رصد، بهاره محبی/ نظرسنجی‌ها خلاف مطالب رسانه‌ای و سیاسی جهت‌گیری‌های خاصی ندارد و می‌تواند به رای‎دهندگانی که هنوز تصمیم خود را نگرفته‌اند کمک کند تا تصمیم خود را بگیرند. اما در این میان نمی‌توان نقش کلیدی رسانه‌ها را نادیده گرفت. رسانه‌ها با برنامه‌های سرشار از تفسیر، تصویر‌ و نقل‌قول و همچنین تاکید بر نتایج نظرسنجی‌ها می‌توانند مدعی پیروزی یک طرف در انتخابات شوند و فضای روانی رقابت انتخاباتی را به نفع کاندیدای مورد حمایت خود تغییر دهند.

..

با نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا انتشار نظرسنجی‎ها انتخاباتی شدت بیشتری می گرفت و ساعتی نبود که خبر از انتشار یک نظرسنجی و بالا و پایین رفتن محبوبیت یکی از کاندیداهای انتخابات منتشر نشود.

.

آخرین نظرسنجی‎های “واشنگتن پست” و شبکه تلویزیونی “ای بی سی” حاکی از آن بود که “باراک اوباما”، رئیس‌جمهوری و کاندیدای دموکرات، و “میت رامنی”، کاندیدای جمهوری‎خواهان، در سراسر آمریکا دوشادوش یکدیگر حرکت می‎کنند و در این حرکت پایاپای، اوباماست که گاهی از رقیب پیشی می‌گیرد. تا پیش از مناظره اول، جمهوری‌خواهان همواره شکایت می‌کردند که نظرسنجی‌ها دقیق نیست اما وقتی موقعیت رامنی در افکار عمومی جهش پیدا کرد و در مواردی از اوباما پیشی گرفت، صدای اعتراض برخی دموکرات‌ها بلند شد. آیا به راستی نظرسنجی‏ها دقیق هستند و می‌توانند نتایج انتخابات را پیش‌بینی کنند؟

.

سال ۱۹۸۴ میلادی بود که روزنامه‌ای در شیکاگو تیتر زد که “توماس دویی”، کاندیدای جمهوری‌خواه انتخابات ریاست‌جمهوری، “هری ترومن”، رقیب دموکرات خود را شکست داد چرا که تمامی نظرسنجی‌ها به اتفاق از شکست ترومن خبر می‌دادند اما وقتی گرد و خاک تبلیعات انتخاباتی خوابید و مردم رای خود را به صندوق‎ها ریختند هری ترومن مجددا انتخاب شده بود؛ بنابراین نظرسنجی‌ها اشتباه از آب در آمد و این احتمالا بهترین نمونه تاریخی از دوره‌ای است که نظرسنجی‌ها به خطا رفتند.

.

با این حال،”فرانک نیوپورت”، رئیس موسسه معتبر نظرسنجی گالوپ در گفت‌وگو با “بی‎بی‏سی” می‌گوید: “نظرسنجی‌ها تا حدود زیادی دقیق بوده‌اند و عموما با همدیگر تطبیق می‌کنند و در چند سال اخیر تصویر خوبی از آنچه قرار است اتفاق بیفتد ارائه کرده‌اند. البته نظرسنجی‌ها هرگز بی‌نقص نیستند چون مردم می‌توانند تا لحظه آخر نظرشان را عوض کنند اما به طور کلی نظرسنجی‌ها معیار خوبی برای پیش‌بینی برنده بوده‌اند.”

.

مسئله دیگری که درباره نظرسنجی‎ها مطرح می‎شود، امکان‌تاثیرگذاری نظرسنجی‎ها برای آرای رای‌دهنگان است. از زمان آغاز استفاده از نظرسنجی‌ها، فرضیه و تئوری‌های بسیاری درباره صحت و تاثیر احتمالی انتشار نظرسنجی بر نحوه رای دادن و رفتار رای‎دهنده مطرح شده است. مهمترین فرضیه‌ای که در رابطه با تاثیر نظرسنجی‌ها بر رفتار رای‌دهنده مطرح شده است، تئوری “اثر ارابه موسیقی[۱]” است که بر اساس آن، انتشار نتایج نظرسنجی‌ها می‌تواند کسانی که هنوز تصمیم نگرفته‌اند به چه کسی رای دهند را تشویق کند که به فرد برتر رای بدهند. تئوری دیگری نیز وجود دارد که کاملا خلاف آن است، بر اساس این تئوری انتشار نتایج نظرسنجی، حامیان حزب عقب‌تر را به بی‌تفاوتی کشانده و انگیزه آنان را برای رای دادن از میان می‌برد.

.
با این حال نتایج تحقیقات[۲] در این باره حاکی از آن است که نظرسنجی‌ها در وهله نخست، تاثیر بسیار کمی بر رفتار رای‌دهندگان دارند و می‌توانند کاملا بی‌ضرر باشند. تحلیل‌ها نشان داده است که نظرسنجی‌ها خلاف مطالب رسانه‌ای و سیاسی جهت‌گیری‌های خاصی ندارد و می‌تواند به رای‎دهندگانی که هنوز تصمیم خود را نگرفته‌اند کمک کند تا تصمیم خود را بگیرند. اما در این میان نمی‌توان نقش کلیدی رسانه‌ها را نادیده گرفت. رسانه‌ها با برنامه‌های سرشار از تفسیر، تصویر‌ و نقل‌قول و همچنین تاکید بر نتایج نظرسنجی‌ها می‌توانند مدعی پیروزی یک طرف در انتخابات شوند و فضای روانی رقابت انتخاباتی را به نفع کاندیدای مورد حمایت خود تغییر دهند...

..

[۱] بر اساس این فرضیه، افراد هنگامی که متوجه شوند (یا به آنان القا شود) که دیگران به اندیشه‌ آنان معتقدند، احتمال این‌که بدون اندیشه آن را بپذیرند، بسیار افزایش می‌یابد.

[۲] تحقیقات بنیاد انتخابات آلمان درباره انتخابات‌های برگزارشده از ۱۹۷۹ میلادی ۲۰۰۱٫