شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)-  184 سال پیش در چنین روزی، مخترع عکاسی، «ژوزف نیسه‌فور نیِپس» در سن 68 سالگی چشم از جهان فروبست.

ژوزف نیسه‌فور نیِپس در هفتم مارس 1765 در خانواده‌ای ثروتمند در فرانسه به دنیا آمد. او «مخترع عکاسی» و «اولین عکاس تاریخ» به شمار می‌رود که توانست نخستین تصویر ثبت‌شدۀ دائمی را تولید کند.

نیِپس در سال 1816 موفق به ساخت نگاتیو با مفهوم امروزی شد که از روی آن می‌توانست چندین کپی پوزیتیو به دست آورد.

او اولین تصویر لیتوگرافی نوری را در سال 1822 میلادی تولید کرد اما آن تصویر در هنگام رونوشت‌برداری از بین رفت. سرانجام در سال 1826 میلادی بود که نیِپس توانست عکسی دائمی از طبیعت خلق کند. این عکس نخستین عکس ثابت و بادوامی است که در جهان به ثبت رسیده است.

ژوزف نیسه‌فور نیِپس از پشت پنجرۀ اتاق خود در پاریس که در طبقه‌ دوم ساختمان قرار داشت، با استفاده از دوربین تاریکخانه‌ای، اولین عکس جهان را خلق کرد که در کتاب‌های تاریخ‌ عکاسی، عنوان «منظره‌ای از پنجره» و یا «اصطبل و کبوترخانه» گرفته است. مجلۀ معروف لایف این عکس را جزو 100 عکسی برشمرده است که تاریخ جهان را تغییر داده‌اند.

تصویر دائمی به‌دست‌آمدۀ نیِپس دو مشکل اساسی داشت؛ اول اینکه زمان نوردهی عکس بسیار طولانی و حدود 8 ساعت بود و دوم، تصویر به‌دست‌آمده نگاتیو بود یعنی هرچه سفید بود را سیاه نشان می‌داد و برعکس هرآنچه که سیاه بود سفید دیده می‌شد. به همین دلیل با عکاس جوان‌تری به نام «لوئی ژاک ماند داگر» که بعدها دوربین عکاسی پیشرفته‌تری را طراحی کرد، به همکاری پرداخت. پس از 10 سال دیگر که صرف تحقیقات شیمیایی و مکانیکی شد دستگاه داگرئوتیپ ساخته شد. این دستگاه که تصویر مثبت (پوزیتیو) تولید می‌کرد در سال 1839به نمایش گذاشته شد و بدین ترتیب عصر عکاسی آغاز شد.

پس از آن عکاسی دست‌خوش یک رشته اصلاحات سریع مثل اختراع عدسی‌های بهتر، نگاتیوهای شیشه‌ای و روش‌های جدید شیمیایی شد که به تولید امولسیون‌های حساس تر و تصاویر پایدارتر انجامید. گویا انقلاب صنعتی پس از دگرگون‌سازی‌های نهایی شیوۀ زندگی در تمدن بشر مجبور شده بود ابزار خاص خویش را برای ثبت این دگرگونی اختراع کند.

ورود عکاسی به ایران
نخستین دوربین‌های عکاسی به روش داگرئوتیپ در سال 1842 میلادی (1221 شمسی) به دستور محمدشاه قاجار از کشورهای روسیه و انگلستان وارد ایران شدند. عکس‌های ثبت‌شده با این دوربین‌ها به روش داگرئوتیپ را (که تنها یکی از آن‌ها باقی‌مانده است) نمی‌توان با صنعت عکاسی مرسوم امروزی یکی دانست. در حقیقت دورۀ پنجاه سالۀ سلطنت ناصرالدین‌شاه است که دورۀ شکوفایی عکاسی در ایران قرن نوزدهم میلادی به‌حساب می‌آید. چراکه این شاه قاجار شیفتۀ هنر عکاسی بود و بر رواج و شکوفایی آن به مفهوم امروزی عکاسی در ایران همت گماشت. او عکاسخانۀ کاخ گلستان را تأسیس کرد و با تشویق و حمایت عکاسان، توانست تصاویر و به عبارتی بهتر، اسناد هنری و تاریخی گرانبهایی از ایران آن روز را در تاریخ به یادگار بگذارد.

غزال غضنفری

منبع: سیناپرس