط‌عمومی در خدمت منافع اقتصادی و تجاری (افزایش درآمد و کاهش هزینه سازمان) قرار گیرد و تجاری کردن روابط‌عمومی در سایه دانشی شدن آن اجرایی گردد

نکته مهم این موضوع آن است که در سازمانهای دانش‌بنیان؛ کار بر اساس دانش است (شناسایی دانش و بکارگیری دانش) نه تجربه. یعنی دانش بر تجربه اولویت دارد.

در واقع بحث دانش‌بنیان فرصتی است برای علمی کردن روابط‌عمومی؛ تا دانش‌بنیان تولید محتوا انجام دهد و تولیدات دانش‌بنیان در روابط‌عمومی گسترش یابد.

در پایان بایستی تاکید کرد که دانش‌بنیان انسان محور است، دانش محور است یعنی روابط‌عمومی دانش‌بنیان بر مبنای انسان دانشی می چرخد و بایستی دانش محور باشد؛ دانش محققانه و خلاقانه.