شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، از آخرین میزگرد تلگرامی گسترش صمت حدود یک ماه زمان می‌گذرد. هفته دوم آبان بود که وظایف یک رسانه نمایشگاهی مانند گسترش صمت را با کمک و یاری فعالان عرصه صنعت نمایشگاهی به ورطه نقد کشیدیم و سعی کردیم آن را در چارچوب‌های خبری‌مان رعایت کنیم.

این بار و به‌عنوان پنجمین میزگرد مجازی صمت در شبکه اطلاع‌رسانی تلگرام «چرایی گسترش مجریان و شرکت‌های نمایشگاهی» را کلید زدیم. اتفاقی که با واکنش ۶ نفر از اهالی صنعت نمایشگاهی روبه‌رو بود و نظرات ضد و نقیضی در این زمینه داشتند. با صمت و میزگردی تازه همراه باشید:

علی ابراهیم‌زاده (مجری نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی تهران)
زمینه گسترش و توسعه در هر صنعتی تلاش برای برنامه‌ریزی در جهت توسعه پایدار تمام صنایع است. راهی که ما در حال پیمودن آن هستیم دارای تنگناهایی است که باید در جهت رفع آنها تلاش کنیم. ما هنوز تعریف جامعی از صنعت نمایشگاهی نداریم، محصول این صنعت را به درستی درک نکردیم، تجربه و تمرین کارگروهی نداریم و فقط و فقط در این صنعت مدعی هستیم و هرگز به بخش خصوصی اعتماد نمی‌کنیم، از طرف دیگر، به‌طور معمول از تجارب بین‌المللی استفاده نمی‌کنیم در پایتخت به یک سایت نمایشگاهی متکی هستیم. چالش آخر و البته مهم‌تر اینکه انجمن‌ها و تشکل‌ها در این حوزه مدعی هستند و رقیب مجریان نمایشگاهی شده‌اند. در شرایط فعلی و با توجه به باز شدن درهای تجارت خارجی به‌طور قطع رقیبان زیادی به ایران می‌آیند. ما مجریان فقط باید مراقب باشیم که همین شرایط را حفظ کنیم و اگر موفق شویم کار بزرگی کرده‌ایم. به نظر من در این صنعت نباید محدودیت ایجاد شود. هر شرکتی که توانایی برگزاری دارد با هر موضوع نمایشگاهی باید بتواند فعالیت کند. در یک رقابت حرفه‌ای حتی اگر نمایشگاه‌های همسان و هم‌شکل در شهرهای مختلف برگزار شوند، همه آنها با کیفیت رشد خواهند کرد و اگر هم کیفیت نداشته باشند به راحتی حذف خواهند شد. به‌طور قطع با این روش این صنعت گسترش می‌یابد و مجریان نمایشگاهی هویت پیدا خواهند کرد. بد نیست بدانید که در آلمان تنها در حوزه ساختمان بیش از ۴۰ نمایشگاه تخصصی بین‌المللی برگزار می‌شود که همه آنها شناخته شده وفعال هستند. در این شرایط آنچه به چشم می‌آید قدرت نمایشگاهی آلمان است، نه موازی‌کاری و کپی‌کردن رویدادها.

امید فدایی (مدیرعامل نمایشگاه بین‌المللی کرمان)
به نظر من هم متاسفانه صنعت نمایشگاهی در ایران راه خودش را گم کرده؛ با احترام به تمامی مجریان، متاسفانه ورود افراد متفرقه برای کسب درآمدهای مقطعی زیاد شده است. برخی مجریان بعد از برگزاری یک رویداد تبدیل به مجریان قدرتمندی می‌شوند که خود را سزاوار بهترین‌ها می‌دانند! نبود یک مرجع تصمیم‌گیر و سیاست‌گذار در این زمینه، از اصلی‌ترین دلایل رشد قارچ‌گونه مجریان نمایشگاهی در سراسر کشور شده است.
در حال حاضر با توجه به قوانین موجود در ثبت شرکت‌ها، تمامی افراد به راحتی و بدون الزام به ارائه مدارک تخصصی در زمینه نمایشگاه در مدت کوتاهی با مبلغ بسیار کم اقدام به ثبت شرکت می‌کنند و جالب‌تر آنکه این افراد و مجریان جدید از بدنه خود نمایشگاه‌ها متولد می‌شوند. بیشتر این افراد یا روزی در بخش‌های مختلف یک شرکت نمایشگاهی بزرگ به عنوان کارمند کار می‌کرده‌اند یا به‌عنوان غرفه‌دار در برخی نمایشگاه‌ها حضور داشته‌اند.
شاید یکی از عوامل دیگر این موضوع نگاه غیرتخصصی بعضی از سایت‌داران و شرکت‌های نمایشگاهی در استان‌ها باشد که فقط به جنبه مادی و کوتاه مدت نمایشگاه‌ها توجه دارند و راه را به راحتی برای ورود افراد غیرمتخصص به این صنعت باز کرده‌اند. در حال حاضر متاسفانه انجمن نمایشگاهی ایران (سایت‌داران) نیز به جای ورود و سروسامان بخشیدن به این مسائل و ارائه راه‌حل دچار مشکلات متعدد و اختلافات درونی است.
در نهایت من معتقد هستم که گره این مشکل فقط به‌دست صاحبان و متخصصان اصلی این صنعت باز خواهد شد، به‌نظر من کسی با ورود یا زیاد شدن تعداد مجریان نمایشگاهی مخالف نیست اما از راه درست و براساس ضوابط و مقررات نه براساس روابط و نگاه کوتاه مدت.

ادریس مازندرانی(مجری نمایشگاه مدیریت شهری)
به نظر من حضور مجریان جدید نمایشگاهی در این صنعت نباید باعث تعجب یا پریشانی همکاران محترم شود. نگرانی ما باید آنجایی باشد که ارزیابی صلاحیت شرکت‌های برگزارکننده انجام می‌شود.
یکی از خصوصیات و کارکردهای اصلی یک نمایشگاه شکستن انحصار در بخش‌های مختلف است؛ بنابراین خود این صنعت نباید منحصر به گروهی خاص یا تعداد محدودی از مجریان باشد. اینکه امروزه با برگزاری نمایشگاه‌های بی‌کیفیت و رشد نامتناسب این صنعت مواجه هستیم به دلیل این موارد است:
۱- عناوین کهنه نمایشگاهی که کشور دیگر نیازی به برگزاری آنها ندارد. (به دلیل ایجاد نشدن تنش از بیان اسامی این عناوین صرف نظر می‌کنم.)
۲- نبود ساختار و آیین‌نامه فنی قابل استناد در ممیزی تایید صلاحیت مجریان نمایشگاهی
۳- ارزیابی نشدن نمایشگاه‌های برگزار شده در کشور از سوی نهاد ناظر و در صورت بی‌کیفیت بودن یا ضعف مجری، چاره‌اندیشی آن.
۴- نفوذپذیری برخی مدیران ارشد نمایشگاه‌های بین‌المللی و سازمان‌های مرتبط از طریق لابی‌های قدرت در زمینه صدور مجوز نمایشگاه یا جانمایی نمایشگاه در تقویم سالانه.
۵- ناتوانی مدیران نمایشگاه‌های بین‌المللی در جلوگیری از برگزاری بازارهای مکاره در سایت‌های موازی با سایت‌های مجاز نمایشگاهی با عنوان نمایشگاه به دلایل مختلف.
۶- آموزش ندیدن مجریان محترم و کارکنان آنها برای ارتقای کیفیت برگزاری رویدادها.
۷- نداشتن امنیت شغلی مجریان

کیومرث کرمانشاهی(معاون سابق سازمان توسعه)
نمایشگاه از مهم‌ترین ابزارهای بازاریابی است و مهم‌ترین عامل توسعه صادرات تلقی می‌شود، مشروط براینکه نگاه ملی حاکم باشد و درآمدزایی هدف اصلی نباشد. به نظرم یکی از ابزارهای مهم که مشوق‌های غیرمستقیم صادراتی باید صرف آن شود نمایشگاه است. مجریان باید نگاه ملی داشته باشند و درآمدزایی باید هدف ثانویه تلقی شود که متاسفانه درحال‌حاضر به هدف اصلی تبدیل شده است. نمایشگاه‌های تخصصی نیازمند بازدیدکننده مرتبط هستند که این نوع نمایشگاه‌ها بیشتر مخاطب داخلی دارد. لازم است از تعداد نمایشگاه‌ها کم کرده و به محتوا پرداخت. همان‌گونه که در گذشته هم عرض کردم تعداد نمایشگاه‌ها و آمار صادرات کالا و خدمات صادراتی باید رابطه مستقیم و معناداری داشته باشد. در این فضا امکان اتلاف‌وقت بیشتر نیست و اماده مصاحبه حضوری هستم.

فرداد مقنتی(کارشناس نمایشگاهی)
وجود و ظهور مجریان جدید با دانش فنی بالا و علم روز در صنعت نمایشگاهی کشور یکی از ضروریات این صنعت است. آنچه که امروزه گریبان‌گیر صنعت نمایشگاهی ما شده حضور برخی از افراد است که از طریق نامه یا سفارش به‌عنوان مجری نمایشگاه معرفی می‌شوند. متاسفانه هیچ مرجعی نمی‌تواند این افراد ناخوانده را رد صلاحیت کند. البته مشکل دیگر صنعت نمایشگاهی حضور برخی از مجریان و همکاران محترمی است که از دیرباز و به شیوه تجربی نسبت به برگزاری نمایشگاه اقدام کرده‌اند و به‌دلیل مشکلات پیش روی این صنعت از یک سو و نبود دوره‌های آموزشی از سوی دیگر دچار روزمرگی شده و هنوز هم به شیوه سنتی عناوین نمایشگاهی را برگزار می‌کنند اما مهم‌ترین مسئله فقدان یک تشکل قدرتمند صنفی برای مجریان برگزاری نمایشگاه است که بتواند پیگیر احیای حقوق صنفی همکاران محترم برگزارکننده نمایشگاه باشد.

عبدالکریم جلالی (مدیر نمایشگاه ایران متافو)
در ابتدا لازم است تفاوت بین برگزارکننده نمایشگاه و مجری نمایشگاه را بررسی کنیم. خلاصه‌ترین تعریف آن است که برگزارکننده مسئولیت تمام برنامه‌ریزی‌های یک نمایشگاه را برعهده دارد. در حالی که مجری تنها مسئولیت بخشی از کار را برعهده دارد.
با این توصیفات به‌طور معمول در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران و گاهی برخی از شهرها برگزارکنندگان فعالیت می‌کنند و در سایر مراکز به‌طور عمده مجریان.
در چنین تعریف و توصیفی ورود به عرصه برگزاری نیاز به دانش، تخصص، تجربه، توان مدیریتی، ارتباطات ملی و بین‌المللی، ذکاوت هنری و... دارد. در حالی که برای مجری‌گری توان مدیریتی و تجربه کفایت می‌کند.
در کشور ما خدمات در همه صنوف و صنایع جذابیت بیشتری دارد و نمایشگاه هم از این مقوله مجزا نیست؛ پس گروه‌های زیادی که باور دارند برای اجرا یا برگزاری نمایشگاه نیاز به دانش و تجربه نیست، با داشتن ارتباط تلاش می‌کنند خود را وارد این عرصه کنند. متاسفانه هیچ نهاد قانونی نمی‌تواند مانع فعالیت اشخاص فاقد صلاحیت شود. در حالی‌که برای اداره یک سوپرمارکت یا میوه‌فروشی، نهادهایی صلاحیت افراد را بررسی کرده و آن را تایید یا رد می‌کنند. آیا وقتی سرمایه مشارکت‌کنندگان یک نمایشگاه در اختیار فردی قرار می‌گیرد، نباید صلاحیت او مورد بررسی قرار گیرد؟
پیشنهاد من این است که نخست استانداردهای برگزاری در سطوح مختلف بین‌المللی، ملی و منطقه‌ای روشن شده و سپس شرایط فعالیت در حوزه برگزاری یا اجرا در سطوح مختلف تبیین شود.
معتقد هستم یک برگزارکننده که سال‌ها هزینه می‌کند تا نمایشگاهی دارای وجهه بین‌المللی شده و به سودآوری برسد دارای حقوق معنوی و مادی آن نمایشگاه است.
شرط کار حرفه‌ای، شرعی، عرفی و قانونی آن است که اشخاص با بهانه‌هایی مانند انحصار طلبی، توقع تصاحب آن را نداشته باشند.
درباره مواجهه با برگزارکنندگان یا مجریان خارجی هم باید بگویم برگزارکنندگانی در ایران حضور دارند که از نظر تجربه و دانش و تبحر چیزی از آنها کم ندارند بنابراین نباید شرایط راحتی را برای آنها فراهم کرد تا به سرعت به رقیب نشان(برند)های ایرانی تبدیل شوند.

سعید دارابی (کارشناس صنعت نمایشگاهی)
من باز شدن درهای تجارت را یک فرصت می‌دانم. صنعت نمایشگاهی در ایران روز به روز در حال گسترش است و پس از رفع تحریم‌های بین‌المللی با رونق دوباره تولیدات داخلی و فراهم شدن ارتباط بین‌المللی در بخش‌های مختلف اقتصادی روبه‌رو خواهیم بود. در این شرایط نمایشگاه‌ها به‌عنوان پیشانی اقتصاد و حلقه ارتباط منطقی بین تولیدکنندگان و بازار مصرف به توسعه روزافزون خود ادامه می‌دهند. با ورود علاقه‌مندان خارجی که منتظر گشایش بازار مستعد ایران بوده‌اند برپایی نمایشگاه‌های جدید در تهران و سایر استان‌های کشور بیش از پیش مورد توجه قرار خواهد گرفت.
در زمینه فعالیت مجریان اما ضعف‌هایی وجود دارد که باید آنها را مرتفع کرد. روند انتخاب مجریان نمایشگاهی در ایران در سال‌های گذشته از طریق کسب مجوز اجرای نمایشگاه‌ها و با نظارت سازمان توسعه تجارت یا ادارات کل بازرگانی استان‌ها برای هر استان بوده اما در این فرآیند، گاهی مشاهده می‌شود که سایر سازمان‌ها نیز به‌طور خودسر نسبت به صدور مجوز نمایشگاه‌ها بدون بررسی قابلیت‌های مجریان و در نظر گرفتن قوانین و چارچوب‌های نمایشگاهی اقدام می‌کنند. من فکر می‌کنم در اینجا نیاز به مرجعی رسمی و قانونی برای بررسی صلاحیت متقاضیان ثبت شرکت‌های مجری یا شرکت‌های نمایشگاهی احساس می‌شود که درحال‌حاضر تا حدی این امتیاز در اختیار سازمان توسعه تجارت ایران است. بدون شک قرار نیست که مجریان فعلی تا ابد به برگزاری نمایشگاه‌های داخلی به‌صورت انحصاری ادامه دهند و خود نیز به این مطلب اذعان می‌کنند اما باید حرمت پیشکسوتان و شرکت‌هایی که در طراحی و افزایش کمی و کیفی نمایشگاه‌های خاص در سال‌های گذشته زحمت کشیده‌اند رعایت شود.
ضمن اینکه ورود شرکت‌های جدید که بر پایه‌های علمی و تجربی مناسب بنا شده‌اند می‌تواند سبب ارتقای جایگاه نمایشگاهی کشور شود. علاوه‌بر این استفاده از دانش علمی و تجربیات مجریان و شرکت‌های توانمند خارجی و ورود علم روز برگزاری نمایشگاه‌ها به ایران برای این صنعت لازم و ضروری است.
انجمن مجریان نمایشگاهی باید در این زمینه فعالیت بهتر و بیشتری داشته باشد. نظارت بر چگونگی برگزاری رویدادها به‌طور قطع اهمیت بالایی دارد. در شرایط فعلی بر هر بازار مکاره‌ای عنوان پرطمطراق نمایشگاه بین‌المللی گذاشته می‌شود و جالب‌تر اینکه در برخی موارد، شخصی که تا پیش ازاین غرفه‌ساز بوده به‌عنوان مجری یا هماهنگ‌کننده برنامه‌های کلان نمایشگاهی فعالیت می‌کند.

منبع: روزنامه گسترش صمت - شنبه, 07 آذر 1394