شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)-|| در روزهای اخیر و با اعلام خبر رسیدن ویروس کرونا به ایران، شایعات زیادی در مورد این بیماری و روش‌های پیشگیری از آن که اساس علمی ندارند در برخی از صفحات تلگرامی دست به دست می شود.

سازمان بهداشت جهانی چند هفته پس از شیوع ویروس کرونا که با نام جدید «کووید-۱۹» شناخته می شود پروژه‌ای برای مقابله با شایعاتی که در اینترنت پخش می شود راه‌اندازی کرد. این سازمان از این طریق، اطلاعات درست را سریع در اختیار مردم قرار می‌دهد.

سازمان بهداشت جهانی با گوگل، فیس بوک، تیک تاک و توییتر همکاری می کند تا از شایعه‌پراکنی در مورد ویروس «کووید-۱۹» یا کرونا پیشگیری شود.

این سازمان، اطلاعات صحیح را با گرافیک‌های آبی رنگ در حساب اینستاگرام خود به اشتراک می گذارد.

برخی از شایعاتی که سازمان بهداشت جهانی به آنها پاسخ داده است از این قرار هستند:

آیا ویروس از حیوانات خانگی منتقل می شود؟

تاکنون، اثباتی برای اینکه ویروس از حیوانات خانگی به انسان منتقل می شود پیدا نشده است. با این حال سازمان بهداشت جهانی توصیه می کند پس از تماس با حیوانات خانگی، دست‌ها را با صابون بشویید تا از باکتری‌های «ای کولای» (E.Coli) و سالمونلا که از حیوان به انسان منتقل می شود پیشگیری شود.

آیا تنها افراد مسن باید مراقب باشند؟
خیر. افراد از هر سنی می توانند به ویروس کرونا مبتلا شوند. اما افراد مسن و کسانی که سابقه بیماری‌هایی از جمله دیابت، بیماری‌های قلبی، و آسم دارند در صورت ابتلا به این ویروس در مقابل خطرات آن آسیب‌پذیرتر هستند.

آیا مصرف آنتی بیوتیک تأثیری دارد؟
آنتی بیوتیک نمی تواند از شما در برابر ویروس حفاظت کند. اما به افراد مبتلا به ویروس کرونا در بیمارستان آنتی بیوتیک می دهند تا از عفونت‌های باکتریایی پیشگیری شود.

واکسن چطور؟

واکسن‌های ضد آنفولانزا و یا سینه پهلو از شما در برابر ویروی کرونا محافظت نمی کنند چرا که این ویروس جدید است و باید واکسنی مخصوص خودش طراحی شود. اما سازمان بهداشت جهانی واکسن‌های مقابله با بیماری‌های ریوی از جمله واکسن سه‌گانه دیفتری، کزاز و سیاه سرفه، و یا واکسن سینه پهلو را برای حفظ سلامت توصیه می کند.

آیا تنفس در دود غلیظ می تواند ویروس را از بین ببرد؟
خیر. تنفس در دود خطرناک است و از گسترش ویروس کرونا پیشگیری نمی کند. دود ناشی از آتش‌بازی شامل گازهای سمی است و چشمان، بینی، گلو، و ریه‌ها را اذیت می کند.

می گویند مصرف سیر مؤثر است

مصرف سیر به دلیل اثر ضدباکتریایی آن برای سلامت مفید است؛ اما از ویروس کرونا پیشگیری نمی کند.

اگر روی پوست روغن کنجد بمالیم ویروس از بین می رود؟
استفاده از روغن کنجد در نابود کردن ویروس کرونا هیچ تأثیری ندارد. برخی از مواد شیمیایی - از جمله موادی که از مشتقات کلر گرفته می شود، حلال‌های اتری، اتانول ۷۵ درصد، پراستیک اسید و کلوروفرم - ضدعفونی‌کننده هستند و ویروس را بر سطوح اشیاء می‌کشد. هرچند مالیدن این مواد بر روی پوست و یا استنشاق آنها ضرر دارد.

آیا دریافت نامه یا بسته از چین خطرناک است؟
دریافت نامه و یا بسته از چین خطری ندارد؛ چرا که عمر ویروس کوتاه است و نمی تواند مدت طولانی بر سطح اشیاء باقی بماند.

شستشوی بینی با آب شور می تواند ویروس را هم بشوید؟
تأثیر شستشوی مداوم بینی با آب شور در پیشگیری از عفونت‌های ریوی اثبات نشده است هر چند این کار می تواند در کاهش علائم سرماخوردگی و بهبود سریعتر تأثیرگذار باشد.

غرغره کردن دهان‌شویه چطور؟
غرغره برخی از دهان‌شویه‌ها تنها می تواند برای دقایقی، بعضی از میکروب‌های دهان را از بین ببرد؛ اما در محافظت از انسان در برابر ویروس کرونا تأثیری ندارد.

چطور است زیر لامپ ماوراء بنفش بخوابیم؟
خیر. لامپ‌های ماوراء بنفش تأثیری از از بین بردن ویروس کرونا ندارد و هرگز نباید دست‌ها و پوست بدن را از این طریق ضدعفونی کرد.
 

آیا ویروس کرونا با لمس سطوحی مثل دستگیره‌ در‌ها هم منتقل می‌شود و ویروس بر چنین سطوحی چقدر باقی می‌ماند؟
اگر فرد مبتلا به ویروس کرونا روی دستش سرفه کند و سپس چیزی را لمس کند، آن سطح آلوده می‌شود. دستگیرهٔ درها مثال خوبی از سطوحی است که این خطر را دارند.

هنوز به درستی نمی‌دانیم چه مدت زمانی ویروس کرونا می‌تواند بر چنین سطوحی زنده بماند. کارشناسان گمان دارند که فقط چند ساعت است و نه چند روز، اما بهترین کار این است که دست‌های خود را به طور مرتب بشویید تا خطر ابتلا و گسترش ویروس را کاهش دهید.

آیا آب ‌و ‌هوا و دما بر انتقال ویروس کرونا اثر دارد؟
هنوز خیلی چیزها در مورد این ویروس نمی‌دانیم. هنوز روشن نیست که تغییر دمای فصلی بر میزان همه‌گیری آن چه تأثیری دارد.

بعضی ویروس‌های دیگر مانند ویروس سرما‌خوردگی، شیوع فصلی دارند و در ماه‌های سرد سال بیشترند. پژوهشی نشان می‌دهد که نشانگان تنفسی خاور‌میانه (مِرس)؛ ویروس دیگری از خانوادهٔ ویروس کرونا، تحت تأثیر شرایط آب‌و‌هوایی است و در ماه‌های گرم‌تر سال شیوع بیشتری دارد.

آیا ممکن است با خوردن غذایی که فرد مبتلا به این بیماری تهیه کرده است؛ دچار بیماری شوید؟
اگر مراحل و شیوهٔ تهیه‌ غذا بهداشتی نباشد، فرد مبتلا به ویروس کرونا ممکن است این بیماری را به دیگری منتقل کند. ویروس کرونا با ذراتی که بر اثر سرفه روی دست‌ها می‌ماند، منتشر می‌شود. شستن دست‌ها پیش از لمس و خوردن غذا توصیهٔ همگانی خوبی ‌ است تا جلوی گسترش میکروب‌ها گرفته شود.

وقتی افراد از این بیماری نجات پیدا می‌کنند، بدن آنها تا حدودی چگونگی مقابله با آن را می‌شناسد و در صورت ابتلای دوباره می‌تواند ایمنی بیشتری داشته باشد. این ایمنی همیشگی نیست و کارایی کامل و مطمئنی هم ندارد و بر اثر مرور زمان کاهش هم پیدا می‌کند. هنوز روشن نیست بدن پس از ابتلا به این بیماری و بهبودی؛ تا چه مدت نسبت به ابتلای دوباره ایمن خواهد ماند.

تفاوت میان ویروس کرونا و سرما‌خوردگی چیست؟
ویروس کرونا و سرماخوردگی نشانه‌های مشابه زیادی دارند و بدون انجام آزمایش، تشخیص آن مشکل است. اصلی‌ترین نشانه‌های ویروس کرونا تب و سرفه است. سرما‌خوردگی معمولاً نشانه‌های دیگری هم دارد مانند درد‌های عضلانی و گلو‌درد، در حالی‌که مبتلایان به ویروس کرونا دچار تنگی‌نفس می‌شوند.

هرکس که فکر می‌کند دچار ویروس کرونا شده است، چه با فرد بیمار دیگری تماس نزدیک داشته است یا به مناطقی که این ویروس شیوع دارد سفر کرده است، باید با پزشک خود مشورت کند.

آیا استفاده از ماسک برای مقابله با ویروس مفید است و هر چند وقت یک بار باید آن را عوض کرد؟
شواهد اندکی مبنی بر مفید بودن استفاده از ماسک وجود دارد. کارشناسان می‌گویند رعایت بهداشت، مثل شستن مرتب دست‌ها و بخصوص وقتی با دهان در تماس قرار می‌گیرد، خیلی بیشتر اثر دارد.

آیا ویروس کرونا از طریق رابطهٔ جنسی منتقل می‌شود؟
هنوز به طور کامل روشن نشده است که رابطهٔ جنسی هم یکی از راه‌های انتقال آن باشد. تاکنون سرفه و عطسه مهمترین راه انتقال آن بوده است.

دورهٔ نهفتگی ویروس کرونا چه مدت است؟
سازمان بهداشت جهانی می‌گوید دورهٔ نهفتگی بیماری، یعنی پیش از بروز نشانه‌های بیماری، بین ۲ تا ۱۰ روز است.

این برآورد با جمع‌آوری اطلاعات بیشتر دقیق‌تر خواهد شد.

آیا کسانی که به ویروس کرونا مبتلا می‌شوند دوباره سلامت کامل خود را باز‌می‌یابند؟
بله. بسیاری از کسانی که مبتلا به این ویروس می‌شوند فقط نشانه‌های مختصری از این بیماری را تجربه می‌کنند و بیشتر آنها به طور کامل خوب می‌شوند.

هر چند این بیماری برای افراد مسن و کسانی که بیماری‌های دیگری مانند دیابت و سرطان دارند یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند، خیلی خطرناک است.

یکی از کارشناسان کمیسیون بهداشت ملی چین می‌گوید بهبودی کامل از نشانه‌های خفیف ویروس کرونا حدود یک هفته طول می‌کشد.

آیا ممکن است ویروس کرونا از طریق چیزهایی که از ووهان چین خریده و به بریتانیا پست شده است، منتقل شود؟
هیچ شواهدی در این مورد وجود ندارد. بعضی بیماری‌های از جمله ویروس کرونا، با سرفه و عطسهٔ فرد بیمار روی سطح چیزها منتشر می‌شوند اما فکر نمی‌کنیم که ویروس بتواند اینقدر طولانی بر این سطوح باقی بماند. چیزی که با پست فرستاده می‌شود، بعید است زمانی که به دست گیرنده در مقصد می‌رسد، هنوز آلوده باشد.

آیا دلیلی دارد که چنین ویروس‌هایی بیشتر در چین پدیدار می‌شوند؟
بله، در چین جمعیت‌های بزرگ انسانی در فاصلهٔ خیلی نزدیکی با حیوانات زندگی می‌کنند.

ویروس کرونا به احتمال زیاد از منشاء جانوری (خفاش) آمده است، هر چند ممکن است این جانور همان میزبانی نباشد که باعث انتشار بیماری در میان انسان‌ها شده باشد. سارس، بیماری دیگری از بیماری‌های خانوادهٔ ویروس کرونا که از چین شروع شد هم از خفاش‌ و زبّاد‌ (جانوری از خانوادهٔ گربه‌سانان) به انسان منتقل شد.

اولین موارد این بیماری جدید از بازارغذاهای دریایی در جنوب چین شروع شد، جایی که در آن جانوران وحشی به فروش می‌رسند از جمله مرغ و خفاش و مار.

آیا برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری تنفسی، می‌توان خود را واکسینه کرد؟
در حال حاضر هیچ واکسنی برای محافظت افراد در برابر این نوع از ویروس کرونا وجود ندارد اما پژوهشگران در کار ساخت آن هستند.

این نوع جدیدی از ویروس است که پیش از این در انسان‌ها دیده نشده است، پزشکان هنوز باید خیلی چیزها در مورد آن دریابند.