شبکه اطلاع رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا)-|| فراگرد شکل‌گیری معنا و مبادله پیام از طریق زبان آوایی مثل: خندیدن، جیغ کشیدن و ... به همراه زبان غیرآوایی مثل: حرکت دادن دست و بدن را ارتباط غیرکلامی می‌گویند. هرچند تُن صدا، اشاره‌های بدنی و نگاه متداول‌ترین مسیر ارتباط غیر کلامی هستند، اما بو، زیور‌آلات، نحوه نشستن و راه رفتن و حتی فیزیک بدن فرد نیز می‌تواند پیام‌هایی به همراه داشته باشند.

در ارتباط غیر کلامی توجه به موارد زیر مهم است:

مجاورت‌ها: منظورتاثیر فضا بر رفتار است که شامل مجاورت، جهت یابی و قلمرویابی می‌شود.

مجاورت: منظور میزان فاصله فیزیکی افرادی است که با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.

جهت‌یابی: منظور ادراک افراد از موقعیت خود در رابطه با سایر افراد و اشیاء است.

قلمرویابی: یعنی رفتارهایی که در رابطه با قلمرو (فضای شخصی) یا همان فضای اطراف بدن خود انجام می‌دهد.

سطح: اشاره به تفاوت در میزان ارتفاع بین برقرار کنندگان ارتباط دارد. به طور کلی ارتباط هنگامی راحت‌تر خواهد بود، که افراد در یک سطح باشند. برقراری ارتباط بین دو نفر در دو سطح متفاوت می‌تواند دریکی از طرفین یا هردو طرف، احساس بی‌ثمر بودن رابطه را پدید آورد و گاهی این کار به منظور خاص صورت می‌گیرد. دعوت نکردن فرد به نشستن هنگام ورود وی به یک اتاق کار، این پیام را القاء می‌کند که او باید به زودی آنجا را ترک کند.

جلوه ظاهری و وضعیت آراستگی: پیام‌هایی همچون وضعیت اجتماعی فرد، شخصیت، عادات پاکیزگی و... ممکن است به وسیله جلوه فیزیکی منتقل شود.

حالت چهره: احساساتی همچون غمگینی، شادی، خشم، تعجب و سردرگمی و… را نشان می‌دهد.

حرکات دست و حرکات سر: تکان دادن سر و دست به طور واضحی توافق و عدم توافق را بدون نیاز به کلمات منتقل می‌کند.

تماس چشمی: به عنوان یک قاعده کلی وقتی گوینده روی آنچه می‌گوید تمرکز دارد، چشمانش تمایل به چرخیدن دارد. هنگامی که انتظار دریافت پاسخی را داشته باشد، مستقیماً به شنونده نگاه خواهد کرد. اگر به شنونده نگاه نکند ممکن است به این علت باشد که یا با شنونده یا با آنچه می‌گوید راحت نیست. دربعضی از فرهنگ‌ها تماس مستقیم چشمی نشانه بی‌احترامی است.

حالت بدن (ژست): یک علامت غیر ارادی است که اطلاعات مهمی را درباره نگرش‌ها، نسبت به خودمان و دیگران منتقل می‌کند. مثلاً یک حالت آسوده معمولاً می‌تواند هم گویای حالت خویشتن پنداری حاکی از اعتماد به نفس و هم حاکی از اطمینان در فردی باشد که با او در حال برقراری ارتباط هستیم.

لمس: لمس به عنوان یکی از موثرترین راه‌های غی کلامی جهت بیان احساسات مانند آسودگی، عشق، دلبستگی، امنیت، عصبانیت، محرومیت، پرخاش و هیجان و… است.

طرز راه رفتن: راه رفتن با وقار و هدف‌دار معمولاً حامل پیام سلامتی است و برعکس بدون هدف، نشانه غمگینی و یا دلسردی است.

صداها: گریه کردن نشانه هیجان و غم است. ناله کردن و نفس نفس زدن نشانه ترس، درد و یا متعجب شدن و آه کشیدن همراه با صدا نشانه عدم تمایل در انجام کارها یا نشانه تسکین است.

سکوت: ممکن است نشانه درک کامل یکدیگر و یا نشانه عصبانیت از یکدیگر باشد.

مهارت‌های دریافت پیام که شامل گوش دادن و مشاهده کردن و پاسخ دادن است.

ارتباط کلامی مربوط به کلمات بیان شده و دیگر اصواتی هستند که اطلاعات و معنی را می‌رسانند.

ارتباط غیرکلامی مربوط به حرکات سر و بدن هستند که قسمتی از اطلاعات را تشکیل می‌دهند.
 

منبع: http://www.ksc.ir