شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، کمپین تبلیغاتی در معنای عام مجموعه ای از فعالیت های تبلیغاتی چندجانبه است که قبل از هر چیز باید پیام هدف کمپین و مخاطب آن تعیین شده و با برنامه ریزی دقیق بکوشد پیام مناسب را در دوره زمانی مناسب، با بودجه مناسب و برای مخاطب مناسب ارسال کرده و تعداد بیشتری از مخاطبان را برای نزدیک تر کردن ارتباط با مالک کمپین، ترغیب کند.  کمپین یا مبارزه تبلیغاتی سیاسی، که موضوع اساسی مطرح در این مقاله نیز است، تلاشی است ساماندهی شده برای تأثیرگذاری بر فرآیند تصمیم گیری افراد که در جهت کسب رأی مخاطبان جریان می یابد.

 تبلیغات سیاسی، لابی گری و چانه زنی صرف یا تبلیغات محاسبه نشده نیست، بلکه یک کمپین خوب، محتاج برنامه ریزی خوب از آغاز، مهارت ها و استدلال های مناسب، زمان، پول و انتقال پیام به مجموعه ای متنوع از مخاطبان است که با ابزارهای متفاوت مجازی و واقعی از قبیل شبکه های اجتماعی، پیامک، نامه، اوراق تبلیغاتی، مصاحبه ها و. . . نشر می شود.  

امروزه انتخابات به یک کارزار کاملا حرفه ای تبدیل شده است. در این کارزار، پول زیاد یا سرمایه اجتماعی و انسانی ضرورتا به موفقیت منجر نمی شود، بلکه حرفه ای عمل کردن در مدیریت انتخابات و برنامه ریزی هدفمند و مؤثر، ضامن پیروزی است. 

احزاب، گروه ها و افرادی که قصد دارند در انتخابات شرکت کنند یا احزاب و افرادی که می خواهند پیروزی قبلی خودشان را حفظ کنند و آن را توسعه دهند، لازم است به انتخابات به مثابه یک صنعت کاملاً پیشرفته و تخصصی نگاه کنند. نگاه تخصصی و حرفه ای به انتخابات، مستلزم تعریف گام به گام شروع حرکت تا رسیدن به نقطه مطلوب و همچنین استفاده از رویکردهای تخصصی و بهره گیری از نیروهایی حرفه ای و به کارگیری فناوری های انتخاباتی و در یک کلام بهره گیری از کمپین های انتخاباتی تبلیغاتی است.

«برنامه ریزی انتخابات» شاه کلید پیروزی در رقابت های انتخاباتی است و فناوری های انتخاباتی در خدمت انجام مؤثر این برنامه ریزی است.

در این میان کمپین تبلیغاتی انتخاباتی از مؤثر ترین و کاربردی ترین شیوه هایی است که در سطح جهانی به رسمیت شناخته شده و آنان که توانسته اند در عرصه کمپین بهتر عمل کنند، در نتیجه انتخابات نیز موفق تر بوده اند.

کمپین تبلیغاتی، برنامه ریزی هدفمند و بسیج امکانات برای دستیابی به هدفی مشخص است. در تبلیغات انتخاباتی، استفاده از کمپین تبلیغاتی کمک می کند که با کمترین اشتباه و با بیشترین بهره وری، هم بتوانیم امکانات و منابع موجود را استفاده کنیم، هم بیشترین اثرگذاری را روی مخاطب داشته باشیم و هم با بهره گیری از علوم تبلیغات، بازاریابی، جامعه شناسی و روانشناسی به صورت علمی و تخصصی، اطلاع رسانی و برنامه تبلیغاتی را پیش ببریم.

مراحل انجام پروژه:  

تبلیغات انتخاباتی مورد نظر این پروژه از دو قسمت اصلی طراحی کمپین و اجرای آن تشکیل شده است.

سلسله مراتب انجام کار به شرح زیر است:

-جمع آوری اطلاعات مورد نیاز

-تعیین مشخصات آماری پروژه شامل قلمرو، دوره زمانی، جامعه آماری و. . . پروژه

-  طراحی کمپین شامل مطالعات کاربردی و تحلیل وضعیت، تدوین استراتژی کمپین انتخاباتی، ایجاد پیام و جذابیت تبلیغاتی و ارتباطی، استفاده از ابزار مناسب و پشتیبانی لازم، انتخاب رسانه مناسب، اجرای کمپین انتخاباتی، ایجاد برند شخصی نامزد انتخاباتی و ارزیابی و اقدامات اصلاحی

 - اجرای کمپین انتخاباتی شامل دو بخش روش های تبلیغاتی مجازی  (آنلاین) و روش های تبلیغاتی واقعی  (حقیقی)

الف-  روش های تبلیغاتی مجازی (آنلاین) شامل طراحی اپلیکیشن اختصاصی، شبکه های اجتماعی، تبلیغات پیامکی، وب سایت و وبلاگ های اختصاصی و پست الکترونیک

ب- روش های تبلیغاتی واقعی (حقیقی) شامل ستادهای تبلیغاتی انتخابات، پوستر، بروشور، پلاکارد و بیلبورد، رسانه های جمعی و مطبوعات و اجتماعات عمومی و سخنرانی.

روش های گردآوری اطلاعات:

جهت شروع فرآیند طراحی کمپین تبلیغاتی جمع آوری اطلاعات مرتبط و تجزیه و تحلیل آن به عنوان نخستین گام محسوب می شود. منابع کتابخانه اى (اعم از ملی، دانشگاهی یا مؤسسه ای) در اکثر تحقیقات علمى متداول است. حتی در تحقیقاتى که ظاهراً ماهیت کتابخانه اى ندارند نیز محققان ناگزیر از رجوع به منابع کتابخانه اى در تحقیق خود هستند. در این گروه تحقیقات اعم از توصیفی، علی، همبستگی، تجربى و ... محقق باید ادبیات و سوابق مسئله و موضوع تحقیق را مطالعه کند. در نتیجه باید از روش کتابخانه اى استفاده کند و نتایج مطالعات خود را در ابزار مناسب اعم از فیش، جدول و فرم، ثبت و نگهدارى و در پایان کار نسبت به طبقه بندى و بهره بردارى از آنها اقدام کند.

در این پروژه گام اول مرحله گردآوری اطلاعات براساس مطالعات منابع کتابخانه ای پیش بینی شده است.

مرکز اسناد و کتابخانه های مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان و وزارت کشور به عنوان متولیان اصلی انتخابات کشور و آرشیو نتایج و جزییات انتخابات گذشته در سایت های اینترنتی معتبر، به عنوان منابعی دارای اطلاعات کامل آماری، بخشنامه های قانونی و گزارش های تفسیری در این خصوص محسوب می شوند. 

مصاحبه نیز یکی از روش های جمع آوری اطلاعات است که در آن به صورت حضوری یا غیر حضوری از افراد یا گروهی از آنان پرسش می شود. سوالات طرح شده در مصاحبه باید جوابگوی اهداف تحقیق باشد. با توجه به اینکه در مصاحبه امکان دریافت پاسخ بیش از روش های دیگر است، معمولاً یکی از انواع مصاحبه توسط محققان در انجام تحقیق مورد استفاده قرار می گیرد.

طراحی کمپین انتخاباتی: 

طراحی کمپین انتخاباتی بسیار شبیه ترسیم نقشه راه است. در این مرحله تکنیک های استراتژیک آمیخته با مسائل مختلف سیاسی، فرهنگی، تاریخی و. . . مورد توجه قرار می گیرد. در طراحی کمپین انتخاباتی مراحلی به شرح زیر انجام می گیرد:

مطالعات کاربردی و تحلیل وضعیت:

در مرحله اول لازم است که مطالعات کاربردی و بنیادین درباره کاندیدا یا لیست انتخاباتی صورت پذیرد و تحلیلی از وضعیت و موقعیت فعلی رقبا و شیوه عملکرد کمپین تبلیغاتی ارائه شود.

در این مرحله اقدامات زیر صورت پذیرفته است:

-بررسی نقاط قوت نامزد جهت نشر و گسترش

-بررسی نقاط ضعف نامزد جهت ارائه پاسخ

-بررسی فرصت های بیرونی جهت بهره گیری

-  بررسی تهدیدهای بیرونی جهت تبدیل به فرصت

-عارضه یابی و آسیب شناسی احتمالی از وضعیت و احتمال حرکات رقبا

-ایجاد اتاق فکر

-شناسایی و تعیین مخاطبان هدف

-بررسی عوامل مؤثر در تصمیم رأی دهندگان

-مطالعه درباره بازاریابی سیاسی نامزدهای انتخاباتی موفق شده در دنیا

تدوین استراتژی کمپین انتخاباتی:

در این مرحله اهداف اصلی کمپین تبلیغاتی انتخاباتی مورد بررسی قرار می گیرد. باید درباره رأی دهندگان و مخاطبان اصلی به این نتیجه برسیم که ارزش ها، اهداف، سابقه و محدودیت های آنها چه هستند تا براساس این موضوعات هدف گیری و استراتژی کمپین را ایجاد کنیم.

در استراتژی کمپین موضوعات زیر مورد توجه قرار گرفته است:

- اهداف کمپین و حرکات اطلاع رسانی و تبلیغاتی

-شناسایی مخاطب و بخش بندی آنها از لحاظ ذهنی و فکری، فرهنگی و اجتماعی، فردی و روانشناختی و موقعیتی و جغرافیایی

-جمع آوری اطلاعات آماری، جمعیت، لهجه ها، قومیت ها، میزان باسواد و بی سواد، سطح سواد، جنسیت ها، شهرنشین و روستا نشین و… با استفاده از اطلاعات به روز مرکز آمار ایران و تحلیل کامل آنها

- تعیین جایگاه و موقعیتی که می خواهیم کاندیدا یا لیست نامزدان به آن دست پیدا کنند

- توجه به اصول اخلاقی و قوانین انتخابات و ممنوعیت ها و محدودیت ها که اولا اقدامی انجام نشود که بعداً با آن ممانعت شود و دوما کاندیدا به بی قانونی و تخلف متهم نشود!

-  زمان بندی اجرای کمپین تبلیغات که از چه زمانی آغاز شود، در چه زمانی اوج بگیرد و در چه زمانی به پایان برسد و اگر انتخابات به مرحله دوم رفت، چه برنامه ای اجرا شود؟

-  توجه به مناسبت ها، تعطیلات و سالگردها و مراسم ها و انجام اقدامات و حرکت های تبلیغاتی و انتخاباتی متناسب با موقعیت زمانی.

- تست های اولیه که در مورد پیام یا پوستر یا حرکت تبلیغاتی، تست و آزمایش اولیه انجام می شود و بعد از ارزیابی اولیه، نهایی شده و منتشر می شود.

ایجاد پیام و جذابیت تبلیغاتی و ارتباطی:

در این مرحله از کمپین تبلیغاتی، استراتژی های ارتباطی و ابزار تبلیغاتی مناسب ایجاد یا انتخاب می شوند که شامل موارد ذیر است:

- انتخاب شعار مناسب تبلیغاتی:

این شعار باید جبران گذشته، رفاه امروز و امید به آینده را معرفی کند.

- انتخاب رنگ مناسب:

با توجه به سابقه موفقیت رنگ کاندیدای منتخب در انتخابات باتوجه به نگرش سیاسی و اقتصادی کاندید یا جریان سیاسی.

- ایجاد تمایز در تبلیغات و عدم برنامه های تکراری:

-الگوبرداریو Benchmarking از نمونه های موفق داخلی و خارجی

- استفاده از جاذبه های تبلیغاتی مناسب و بجا مثل جذابیت منطقی، احساسی، عاطفی، اخلاقی و هیجانی در پیام ها.

- استفاده از خلاقیت در پیام ها، سادگی، قابل درک بودن، خلاقانه و جدید و بدیع بودن آنها.

منبع: فرصت امروز