شارا/ مژگان وفایی - حرفه خبرنگاری و روزنامه نگاری به عنوان یکی از هیجان انگیزترین،دشوارترین و مخاطره آمیزترین حرفه ها همیشه و در همه جوامع مطرح بوده،بطوری که مخاطبان بسیاری را به ورودی این حرفه و خروجی محصول آن می کشاند اما نکته مهم اینجاست که وقتی پای ماندگاری، اصول حرفه ای، اخلاق و اصول زیربنایی این شغل به میدان می آید فقط عده معدودی در این عرصه می مانند.
خبرنگاری و روزنامه نگاری با وجود شغل سخت و زیان آور بودن، حساسیت امر و لزوم استفاده از دانش های تخصصی روز و بخصوص در شاخه های ارتباطات، ادبیات و نگارش، فن خطابه و بیان، روانشناسی، جامعه شناسی و علی الخصوص ریاضی دشواری بیشتر از پیشی بوجود می آورد.
با این وصف بیشترین نیازی که خبرنگار بیش از پیش لازم دارد آرامش، برخورداری از حقوق مادی و معنوی، نداشتن دغدغه معیشت و امنیت کاریاش در محیط کار و جامعه بوده که واجب است حفظ و تقویت شود.
یکی دیگر از مشاغل دیگری که با حرفه خبرنگاری در ارتباط تنگاتنگ و مستقیمی بوده و هست حرفه روابط عمومی است. روابط عمومی به عنوان کوششی برای ایجاد و حفظ تفاهم متقابل بین سازمان و مردم و همچنین کوششی طرح شده برای نفوذ بر افکار عمومی از طریق سیرت و عملکرد مسئولانه بر اساس ارتباطات دو جانبه رضایت بخش و قسمتی از ادارات و سازمان ها که در ارتباط و تقابل با خبرنگار و رسانه است هم می تواند پلی محکم یا به عنوان مانع و سدی برای این ارتباط باشد.
باتوجه به اینکه روشی که سازمان ها برای حفظ اعتبار، محصولات، خدمات یا کارکنان خود به هدف دستیابی به شناخت و حمایت در پیش می گیرند روابط عمومی را به علت اینکه آمیزش تجربه و تخصص، در زمینه عملی یا علوم دیگر هماهنگ باشد، ضعف هایش در زمینه های نظری و بیان وظائف دارند آنها را در حوزه خود دخیل بدانند یا نه جای بحث دارد.
سازمان ها و ادارت دارای 4 دسته مخاطب اعم از مخاطبان درون سازمانی و برون سازمانی، مخاطبان اولیه، ثانویه و حاشیه ای، مخاطبان کنونی و آینده و مخاطبان موافق، مخالف و بی طرف هستند که لزوم تعامل مثبت و مؤثر با همه این دسته ها را بیشتر از پیش می نماید.

رسانه های عمومی که جزء مخاطبان برون سازمانی هستند در انتقال مؤثر برنامه ریزی های سازمان توسط روابط عمومی ها نقشی مهم دارند که با عوامل اعتبار منبع، اطلاعات چشمگیر (پیام)، نشانه های کلامی و غیرکلامی مؤثر (پیام)، ارتباط دوسویه و هدایت کردن بازخورد آن، رهبران افکار عمومی، گروه های مؤثر، توجه انتخابی و شرکت کردن مخاطبان به عنوان یک بازخورد بستگی متجانس دارد.
روابط عمومی ها حوزه ارتباطات فاکتوری شایان توجه به نام تعهدات اخلاقی را درفهرست خود می توانند بگنجانند که تعهد نسبت به خود، ارباب رجوع، سازمان، جامعه و نسبت به حرفه و همکاران حرفه ای را ترویج دهد. در این میانه سرنوشت سازترین روابط برای روابط عمومی ها، ارتباط اخلاقی با رسانه های جمعی و بخصوص خبری است که محل گریز ما در این مقوله می باشد.
روابط عمومی در کردستان به عنوانی تریبونی برای مدیران و عاملی برای انعکاس فعالیت های سازمان مربوطه می باشد که تبدیل به محلی برای نصب بنر، بازاریابی آگهی، ترفندهای مختلف برای جلوگیری از خبرنگاران حرفه ای و یا منتقد و جذب خبرنگاران موافق یا خبرنگار نماها شده است.
در کردستان این که یک روابط عمومی بتواند در ارتباط دو سویه با مردم و رسانه موفق عمل کند، رابطه مستقیمی دارد با سلیقه مدیر یا خود روابط عمومی و اینکه «اصول و قواعد کار چیست» در این میدان جایگاهی ندارد. در مدیریت سازمان ها کارکرد روابط عمومی در پیشبرد اهداف سازمان و جلب حمایت های اجتماعی و محیطی اهمیت بسیار دارد و با توجه به تحولات روزافزون درون و برون سازمانی و ایجاد پل ارتباطی با بیرون سازمان بسیار مهم می نماید اما پر واضح است این روند در کردستان جایگاه تأسف باری دارد.
کارمند روابط عمومی به عنوان نماینده سازمان یا اداره، نماینده مدیریت و کارکنان آن سازمان در برابر افکار عمومی، افراد برون سازمان و رسانه هاست و این قشر باید دارای هوش بالا، نوآوری، حس کنجکاوی، دانش روز و ارتباطات مؤثر باشد اما در کردستان، روابط عمومی ها تبدیل به انبار نیروی انسانی بلااستفاده سازمان ها و ادارات هستند بجز تعدادی انگشت شمار، بقیه حتی کوچکترین اطلاعی از شرح وظائف خود چه در سازمان و چه در حیطه برون سازمانی ندارند چه برسد به دانش تخصصی. دانش های روابط عمومی از قبیل اقتصاد، روانشناسی، علوم حکومت، مدیریت و علوم اداری، جامعه شناسی، تاریخ، حسابداری، فلسفه، نگارش و ادبیات بوده که مجموعه این علوم هرکدام نوآوری و کارآفرینی برای روابط عمومی ها را به ارمغان می آورد.
پس از این دانش ها روابط عمومی الکترونیک، مقوله جدیدی است که باتوجه به رشد روزافزون دانش بشر و ارتباطات، علی الخصوص دهکده جهانی نقش بارزی را در حیطه کاری ایفا می کند .

در مبحث روابط عمومی نوین، یک روابط عمومی اطلاع مدار در سه بخش اطلاع یابی ( یعنی تهیه و تولید)، اطلاع شناسی ( تنظیم و تدوین ) و اطلاع رسانی (توزیع و تبیین) به تهیه محصولات ارتباطات برای سازمان و مخاطبان برون سازمان باید بپردازد و این خود دانش و تخصص روز را می طلبد که متأسفانه در استان ما یا روابط عمومی ها با این مقولات بیگانه اند و یا روابط عمومی هایی که دستی بر آتش دارند با مدیران غیرمطلع طرف هستند.
سلیقه گرایی مدیران و خودداری آنان از ارتباطات و روابط عمومی بخصوص ارتباط با خبرنگاران خود معضل دیگری است که آسیب شناسی این مهم لازم و بایسته است. وب سایت، پست الکترونیکی، نشریات داخلی و خبرنامه، نشریات الکترونیکی، کتابخانه و آرشیو، خط تلفن نظرات، پیامک و دیگر وسائل ارتباطی که در دست کارمندان روابط عمومی است بلااستفاده می ماند و خنثی بودن این قشر به راحتی این سرمایه ها را بر باد می دهد.
خبرنگاران روابط عمومی و استفاده از خبرنگار اداری در سازمان ها و ادارات برجسته کردستان از جمله اقداماتی بود که در کورسوی روابط عمومی ها، بصورت شعل های پدیدار شد که می توانست با تداوم و ارتباط بیشتر تحرکی به این بخش بی جان و کم رمق سازمان ها ببخشد اما با گذشت چند وقت این خبرنگاران با عدم ایجاد ساز وکار مناسب به مشکلات عدیده ای برخورد کردند.
این قشر که عنوان خبرنگاران روابط عمومی به آنها اطلاق می شود بدون قرارداد مشخصی، بیمه، دستمزد درخور فعالیت، امنیت شغلی، فضای کاری مشخص شده و آینده مناسبی همچون سربازان جنگ نرم به کار و تلاش در جهت ارتقای اطلاع رسانی استان اشتغال دارند و هیچ کدام از این مشکلات تاکنون نتوانسته آنها را ادامه راه بازدارد اما باز هم نمی توان حقوق طبیعی این قشر را نادیده گرفت.
باتوجه به دستور اکید استاندار کردستان مبنی بر اقدام و رفع مشکل آن هم در اسرع وقت در مورد مشکلات کاری این قشر بعد از گذشت قریب به سه ماه و حتی مشخص شدن اصول و چارچوب و نیز قانون قابل اجرا، هنوز این دستور ابلاغ و اجرایی نشده است.
باوجود برنامه ریزی برای هر طرح که موفق عمل می کند در هر نهاد و سازمانی، این طرح که بسیار موفق هم بود هنوز نتوانسته نیازهای مسلم و طبیعی این قشر را مرتفع کند و باتوجه به اینکه یک طرح خوب طرحی است که اهداف، مخاطبان، استراتژی، تاکتیک ها، زمانبندی، تعیین بودجه و ارزیابی را در نظر بگیرد اما حکایت همچنان باقی است.
حال آیا زمان آن نرسیده که جایگاه روابط عمومی، جایگاه خبرنگار، جایگاه رسانه و جایگاه دانش و قانون در استان مشخص شود؟ و این قشر از جامعه که وظیفه خطیر اطلاع رسانی، باتوجه به جنگ نرم دشمن و تهدیدات پیش رو را به عهده دارند با تکمیل زیرساخت ها، ایجاد فضای مناسب و بدون تشنج کاری، احقاق حقوق مادی و معنوی و بستر سازی برای پیشرفت و توسعه به تعالی و خودشکوفایی برسند؟ آیا زمان آن نرسیده که سلیقه گرایی، تحکم، تردید و محدودیت جای خود را به دانش، معرفت، شناخت و آگاهی کامل بدهد؟ در سال تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی آیا خبرنگاران سرمایه ای ملی محسوب خواهند شد؟