اشاره

شبکه اطلاع رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا)-|| تحولات شتابان یک دهه اخیر در حوزه های فناوری های ارتباطی و فضای مجازی منجر به تغییرات کلیدی در همه عرصه های اجتماعی شده است و سازوکار زندگی افراد جامعه رابا تغییرات بنیادین همراه ساخته است. در چنین فضایی رویکرد آموزش محوردر همه علوم یستر ساز همراهی و همصدایی با جهانی است که لحظه به لحظه در حال تغییر و نوگرایی است. در این میان روابط‌عمومیها برای ایفای نقش کلیدی در سازماندهی و مدیریت افکارعمومی نیازمند بازآموزی و آموزش¬هایی متناسب با عصر جدید هستند تا بتوانند بستر سازمناسبی برای گذاراز شرایط فعلی باشند.

با توجه به نقش مهم دانش روابط عمومی در این گذار،برخی کارشناسان به اهمیت مهارت های عملی و شغلی در حوزه آموزش اعتقاد داشته در مقابل نیز اهمیت آموزش های آکادمیک برا ی تربیت نیروی انسانی را مهم ارزیابی می کنند، در واقع این نوع از آموزش ها نقش مهمی در انتقال تجربیات و آموخته های اساتید به دانشجویان دارد و تلفیق دانش و مهارت راهی برای برون رفت و ایجاد تحول در نظام دانشی روابط عمومی محسوب می شود. در این رابطه دیدگاه برخی از صاحب نظران و اساتید روابط عمومی که سالها در حوزه آموزش فعالیت داشتند را جویا شدیم که شرح آن در زیر می آید:

آموزش دانشگاهی، بستر ساز استانداردسازی در روابط عمومی
دکتر باقر ساروخانی پدر علم جامعه شناسی ارتباطات

اگر قرار باشد در مسیر تحولات روابط عمومی به سمت استانداردسازی و ضابطه مند شدن فعالیت ها حرکت کنیم و روابط‌عمومی از جایگاهی تشریفاتی در سازمان خارج شود باید به موضوع آموزش به شکل جدی تر نگاه شود. تصدی پست های مدیریتی در روابط عمومی ها توسط افراد با تحصیلات دانشگاهی بالا مسیر استانداردسازی را هموارتر می سازد.

یکی دیگر از راه هایی که این مسیر را هموارتر می سازد، ایجاد سطوح بالای دانشگاهی نظیر دکتری و فوق دکتری روابط عمومی مانند سایر کشورهاست. در واقع استفاده از تجربیات اندیشمندان روابط عمومی را به هزاره سوم نزدیک تر می سازد و انسانهای توانمند برای حضور در عرصه کار و فعالیت این بخش تولید می کند.

چالش هایی پیش روی سازمان ها و موسسات دولتی و خصوصی در مسیر فعالیت هاشان وجود دارد که در دنیای امروز کارکنان آموزش دیده با درک اولویت ها و به کار گیری تجربه آموزشی قادر به رفع آنها هستند و با تحلیل درستی از واقعیت به کالبدشکافی موضوعات می پردازد. البته در کنار مهارتهای عملی، نقش آموزش آکادمیک به عنوان کانال انتقال تجربیات و یافته های علمی اهمیت می یابد.

روابط عمومی، نیازمند تجارب بین المللی آموزشی
استاد محسن امینی مدرس روابط عمومی

یکی از مشکلات در حوزه ارتباطات و روابط عمومی این است که اصولاً شرایط برای به کار گیری آموزشها و مهارتها به شکلی نیست که این آموزش ها بتوانند به عنوان پشتوانه علمی فعالیت ها قلمداد شود. در رشته روابط عمومی از سال های حدود 40 و 50 آموزشهای دانشگاهی در برخی مراکز علمی وجود داشته، ولی امروز با توجه به تغییرات فرهنگ و ارزشها نیازمند سازگاری آموخته ها با آموزش در دنیای جدید هستیم و محتوای آموزشی باید توسط افراد و گروه هایی که در این حوزه تجربه و تخصص دارند مورد تجدید نظر و بازبینی قرار گیرد.

در حال حاضر چالشی که در بخش آموزش وجود دارد به این دلیل است که آموشهای دانشگاهی از علوم کاربردی دور شده اند و برخی سرفصلهای آموزشی کارآموزی و کارورزی نادیده گرفته شده است، درواقع مدیران روابط عمومی باید برای تربیت نیروی کارآمد دربخشهای مختلف روابط عمومی و برای تخصصی شدن این مجموعه، دانشجویان رشته روابط عمومی را به عنوان کارورز قبول کنند تا آموزشها و مهارتهای شغلی در کنار دروس دانشگاهی در جریان باشد.

وقتی صرفاً یک سری اصول تئوری در آموزشها مد نظر قرار گرفته و به شکل علمی و کاربردی امکان آزمون و خطا برای علاقمندان و دانشجویان این رشته وجود ندارد، اساس آموزش نمی تواند در مسیر توسعه باشد. در چنین فضایی که دانش آموختگان فرصت و جرات به کارگیری آموزشها را پیدا نمی کنند، درحقیقت آموزشها در اجرای وظایف روابط عمومی به شکل درستی به کار گرفته نمی‌شود و شعارگونه باقی می ماند.

پرهیز از مدرک گرایی در حوزه آموزش روابط عمومی ها
دکتر محمدرضا رسولی معاون آموزش دانشکده ارتباطات و مطالعات رسانه

سیستم آموزشی روابط عمومی در کشور بر مبنای استانداردهای جهانی طراحی و اجرایی شده و آنچه در نظام آموزشی جهانی است سعی شده با متناسب سازی در کار بست روابط عمومی ایران که تا حدودی متفاوت است، در بخش های مختلف به کار گرفته شود. نسبت به حدود بیست سال قبل اقدامات انجام شده باعث بالاتر رفتن سطح کیفی آموزش و تعمیق آن در دوره های دانشگاهی شده است.

مساله مهم در اصل آموزش روابط عمومی دانشگاههای و مراکز آموزش عالی است، استانداردهای کافی را داشته باشند و مانند مراکز علمی کاربردی صرفاً بر مبنای مدرک گرایی نباشند، چنانچه شاهد هستیم بخش عمده ای از کارکنان روابط عمومی طی چند سال گذشته بدون کسب دانش تئوری مناسب از مراکز علمی کاربردی مدرک گرفته و در بازار کار جذب شدند که این عامل ریشه بسیاری از ناکارآمدی های این بخش است.

موضوع مهم دیگر عدم حمایت و اعتقاد سازمانها به موضوع مهم بازآموزی است، اغلب موارد ضعیف ترین کارشناسان جذب روابط عمومی های سازمانهای نابرخوردار می شوند که نشانه جایگاه نامناسب روابط عمومی در لایه های مختلف است که در نتیجه موضوع آموزش نیز در چنین نگرشی نادیده انگاشته می شود و کارکردهای مورد انتظار از روابط عمومی نیز هرگز به نتیجه نمی رسد.

در واقع اگر سازمان حمایتهای مالی، اداری و سیاسی را از روابط عمومی داشته باشد منجر به پیشرفت آن می‌شود و در چنین سازمانی عامل مهم آموزش است که به طور سیستماتیک با توسعه زیر ساختهای آموزشی و بازآموزی های شغلی، زمینه اعتلای جایگاه روابط عمومی و کارآمدی کارکنان آن را فراهم می سازد.

جدایی علم و عمل در آموزش‌های روابط عمومی
دکتر امیر مسعود مظاهری استاد دانشگاه

روابط عمومی تلفیقی از هنر، حرفه، علم و دانش است و در بعد آموزشی دو بخش سخت افزار و نرم افزاری را دربر می گیرد که در حال حاضر شاهد گسترش فناوریها و تجهیزات در این حوزه هستیم.

بخش نرم افزاری نیز با برگزاری دوره‌های آموزشی توسط دانشگاهها یا دوره های ضمن خدمت درون سازمانی قابل اجراست. مساله اصلی در این میان آن است که آنچه در کلاسها آموزش داده می‌شود در عمل به کار بسته نمی شود و برای رفع این معضل ایجاد دوره های کاربردی به شکل آموزش رسمی در سازمانها قابل انجام است و روابط عمومی را از چهار چوب های نظام سنتی خارج کرده که صرفاً توجیه گر عملکرد سازمان نباشند.

در واقع زمان آن فرا رسیده با توجه به تغییرات تکنولوژیکی و همچنین عرصه های فرهنگی،اجتماعی مخصوصاً در شرایط کرونا که جهان مجازی را جایگزین جهان واقعی کرده است، روابط عمومی ها به نصب و تولید پوستر و بروشور اکتفا نکرده و با استفاده از دانش روز در این مسیر همراستا شوند.

امروزه با تکنیک های جدید نظیر داستان سرایی در تنظیم اخبار عرصه ارتباطات، تولید بسته های محتوایی منسجم و انتشار آن از طریق رسانه ها از نگاه سخت افزارانه به بحث های آموزشی گذار کرده و نظام آموزشی در راستای تولید دانش مهارتهایی متناسب با تولید محتوا حرکت کند.