شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی یران (شارا)-|| با نام و یاد خدا ، بسیار خرسندم که خداوند متعال عمری عطا فرمود تا یک بار دیگر هفته روابط عمومی را به همه همکاران محترم و تلاشگران عرصه ارتباطات تبریک بگویم .

ضمن آرزوی سلامتی برای همکاران محترم حوزه روابط عمومی و به امید سلامتی برای همه آحاد بشر در این کره خاکی ، به مناسبت روز روابط‌عمومی می خواهم مطالبی در خصوص شرایط فعلی شیوع ویروس کرونا و وظیفه مندی و توانمندی روابط عمومی به عرض برسانم.

آیا کرونا فعالیت روابط عمومی را به تعطیلی کشانده است؟

آیا ارتباطات در دوران شیوع کرونا به حداقل ممکن رسیده است؟

آیا در دوره پسا کرونا به شرایط عادی برمی گردیم؟

نقش روابط عمومی پس از عبور از این شرایط چیست؟

این سئوالات و دهها سئوال دیگر معمولا در ذهن ما وجود دارد که به دنبال یافتن پاسخ برای آنها هستیم .

این یادداشت می خواهد تا حد ممکن به این سئوالات پاسخ دهد. با ما همراه باشید.

کرونا به عنوان یک بحران جهانی با سایر بحرانهای مقطعی و یا محدود که در یک فضای محدود جغرافیایی و یا در یک برهه کوتاه زمانی و یا برای عهده معدودی از انسانها اتفاق می افتد متفاوت است و این بحران همه جهان و همه شئونات زندگی شخصی واجتماعی را برای مدت نسبتا طولانی در بر گرفته و سبب شد که شیوه های کار و زندگی، ارتباطات و .... دستخوش تغییر گردد.

در شرایط فراگیری کرونا علیرغم تعطیلی بسیاری از مشاغل و فعالیت ها، کار و فعالیت روابط عمومی نه تنها تعطیل نشد بلکه به سبب نیاز ضروری جامعه به اطلاع رسانی شفاف و دقیق، مضاعف گردید و روابط عمومی ها در حوزه های مختلف بویژه در شاخه های بهداشتی و درمانی، شرایط کاری سنگین تری را تجربه کردند.

تنها تفاوت کار و فعالیت روابط عمومی در دوران شیوع ویروس کرونا، در واقع سنگینی وزنه ارتباطات مجازی به نسبت ارتباطات حضوری و چهره به چهره بود و این موضوع با توجه به ویژگی فراگیری فضایی مجازی در سطوح مختلف جامعه، حساسیت کار و اقدام روابط عمومی و تاثیر گزاری آن را دوچندان می نمود.

سالهاست که دنیای ارتباطات جهانی دوفضایی را تجربه کرده است وافراد گاهی با میل و خواست خود وگاهی از سر اجبار در کنار فضای واقعی ارتباطات ، به بهره گیری از فضای دوم (مجازی ) پرداخته اند، ولی بحران کرونا سبب شد که وزن استفاده از فضای دوم چندین برابر شده و تقریبا عمده تلاشهای ارتباطی در این فضا شکل بگیرد.

انتقال اخبار و گزارشها ، برگزاری آموزشهای رسمی و غیر رسمی ، وبینارهای علمی ، انتقال مهارتهای مختلف زندگی ، انتقال مطالب روحیه بخش و.... همگی در بستر وب رونق فوق العاده ای گرفتند به نحوی که شاید بتوان گفت یکی از نکات مثبت بحران کرونا برای بشر ، تجربه جدی و واقعی بهره گیری از فضای مجازی در آموزشهای رسمی و ارتباطات رسمی و غیررسمی بوده است.

از آنجایی که به گفته دکتر عاملی، روابط عمومی دانش و مهارت درک دیگری است و نیز به معنای ایجاد تعاملی مثبت و دیدن نادیده های فردی و اجتماعی در درون وپیرامون سازمان است ، کاهش ضروری میزان بهره گیری از فضای واقعی توانست کاروفعالیت روابط عمومی را با مشکل مواجه نماید و روابط عمومی نتواند به حد کافی از طریق فضای مجازی به درک دیگری برسد، ولی شاید بتوان گفت در وجه دوم یعنی ایجاد تعامل مثبت با عنایت به درک عمومی از شرایط ارتباطی دنیا ، توانست به توفیقاتی دست یابد.

با عنایت به ویژگیهای نهاد روابط عمومی و خصوصیات غالب کارگزاران این حوزه اعم از شفافیت ، مسئولیت پذیری ، اتحاد و همکاری ، دانش مداری ، سرعت عمل و همبستگی ، در دوران کرونا روابط عمومی یکی از موثرترین نهادها در عرصه اجتماعی بوده و به عنوان نهادی تاثیرگذار در افزایش روحیه فردی واجتماعی ، افزایش تاب آوری جامعه، تنویر افکار عمومی، مستند سازی تجربیات بحران کرونا ، تقویت سبک زندگی جدید، افزایش امنیت روانی جامعه و..... همواره مطرح بود.

مدیریت اطلاعات رسانه ای قبل و بعد از انتشار همواره یکی از اقدامات روابط عمومی در ارتباط با رسانه های متعدد و متمایز بوده است که در دوره بحران کرونا این مدیریت به اوج خود رسید و روابط عمومی علاوه بر بهره گیری از رسانه های درون سازمانی، در انتشار اخبار و اطلاعات ، مدیریت جامعی در حوزه انتشاراخبار و اطلاعات در سایر رسانه ها ایفا کرد.

امروزه پس از گذشت حدود 20 ماه از آغاز شیوع ویروس کرونا در جهان ، شاهد آغاز بازگشت تدریجی به زمان قبل از کرونا هستیم و با تلاشهای جامعه پزشکی و حوزه های بهداشتی و درمانی ، ضمن تدوین پروتکلهای ارتباطی و دستورالعملهای زندگی به سبک جدید ، با ساخت و تزریق واکسن و افزایش روزانه تولید آن ، امید آن می رود که در ماههای آتی بتوانیم تا حد زیادی به شرایط اجتماعی و اقتصادی قبل از شیوع کرونا برگردیم، اما نکته و سئوال مهم این است که آیا بطور صددرصد و کامل به دوران قبل بازمی گردیم؟ بدیهی است که پاسخ این سئوال منفی است و جامعه در این 20 ماه تجربیاتی داشته که می تواند بهره گیری از آنها به دلیل مزایای اقتصادی و اجتماعی تداوم یابد و در واقع سبک زندگی با شیوع ویروس کرونا دستخوش تغییراتی شد و پس از آن سبکی جدید خواهد بود که بخشی از گذشته و بخشی از دوران بحران را به شکل ترکیبی خواهد داشت.

روابط عمومی با درک اهمیت افکار عمومی و با رعایت اخلاق مداری، با بهره گیری از فضای مجازی در جهانی دوفضایی، می تواند ارتباطاتی که در تمام ارکان زندگی وجود دارد را در حیطه شغلی و حوزه فعالیت خود مدیریت نماید و ضمن ترویج ارتباطات مجازی ، به ارتباطات چهره به چهره نیز پس از بازگشت به شرایط عادی بیندیشد.

اطلاع رسانی و متقاعد سازی به عنوان دو وظیفه همیشگی روابط عمومی ، همواره مورد بحث ومد نظر بوده اند ، اطلاع رسانی را می توان با بهره گیری از شیوه های مختلف به هدف نزدیک کرد ولی متقاعد سازی تا حد زیادی وابسته به شکل و شیوه ارتباط است و در ارتباطات مجازی بسیار به سختی می توان به این اطمینان دست یافت که مخاطب اقناع و متقاعد شده است و این بخش از وظیفه روابط عمومی ، نیازمند ارتباطات زنده و چهره به چهره می باشد، لذا روابط عمومی با عنایت به منزلت حرفه ای و شخصیت سازمانی خود باید تلاش نماید تا با بهره گیری مناسب از دو فضای در اختیار به اهداف ارتباطی دست یابد.

در پایان با تاکید بر لزوم بروزرسانی مهارتها و دانش کارگزاران روابط عمومی به ویژه در حوزه های ارتباط مجازی و فضای دیجیتال ، تاکید می شود که در فضای پسا کرونا ، مدیران و کارشناسان روابط عمومی باید تلاش نمایند تا با اعتماد آفرینی در جامعه ، فضای غبارآلود ناشی از توسعه ناگهانی فضای مجازی بدلیل شیوع کرونا را کمی بهبود بخشند و با برجسته سازی مزایای دورکاری ، بهره گیری از فضای مجازی در موارد ممکن ، لزوم تداوم رعایت فاصله گزاری فیزیکی و.... به توسعه پایدار در جامعه کمک نمایند و در بازگشت رونق به مشاغلی که به سبب کرونا آسیب دیده اند ، تعطیل شده اند و یا دچار رکود شدید شده اند یاری رسانند.

بی شک با آنچه در سطور فوق بیان شد و با توجه به وظایف و توانمندی روابط عمومی می توان انتظار داشت ، روابط عمومی در شرایط پساکرونا و در دورانی که بشر شرایط سخت روحی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی را تجربه کرده است بتواند ضمن بازگرداندن حوزه ارتباطات به شرایط قبلی ، نقش مهمی در بازآفرینی روحیه اجتماعی داشته باشد و بشارت دهنده روزگاری بهتر از آنچه در گذشته داشته ایم باشد.

به امید روزهای بهتر و به امید صلح و آرامش جهانی همراه با درک همگانی ارزش انسان به عنوان اشرف مخلوقات.

مجتبی رضوانی
رئیس اداره روابط عمومی و امور فرهنگی مدیریت درمان تامین اجتماعی استان گلستان
دانشجوی دکترای تخصصی مدیریت رسانه