شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- عمق میدان وضوح تصویر «Depth of field» در واقع فاصله‌ای است که تمام اشیای واقع در جلو و پشت سوژه اصلی در آن به وضوح دیده شوند و اجسامی که در خارج از این محدوده قرار دارند، به صورت مات و محو به نظر می‌رسند. 3‌عامل در افزایش یا کاهش عمق میدان وضوح نقش اساسی دارند که عبارتند از:

1- اندازه روزنه دیافراگم: هرقدر روزنه دیافراگم کوچک‌تر باشد (عدد آن بزرگ‌تر باشد، مثلاً 22)، عمق میدان عکس افزایش می‌یابد و هرقدر روزنه دیافراگم بزرگ‌تر شود (عدد آن کوچک‌تر باشد، مثلاً 2)، عمق میدان وضوح کاهش می‌یابد.

در عکاسی برای تغییر عمق میدان وضوح باید نکات مهمی را درنظر بگیریم به عنوان مثال در شرایط نوری معین نورسنج دوربین شما میزان نور را با سرعت 250/1 و دیافراگم 8 تعیین می‌کند، حال اگر بخواهیم عمق میدان وضوح را بیشتر کنیم، دیافراگم را به 11 و سرعت را به 125/1 و اگر بخواهیم بازهم عمق میدان را افزایش دهیم، دیافراگم را به 16 و سرعت را به 60/1 تغییر می‌دهیم.

در این صورت دیافراگم 8 نسبت به دیافراگم 16، دو درجه تنگ‌تر شده است و درنتیجه باید به نور ورودی به دوربین فرصت بیشتری بدهیم تا کاهش روزنه دیافراگم جبران شود. در این حالت برای حفظ توازن نور، سرعت پلک باید دو درجه کاهش یابد؛ یعنی ابتدا از 250/1 به 125/1 و سپس به 60/1 ثانیه تغییر یابد. بدیهی است با انتخاب سرعت 60/1 ثانیه و دیافراگم 16 همان مقدار نور وارد دوربین می‌شود که با سرعت 250/1 ثانیه و دیافراگم 8، ولی تفاوت در این است عکسی که با دیافراگم 16 گرفته می‌شود، نسبت به عکسی که با دیافراگم 8 گرفته می‌شود، از عمق میدان وضوح بیشتری برخوردار است و اشیا در آن واضح‌تر دیده می‌شوند.

2- فاصله عکسبرداری: هرچه فاصله عکسبرداری نسبت به سوژه کمتر باشد، عمق میدان وضوح کاهش می‌یابد و هرچه فاصله عکسبرداری از موضوع اصلی افزایش یابد، عمق میدان نیز افزایش پیدا می‌کند.

3- فاصله کانونی لنز: هرچه فاصله کانونی لنز دوربین بیشتر باشد، مثل لنزهای تله که برای عکاسی از فواصل دور به کار می‌روند، عمق میدان عکس کمتر می‌شود و هرچه فاصله کانونی لنز کمتر باشد، مثل لنزهای واید، ما دارای عمق میدان بیشتری خواهیم بود (درمورد لنزها در شماره بعد صحبت خواهیم کرد).

عمق میدان وضوح یکی از مباحث مهم در عکاسی است. با انتخاب عمق میدان‌های مختلف می‌توان حالت‌های متفاوتی به موضوع عکس داد، بعضی مواقع لازم است تمام اجزای تصویر واضح و روشن باشد، مثل عکس‌های تبلیغاتی. در این صورت باید از عمق میدان وضوح زیاد یعنی استفاده از دیافراگم بسته یا فاصله کانونی کم لنز یا افزایش فاصله عکسبرداری یا استفاده توأمان از آنها بهره جست. در شرایطی دیگر اگر می‌خواهید موضوع عکس را از سایر اجسام و اشیای اطراف آن متمایز سازید، مثل عکس‌های پرتره، باید از عمق میدان کم با استفاده از دیافراگم باز یا فاصله کانونی بلند لنز یا کم‌کردن فاصله عکاسی این کار را انجام دهید.

به خاطر داشته باشید با بهره‌گیری از تکنیک عمق میدان وضوح می‌توان خلاقیت بیشتری از خود نشان داد و عکس‌های زیباتری گرفت.

تهیه و تنظیم: سیدمحمود دادمرزی
نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است