شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- پهلوی یکم (رضاشاه) که از ترکیه دیدار می کرد یکم تیرماه 1313 پس از بازدید و مشاهده طرز کار خبرگزاری آناتولی در این کشور، تصمیم گرفت که ایران دارای یک خبرگزاری مشابه آن شود و این تصمیم خودرا به دولت ابلاغ کرد. در اجرای این تصمیم، خبر گزاری پارس 50 روز بعد (19 اَمُرداد 1313) آغاز بکار کرد و به پوشش خبرهای داخلی (عمدتا موسسات دولتی) و گزارش های سایر کشورها (عمدتا به صورت ترجمه از خبرگزاری های خارجی و رادیوهای مربوط) پرداخت.

روزنامه های بزرگ تهران در دهه های بعد از نقل اخبار این خبرگزاری اکراه داشتند زیراکه نمی خواستند که کنترل خبری شوند و یا اینکه اخبارشان مشابه یکدیگر و متحدالمآل (بخشنامه وار) باشد. این واکنش سالها ادامه داشت. در دهه های 1330 و 1340 رادیو دولتی، تلویزیون غیر دولتی و روزنامه های کم تیراژ و کم درآمد که عایدی آنها منحصر به اعلانات دولتی بود تنها مصرف کنندگان اخبار خبرگزاری ملی بودند.

پس از تاسیس سازمان رادیو تلویزیون ملی (از ادغام رادیوها و تلویزیون های کشور با هم در یک سازمان ـ مستقر در جام جم) در سال 1350، این سازمان برای خود یک خبرگزاری مستقل به وجود آورد و از آن پس مشتریان خبرگزاری پارس عمدتا روزنامه های کم تیراژ بودند و نزدیک بود که تعطیل شود که امیرعباس هویدا نخست وزیر وقت یکی از دوستان خود (حسینقلی جوانشیر) را به ریاست آن منصوب کرد و به حمایت پرداخت و روزنامه ها هم تشویق به نقل اطلاعیه های رسمی (دولتی) از آن شدند. با وجود این، سردبیران روزنامه های بزرگ (کیهان،اطلاعات و آیندگان) اجازه استفاده از خبرهای خارجی و اخبار متفرق آن را نمی دادند.

در پی انقلاب سال 1357، این آژانس دولتی به خبرگزاری جمهوری اسلامی تغییر نام داده است که به «ایرنا» ـ حروف اول ترجمه انگلیسی نام این خبرگزاریIslamic Republic of Iran News Agency ـ معروف شده است. از زمان بکار برده شده عنوان اختصاری «ایرنا»، این پرسش به میان آمده است که چرا با توجه به این که "i" در اول دو کلمه قرار دارد حرف " a" را از کلمه (ایران) نگرفتند تا «ایرانا» به مفهوم آژانس خبری ایران نوشته و خوانده شود. در زمان رسمیت یافتن تغییر نام، کمال خرازی (بعدا وزیر امور خارجه) مدیر عامل این خبرگزاری بود.

از دهه 1380 و عمومیت یافتن اینترنت و آنلاین ها و آسان شدن کار، تاسیس خبرگزاری در ایران به صورت یک مسابقه (و قارچ وار) درآمده است و چون دولت به این خبرگزاری های عمدتا کوچک که شمارشان از رقم ده و بیست فراتر رفته است کمک مالی می دهد افزایش آنها که ظاهرا از مشتریان خود وجهی هم دریافت نمی کنند ادامه دارد. بیشتر این خبرگزاری ها، هرکدام با چند نفر اداره می شوند و اینترنتی هستند (به صورت وبسایت ـ وبلاگ)، مطالب داخلی خودرا از دفاتر روابط عمومی موسسات و مقامات دریافت می کنند، نوار مصاحبه ها را عینا پیاده می کنند و مطالب خارجی آنها ترجمه و یا نقل از منابع دیگر است (که یک خبرگزاری داخلی نباید مبلغ و مترجم خبرگزاری ها و رادیو - تلویزیونهای خارجی باشد. تنها می تواند از آن منابع سرنخ به دست آورد و یا این که یکی دو پاراگراف از مطالب آنها را من باب سند نقل کند)، لذا دامنه فعالیت برخی از آنها محدود است. دیده شده است که پاره ای از آنها نشانی محل و شماره تلفن های خودرا هم درج نمی کنند!.

منبع: www.iranianshistoryonthisday.com