شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران(شارا) -روابط عمومی های کشور طی چند سال گذشته با توجه به شرایط مختلف و رویکرد مدیریتی کلان کشور دستخوش تغیرات زیادی گردیدند، بنحوی که می توان برای این نهاد مدنی به اقتضاء وضعیت های مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی فراز و نشیب های زیادی را  تصور نمود.
در واقع بخشی بسیار کوچکی از تغییر و تحولات در عرصه روابط عمومی ها در گرو تصمیمات عالی و مجموعه مصوباتی بوده است که تصویب و توسط دستگاه های ذیربط جهت  اجراء ابلاغ گردیده است. آنچه که در این میان مهم است و می توان به فال نیک گرفت اینکه در کنار هزاران مسائل کلان و مهمی که در کشور و در دولت ها در راس کار وجود داشت، توجه به روابط عمومی و پرداختن به آن در قالب ابلاغ مصوبات، در خور توجه و قابل تامل می باشد. اما پرداختن به دونکته خالی از لطف نیست، اول انکه تاچه میزان این مصوبات در عرصه روابط عمومی ها اجرائی شده است و دوم اینکه تاثیر این مصوبات بر روابط عمومی ها تا چه حد می باشد.
تصدیق خواهید فرمود که علیرغم تلاش های صورت گرفته و نفر ساعت های کارشناسی متاسفانه بیشتر این مصوبات اجرائی نگردیده و عملا در حد ابلاغ باقی مانده است و موید این موضوع  وضعیت فعلی روابط عمومی ها از حیث ساختاری و عملکردی و نصب و انتصاب افراد در این عرصه می باشد و طبیعی است وقتی مصوبه در حد ابلاغ باقی بماند، بواسطه عدم اجراء نمی توان نسبت  به اندازه گیری میزان اثر گذاری آن اقدام نمود.
 در خصوص مصوبه اخیر که توسط دبیر شورای اطلاع رسانی اعلام گردیده است از چند منظر قابل بررسی می باشد، بر اساس این مصوبه قرار است:
1-   سطح سازمانی روابط عمومی‌های دستگاه‌های اجرایی در وزارت خانه‌ها و معاونت‌های رییس‌جمهور به "مرکز" ارتقا می‌یابد.
اگرچه همواره روابط عمومی های کشور به لحاظ عدم تعریف ساختار  صحییح وارائه چارت و تشکیلات مناسب و جایگاه سازمانی رنج می دیدند و تاکنون در سطح سازمان ها  به صورت سلیقه ای با این موضوع برخورد می شده است وشاید پرداختن به این مقوله و تلاش برای استاندارد سازی و ایجاد وحدت رویه امری ضروی و اجتناب ناپذیر می باشد ولی باید به این نکته توجه کرد که در سال های گذشته نیز مصوبه ای از این دست برای ارتقاء جایگاه روابط عمومی ها ابلاغ گردیده بود که متاسفانه عدم اجرای صحییح و دقیق آن به مولفه های دیگری نظیر عدم اشراف و اگاهی مدیران ارشد و روسای سازمان ها به مقوله روابط عمومی و سوق دادن روابط عمومی ها به یک سو و تبدیل کردن روابط عمومی ها به روابط عمومی های یک بعدی وبرداشت شخصی و سلیقه ای نسبت به آن بوده است، در مقابل ضعف نیروی انسانی و عدم بکارگیری افراد متخصص و باتجربه در عرصه روابط عمومی ها ی کشور این مشکل را دوچندان می کرد بنابراین نمی توان ارتقاء جایگاه روابط عمومی ها را به مرکز، تنها نسخه شفابخش برای بهبود کمی و کیفی روابط عمومی ها قلمداد کرد، بلکه پیش زمینه اصلی تغییر در نگرش و رویکرد مدیران ارشد نسبت به روابط عمومی و درک جایگاه واقعی این نهاد مدنی است از سوی دیگر انتخاب افراد شایسته و کارازموده در عرصه پست های مدیریتی است. زیرا این دو مقوله مکمل یکدیگر محسوب می شوند و نمی توان با اجرا یا بکارگیری یکی از این دومورد انتظار اتفاق مناسب یا نتیجه مطلوبی را داشت، مضاف براینکه مشکل جدی روابط عمومی ها در این عرصه، مشمول دوره اخیر نیز می باشد و این دوره نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد.  
2-   از تاریخ ابلاغ این تصویب نامه، عنوان ادارات روابط عمومی دستگاه‌های اجرایی به "مرکز روابط ‌عمومی و اطلاع‌رسانی" تغییر می‌کند.
تغییر عنوان ادارات کل روابط عمومی بر اساس مصوبه اخیر به مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی، در واقع بیانگر ارتقای جایگاه مدیران روابط عمومی به  رئیس مرکز و متعاقب آن گسترش ساختار روابط عمومی ها و در مرحله بعدی بهره گیری از سیستم های نرم افزاری و سخت افزاری مطلوب و تامین نیروی انسانی مناسب و متخصص می باشد که مسلما اجرای این امر مستلزم صدور مجوز های لازم، تخصیص منابع مالی مورد نظر و اعمال حمایت های لازم می باشد، در غیر این صورت عدم صدور مجوز جذب و بکارگیری نیروهای کارشناسی زبده و متخصص و تامین منابع مالی مورد نیاز و تجهیز روابط عمومی ها به نرم افزار و سخت افزار باعث می شود که این ارتقاء در حد صوری و تشریفاتی باقی بماند. زیرا شرایط و وضعیت فعلی  روابط عمومی ها نمی تواند کمکی برای اجرای این مصوبه باشد و تغییر در نام و عنوان  روابط عمومی ها هم گره گشای این مسئله نیست. بلکه لازم است همه این موارد به صورت همزمان اتفاق بیفتد تا انتظار قانون گذار و سیاست گذار از این تغییر فراهم گردد.  
3-    در ساختار سازمانی مراکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت خانه‌ها و معاونت‌های رییس‌جمهور، اولین سطح پایین‌تر از رییس مرکز، مدیر است و هر مرکز هم حداکثر می‌تواند سه اداره داشته باشد.
چنانکه گفته شد تغییر در چارت به تنهائی کافی نیست، ضمن آنکه گسترده نمودن و بزرگ کردن یک ساختارهم نمی تواند رافع مشکلات باشد بلکه تغییر در چارت و ساختار براساس مطالعه وضعیت موجود و نیازسنجی واقعی می باشد. مضاف براینکه بر اساس اصل 44 که عملا بر کوچک سازی دولت و برون سپاری کارها به بخش خصوصی تاکید دارد، روابط عمومی ها می توانند به عنوان  نقش سیاست گذار، تولید کننده محتوی و ناظر بر اجرای دقیق و صحییح برنامه ها در راستای اهداف کلان سازمان خود باشند. بنابراین وقتی امکان برونسپاری بخشی از فعالیت روابط عمومی ها به بخش خصوصی در قالب شرکت های خصوصی و تعاونی وجود دارد، پس لزوم بزرگتر کردن ساختار و تشکیلات در قالب تغییر نام چیست؟ 
4-    در اصلاح تبصره 3 ماده 2 آیین‌نامه نحوه فعالیت، وظایف و اختیارات روابط‌ عمومی دستگاه‌های اجرایی تصریح گردید که بر اساس تصمیم جدید دولت، مصوبات شورای اطلاع رسانی دولت برای مراکز روابط عمومی و اطلاع رسانی دستگاه‌های اجرایی لازم الاجراء است.
استنباطی که از این مطلب می توان کرد اینکه تاکنون  مصوبات شورای اطلاع رسانی دولت برای مراکز روابط عمومی و اطلاع رسانی دستگاه‌های اجرایی لازم الاجراء نبوده است و یا اینکه روابط عمومی ها در اجرای آن سعی و تلاش نمی کردند و یا لزومی برای خود در اجرای آن نمی دیدند و یا اینکه شورای اطلاع رسانی مذکور نیز ضرورتی برای پیگیری در اجرای و یا عدم اجرای آن برای خود قائل نبوده است پس اگر چنین چیزی باشد باید گفت که شورای اطلاع رسانی که موجود جدید نمی باشد بلکه پیش تر نیز مشغول فعالیت بوده است پس عدم اجرای مصوبات این شورا و تاکید مجدد براجرای آن به چه دلیل می باشد؟ و اساسا ضامن اجرائی مفاد این بند چه چیزی است؟
5-   در ماده 4 این مصوبه به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شده است که رییس مرکز روابط‌ عمومی و اطلاع رسانی وزارتخانه‌ها و معاونت‌های رییس‌جمهور پس از تایید رییس‌ شورای اطلاع رسانی دولت، توسط وزیر یا معاون رییس‌جمهور منصوب و مستقیما زیر نظر وی فعالیت خواهد کرد.
از اینکه پس از سال ها فعالیت روابط عمومی ها، یک نهاد ذیربط خود را مکلف بر تائید مدیران روابط عمومی قبل از صدور حکم انشائی آنان می داند جای بسی خوشحالی است اما طرح دومساله در اینجا ضروری به نظر می رسد. مساله اول آنکه ضابطه و معیار تائید افراد برای انتصاب در سمت های روابط عمومی چیست و آیا اگر افراد پیشنهادی دارای معیارهای لازم نبوده اند شورا می تواند در  رد آنان نقش آفرینی کند.  نکته بعدی اینکه آیا این شورا در مشکلات و مسائلی که در پیش روی مدیران روابط عمومی در عرصه کار اجرائی قرار می گیرد به نحوی که باعث تضعیف و یا تغییر و حذف آنان می شود، می تواند اعمال نظر کند و مانع از این مسئله شود یا اینکه نقش شورا در این موضوع نصب بیشتر جنبه تشریفاتی به خود می گیرد. 
6-   بر اساس مصوبه دولت، روسای مراکز روابط عمومی و اطلاع رسانی مکلف به هماهنگی با دبیرخانه شورای اطلاع رسانی دولت و ارائه گزارش عملکرد خود هستند.
هماهنگی روابط عمومی ها با دبیرخانه شورای اطلاع رسانی و ارائه گزارش عملکرد برای تدوین گزارش کلی  و اطلاع رسانی صحییح از حیث متمرکز کردن موضوع  و استفاده از ظرفیت های رسانه ای اعم از دیداری و شنیداری و گفتاری و نوشتاری همراه با استفاده از ارزش های خبری برای اطلاع رسانی بسیار باارزش است اما نکته مهم اینکه تاثیر این روش بر تنویر افکار عمومی و اندازه گیری میزان اگاهی مردم و مشارکت و اجرای اصل اعتمادسازی و باور پذیری در ایجاد انسجام و ارتباط بین دولت، مردم و رسانه ها که روابط عمومی نیز جزئی از این نهادمدنی تلقی می گردد انکار ناپذیر و اجتناب ناپذیر است و باید دید که تا چه میزان در این عرصه موفق بوده و به نتایج قابل توجه دست یافته ایم.
7-   ارتقای ادارات روابط عمومی استانداری‌ها به اداره کل
8-   بر اساس مصوبه جدید دولت، روابط عمومی‌ها حداکثر تا اول دی ماه هر سال مکلفند برنامه‌های ارتباطی، اطلاعاتی و انتشاراتی سال بعد خود را بر اساس برنامه سالانه وزارتخانه یا سازمان متبوع و هماهنگی با دبیرخانه شورای اطلاع رسانی دولت تنظیم کنند.
سیاست ها و برنامه های عمرانی، توسعه ایی، اجرائی کلان هر وزارتخانه و دستگاه اجرائی در چارچوب برنامه های کلی است که توسط دولت تصویب و متعاقب آن بودجه آن تعیین و جهت اجراء به دستگاه ذیربط ابلاغ می گردد طبیعی است که روابط عمومی ها نیز برنامه ها و استراتژی های خود را بر اساس برنامه های کلی دستگاه ذیربط و دیدگاه های بالاترین فرد سازمان تنظیم می نمایند بنابراین اگر قرار باشد که روابط عمومی ها این پروسه را طی کنند بنابراین شورای اطلاع رسانی چه کمکی را می تواند در تنظیم و اجرای آن بکار بببند بلکه به نظر می رسد که در این فقره روابط عمومی ها جهت اطلاع می توانند  برنامه های تنظیمی و تصویبی خود را برای شورای ذیربط ارسال نمایند.
 در آخر اینکه کمک به شخصیت سازی و شخصیت پردازی روابط عمومی ها و ارتقاء جایگاه این رسانه اجتماعی همراه با باز تعریف مجدد در ساختار و استقلال آن امری ضروری ودر خور تحسین می باشد اما باید این نکته را مورد توجه قرار دهیم که هر روابط عمومی در راستای انجام  رسالت حرفه ای و اخلاقی خود  با سازمان ذیریط خود معنا پیدا می کند و در عین وفادار بودن به سازمان، مهمتر از آن با حفظ استقلال و شائنیت و جایگاه حقوقی نسبت به مردم و مشتریان وفادار باشد، زیرا هویت و اعتبار و شخصیت هر سازمان به روابط عمومی آن است پس اگر قرار است در این حوزه اتفاقی بیفتد لازم است سمت و سوی نگاه ها  به این مقوله سوق داده شود  و در عین حفظ جایگاه و اعتباری بخشی بتوان  کمک های منطقی  و معقول در این زمینه اعمال کرد نه اینکه با تنظیم و ابلاغ مصوبات تنها زمینه را برای نظارت مستقیم و اعمال دخالت و یا چند مدیریتی فراهم کرد زیرا در این عرصه نمی توان یک بام و دو هوا بود  
 

منبع مرجع:  شارا (شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران)