شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- از معنای لغتی روابط عمومی تعاریف زیادی در زبان فارسی آمده و هم‌چنین وظایف زیادی نیز برای این قشر تعریف شده که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به" قلب طپنده یک سازمان و نهاد دولتی" اشاره کرد.

روابط عمومی و شخصی که در این عرصه مشغول فعالیت می‌باشد به واسطه ارتباط چند سویه‌ای خود با کارکنان، مدیر و از جانبی افکار عمومی، نیازمند توجه بسیار ویژه‌ای است

بدین واسطه اگر شخص روابط عمومی در انجام وظایف خود حتی کمترین، کوتاهی داشته باشد بدون هیچ‌گونه تردیدی این قلب طپنده ضعیف و آن نهاد دولتی رو به افول خواهد رفت.

لذا شخص روابط‌عمومی باید در کار خود صبر و حوصله بسیار زیادی داشته باشد و بدون هیچ واسطه‌ای و به تنهایی همه وظایف سنگین خود را انجام دهد.

اما چند سالی می‌شود برخی از مدیران به‌طور سلیقه‌ای اشخاصی را به‌عنوان مشاور در کنار روابط‌عمومی مشغول به ‌فعالیت کرده‌اند.

بدون شک، دخالت در امور روابط عمومی به واسطه حساسیت بسیار بالای این بخش از یک سازمان و نهاد دولتی می‌تواند ضربات بسیار جبران ناپذیری به آن دستگاه وارد نماید و به قول قدیمی‌ها، "آشپز که دو تا می‌شود، آش یا شور می‌شود یا بی نمک"

متاسفانه در برخی از نهادهای دولتی که از این ظرفیت استفاده می‌کنند به صراحت دیده شده که فعالیت روابط‌عمومی به حاشیه رفته و عملکرد آن نهاد دولتی به شدت تحت تاثیر منفی مشاور رسانه‌ای قرار گرفته است.

مشاور رسانه‌ای که به گفته برخی از فعالان حوزه روابط‌عمومی وظیفه‌ای چون تهیه متن سخنرانی مدیر، تهیه و تنظیم نه انتشار خبر آن نهاد مربوطه را دارد، امروزه جایگزین اصلی روابط‌عمومی در برخی از ادارات شده و فعالیت‌های چون تهیه و انتشار خبر، جوابیه و.... را در دست گرفته است.

به گفته برخی دیگر از فعالان حوزه روابط‌عمومی که سال‌های سال است در این زمینه فعالیت می‌کنند، اصلا با وجود یک روابط‌عمومی فعال که به وظایف خود کاملا آشنا می‌باشد، حضور شخصی دیگر از الزامات آن نهاد دولتی محسوب نمی‌شود، چرا که در غیر این صورت، ماهیت کاری وی زیر سوال خواهد رفت و غیر از آن سخنانی بر مبنای اینکه فلانی به کارش آشنا نیست بر سر زبان‌ها خواهد افتاد.

در این بین، بر آن شدیم تا با برخی از فعالان در حوزه روابط‌عمومی، گفت و گویی داشته باشیم.

روابط عمومی یک نهاد دولتی می‌گوید: وظیفه روابط عمومی در وهله اول حفاظت از حریم و چارچوب آن نهاد دولتی است و باید به نحو احسنت اطلاع رسانی و انعکاس فعالیت‌های مثبت و منفی آن نهاد دولتی را در بین مردم و جامعه بدون دخل و تصرف منتشر و منعکس کند

وی می گوید: روابط عمومی موظف است نقدهای وارده چه منفی و مثبت را به مسئول مربوطه در زمان اولیه انتقال دهد و در راستای برطرف کردن نقدهای وارده تمامی تلاش خود را به کار گیرد.

این روابط عمومی نهاد دولتی در بخشی دیگر از سخنان خود ضمن اشاره به اینکه فعالیت یک مشاور رسانه‌ای در کنار روابط عمومی، فعالیت وی را زیر سول می‌برد، اظهار می‌کند:مشاور رسانه‌ای، فعالیت‌های هر رسانه را کنترل و گزارشی از آن‌را نزد مدیر خواهد برد، این در صورتی است که یک روابط عمومی فعال نیز می‌تواند همین کار را انجام دهد.

وی تصریح می‌کند: به اعتقاد من وجود مشاور رسانه‌ای، ضعف روابط‌عمومی را می‌رساند

این مسئول روابط‌عمومی در بخشی دیگر از سخنان خود خاطر نشان می‌کند: ما برخی ادارات را می‌بینیم که مشاور رسانه‌ای ندارند چرا که روابط عمومی آن نهاد انتظارات مدیر خود را برآورده می‌کند، اگر روابط‌عمومی به وظایف خود چیره نباشد مدیر آن نهاد نیز به سمت و سوی مشاور رسانه‌ای می‌رود و بدون شک این ضعف وی را می‌رساند. در مجموع به صراحت می‌گویم به نظر من وجود مشاور رسانه‌ای در یک نهاد دولتی الزامی نیست.

روابط عمومی فعال یک دستگاه اجرایی دیگر در تعریف نقش روابط عمومی می‌گوید: یک روابط‌عمومی نقش‌ها و وظایف بسیار متععدی می‌تواند داشته باشد، ولی اگر به‌دنبال تعاریف کتابی آن نباشیم و بیاییم واقعیت‌ها را ببینیم، یک روابط‌عمومی باید توامندی‌ها را دیده و در مقابل نیز خلاء‌ها را شناسایی و در صدد برطرف کردن آن‌ها باشد.

وی در خصوص این‌که چند سالی است شاهد وجود مشاورین رسانه‌ای هستیم ابراز می‌کند: در بحث‌های مختلف از جمله رسانه، بحث مشاور یک نیاز و ضرورت محسوب می‌شود، در واقع روابط‌عمومی باید از مشاور رسانه‌ای خط بگیرد اما متاسفانه تعریف و گفتمان ما از مشاور در شهر و دیارمان به بیراهه کشیده شده است.

این روابط‌عمومی ادامه می‌دهد: ما شاهد آن هستیم که یک مشاور در نهاد دولتی، خبر تنظیم می‌کند که دقیقا دخالت در کار روابط‌عمومی محسوب می‌شود و این اصل بی برنامگی است و مسلما نامنظمی را در بر خواهد داشت.

وی، از جمله وظایف اصلی یک مشاور رسانه‌ای را تنظیم متن سخنرانی و ارتباطش با رسانه از کانال یک مدیر می‌داند و اشاره می‌کند: متاسفانه آن‌چه امروز شاهدش هستیم این است که دقیقا فعالیت‌های مشاورین در ادارات و نهادهای دولتی، موازی کاری با فعالیت روابط‌عمومی‌ها شده است.

وی در بخشی دیگر از سخنان خود تصریح می‌کند: روابط‌عمومی می‌تواند از مشاور رسانه‌ای مشورت بگیرد، وی می‌تواند جوابیه را تنظیم کند اما بدون شک نمی‌تواند آن را منتشر کند در مجموع تنها تحلیل کلی بر عهده مشاور است. ما گاها در فضای مجازی شاهد آن هستیم که فعالیت یک مشاور در زمینه انتشار خبر از روابط عمومی آن نهاد دولتی بسیار روشن‌تر است که در واقع با فعالیت خود روابط عمومی آن نهاد دولتی را زیر سوال می برد.

وی هم‌چنین ابراز می‌کند: ما در تعریف و تنظیم وظایف مشاور رسانه‌ای با مشکل مواجه هستیم، به زبانه عامیانه و خودمانی، مشاورین رسانه‌ای در ادارات دولتی حالت "کیخامنشی"(میانجی‌گری) پیدا کرده‌اند در صورتی که با فلسفه و ماهیت این حوزه فاصله‌ای بسیارزیاد دارد.

در ادامه، روابط‌عمومی دیگر یک نهاد دولتی در خصوص نقش روابط عمومی بیان می کند: روابط‌عمومی در واقع، قلب طپنده یک نهاد دولتی است، بی‌شک، روابط‌عمومی فعالیت‌های مثبت و منفی یک نهاد را آن‌طور که هست باید انعکاس دهد، تا نقاط ضعف شناسایی و قدم‌های لازم برای برطرف کردن مشکل توسط نهاد دولتی برطرف گردد.

وی در ادامه بیان می‌کند: روابط‌عمومی از یک نگاه، واسطه بین کارکنان و مدیر و از جانبی دیگر نیز واسطه مدیر با رسانه ها و مردم است.

وی در خصوص ماهیت مشاورین رسانه در برخی از نهادهای دولتی اظهار می‌کند: همان‌طور که گفته شد، از جمله وظایف ما، ارتباط مستمر و بدون واسطه با اصحاب‌رسانه است، از طریق شخص دیگری نباید این ارتباط وجود داشته باشد، با حضور مشاور در حوزه روابط‌عمومی موافق نیستم چرا که این نوع فعالیت را دخالت در کار خود می‌دانم

یک فعال دیگر در عرصه روابط عمومی می‌گوید: روابط‌عمومی دریچه‌ ورودی هر سازمان محسوب شده و مجموعه‌ای از افکار عمومی به روی جامعه است

وی ادامه می‌دهد: یک روابط‌عمومی فعال می‌تواند نتایج عملکرد یک دستگاه را در جامعه انعکاس دهد و در واقع مجموعه‌ای برای مدیریت افکار عمومی برای رسیدن به اهداف سازمانی است.

این شخص در بخشی دیگر از سخنان خود، روابط عمومی را یک هنر دانسته و بیان می‌کند: پرداختن به افکار عمومی به یک توانایی ویژه نیاز دارد که آن نیاز به ظرفیت ذاتی فرد و آموزش‌های لازم برای گفت و گو و ارتباط دو سویه با مردم را دارد.

وی در خصوص حضور و نقش مشاورین رسانه در ادارات دولتی و نهادهای اجرایی می‌گوید: حوزه روابط‌عمومی و رسانه، نیازمند مشاوران متعدد است چون به هر حال حوزه روابط‌عمومی حوزه یک نفره‌ای نیست

این روابط‌عمومی در ادامه با اشاره به این‌که تقریبا مشاور رسانه‌ای برای هر مدیری نیاز است و البته سلیقه‌ها و دیدگاه‌ها در این زمینه متفاوت است، اضافه کرد: باید در این راستا از دیدگاه‌ها و سلیقه‌های مختلف استفاده شود که بهترین روابط ممکن با رسانه‌ها اتخاذ شود.

یک فعال دیگر در حوزه روابط‌عمومی در تعریف روابط‌عمومی می‌گوید: تعاریف کلیشه‌ای برای این سمت بسیار زیاد آورده شده اما مهم‌ترین آن‌ها می‌تواند این باشدکه ویترین و نماد یک نهاد دولتی و تنظیم کننده ارتباطات است

وی در ادامه ضمن اشاره به اینکه روابط‌عمومی باید دانش به‌روزی داشته باشد و همواره به صورت حرفه‌ای فعالیت خود را ادامه دهد، اظهار می‌کند: وجود مشاور رسانه‌ای در کنار روابط‌عمومی، فعالیت وی را دچار چالش کرده و باعث می‌شود روابط عمومی از دید بیفتد.

این شخص در بخشی دیگر از سخنان خود ضمن اشاره به این‌که اگر یک مدیر می‌خواهد موفق باشد باید یک روابط‌عمومی کوشا و البته موفق‌تر داشته باشد، بیان می‌کند: یک روابط‌عمومی فعال خود می‌تواند بهترین مشاور رسانه‌ای برای آن نهاد دولتی و مدیر مربوطه باشد

در پایان باید گفت که وجود مشاورین در برخی از نهادهای دولتی نیز باعث ارتباط بهتر و بیشتر رسانه‌ها با آن نهاد دولتی شده چرا که به وظایف خود کاملا آشنا هستند.

اما برخی نیز در ادارات، کاسه‌های داغ‌تر از آش شده و سعی می‌کنند با فعالیت‌هایی که در حوزه روابط‌عمومی است خود را همه کاره آن نهاد دولتی بدانند.، خبری تنظیم می‌کنند و با انتشار آن در فضای مجازی توسط برخی از همکاران رسانه‌ای، تلاش در بیشتر نشان دادن فعالیت خود می‌کنند.

بهتر است هر چیز در جای خود باشد و هر کس وظیفه مربوط به خود را انجام دهد تا در آینده باعث به وجود آمدن بی برنامگی و بی‌نظمی در هر نهاد دولتی نباشیم.

نصراله صیاد
http://aflakvarzeshi.ir/