شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- کنتراست عبارت است از شدت دامنه روشنایی تا تیرگی قسمت‌های مختلف تصاویر رنگی یا شدت دامنه سفیدی تا سیاهی در تصاویر سیاه و سفید.

مثال طبیعی کنتراست درجات بین سبز بسیار کمرنگ تا سبز بسیار پررنگ برگ درختان است که به تدریج کنتراست طبیعت را طی فصول بهار تا پاییز تغییر می‌دهند. میزان درجات خاکستری کمرنگ و پررنگ نیز شدت دامنه سفیدی تا سیاهی یا کنتراست تصاویر سیاه و سفید محسوب می‌شوند. هرچه میزان این درجات کمتر باشد، (روشنی‌ها با تیزی و تندی بیشتر به تیرگی تبدیل شوند) کنتراست شدیدتر خواهد بود.

کنتراست ملایم معمولاً جلوه‌ای تخت و مرده به رنگ‌ها و بعد حجمی تصویر می دهد؛ مانند عکس‌هایی که فاقد سایه و روشن هستند یا عکس‌هایی که کمرنگ چاپ شده‌اند. درمقابل کنتراست شدیدتر نیز جزئیات تصویر را تیره و غیرقابل رؤیت می‌سازد.

عامه مردم به طور ناخودآگاه کنتراست را در وضوح، تصویر جست‌وجو می‌کنند. زیرا چشم انسان به طور غریزی تصاویری را که کنتراست بیشتری دارند بهتر و واضح‌تر می‌بیند و درواقع حساسیت رنگ چشم انسان درمقابل رنگ‌های اشباع شده «خالص پُر مایه» بیشتر است.

فیلم‌های عکاسی از لحاظ کنتراست یکسان نیستند، بعضی از فیلم‌ها در شرایط مطلوب کنتراست را نزدیک به اصل ثبت می‌کنند. بعضی دیگر نیز کنتراست صحنه را ملایم‌تر یا شدیدتر می‌سازند. عوامل زیادی در میزان کنتراست تصویر نقش دارند. بعضی از این عوامل مانند نوع و کیفیت داروی ظهور فیلم، زمان ظهور و کاغذهایی عکاسی ممکن است در اختیار عکاس نباشد، اما نوع فیلم و نورپردازی موضوع در بسیاری از شرایط توسط عکاس انتخاب و کنترل می‌شود. اگر سایر عوامل را ثابت فرض کنیم وجه تمایز انواع فیلم‌های رنگی در رابطه با کنتراست در اندازه حساسیت آنها خلاصه می‌شود.

به خاطر داشته باشید به طور کلی افزایش حساسیت فیلم موجب کاهش کنتراست تصویر می‌شود. به این ترتیب فیلم‌های با حساسیت کم (ISO25 تا ISO80) کنتراست بالا و فیلم‌های کنتراست متوسط (ISO80 تا ISO400) و فیلم‌های سریع (ISO400 به بالا)به نسبت کنتراست ملایمی ارائه می‌دهند.

نورپردازی و میزان نوردهی هنگام عکسبرداری نیز تأثیر عمده‌ای در کنتراست تصویر دارد. نور خورشید در ساعات میانی روز کنتراست شدیدی ایجاد می‌کند. به طوری که گاهی برای از بین بردن آن مجبوریم از فلاش استفاده کنیم. تقریباً تمام ویژگی‌های اجسام اعم از رنگ، فرم و حجم می‌توانند کنتراست ایجاد کنند. گاهی برآیند اجزای مختلف یک عکس احساس دلپذیری در بیننده به وجود می‌آورد که صرفاً ناشی از کنتراست درونی آنهاست. برای مثال کنتراست رنگ‌ها به تنهایی ممکن است عکسی را در میان ده‌ها عکس شاخص کند. گاهی کنتراست رنگ‌ها تبدیل به موضوع اصلی عکاس می‌شود و یک عکاس خلاق می‌تواند با استفاده از کنتراست نسبت به ارائه آثار متمایز از دیگران بر گیرایی عکس‌هایش بیفزاید.
 
اختلاف نور، بین مسجدالحرام و قسمتهای دیگر مکه باعث به وجود آمدن کنتراست زیادی شده است. 

استفاده خلاقانه عکاس از کنتراست و سرعت بالای پلک باعث به وجود آمدن عکسهای این چنینی می شود.
 

تهیه و تنظیم: سیدمحمود دادمرزی
نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است