شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، حسن ربیعی - کسی که نوشتن را از خواندن آموخته باشد،‌ نوشته هایش آموختنی خواهد بود. حوزه روابط عمومی به دلیل اهمیت و جایگاه خود نیازمند اندیشه و تفکر و دانشی است که باید ریشه در مطالعه و خواندن داشته باشد.

نگاهی به جایگاه و سیر تحول روابط عمومی از روابط عمومی سنتی به روابط عمومی نوین نشانگر این امر است که یکی از وجوه تمایز روابط عمومی در شکل نوین آن توسعه و تحول در متون نظری و در ادامه آن انتشار متون و نوشته هایی است که کامل ترین آن در شکل کتاب تالیف و منتشر شده اند؛ کتاب هایی که توانسته اند با انتقال پیام یک سازمان و یا نهاد تا حدود زیادی ارتباطی تعاملی با مخاطبان خود برقرار کنند. از آن جایی که این نوشته ها چه در قالب کتاب و چه در قالب های دیگر مانند اطلاعیه، بروشور، مقالات و یاداشت های تخصصی باید اصولی را مورد توجه قرار دهد تا بتواند مفید واقع شود، به نظر می رسد باید اصولی را مورد توجه قرار دهند. انتقال اندیشه درروابط عمومی باید به گونه ای باشد بتواند در هر قالب مکتوبی آموزش دهد،‌ ترغیب کند و انگیزه ببخشد.

در همین ارتباط و برای دست یافتن به این اهداف باید نویسندگان متون مختلفی که قرار است از سوی روابط عمومی در اختیار مخاطبان ومشتریان قرار گیرد و بخصوص متونی که در قالب کتاب منتشر خواهند شد،‌ نکاتی را به دقت مورد توجه قراردهند تا در این تاثیر گذاری بتواند مخاطب و مشتری را با محتوای آن نوشته همراه و همدل کند.

اساسا برای نوشتن در این حوزه باید اهداف نویسنده مشخص باشد و در عین خلاقیت بتواند نیاز مخاطب و مشتری را در آن حوزه خاص برآورده کند. مواردی که باید بدان ها توجه شود متعدد و متنوع هستند اما برای جلوگیری از تطویل کلام به برخی از آن ها اشاره می کنیم.

در هر نوشته و مکتوبی که از سوی روابط عمومی منتشر می شود باید سه موضوع به وضوح مشخص و تکلیف آن برای خواننده معین شود:
- هدف یکی از این موضوعات اساسی است و هر نوشته ای باید هدف روشن و مشخصی را دنبال کند و این هدف هم برای نویسنده و هم برای خواننده باید معلوم باشد.
- موضوع دیگر مخاطب یک نوشته است که باید به دقت مورد توجه قرار گیرد و اگر مطلبی برای مخاطب خاصی نوشته می شود بتواند همان مخاطب را هم در همه جوانب و زوایا مورد پوشش خود قرار دهد. - -

- موضوع دیگر هم پیام یک نوشته و بخصوص یک کتاب است. اگر پیام نوشته ای مشخص نباشد و نتواند مخاطب را با خود همراه کند آن نوشته مورد استفاده مخاطب ومشتری قرار نخواهد گرفت و اساسا راهی به دل مخاطب خود پیدا نخواهد کرد.

در مورد هدف همچنین می توان گفت که پیش از آغاز به نوشتن در مورد هر موضوعی باید مشخض شود که هدف آن چیست؟‌ آیا این نوشته و یا کتاب قرار است آموزش بدهد، می خواهد مخاطب را نسبت به موضوعی ترغیب کند و یا احیانا هدف آن انگیزه دادن به مخاطب و مشتری است. در همین زمینه باید اشاره کرد که نوشتارهای آموزشی معمولا شامل اطلاعات صریح و روشن هستند و به طور مستقیم مخاطب را مورد خطاب قرار می دهند در حالی که نوشتارهایی با هدف ترغیب یا انگیزه بخشی صورت احساسی تری دارند و به لایه های درونی تر ذهن ارتباط برقرار می کنند.

همچنین در مورد مخاطبان باید دقت شود تا در عین حال که نوشتار و یا یک محتوا نیازها و خواسته های واقعی آنان را برآورده می کند، ‌قالب مناسبی هم برای آن پیام و یا نوشته انتخاب شود و از صورت های متنوع رسانه ای مانند کتاب،‌مجله، اطلاعیه های رسانه ای ودیگر اشکال موجود در این زمینه استفاده شود تا مخاطب ضمن دریافت آنچه بدان نیاز دارد با اطلاعات و پیام های ارائه شده ارتباط برقرار کرده، آن را درونی و با آن همراه شود.

نوع پیام نیز بسیار مهم است و خود می تواند صورت نوشتاری لازم را مشخص کند. اگر قرار باشد پیام تاثیر خود را بگذارد باید در قالب مناسبی ارائه شود و در عین حال صریح وبی پرده باشد تا ابهامی برای مخاطب و یا مشتری بر جای نگذارد. معمولا مخاطبان مایلند پیام هایی را دریافت کنند که آنان را در تصمیم گیری در مورد موضوعات مختلف کمک کند و اگر چنین نوشتارهایی این نیاز را پاسخ دهد کمک خواهد کرد که مشتری بتواند هوشمندانه تر و فکورانه تر در مورد آنچه نیاز دارد تصمیم بگیرد.

همچنین هر پیامی باید در قالب مناسب خود منتشر و ارائه شود تا بتواند تاثیر لازم را بگذارد. اگر در ابتدای این نوشته صحبت از اندیشه ورزی و قالبی برای پیام به عنوان کتاب یاد شد، به دلیل آن است که یکی از کارهای مهم و موثر روابط عمومی ها ایجاد فرهنگ است و ایجاد فرهنگ جز با اندیشه ورزی ممکن نیست. شاید در کوتاه مدت و برای کارهای مقطعی بتوان از قالب های دیگری مانند یاداشت، مقاله، گزارش و یا کتابچه ها و بروشورهای اطلاع رسانی استفاده کرد، آما آنچه مسلم است برای انجام کارهای اساسی و بزرگ باید از زمینه ای موثر و ماندگارتر مانند کتاب استفاده کرد.

در همین زمینه روابط عمومی ها خود نیز نیازمند کتاب و خواندن و اندیشیدن هستند و همانطور که اشاره شد،‌ یکی از زمین های بالندگی در روابط عمومی و از جمله روابط عمومی در ایران، انتشار کتاب های مفید و متنوعی است که از حدود 5 دهه قبل انتشار آن آغاز شده و خوشبختانه در سال های اخیر عدد آنها به 150 و بیشتر بالغ شده است. کتاب هایی که برای اولین بار توانستند وحدت نظر و شیوه های اندیشه واحد ومتمرکزی را در این حوزه حاکم کنند و خوشبختانه در سال های اخیر روند چاپ و انتشار این گونه متون و بخصوص در قالب کتاب های متعدد و متنوع فزونی گرفته است. موضوعی که می تواند حاکی از اندیشه ورزی در روابط عمومی و زمینه ای برای حرفه ای شدن این حرفه ارزشمند باشد.

مدیرکل روابط عمومی و اموربین الملل سازمان اوقاف و امورخیریه کشور