شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- در آستانه فرارسیدن 27 اردیبهشت، روز ملی ارتباطات و روابط عمومی هستیم. حس غریبانه قشنگی است. غریب از این جهت که روابط عمومی در ایران آنگونه که باید و شاید پا نگرفته و مورد اهمیت واقع نشده و قشنگ از این جهت که بالاخره به صورت خود جوش توسط انجمن ها و اساتید و دست اندرکاران این حرفه اقداماتی دارد صورت می گیرد که هر چند جای حضور جدی دولتمردان در این خصوص خالی است و دولت توجه لازم و کافی بدان نمی کند اما در حد و اندازه خود قابل ستایش و تقدیر است. علمای مدیریت را اعتقاد بر این است که امروزه شرط بقا و ادامه حیات سازمانها در گرو دانایی و دانایی محوری است. 

به عبارت دیگر هر چقدر سازمانها بیشتر به سمت بلوغ سازمانی و دانا شدن گام بردارند، قدرت و ظرفیت بیشتری پیدا خواهند کرد برای مقابله با تهدیدات و مشکلات در سطح جامعه هم عموما همینطور است. یعنی هر چقدر مردم بیشتر آموزش ببینند و بیشتر دانا شوند در نتیجه بیشتر توانمند شده و قدرت تشخیص بهتری برای تجزیه و تحلیل مسایل پیرامون خود پیدا می کنند که بواسطه آن می توانند بهتر قضاوت کرده و تصمیمات بهینه بگیرند. انتظار رفتار عقلایی از سازمانها تنها منوط به میزان دانایی آنان است. اعتقاد ما هم برآن است که یک سازمان دانا می تواند روابط عمومی توانا داشته باشد.

نوعا سازمانهای تهی از دانش و خرد ورزی و تربیت صحیح هستند که روابط عمومی های به شدت محافظه کار، ترسو و بی خاصیت و خنثی دارند. چرا که سازمان دانا، به روابط عمومی خود پر و بال می دهد تا با چالش ها و پویش ها، رویش ها و ریزش های متفاوتی روبرو شده و خود را در عرصه و محدوده وظایف و ماموریت های خویش محک بزند و کار کند و از طریق درک صحیح هست ها و باید های محیط پیرامون خود به جمع بندی های منطقی و درستی برسد که بواسطه آن بتواند بقا و حیات سازمانی را با تدبیر و دور اندیشی و نظم و انضباطی به سامان، به پیش ببرد.

شرکت مرسدس بنز یک شعار جالبی دارد که می گوید: the best or nothing. یعنی: ما یا باید بهترین باشیم یا هیچ. این شعار آنقدر سرشار از اعتماد و اطمینان دهی و دانایی است که خواه نا خواه شما را ترغیب می کند که لااقل یک بار محصولات بنز را خریداری و امتحان کنید. هر چند آزموده را آزمودن خطاست؟!؟!. قطعا اگر خوب جستجو کنیم مشاهده می نماییم که رگه هایی از دانایی در این قبیل شرکت ها وجود دارد که باعث می شود با قدرت در عرصه کسب و کار و تولید و فروش خودرو در جهان ظاهر شوند. در نتیجه چنین ساختارهای دانایی، روابط عمومی های توانا خواهند داشت که متناسب با پروتکل های اخلاقی و حرفه ای شرکت عمل نموده و همواره سعی می نمایند که با مشتری، ارباب رجوع، مصرف کننده و ... برخوردی عالمانه و حساب شده داشته باشند و اتفاقا از همین روست که وقتی بعضا اشکال کوچکی در محصول یا خدمات بعد از فروش دارند سریع عذر خواهی نموده و در صدد جبران بر می ایند. بگذریم. اجازه دهید این سوال را بررسی کنیم که چرا روابط عمومی ها در ایران توانا نشده اند؟!؟!؟. اگر بخواهیم قدری موشکافانه موضوع را بررسی کنیم بایستی ببینیم که مشکلات روابط عمومی در ایران اساسا چیست و از کجا ناشی می شود؟ به اعتقاد نگارنده،10 مشکل عمده روابط عمومی در ایران به قرار زیر می باشد:

1- فقدان یک اتحادیه صنفی و حرفه ای فراگیر و قدرتمند در سطح کشور متشکل از روابط عمومی های بخش خصوصی و دولتی.
2- موضوع روابط عمومی در کشور، از نظر قوانین و مقررات،جایگاه روشن، باثبات و شایسته ای ندارد. همچنین، قوانین و مقررات کارآمد و شفاف در مورد ردیف های بودجه ای و مدیریت هزینه در روابط عمومی ها دیده نمی شود.
3- انتصاب افراد غیر متخصص به عنوان مدیران روابط عمومی سازمانها و کمبود شدید نیروی انسانی آموزش دیده، مبتکر و دلسوز.
4- عدم وجود باور و اعتقاد لازم و کافی در بین مدیران سطوح بالای جامعه و سازمانها در مورد جایگاه، اهمیت و خاصیت روابط عمومی.
5- اغلب مدیران سازمانها، روابط عمومی را وسیله ای برای ثبات جایگاه و ارتقاء و موفق جلوه دادن خود می خواهند و روابط عمومی ها اقتدار و اختیار کافی ندارند.
6- بدلیل وارداتی بودن دانش روابط عمومی در ایران، ساختار اداری و فرهنگی جامعه ایرانی،بطور مطلوب و نهادینه با روابط عمومی انس و سازگاری پیدا نکرده و این دانش و حرفه بخوبی بومی سازی نشده است.
7- کمبود منابع و فرصت های مطالعاتی برای کارشناسان و اساتید و عدم حمایت های لازم و کافی در حوزه چاپ و نشر در سطح سازمانهای ذیربط بویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
8- ناهمگون بودن ترکیب جمعیتی،سنی و تحصیلی کارکنان روابط عمومی ها و هم چنین ضعف شدید در نوع ساختار روابط عمومی ها در مقایسه با سایر بخش های سازمانی.
9- ضعف در برنامه ریزی و اجرا ی طرح ها و نداشتن استراتژی و چشم انداز مطلوب و مشخص سالیانه درون سازمانی و برون سازمانی و نادیده گرفتن روابط عمومی ها در برنامه های توسعه.
10- جزیره ای عمل کردن روابط عمومی هاو فقدان تعامل سازنده،مستمر و کار آمد بایکدیگر و نهاد های مرتبط داخلی و بین المللی.

بنا بر این، تا این مشکلات و مصایب حل وفصل نشوند. خیلی نمی توان انتظار ظهور و بروز اتفاق خجسته ای را در عالم روابط عمومی شاهد بود. به نظر شما، چرا اینگونه شده و چرا روابط عمومی در ایران پا نمی گیرد؟ چرا روابط عمومی جایگاهی مثل امور ادری یا امور مالی و... ندارد؟ بگذارید داخل پرانتز قدری به این دغدغه ذهنی بپردازیم. به نظر میرسد که علل عمده پا نگرفتن روابط عمومی در ایران به زبان ساده عبارتند از:
1- روابط عمومی دغدغه مدیران عالی کشور نیست.
2- برای بعضی از سازمان ها، روابط عمومی بود و نبودش یکی است.
3- فقط روابط عمومی بله قربان گو، خوب است و علم و تجربه و کار مهم نیست.
4- روابط عمومی یک علم وارداتی است و بومی سازی آن سخت است و متولی ندارد.
5- روابط عمومی یک کار هزینه بر و شیک است.
6- روابط عمومی بیش از آنکه به درون سازمان توجه داشته باشد به بیرون توجه دارد.
7- روابط عمومی نتوانسته مانند سایر علوم وارداتی نظیر مدیریت، گلیم خود را از آب بیرون بکشد.
8- روابط عمومی در سازمان، بدرستی معرفی، درک و جانمایی نشده است.
9- روابط عمومی، مدیران دلسوز، متخصص و لایق به خود کم دیده است.
10- روابط عمومی در ایران، با سرزمین مادری خود که ظاهرا همانا اروپا و آمریکا می باشد بیگانه و بی ارتباط است.

الغرض، امید است که با عنایت به نزدیک شدن به روز ملی ارتباطات و روابط عمومی، تمامی دلسوزان و مدعیان دلسوز و صادق این عرصه دست در دست یکدیگر داده و صرف نظر از اینکه چه کسی پیشکسوت و مبتکر و مالک و بنیانگذار این رشته در ایران میباشد، بیاییم گرد هم جمع شده و کاری کنیم کارستان تا منبعد، روابط عمومی بتواند روزگار بهتری را به چشم خویش ببیند.

بسیار نیکو و پسندیده است که قدیمی ترهای این حرفه، با سعه صدر بیشتر و با تدبیر و از خود گذشتگی، چراغ راه جوانتر ها شده و خالصانه و مردانه و با پرهیز از هرگونه منیت ها و خود بینی ها و و پرهیز شدید از مقدم دانستن منافع فردی بر منافع گروهی و اجتماعی، شالوده ای را بنیان نهند که بواسطه آن، حرفه، فن و هنر روابط عمومی بتواند پله های رشد و تعالی خود را آنگونه که باید و شاید طی نموده و به زودی زود به جایگاه درخور شان خویش برسد و نیک باید دانست که تنها با دانا شدن سازمانهاست که میتوان روابط عمومی توانا داشت و دیگر هیچ ...

تلفن مشاوره و آموزش 09122174383
Khosravi100@yahoo.com