در سرتاسر جهان میلیون‌ها خبرنگار با به خطر انداختن جان خود سعی در خدمتی صادقانه و اطلاع‌رسانی دقیق می‌نمایند. بر اساس بیانیه‌ای که توسط سازمان گزارشگران بدون مرز صادر شده است، با توجه به درگیری‌های مستمر در کشورهایی چون سومالی و سوریه، آمار کشته شدن خبرنگاران بالا رفته و هر پنج روز یک خبرنگار در جهان کشته شده‌است.
هر چند که هنوز تعریف دقیقی نشده است که خبرنگار چه کسی است! فردی که دوره‌های آموزشی در این زمینه را دیده، فردی که سال‌هاست حرفه‌اش این است، یا فردی که تنها به دلیل اینکه می‌نویسد خبرنگار محسوب می‌شود. اما خبرنگار کسی است که دوره آموزشی، تئوری و عملی را دیده و عملاً با کار خبر و گزارش‌نویسی آشنا باشد و همچنین کسی که علاقه‌مند و هوشیار باشد. خبرنگار باید دیدگاه، جهان‌بینی و موضعش مشخص باشد و اگر بخواهد زبان گویا باشد و بدون آلودگی و غل و غش و آگاه دانا باشد؛ و با این تفاسیر خانه‌ی مطبوعات استان کردستان دارای یکصد و 22 نفر عضو می‌باشد.

خبرنگارانی که بلد نیستند بنویسند
نبود یک روزنامه با زبان کُردی یا فارسی در استان کردستان یکی از خلأهای مطبوعات استان می‌باشد و عدم انجام این امر به دلیل ضعف زیرساخت‌های اقتصادی و آموزشی و فرهنگی است که ما هرگز نتوانسته ایم به روزنامه و نشریه در بخش های تخصصی (چه از نظر نیروهای آموزش دیده در حوزه روزنامه نگاری و چه از نظر محتوایی که بر یک حوزه تخصصی تاکید بورزد) دست بیابیم. از سوی دیگر بخش خصوصی به دلیل ناپایدار بودن شدید فضای روزنامه نگاری و هزینه بالای سیاسی آن هرگز نتوانسته به خود این جرات را بدهد که وارد این حوزه شود.
شاید به جرات بتوان گفت که تنها یک نشریه تخصصی در کل استان کردستان آن هم در زمینه ورزش داریم که این وضعیت نگران کننده است و یعنی بعد از چند سال هنوز ارتقای فکری پیدا نکرده ایم زیرا که به گفته ی مقام معظم رهبری(مدظله العالی)، استان کردستان یک استان فرهنگی است، اما ما شاهد هستیم که بیشتر مطبوعات این استان دفتر نمایندگی روزنامه های سراسری و یا خبرگزاری ها شده اند.
در میان مطبوعات و خبرگزاری ها نیز نبود افراد متخصص در زمینه کاری خود کاملاً مشهود است به طوری که فردی که تخصصش عکاسی خبری باشد یا خبرنگاری که در یک سرویس معین فعالیت کند نداریم. البته افراد با حرفه ها و سلایق گوناگون در عرصه های مختلف خبررسانی مشغول به فعالیت هستند. اما به گفته ی خود خبرنگاران، آنان بیشتر از سر ناچاری و نبود شغل مناسب روی به این حرفه آورده اند. به همین دلیل است که اکثراً فاقد مدرک دوره های آموزشی و یا آکادمیک مرتبط با این حرفه هستند و این امر خود موجب پایین آمدن سطح کیفی اطلاع رسانی می شود و مردم را نسبت به رسانه ها و مسئولین بی اعتماد می سازد.
برخی خبرنگاران با توجه به نوپایی، نیازمند آموزش‌های بیشتر و کسب تجربه هستند. برخی مؤسسات مطبوعاتی در کردستان کلاس‌های آموزشی روزنامه‌نگاری ایجاد کرده‌اند که این موضوع در پیشرفت حرفه‌ای نشریات بسیار مؤثر بوده است.
سلیمان الله مرادی رییس خانه ی مطبوعات استان کردستان در خصوص وضعیت مطبوعات و خبرگزاری های استان گفت: ورود ده ها خبرنگار جوان و علاقمند به عرصه ی مطبوعات و خبرگزاری ها، بدون اینکه دوره تخصصی را طی کرده باشند اینک به پدیده ای اثرگذار برای مطبوعات کردستان تبدیل شده است.
مسعود احمدی مدیر مسئول نشریه سیروان در استان کردستان در مصاحبه با سایت کرد پرس بیان داشت: مطبوعات محلی استان کردستان در مقایسه با سایر نشریات مناطق کردنشین وضعیت نامساعدتری دارند. احمدی بیش از همه بر ضعف دانشی روزنامه نگاران استان تأکید کرده و بر این باور است که ژورنالیست های کردستانی نیازها و مطالبات خود را همان خواسته های مردم دانسته و دچار نوعی خطای شناختی شده اند.
همچنین شاهد این هستیم که مدیر مسئولان و سردبیرانی برای سود اقتصادی خود افراد بازاریاب نشریه شان را تحت عنوان خبرنگار نیز به برنامه ها و جلسات می فرستند و با این عمل از جذب فردی تحت عنوان خبرنگار خودداری می ورزند و البته روند تهیه ی خبر در نشریات کردستان متکی به خبرگزاری‌ها است.

اخلاق حرفه‌ای بد اخلاقی است
سردبیر یکی از هفته نامه‌های کردستان و یکی از خبرنگاران استان از حس رقابت منفی در بین اصحاب رسانه گله مند است و با ناراحتی می گوید: متأسفانه در میان خبرنگاران ما بد اخلاقی باب شده است و فردی که در یک رسانه ی دولتی است از خبرنگاران بخش خصوصی خوشش نمی آید و یا خبرنگاران نشریات محلی نسبت به یکدیگر حسادت می ورزند و وظیفه ی اصلی خود یعنی آگاهی بخشی را انجام نمی دهند و امروزه ما شاهد هسیم که رسانه ی بومی و نمایندگی روزنامه ها و خبرگزاری های استان با نشریات محلی به صورت علنی و غیر علنی نقطه ی مقابل همدیگر شده اند و اکثراً دولتی ها سعی دارند با نقدهای غیر منصفانه نشریات محلی را تخریب کنند. این افراد حتی گاهی با نقدهایشان به خانه ی مطبوعات حمله می کنند و معلوم نیست اگر خانه ی مطبوعات را قبول ندارند پس چرا در آن عضو هستند و اگر آن را قبول دارند پس چرا سعی در کارشکنی امورات آنجا دارند.
امید بهمنی در گزارش خود در خبرگزاری مهر نوشته است: اکنون افرادی در فضای رسانه ای استان سکان دار شده اند و مدیریت این عرصه را در اختیار دارند که در عمل هیچ تأثیرگذاری ای در حوزه ی اطلاع رسانی استان ندارند و تنها زیر این تابلو مشغول کسب درآمد از راه جذب آگهی برای نشریه ی خود هستند و یا اینکه تنها با استفاده از شأن و منزلت خبرنگار و ایجاد روابط خاص به دنبال سودجویی اند.
الله مرادی در خصوص انتقاد یکی از خبرگزاری ها به عملکرد و وضعیت خانه ی مطبوعات و سودجویی برخی افراد مطبوعاتی این گونه جواب می دهد: در خصوص اینکه جذب هرگونه آگهی توسط روزنامه ها و نشریات و افراد جدیدالورود تا دو سال ممنوع است، مصوبه ای وجود دارد که با نظر اکثریت اعضای هیئت مدیره بود. هیئت مدیره ای که با رأی خود اعضای خانه ی مطبوعات انتخاب شده اند و آن طور که فکر می کنند تمام منافع به قول آن ها در اختیار یک نفر نمی باشد و این گزارش توهین به همه ی افراد هیئت مدیره است، هرچند تعدادی از همکاران مان سطحی نگر هستند و البته ما استاندار کردستان را متقاعد کردیم که در اجرایی کردن تصمیمات خانه ی مطبوعات همکاری کند و با مشاور مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدجعفر محمدزاده، در خصوص ساماندهی آگهی ها صحبت کرده و هماهنگ نموده ایم. انجام این امر بسیار به نفع نشریات استان می باشد، زیرا که با این مصوبه منابع مالی استان به نفع روزنامه ها و یا نشریات سایر استان ها خارج نمی شود و آگهی ها برای نشریات محلی استان باقی می ماند.
شورش عزیزی سردبیر هفته نامه ی نیشتمان، ناراحت از تغییر رویه ی برخی از اصحاب رسانه می باشد و می گوید: مطبوعات استان دچار بی اخلاقی است و هیچ تعهدی نسبت به همکار و هم صنف وجود ندارد. استان کردستان تنها استانی است که هدیه ی اخلاق در زمینه های مطبوعات را ندارد اما در عوض غیر از اینجا در هیچ جای ایران برای چاپ خبر فاکتور صادر نمی شود!!! متأسفانه اهالی مطبوعات احساس رقابت سالم را ندارند و فقط در یک چهارچوب چاپ مطالب با نگرش رپرتاژی است نه نگرش اطلاع رسانی.

دانستن قاعده ی بازی در رسانه، لازمه ی ماندن است
سلیمان الله مرادی عشق و علاقه را علت ورود به عرصه ی مطبوعات می داند و بیان می کند: هم اکنون قریب به سی سال است که در عرصه ی مطبوعات و خبر مشغول به فعالیت هستم و تاکنون بدون دلیل هیچ کاری انجام نداده ام و در هر زمانی حرف خود را زده ام اما قاعده ی بازی را می دانم و به همین دلیل است که در طول این سال ها جزء معدود افرادی بودم که با وجود بیش از 10 فقره پرونده ی شکایت مطبوعاتی، شکر خدا از از همه ی آن ها حکم برائت دریافت کرده ام و برای خدمت گزاری وارد این عرصه شده ام و مأموریتم به عنوان رئیس خانه ی مطبوعات مبارزه با بداخلاقی و بی اعتمادی ها است و تا زمانی که رأی همکاران هست من در هیئت مدیره ی خانه ی مطبوعات می مانم.

نشریات استان تریبون دولت شده اند
خبرنگاران به علت مشکل مالی وادار می شوند که به افراد مختلفی روی بیاورند و از آنان حمایت کنند که از این طریق پایگاه قدرتی برای خود ایجاد نمایند و به فرد مسئول نزدیک شوند و هم اینکه کسب درآمدی هم داشته باشند و شاهد هستیم امروزه پول خود به یک هدف در این حرفه تبدیل شده است و حتی روزنامه های سراسری نیز همانند هفته نامه های استان تنها در قبال آگهی و رپرتاژ به صورت درصدی حق الزحمه به خبرنگاران (بازاریابان) می دهند که این امر در درازمدت باعث می شود این افراد آرام آرام تبدیل به خبر‌نگاران بی‌انتقاد ‌شوند. خبر‌نگاری که قلمش دیگر ابداً گزنده نیست و این خبر‌نگاران دیگر توجهی به منافع ملی و مشکلات عمومی جامعه نخواهند داشت و دنبال باندها و جناح‌های مختلفی هستند که از راه آن ها ارتزاق می‌کنند. به طوری که به جرأت می توان گفت: خبرنگار مستقل به علت وجود وابستگی های اقتصادی و سیاسی وجود ندارد. البته در خبرگزاری ها اکثریت افراد به صورت حق الخبر کار می کنند که شرایط بهتری از خبرنگاران نشریات دارند و تنها در قبال آگهی به صورت درصدی حق الزحمه ای دریافت می کنند و اصلاً امیدی ندارند که روزی حقوق بازنشستگی دریافت دارند.
هفته نامه ی محلی هم که داریم تعدادی از آنان به گاهنامه تبدیل شده اند و به جای وظیفه ی اصلی شان که اطلاع رسانی و پل ارتباطی بودن میان مردم و مسئولین می باشد همانند پیک های زمان ناصر خسرو، تنها اوامر عالیجنابان را در بوق و کرنا می کنند. شاید نشریه های دانشجویی را هم تخصصی و مستقل دانست اما این نشریات به صورت موقتی هستند و با فارغ التحصیل شدن هیئت تحریریه که متشکل از دانشجویان است نشریه نیز تعلیق می شود تا گروهی دیگر آن را با ساز و کار جدید راه اندازی نمایند و این تنها یک استامینوفن موقتی است برای خود را به فراموشی زدن از مشکلات.
یکی از خبرنگاران استان برای حمایت از نشریات محلی پیشنهاد می دهد از طریق نهادهای های نظارتی و ارشاد با دادن بسته های حمایتی می توان آنان را تقویت کرد و دادن یارانه به نشریات را شاید بتوان یک نوع بسته ی حمایتی دانست، که این کار خود اشکالاتی دارد از جمله دادن یارانه ی مطبوعات منوط است به این امر که نشریه به طور منظم و در تیراژی معین چاپ شود و چاپ منظم و تیراژ بالا نیز منوط است به داشتن اسپانسر، اعتبار و داشتن آگهی که البته آگهی های تاریخ دار به نشریات محلی به علت تأخیر در چاپ داده نمی شود و به سرپرستی استانی روزنامه های سراسری داده می شود که اکثراً تیراژشان از نشریات محلی بسیار کمتر است و این یک لازم و ملزوم است که نشریات تا آگهی نداشته باشند نمی توانند چاپ داشته باشند و در گذشته که به جای یارانه به نشریات کاغذ داده می شد بسیار بهتر بود زیرا که یارانه ای که برای یک سال می دهند تنها برای چهار شماره ی هفته نامه کفایت می کند، یعنی تنها برای یک ماه کافی است و در پرداخت یارانه تأخیرهای زیادی روی می دهد.
الله مرادی هم اضافه می کند که خبرنگاران اکثراً به میرزا بنویس دستگاه های حکومتی تبدیل شده اند که این امر را به دلیل ضعف مالی و استقلال نداشتن آن رسانه می داند.

خبرنگاران همانند دادستان مدعی العموم هستند
یکی از خبرنگاران استان در رابطه با نقد نپذیر بودن مسئولین گفت: در حال حاضر ظاهراً روزنامه نگار در اینجا وجود ندارد و بیشتر به بولتن خبری ادارات درآمده اند و اندک مطبوعات محلی دگردیسی شده و به گاه نامه و فصل نامه تبدیل شده اند و خبرنگاران که نقد کردن از وظایف اصلی شان است در موارد خاص تبدیل شده اند که مورد شماتت و محرومیت مدیران قرار گیرند همانند خبرنگاری که درباره آب و فاضلاب منطقه دوشان صحبت کرده مورد مؤاخذه مدیران مربوطه قرار گرفته بود و گاهی هم جریان بیش تر از این پیش می رود و خبرنگار محکوم به انتقاد را دیگر به جلسات آن ارگان دعوت نمی کنند و روابط عمومی ادارات فکر می کنند خبرنگاران جزء روابط عمومی آن اداره هستند و حق انتقاد از عملکردشان را ندارند ولی در واقعیت خبرنگاران همانند دادستان مدعی العموم هستند.

مسکن خبرنگاران مجرد در هاله ای از ابهام
به گفته ی خبات ساعدی خانه دار کردن افراد فاقد مسکن در قالب مسکن مهر شایسته تقدیر است اما متأسفانه با گذشت بیش از یک سال و نیم برای خبرنگاران کردستانی نه تنها حرکتی در این خصوص نشده بلکه مدیران نیز در این خصوص پاسخگو نیستند و از اوایل سال گذشته و بر اساس قول مساعد استاندار کردستان و مسئولان راه و شهرسازی استان مقرر شد که همه ی خبرنگاران کردستانی تا پایان دولت دهم صاحب خانه شوند و مدیر کل اسبق راه و شهرسازی و استاندار کردستان با تأکید بر این امر مهم اظهار داشتند که خبرنگاران مجرد کردستانی که نیمی از فعالان این عرصه را در استان تشکیل می دهند نیز طی مکاتباتی با وزارت راه و شهرسازی و وزیر مربوطه صاحب خانه خواهند شد که متأسفانه با گذشت بیش از یک سال و نیم نه تنها حرکتی در این خصوص انجام نشده است بلکه خبرنگاران کردستانی خود را در معرض سخره مدیران استانی دیده و عدم پاسخگویی مدیران به مسائل و مشکلات خود را نشأت گرفته از عدم احساس مسئولیت در این خصوص می دانند.

خانه‌ مطبوعات خانه‌ای بدون در
خانه مطبوعات که مأمن و پناهگاه این قشر از جامعه می باشد به علت نبود اعتبار مشخص نتواسته خدمات مورد نیاز اعضا را ارائه بدهد و کارهای مد نظرش را پیش ببرد. از جمله نداشتن یک وکیل یا مشاور حقوقی برای رسیدگی به مشکلات و کارهای اعضای خانه مطبوعات و نبود یک سایت.
متأسفانه ایراد دیگری که بر خانه مطبوعات وارد است این می باشد که به نظر می رسد هر فردی تقریباً به راحتی وارد این عرصه می شود و نظمی بر این صنف حاکم نیست.
برگزاری جشنواره مطبوعات غرب کشور یکی از دستاوردهای این خانه می باشد.
از دیگر اقدامات مهم خانه ی مطبوعات با تلاش های سرپرست نمایندگی خبرگزاری ایرنا در کردستان و استاندار کردستان، نام گذاری یکی از پارک های شهر سنندج به نام بوستان خبرنگاران می باشد که قرار است در آن یک دکه روزنامه خوانی که مطبوعات و نشریات موجود به منظور مطالعه مطبوعات در آن تعبیه شده است قرار دهند.
فرید سماواتی درباره ی کارهای خانه ی مطبوعات در این دوره می گوید: خانه ی مطبوعات کارهای خوبی انجام داده است که جدیداً با نظر اعضای هیئت مدیره تصویب شد اسعد فرهادی به عنوان سخنگوی خانه مطبوعات انتخاب شود و فرهادی به علت اینکه در روابط عمومی شهرداری مشغول به فعالیت می باشد و تخصص در امر اطلاع رسانی را دارا می باشد وی را انتخاب کردیم و خبرنگاران می توانند کارها و مصوبات خانه را از طریق ایشان پیگیری کنند.
اساسنامه ی خانه ی مطبوعات که خیلی از خبرنگاران به ایراداتی از جمله اینکه در اساسنامه قید شده حضور بازرسان خانه ی مطبوعات در جلسات الزامی نمی باشد و این امر باعث می شود که بازرسان خوب نظارت نکنند و خیلی موارد دیگر، به زودی قرار است در این اساسنامه تغییراتی ایجاد شود.
به گفته ی یکی از خبرنگاران که نخواست اسمش فاش شود: سلطنت روزنامه داران وآگهی بگیران در خانه ی مطبوعات و زیر سؤال بردن رسالت خبرنگاری، سرکوب، ارعاب، تهدید، زیر پای بانوان خبرنگار را خالی کردن، سوء استفاده مدیر مسئولان از خبرنگاران و عدم حمایت از سرپرستان خبرگزاری ها و نشریات جدید از جمله مشکلات خبرنگاران است.

سبد خرید خانوار خالی از مطبوعات
سردبیر یکی از هفته‌نامه‌های استان می گوید: در تهران و سایر استان ها به علت وجود فضا و زیرساخت های پیشرفته تر، وجود احزاب قدرتمند و نیز سازمان ها و نهادهای قدرتمند همانند شهرداری تهران که مجموعه ی مطبوعات همشهری را در اختیار دارد، وجود بخش های خصوصی قدرتمند و صنایع و کارخانه های متعدد که حامی مطبوعات خاص خودشان می باشند و همچنین مردم آن جا نسبت به کردستان روزنامه خوان تر هستند احساس می کنیم آن جا خط قرمزها نسبت به کردستان کمتر است. در این استان بخش خصوصی با وجود تمکن مالی به علت نبود فرهنگ روزنامه خوانی از نشریات حمایت نمی کند.
در زمینه اینکه مردم نسبت به گذشته روزنامه خوان تر شده اند یا خیر، یکی از خبرنگاران استان بیان می دارد: مردم نسبت به گذشته میزان مطالعه مطبوعات شان پایین آمده که این امر ناشی از استفاده مردم از سایت های اینترنت و شبکه های خبری می باشد که البته به علت چند دستگی و نامطمئن بودن آمارها در زمینه میزان مطالعه مطبوعات آمار دقیقی در دست نیست. تنها در دوران هفته نامه ی آبیدر مردم علاقه ی زیادی به مطبوعات داشتند که بعدها از آن بهره برداری سیاسی شد و فرهنگ حاکم بر این استان طرفدار روزنامه خوانی نیست.

حرکت های میلیمتری، رسیدن به هدف های کیلومتری
در روز خبرنگار از تمام اعضای خانه ی مطبوعات تقدیر می شود که این امر اشتباه است و همانند روز پرستار یار روز کارگر و سایر مناسبت های دیگر بهتر است از افراد برتر و فعال این عرصه تقدیر شود (البته اگر انتخاب خبرنگاران فعال و برتر آلوده به اعمال نظرها و احساسات شخصی نشود) بسیار به نفع مطبوعات و خبرنگاران می باشد، زیرا با این عمل خبرنگاران سعی در فعالیت بیشتر به منظور تقدیر انجام می دهند و تلاش بیشتر آنان مطبوعات را هم دچار تحول می کند.
الله مرادی در خصوص آینده مطبوعات استان افزود: آینده ی روشنی داریم ولی فعلاً در حال تمرین هستیم و برای رسیدن به حد ایده آل فاصله زیادی داریم و خبرنگاران مان به شدت نیازمند آموزش هستند تا از نظر کیفیت به وضعیت مطلوبی دست یابیم.
سماواتی آینده مطبوعات و خبرنگاران استان را بسیار روشن می بیند و ادامه می دهد: اگر با همکاری خانه ی مطبوعات زمینه آموزش خبرنگاران را فراهم کنیم مسلماً حرفی برای گفتن خواهیم داشت و در سطح کشور مطرح می شویم زیرا که در طول این مدت مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان همیشه حامی و هم فکر و هم دل با خانه ی مطبوعات بوده که این امر جای تقدیر و تشکر دارد.
امیدواریم با توجه به شعارهای اساسی دولت که بر مبنای عدالت محوری و مهرورزی بنا شده از این پس و در ادامه سیاست های قبلی، شاهد افزایش توجه و بهبود وضعیت در حوزه مطبوعات کشور باشیم.

منبع: پانا