شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)/ استاد کاظم متولی- سال‌هاست که برای ارتقاء جایگاه و پایگاه روابط عمومی‌ها در کشور می‌گوییم و می‌نویسیم، از ضرورت وجودی این دفاتر ارتباطی و آثار و تبعات مثبت و ارزنده‌ی آن‌ها برای سازمان‌ها، ندا درداده و سمینارها و همایش‌های تخصصی و عمومی بر پا می‌کنیم، روابط عمومی را به حساب بیاورید، به آن‌ها بودجه‌ی مستقل بدهید، احترامات فائقه و شایسته برای‌شان قایل باشید، آن‌ها را در کمیسیون‌های رده بالای مدیریتی و تصمیم‌گیری‌های کلان مشارکت دهید و … ورد زبان‌ها و خواست مداوم دست اندرکاران این دانش و حرفه بوده و هست و خوشبختانه در سنوات اخیر، روابط عمومی‌ها در سازمان‌ها، انصافاً جا و مقام و رتبه و شأن شایسته‌ای را از جهات مختلف پیدا کرده‌اند و جای نگرانی و چانه‌زنی چندانی باقی نمانده است و حال نوبت آن است که به آن روی سکه این قصه نیز توجه کنیم و ببینیم آیا این مدیران عزیز روابط عمومی در ایفای وظایف مدیریتی خود، مسؤولیت شناس و مسؤولیت پذیر هستند؟ آیا رسالتی را که در مقابل مردم، رسانه‌ها و سازمان‌ خویش به عهده دارند به خوبی می‌شناسند و در یک کلام آیا دغدغه‌ی انجام وظایف صحیح ارتباطی را دارند یا خیر؟

راستش این است که به بعضی از ادارات روابط عمومی ایرادات و گله‌مندی‌هایی وارد است. راقم این سطور به عنوان حامی قدیمی روابط عمومی‌ها، این حق را و بلکه وظیفه را برای خود قایل است که هر از گاه و صرفاً به منظور بهبود روش‌ها و رفع مشکلات ناشی از کم توجهی‌هایی که می‌توانند آثار زحمات و خدمات انجام شده در روابط عمومی را تحت الشعاع قرار دهند نکته‌هایی اندرزگونه و برادرانه را یادآوری کند.

نکته‌ی اصلی و مهم در این یادداشت، همان موضوع قدیمی و تکراری یک سویه یا دوسویه بودن و چگونگی نحوه‌ی ارتباط روابط عمومی با مخاطبان خویش است، ارتباط یک سویه یعنی این که روابط عمومی به زبان بی‌زبانی و با ایما و شاره می‌گوید کسی به سراغ ما نیاید، کسی با ما تماس نگیرد، کسی از ما چیزی نپرسد، ما خود می‌دانیم که چه چیزی را باید ارایه دهیم، خبرها و گزارشاتی را تهیه می‌کنیم و برای رسانه‌ها می‌فرستیم، آن‌ها لطفاً و عیناً و سریعاً! چاپ و پخش کنند، برای میهمانان در همایش‌هامان، بروشور و بولتنی را تهیه کرده و به آن‌ها می‌دهیم، عامه‌ی مردم هم به همان مطالب مربوط به ما که از رسانه‌ها می‌خوانند و می‌شنوند و می‌بینند و منبع آن‌ها نیز خودمان هستیم بسنده کنند.

روابط عمومی یک سویه اصولاً با مصاحبه سر سازگاری ندارد، متقاضیان مصاحبه را به اصطلاح سرمی‌دواند، به دیگری پاس می‌دهد، اما و اگر و شرط و شروط می‌گذارد، به کلیات و ناکجا آباد حواله می‌دهد، امروز و فردا می‌کند تا بالاخره آن‌ها را خسته و پشیمان کرده و از خود دور می‌سازد، این فرمول و شیوه‌ی ساده انگارانه‌ی یک سویه‌ی تحکیم آمیز و جفاکارانه‌ی اطلاع رسانی در سیستم‌های استبدادی کشورهای عقب مانده و یا توتالیست و غیر دموکراتیک است. در این طریقه روابط عمومی تنها نقش سخنگو، آن هم سخنگوی تک گو و به اصطلاح منولوگ سازمان را ایفا می‌کند و هیچ واکنشی از طرف مخاطبین را نیز برنمی‌تابد.

اما روابط عمومی دوسویه‌ای در پس اقناع واقعی مخاطبین از طریق تعادل و تفاهم با آن‌هاست و از خردورزی و واقع‌بینی نشأت می‌گیرد، تنها سخنگوی سازمان خویش نیست بلکه پاسخگو هم هست. در دنیای معاصر دیگر خبر و توصیف صرف رویداد حتی در صورت واقعی بودن و صحیح بودنش اطلاع رسانی نیست و بهتر است گفته شود که برای اشباع و ارضاء و اقناع دیگران کفایت نمی‌کند. ارتقاء سطح درک و فهم عمومی و مناسبات پیچیده‌ی اجتماعی تشریح جزییات وقایع و تفسیر ابعاد و جوانب آن‌ها را طلب می‌کند و اساساً درج و نشر یک خبر عموماً سؤالات جدیدی را مطرح می‌سازد و کنجکاوی‌ها و ابهامات و بعضاً شایعاتی را به وجود می‌آورد که باید به آن‌ها توجه شود و نسبت به شفاف سازی و ایضاح مسایل مطروحه اهتمام گردد، لذا روابط عمومی کارا و پویا با درک شرایط محیط و مسایل پیرامونی هم اطلاع سانی می‌کند و به اداری توضیح و تفسیر و تبیین رخدادهای سازمان می‌پردازد و هم از پرسش‌های مطرح شده از طرف نمایندگان رسانه‌ها و دیگر مراکز خبری و مخاطبان ذیربط استقبال نموده و اطلاعات و توجیهات ضروری و موسع و موثق را صادقانه در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد و به عبارت دیگر وظایف سخنگویی و پاسخگویی را انجام داده و به هدف اساسی و غایی حرفه‌ای خویش که همان ایجاد حسن تفاهم است نایل می‌گردد و لذا مرغ روابط عمومی نه با یک بال سخنگویی بلکه با دو بال سخنگویی و پاسخگویی پرواز می‌کند.

منبع مرجع:  شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)