شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- کتاب کارکردهای رسانه‌ای تلفن همراه و پیامدهای آن، اثر"ویرپی آکسمن" و "سانتو تیوونن"، با ترجمه‌ای از "احسان موحدیان" و "احمدرضا شاه‌علی" از سوی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها منتشر شد.

به گزارش شارا به نقل از روابط‌عمومی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، کتاب حاضر با توجه به رویکرد جدید دفتر مطالعات به نقش و اهمیت فناوری‌های نوین ارتباطی و پیدایش اشکال جدید ابزارهای رسانه‌ای منتشر شده است. تلفن همراه به عنوان یک ابزار رسانه‌ای منحصر به‌فرد و متنوع، انواع مختلفی از محتوا،کارکردها و فناوری‌ها را در خود جای داده و به یکی از محبوب‌ترین وسایل رسانه‌ای در سراسر جهان مبدل شده است.

امروزه می‌توان تلفن همراه را ابزار رسانه‌ای اصلی در دستان مردم دانست که اخبار را در اختیارشان می‌گذارد، دسترسی به اطلاعات را ممکن می‌کند و برای استفاده از آن به هیچ موقعیت یا دلیل خاصی نیاز نیست. در دوران اخیر عرضه تلفن‌های هوشمند، پیامدهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی گسترده‌ای را به دنبال داشته که منحصر به جوامع توسعه یافته و پیشرو در زمینه استفاده از تلفن همراه نبوده و با گسترش دسترسی به استانداردهای پیشرفته ارتباطی و مخابراتی میلیاردها نفر در سراسر جهان از آن بهره‌مند شده‌اند.

این کتاب شامل پنج مقاله بلند و متوسط است که هر یک بخشی از جنبه‌های اجتماعی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تبدیل تلفن همراه به یک رسانه قابل حمل و متحرک را بررسی کرده‌اند. بدین منظور از پژوهش‌های میدانی گسترده و مصاحبه‌های متعدد استفاده شده که با توجه به فنلاندی بودن اکثر نویسندگان و محققان مقالات مذکور، بخش اعظم آن‌ها در فنلاند صورت گرفته است.

هر یک از مقالات کتاب علاوه بر دسته بندی موضوعات، دارای چکیده، مقدمه، نتیجه‌گیری، و پی‌نوشت‌هایی است که به منظور راهنمایی خوانندگان در هر بخش ارائه شده است.

مقاله اولبا نام تلفن همراه: یک ابزار رسانه‌ای کامل؛ نوشتة "ویرپی آکسمن" فارغ‌التحصیل رشته دکترای روزنامه‌نگاری و ارتباطات دانشگاه "تمپری" فنلاند است که به بررسی کارکرد و نحوه حضور تلفن همراه در زندگی روزمره و تبدیل آن به یک ابزار ارتباطی و رسانه می‌پردازد.

کارکرد‌های تلفن همراه به عنوان یک ابزار فراگیر چند رسانه‌ای و رابطه آن با دیگر رسانه‌هایی که دائم در حال تحول هستند، موضوع دیگر این مقاله ‌است. محور اصلی مورد تأکید نویسنده در این مقاله آن است که تلفن همراه خود یک ابزار رسانه‌ای مستقل، با ویژگی‌ها و کارکردهای خاص خودش است که این ویژگی‌ها با توجه به شرایط و فرهنگ فرد مورد استفاده تغییر می‌کند.

تأثیر تلفن همراه بر نحوه تعامل انسان‌ها، جامعه اطلاعاتی همراه، تلفن همراه ابزاری برای فعالیت‌های عمومی و مدنی، فرهنگ مخاطب مشارکت‌جو و تلفن همراه، تلفن همراه و فردی کردن استفاده از رسانه، از موضوعات دیگر مورد اشاره در این مقاله هستند.

مقاله دوماز همین نویسنده، ویدئوی همراه ـ مقایسه کاربرد از سوی فرد، اجتماع و رسانه‌های گروهی؛ نام دارد. موضوع اصلی این مقاله، خدمات ویدئوی همراه است که یکی از کارکردهای رسانه‌ای تلفن همراه هوشمند محسوب می‌شود. از آنجایی که تلفن همراه توانایی مدیریت مجموعه متنوعی از محتوای رسانه‌ای متفاوت را پیدا کرده، به ابزار رسانه‌ای مبدل شده که برای برقراری اشکال متنوعی از ارتباطات شخصی در داخل یک اجتماع و همین‌طور برقراری ارتباطات جمعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مقاله به بررسی نحوه توزیع و اهمیت محتوای ویدئویی همراه و همین‌طور خدمات تلویزیون همراه در شرایط زندگی روزمره کاربران نهایی می‌پردازد. داده‌های این تحقیق بر مبنای دو طرح تحقیقاتی تجربی تهیه شده است که از طریق آزمایش‌های میدانی در مورد خدمات دیداری همراه، به خصوص تماس‌های ویدئویی و خدمات تلویزیون همراه در فنلاند از سال 2005 تا 2007 به‌دست آمده‌اند.

این مقاله به مهم‌ترین موضوعات در زمینه رسانه‌ای شدن تلفن همراه، ویدئوی همراه و سیستم‌های حضور از راه دور، تماس‌های ویدئویی: دوستان و خانواده می‌پردازد.

موضوع مقاله سومبا نام تأثیرات ارتباطات سیار؛ بررسی تاثیرات ناشی از کارکردهای رسانه‌ای تلفن همراه بر زندگی شخصی و حرفه‌ای اقشار گوناگون جامعه و بخصوص اعضای نوجوان خانواده است. "اسکات دبلیو"، "کمبل" و "ریچ لینگ"، نویسندگان این مقاله معتقدند در چند حوزه مهم، تحولات اجتماعی رخ داده که حاصل نفوذ و استفاده از تلفن همراه است و از جمله آن‌ها می‌توان به تحول در چگونگی هماهنگی امور روزمره زندگی، نحوه تحقق روابط اجتماعی، استفاده خصوصی از فضای عمومی اشاره کرد.

اشکال جدید ارتباطات خویشاوندی، رهایی اجتماعی جوانان، تبادل پیامک و تعامل اجتماعی، تحول در فضای اجتماعی، از عمومی به خصوصی؛ ارتباطات سیار و سرمایه اجتماعی مهم‌ترین موضوعات این مقاله را تشکیل می‌دهند.

تأثیر کارکردهای رسانه‌ای تلفن همراه بر نوجوانان و کودکان به طور خاص، موضوع مقاله چهارمبا نام کودکان، نوجوانان و ارتباطات سیار؛ نوشته "ریچ لینگ"، استاد دانشگاه میشیگان است. وی با انجام بررسی‌های مفصل به این پرسش که تلفن همراه چه تأثیری بر ارتباطات نوجوانان گذاشته است، پاسخ‌های متعددی می‌دهد. به اعتقاد وی استفاده از پیامک به نوجوانان امکان می‌دهد بر محدودیت‌های جغرافیایی و زمانی غلبه کرده و محدودیت‌های تحمیل شده توسط والدین و حضور در مدرسه را از بین ببرند.

نوجوانان و فراز و فرود همبستگی اجتماعی، کارکرد رهایی‌بخش تلفن همراه، و تأثیر تلفن همراه بر ارتباطات، مهم‌ترین موضوعاتی هستند که در این مقاله به آن پرداخته شده است.

در مقاله پنجمبا نام وب در حال حرکت، چشم‌انداز رسانه‌های اجتماعی همراه؛ نوشته "سانتو تیوونن"، متخصص خدمات و فناوری اطلاعات در حوزه وب و خدمات همراه است. این مطلب به بررسی تأثیر محتوای چند رسانه‌ای تولید شده توسط تلفن‌های همراه بر رسانه‌های اجتماعی می‌پردازد. هدف این گزارش بررسی اجمالی این مسئله است که چگونه قابلیت تحرک‌پذیری و در کنار آن، مسئله مهم آگاهی از شرایط بر رسانه‌های اجتماعی تأثیر داشته است. علاوه بر این در این مقاله، فرصت‌های تجاری بالقوه موجود برای کاربران رسانه‌های اجتماعی همراه، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. به همین علت بررسی تأثیرات اقتصادی و شغلی ناشی از کارکردهای رسانه‌ای تلفن همراه از جمله مباحث محوری این مقاله است.

رسانه‌های اجتماعی در محیط همراه، فرصت‌هایی برای خلق محتوای همراه توسط کاربران، جنبه‌های مرتبط با گروه‌های اجتماعی در رسانه‌های اجتماعی همراه، خدمات همراه فراهم شده توسط کاربران، و محتوا در برابر تامین خدمات از دیگر موضوعات این مقاله هستند.

مطالبی که در مقالات این کتاب ارائه شده می‌تواند برای علاقه‌مندان به مباحث ارتباطات، رسانه‌، فناوری اطلاعات، علوم اجتماعی و سیاسی و دیگر رشته‌های مرتبط مفید باشد.

کتاب کارکردهای رسانه‌ای تلفن همراه و پیامدهای آن، برای بار نخست، دی‌ماه سال 1393، در قطع وزیری، در 256 صفحه، و شمارگان 1000 نسخه توسط دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها منتشر و به بازار عرضه شده است.