شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- داعش از بدو پیدایش از شبکه‌های اجتماعی به عنوان ابزاری مؤثر در جهت اهداف تبلیغاتی خود و استخدام جنگجویان استفاده کرده است. این گروه تروریستی فضای مجازی و شبکه جهانی اینترنت را به عنوان بهترین و سریع‌ترین و پرمخاطب‌ترین کانال ارتباطی با افکار عمومی جهان انتخاب کرده و فعالیت گسترده و مداومی در آن دارد؛ طوری که این روزها یوتیوب که یکی از منابع رسمی در دنیای وب به شمار می‌رود،

مرجع رسمی پیام‌های تبلیغاتی داعش و فیلم‌هایی است که از دستاوردهای شنیع این گروه تروریستی در به بار آوردن فجایع انسانی و جنایات بی‌سابقه در گوشه و کنار حکایت دارد. از سوی دیگر این گروه به لطف تولید اپلیکیشن اندرویدی بیانیه‌های خود را نیز از طریق رادیو به گوش هوادارانش در اقصی نقاط دنیا می‌رساند.

سال‌های متمادی است توییتر آگاهانه به داعش اجازه داده از این شبکه اجتماعی برای تبلیغات خود استفاده کند و از این راه سرمایه مالی و نیروی انسانی زیادی را جذب کند. امریکا و اروپا مدعی هستند، قوانین مرتبط با آزادی بیان و برابری حقوق در قانون اساسی این کشورها مانع جدی در مقابل کنترل اطلاعات و اخبار سیاه این گروه در فضای سایبر بوده است.

به تازگی موج فزاینده غیر فعال کردن صفحات فعالان حقوق بشری فلسطینی در شبکه فیس‌بوک آغاز شده است؛ تصاویر و کاریکاتورها در تقبیح ستمگری روزافزون اسرائیل غاصب بدون هیچ هشدار و تذکری حذف می‌شود. در این میان آنچه بیش از هر چیز آزار دهنده است، اتخاذ و اعمال سیاست‌های دوگانه در مواجهه با ظالمان و مظلومان زمانه است. ظالمان تروریست داعش برای گسترش ظلم خود می‌توانند بدون محدودیت و نظارت در فضای مجازی فعالیت کنند و مظلومان فلسطینی تنها به جرم انتقاد از اشغال وطنشان محکوم هستند. به نظر می‌رسد در حال حاضر نه تنها موج تخریب و خدشه دار کردن وجهه مسلمانان و دیگر اعراب به عنوان طرح «اسلام هراسی» در دستور کار قرار گرفته، بلکه تشدید حملات داعش علیه مردم بی‌گناه، تلاش برای منحرف کردن افکار عمومی از تضییع حقوق فلسطینیان وکمرنگ کردن این جنایات و بی‌عدالتی به مردم بی‌دفاع فلسطین معطوف شده است. از سوی دیگر باید اذعان داشت گسترش نفوذ داعش در فضای رسانه‌ای شبکه‌های اجتماعی در سراسر جهان، هویت جوانان را نشانه رفته است. امروزه جوانان براحتی به سیستم‌های عامل مختلف دسترسی دارند و امکان استفاده از محتواهای مختلف برای آنان آسان است. در واقع شبکه‌های فیس بوک، توییتر، لینکدین و واتس آپ و تلگرام به عنوان پر مخاطب‌ترین ابزارها برای ارتباط مجازی در میان افراد و گروه‌ها در مناطق مختلف جهان شناخته شده‌اند، خدمات متنوع این ابزارها برای تبادل اطلاعات در قالب‌های عکس، فیلم، صدا و متن، امکان تجربه جدیدی برای برقراری ارتباط و به اشتراک‌گذاری محتوا برای کاربران ایجاد کرده است و به دور زدن محدودیت‌های زمانی و مکانی و همچنین محدودیت‌های جنسیتی، فرهنگی و سنی کمک کرده است. از این‌رو بستر لازم برای ایجاد وابستکی آنلاین به یک سازمان افراطی چون داعش نیز فراهم شده و مطالب تبلیغاتی خطرناک به سهولت در دسترس کاربران قرار می‌گیرد. جای شگفتی نیست که این گروه تروریستی از تأثیر‌گذاری زبانی تصویر در فضای مجازی بهره‌برداری می‌کند. داعش نیز بدرستی به اهمیت جنگ رسانه‌ای واقف است و دریافته رسانه‌های اجتماعی می‌تواند مشابه ابزار تسلیحاتی بلکه قوی‌تر از موشک و تانک عمل کند براستی این سؤال مطرح است که چرا امریکا برای مبارزه با داعش به خاورمیانه هواپیما و پهپادهای نظامی اعزام می‌کند، در حالی که شرکت‌های اینترنتی در غرب، با ارائه امکانات میزبانی(هاستینگ) اینترنت و پهنای باند به این گروه تروریستی، برای اعمال خشونت علیه مردم بی‌گناه بستر‌سازی می‌کنند. به گزارش روزنامه اشپیگل، شرکت‌های اروپایی، به داعش از طریق ماهواره خدمات اینترنتی ارائه می‌کنند.

در این خصوص اما فرضیه‌های متعددی مطرح است، اول آنکه این شرکت‌ها به هدف کسب سود و بدون در نظر گرفتن محتواهای تبلیغاتی و اهداف بهره برداران آن این خدمات را ارائه می‌کنند. دوم آنکه شرکت‌های اینترنتی از محتوا و کاربران آن آگاهند اما در اشتراک‌گذاری آن با سرویس‌های اطلاعاتی در ارتباط هستند. در این صورت حتی چطور افرادی ناشناس، بسرعت و بدون ترس از هک شدن حساب‌های توییتر خود از داعش حمایت می‌کنند و سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی در سراسر جهان، هیچ اقدام مؤثری در این زمینه انجام نمی‌دهند و گروه‌های افراطی هر لحظه داده‌های تبلیغاتی خود روی صفحات اینترنت و شبکه‌های اجتماعی را پمپاژ می‌کنند و صدها فیلم از سربریدن قربانیان و اعمال شکنجه‌های وحشیانه از مردم بی‌گناه در شبکه‌های مختلف اجتماعی بویژه یوتیوب قرار می‌دهند.

در نوامبر 2015، داعش از طریق حساب تلگرام، شرح مفصلی از حملات پاریس و اعضای آن را منتشر کرد، تا امروز حدود 4057 میلیون فیلم، از گروه تروریستی داعش یا در مورد آن در یوتیوب تولید شده که طبق آمار، برخی از آنها بیش از 3 میلیون بازدید داشته است. در نهایت این سؤال در اذهان و افکار عمومی باقی می‌ماند که چه زمانی نیاز به نظارت بر مطالب و محتواهای مضر و خطرناک در اینترنت که می‌تواند جان میلیون‌ها غیر نظامی و کودک و نوجوان را به خطر بیندازد، از سوی مجامع بین‌المللی احساس می‌شود؟!!

منبع: روزنامه ایران

محمد رضا عبدالهی فرد
کارشناس ارشد روابط بین‌الملل