شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)-|| کارشناسان امنیت شبکه های اجتماعی ضمن ابراز نگرانی نسبت به شیوع اخبار جعلی در این شبکه‌ها، راهکارهایی برای شناسایی اخبار جعلی پیشنهاد می‌دهند. درعین‌حال شبکه‌های اجتماعی نیز در حال انجام اقداماتی جهت مهار انتشار این اخبار هستند.
 
 در طول چند سال گذشته میزان شیوع اخبار مجازی که از طریق شبکه‌های مجازی و اپلیکیشن های از قبیل واتس اپ و فیس‌بوک منتشرشده‌اند، افزایش زیادی داشته است. از آوریل سال 2018 تاکنون، تنها در شکور هندوستان بیش از 20 نفر توسط کسانی به قتل رسیدند که به دلیل دریافت اخبار جعلی و دروغ، دچار خشم شده و واکنش نشان داده‌اند. این اخبار عمدتاً از طریق واتس اپ منتشرشده بودند.
 
 این موضوع تنها در کشور هندوستان رخ نداده است و نتایج یک مطالعه جدید نشان داد که در طول انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 در ایالات‌متحده آمریکا، بسیاری از مقالات و پیام‌های جعلی توسط افراد مختلف و به کمک سیستم‌های گوناگون و رسانه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شدند.
 
 چه کسانی اخبار جعلی را منتشر می‌کنند؟
 جالب‌توجه است که نتایج مطالعات انجام‌شده در این رابطه نشان می‌دهد که سن کاربران در انتشار اخبار جعلی، یک عامل مهم و تعیین‌کننده است. بر این اساس مشخص شد که افراد مسن‌تر، در مقایسه با نسل جوان بیشتر احتمال دارد که اخبار جعلی و شایعات را به اشتراک گذاشته و مقالات و تصاویر جعلی، پیام‌ها و گزارش‌ها را در رسانه‌های اجتماعی منتشر کنند. بر این اساس مشخص شد که افراد بالای 65 سال، هفت برابر بیشتر از سایرین اقدام به انتشار شایعات و اخبار جعلی می‌کنند.
 
 هیمانشو کیکانی (Himanshu Kikani)، متخصص امنیت سایبری در این رابطه اعتقاد دارد که تأثیر سن در انتشار شایعات، موضوع شگفت‌انگیزی نیست. وی در این رابطه می‌گوید: «اینترنت یک فناوری کاملاً جدید برای شهروندان سالخورده است و آن‌ها شاهد هستند که تمامی اعضای خانواده، وقت خود را با استفاده از اینترنت و همچنین برنامه‌های کاربردی رسانه‌های اجتماعی پر می‌کنند؛ بنابراین، این نسل همچنین می‌خواهد نقش خود را با برقراری ارتباط با دیگر اعضای خانواده و دوستان از طریق سیستم‌عامل‌ها بازی کند و درنتیجه این کار را انجام می‌دهند؛ اما مسئله اصلی هنگامی رخ می‌دهد که آن‌ها اقدام به اشتراک‌گذاری مطالب مختلف و بدون توجه به واقعی یا دروغ بودن آن‌ها می‌کنند.»
 
 سواد همگانی دیجیتال
 هیمانشو کیکانی درباره اهمیت سواد دیجیتال، می‌گوید: «باید مراقب بود که افتادن به دام اخبار جعلی و شایعات تنها در مورد گروه سنی بیش از 50 سال نیست و بسیاری از افراد می‌توانند ازنظر دیجیتالی، بی‌سواد محسوب شوند. این موضوع درباره جوانان و حتی افراد حرفه‌ای نیز صدق کرده و توصیه می‌شود پیش از اشتراک‌گذاری مطالب در فیس‌بوک، واتس اپ یا هر شبکه اجتماعی دیگر، نسبت به اطمینان از صحت و منبع آن، اقدام کنید؛ زیرا انتشار اخبار نادرست می‌تواند اثرات نامطلوب زیادی بر جامعه و فضای مجازی داشته باشد.»
 
 چگونه می‌توان صحت‌وسقم یک خبر را تشخیص داد؟
 هرچه رشد اخبار جعلی و شایعات بیشتر شود، اخبار واقعی در بین آن‌ها مدفون‌شده و کمتر مشاهده می‌شوند. به خاطر داشته باشید که تمامی پیام‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی دریافت می‌کنید، دارای صحت 100 درصدی نبوده و این موضوع بسیار مهم است که چگونه می‌توان مطمئن شد که خبر دریافت شده از طریق اپلیکیشن ها و شبکه‌های اجتماعی، درست و دقیق است؟ کارشناسان نکاتی را برای تشخیص این موضوع پیشنهاد می‌دهند که مهم‌ترین آن‌ها شامل این موارد هستند:
 
 به احساس خود رجوع کنید، هم‌زمان بامطالعه یک خبر، در صورت منطقی فکر کردن تا حد زیادی می‌توانید به‌ درستی و نادرستی خبر پی ببرید.
 تلاش کنید منبع خبر را پیدا کنید. در بسیاری از مواقع با کلیک کردن روی لینک خبر، می‌توانید اطلاعات بیشتری درباره منبع اصلی آن به دست آورید.
 طرح‌بندی، محتوا، گرافیک و اشتباهات دستوری موجود در وب‌سایت منبع را بررسی کنید. منابع معتبر به نسبت مراکز انتشار اخبار جعلی، دارای اشتباهات و مشکلات ظاهری و دستوری بیشتری هستند.
 می‌توانید از صحت‌وسقم خبر دریافت شده در شبکه مجازی از طریق کپی کردن آن در یک موتور جستجو مانند گوگل و جستجوی سایر منابعی که به این خبر اشاره‌کرده‌اند، اطمینان حاصل کنید.
 از اخباری که موجب بروز خشم زیاد و ایجاد احساسات منفی در شما می‌شود، چشم‌پوشی کنید. این اخبار عمدتاً جعلی هستند.
 
 تلاش شبکه‌های مجازی برای مقابله با اخبار مجازی
 شبکه‌های اجتماعی به‌تازگی تلاش‌هایی جدی برای مبارزه با اخبار جعلی و پیشگیری از انتشار آن‌ها انجام داده‌اند. برای نمونه واتس اپ اقداماتی جدی را برای جلوگیری از جعل و تحریف اخبار جعلی از طریق پلت فرم خود آغاز کرده است. به‌تازگی یکی از مدیران ارشد این شبکه اجتماعی خبر داد که این شرکت 2 میلیون حساب را تنها طی یک ماه را به دلیل رفتار غیرعادی در انتشار شایعات و اخبار جعلی؛ شناسایی و از پلت فرم خود، حذف کرده است.
 
 ترجمه: احسان محمدحسینی
 منبع: sbs - سیناپرس