مرتضی حیدری/ بازخوردهایی که مسوولان از انعکاس گفتار و کردار خود می گیرند ، نقش تعیین کننده ای در بهبود و اصلاح رفتار آنان دارد.

درود بی پایان به روح مطهر امام عزیز و ارواح طیبه شهدای گرانقدر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس بخصوص همکاران شهید رسانه ، سلام به محضر مقدس حضرت ولی عصر عج و خلف صالح ایشان مقام معظم رهبری و سلام گرم و صمیمانه به شما خواهران و برادران موحد و روزه دار و سنگربانان نماز عبادی – سیاسی جمعه که بحق از ارکان اصلی پشتیبانی از انقلاب و نظام مقدس اسلامی است .

” عم یتسائلون ، عن النبا العظیم ، الذی هم فیه مختلفون ”
مردم از چه خبر مهمی پرسش و گفتگو میکنند ؟ از خبر بزرگ ( قیامت ) که در آن باهم به جدل و اختلاف کلمه برخاستند.

شکرو سپاس بیکران به درگاه خداوند قادر متعادل که مهمترین و مطمئن ترین خبرها را برای فرزندان آدم ع توسط انبیا عظام (علیهم الصلواه والسلام) که نبی و خبرآورنده از منبع لایزال الهی بودند ، فرستاد و کاملترین اخبار گذشته و آینده جهان را در معجزه جاودان و بی نظیر قران مجید توسط خاتم الانبیا حضرت محمد(ص) به جهانیان هدیه داد تا آنرا بخوانند و از سرنوشت پیشینیان پند گیرند و به اصلاح افکار و اعمال خود بپردازند تا زمینه دنیای خوب و آخرت خیر را فراهم کنند و به مرزهای بهشت موعود و سعادت دست یابند .

در سوره مبارکه قلم ، خداوند قادر متعال به قلم و آنچه خواهد نگاشت سوگند یاد کرده است و در سوره مبارکه علق فرموده است : الذی علم بالقلم ، علم الانسان ما لم یعلم . آن خدایی که بشر را علم نوشتن به قلم آموخت و به آدم ، انچه را نمی دانست تعلیم داد.

خبر بعثت آخرین رسول خدا ، جهان آن روز را چنان تکان داد که علاوه بر فروریختن کنگره های کاخ کسری و خاموش شدن آتشکده آذرگشسب و خشک شدن دریاچه مرکزی ایران ، دلهای سیاه و جانهای آلوده ستمگران و مستکبران جهان را به لرزه در آورد و فصل نوین تاریخ بشر آغاز شد.

صداقت ، درستی تفسیر ، موثق بودن ، مفید بودن ، پرهیز از بحران زایی، افشای دروغ ، هشدار دهندگی در مورد وقایع ، اجتناب از بدآموزی و فساد ، استفاده از کلمات آموزنده و محترمانه ، عدم ورود به حریم خصوصی افراد، پرهیز از بدگویی و تحقیر دیگران ، شفاف گویی ، گزیده گویی و سنجش شرایط و تعهد در خبر رسانی و بشارت و انذار، دستورات بعدی خداوند در قران کریم برای اصحاب خبر است. اینهمه، تاکید و مراقبت در خبررسانی بخاطر ایفای تعهد در کنار حفظ مال و جان و آبروی انسانهاست. بقول شاعر:

دانی چرا در سیر خود برخویش می لرزد قلم
ترسد که ظلمی را زند در حق مظلومی رقم

خیر حاصل موقعیتها و پیامهای خطیر است و از این رو خبر و خطر همیشه همزادند و آنان که خبر دارند ، خبر می آورند و خبر می نگارند همواره در خطرند و هرچه منبع خبر متعالی تر و معتبرتر ، آورنده و نگارنده خبر در خطربیشتر، و مگر شبانه به خانه آخرین رسول خدا شبیخون نزدند تا حضرتش را از اوردن خبرهای ناب و تازه منع کنند؟

خبر فطری ترین نیاز آدمی است و جمله چه خبر ؟ و تازه چه خبر؟ رایجترین جمله و یا پرسشی است که آدمیان از بامداد تاریخ تا به امروز از یکدیگر پرسیده اند.

خون و خبر نیز در هم آمیخته اند . شاید به همین علت است که خونبارترین حوادث تاریخ همواره داغترین خبرها شده اند و آورندگان بهترین و بدترین خبرها و خبرنگاران، خبر خود را با خون خویش امضا کرده اند .

با اغتنام فرصت و به بهانه فراهم شدن توفیق حضور در تریبون مقدس نماز جمعه این هفته ، که نشان پاسداشت و گرامیداشت خبر ، خبرنگار و اصحاب رسانه است و به میمنت هفدهم مرداد روز خبرنگار یاد و نام خبرنگار شهید محمود صارمی و همه اصحاب شهید رسانه را گرامی میدارم و به جوهره و جسارت حرفه ای و متعهدانه و جوهر قلم یکایک آنان ادای احترام میکنم و از خداوند قادر متعال برای تک تک همکاران شهید، جانباز و ایثارگر خود علو درجات و سعادت آروز میکنم .

خواهران و برادران روزه دار و نمازگزار عزیز ، هموطنان مومن و شریف ، امروز از این تریبون و جایگاه مقدس به نمایندگی از خبرنگاران صدا و سیمای جمهوری اسلامی ، روزنامه های کثیرالانتشار و رسانه های مجازی ، خبرگزاریها و سایتهای خبری و همه اصحاب قلم در عرصه رسانه ، مراتب ارادت و احترام خود و همکارانم را در سراسر کشور و اقصی نقاط جهان به یکایک شما اعلام میدارم و از شما مومنان نماز گزار و روزه دار صمیمانه میخواهم در شبهای پیش رو ، شبهای قدر که اتفاقا روز خبرنگار مصادف با اولین شب قدر است یکایک ما فرزندان خدمتگذار خود را در دعاهایتان مورد مرحمت قرار دهید .

دنیای امروز عرصه رقابت نفس گیر و جنگ بی امان امپراطوریهای رسانه ای است. امروز انسان از عصر انقلاب و انفجار اطلاعات عبور کرده و گام در عصر انتخاب اطلاعات نهاده است. بزرگترین مشکل انسان امروز انبوهی اخبار و اطلاعات است و ضروری ترین مهارتی که باید فراگیرد ، مهارت انتخاب اطلاعات و تشخیص اطلاعات درست و اخبار صحیح از اطلاعات غلط و اخبار دروغ است.

امروز بسیاری پیمانهای نظامی گذشته جای خود را به پیمانهای رسانه ای هدفمند با اهداف سیاسی – امنیتی – اقتصادی بلند مدت داده اند و یا بموازات آن توسعه یافته اند و تعبیر رسا و نافذ مقام معظم رهبری ناظر به ناتوی فرهنگی ، حکایت از هم پیمانی امپراطوریهای رسانه ای برای تضعیف و تصاحب منابع مادی – انسانی و فرهنگی کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته می نماید.

ناتوی فرهنگی در یک جنگ نرم تهاجم فرهنگی را در دستور کار خود قرار داده است و اگر بپذیریم که فرهنگ مجموعه پیچیده ای از دانشها ، باورها ، اعتقادات ، هنرها ، اخلاقیات ، قوانین ، رسوم و هرگونه توانایی و عادت است آنگاه بیشتر به اهمیت ابعاد حیرت انگیز و نگران کننده شبیخونهای متعدد و متفاوت فرهنگی پی خواهیم برد و بالنتیجه جدی تر و مسولانه تر به حفظ و حراست از کیان انقلاب و کشور و حریم فرهنگی آن اهتمام خواهیم کرد.

رسانه را رکن چهارم مردمسالاری نامیده اند و با این تعریف به نوعی بر اهمیت و تاثیر گذاری رسانه در جهت دهی به افکار عمومی ، مدیریت افکار عمومی و هدایت افکار عمومی تاکید کرده اند . ما نیز براساس آموزه های حرفه ای و علمی و تجربیات سه دهه اخیر در ایران اسلامی میتوانیم نقش و اهمیت رسانه ها را در ایجاد تعادل در افکار عمومی و حتی تعادل و توزان در رفتار مسوولان اثبات کنیم.

بازخوردهایی که مسوولان از انعکاس گفتار و کردار خود می گیرند ، نقش تعیین کننده ای در بهبود و اصلاح رفتار آنان دارد و به نیکی دریافته اند که رسانه ها بعنوان چشم و گوش افکار عمومی ، اعمال و رفتار آنان را رصد و به عنوان زبان گویای افکار عمومی نظرها ، پیشنهادها و انتقادهای تمامی افراد جامعه را برای آنان بیان میکنند. این یعنی کارکرد درست، متعهدانه ، به هنگام و مسوولانه اصحاب خبر و رسانه که تضمین کننده عملکرد اصولی و درست مسوولان خواهد بود.

درواقع فعالان رسانه ای که در یک تعبیر عمومی خبرنگار نامیده میشوند ، سربازان و افسران بی ادعای جبهه فرهنگ ، اقتصاد ، اجتماع و سیاستند که مسوولانه اهتمام خود را صرف اطلاع رسانی صحیح ، سریع و شفاف می نمایند و با هشدارهای به موقع خود گاه از بروز فجایع بزرگ جلوگیری میکنند. نقش بی بدیل اصحاب رسانه در پوشش اخبار جنگ تحمیلی و دفاع مقدس ، روشنگری در برهه های حساس سیاسی – امنیتی کشور و انقلاب ، بصیرت افزایی در مقاطع خطیر ، اطلاع رسانی در مورد مشکلات ملی نطیر خونهای آلوده و آثار مثبت آن در جلوگیری از فجا یع ملی و اطلاع رسانی از مفاسد اقتصادی اخیر از جمله عملکردهای تحسین برانگیز و نمونه ای از هزاران اقدام ارزشمند رسانه های کشور و همکاران خدوم و بی ادعای ماست.

امروزه غولهای خبری جهان و خبرگزاری ها و شبکه های مهم خبری با هزینه های سرسام آور و سرمایه گذاریهای عظیم تلاش میکنند با سیطره خبری و تسخیر افکار عمومی جهانیان ، منابع مادی ، طبیعی، تاریخی و انسانی آنان را مسخر خود کنند.

در همین حال فراگیری و رواج استفاده از رسانه های مجازی بموازات افزایش شتابناک شبکه های ماهواره ای و سایتهای خبری بویژه اینترنت ، پدیده ای چند وجهی است که هم میتواند بعنوان یک تهدیدمورد توجه واقع شود و هم بعنوان یک فرصت مورد استفاده قرار گیرد. در این میان غنای فرهنگ ایرانی اسلامی، پشتوانه عظیم تمدنی دینی و سرمایه انسانی فرهیخته و ماهر ما دخیره ای بی بدیل است که میتواند و باید با اغتنام فرصت از طرفیت عظیم رسانه ای جهانی برای ترویج آرمانها و مفاهیم رفیع انقلاب اسلامی و رساندن پیامهای حقیقی وواقعی از وقایع جهان به جهانیان مورد استفاده قرار گیرد. برخورد دوگانه و بشدت متناقض رسانه های استکباری با وقایع بحرین و سوریه که همزمان در حال رخ دادن است نمونه ای بارز از این خباثت رسانه ای است که تصحیح افکار عمومی جهانیان بدست رسانه های مستقل ایرانی در این کارزار ضرورت دوچندان می یابد.

مومنان روزه دار ، نمازگزاران محترم
رسانه خبر تولید میکند و تاثیرگذاری یک خبر اغلب فراتر از تصوری است که به طور عمومی وجود دارد . یک خبر میتواند چندین برابر مرگبارترین سلاحهای کشتار جمعی تخریب کند و زیان به بار آورد.

وقتی در بحبوحه جنگ ویتنام ، فرمانده هان ارتش آمریکا گزارشی از قدرت تخریب کنندگی هواپیماهای ب۵۲ به ریچارد نیکسون رییس جمهور وقت دادند ، نیکسون از انان پرسید چه چیزی بیشتر از ب ۵۲ قدرت تخریب کنندگی دارد ؟ وقتی نظامیان سکوت کردند و جوابی نداشتند ، نیکسون گفت یک خبر!

این حکایت بیان کننده تاثیر خبر یک خبرنگار است که میتواند اعتماد به نفس یک جامعه یا ارتش را نشانه رود و یا موجب قوت قلب یک ملت باشد و از عجایب روزگار اینکه در ماجرای رسوایی واتر گیت ، یک خبر، آقای نیکسون را از صندلی ریاست جمهوری آمریکا به زیر کشید.

در دنیای امروز و در هنگامه جنگ و نبرد امپراطوریهای رسانه ای ، بایک خبر ، اقتصاد کشورها دچار نوسان میشود ، بحرانی اغاز میشود و بحرانی فرومی نشیند . به همان اندازه که امپراطورهای رسانه ای در حرکتی هدفمند و جهت دار ، کشورهای درحال توسعه بخصوص کشورهای اسلامی را هدف قرارداده اند و توپخانه هایشان جعل و جهل و اخبار مجعول و مجهول شلیک میکنند اخبار بحران اقتصادی آمریکا و کشورهای حوزه یورونیز در سراسر جهان منتشر و منعکس میشود و شفافیت اطلاع رسانی و سرعت خبررسانی و از بین رفتن مرزهای جغرافیایی در جغرافی جهانی رسانه ، گریبان همه کشورها را گرفته است و در این معرکه نفس گیر باید به خبرنگاران شریف و با اخلاق و متعهد جهان و ایران درود فرستاد که هر روز با توانمندی و جسارت و ایمان و جرات بیشتری به انجام وظیفه خطیر خود می پردازند.

در این تریبون مقدس ، فرصت را مغتنم می شمارم و به نمایندگی از سوی تمامی همکاران شریف مومن و توانمندم در رسانه ها، بر ضرورت ایجاد نظام جامع ملی اطلاع رسانی تاکید میکنم.وجود تشکلهای صنفی خبرنگاری و انجمنهای صنفی و روزنامه نگاری به همان اندازه که لازم است ، کافی نیست.

اگر می خواهیم اخلاق رسانه ای، حرفه ای و متعهدانه رعایت شود، اگر علاقه مندیم رسانه ها از سیاه نمایی، جریان سازی غلط، باند بازی و برخوردهای جناحی و صنفی و حزبی و گروهی مخرب و غیر متعهدانه فاصله بگیرند ، و در مداری منطقی رسالت تاریخی و ماموریت اجتماعی خود را به درستی ایفا کنند و اگر مایلیم بد اخلاقیهای رسانه ای و تهمتها و دروغها از ساحت رسانه های کشور زدوده شود، لازم است به تاسیس نظام ملی اطلاع رسانی بیشتر بیندیشیم. نظامی که بتواند ضمن تعریف شغل و نقش و جایگاه خبرنگاری و فعالیت رسانه ای ، حد و مرز و شاخص ارزیابی کار رسانه ای را ترسیم و تعیین کندو ضمن ایجاد فضای حرفه ای، از یک سو مدافع حقوق مردم و از سوی دیگر مدافع حقوق اصحاب رسانه باشد.

کشور در حال توسعه ما در دهه پیشرفت و عدالت، با سرمایه غنی مادی و انسانی و با ذخایر ارزشمند عقیدتی و فرهنگی، شایسته سرمایه گذاری بسیار بیشتری در عرصه رسانه بخصوص حوزه خبر و اطلاع رسانی است. این تکلیف ما و حق مردم و همه آزادیخواهان و عدالت طلبان جهان است.

بیاد داشته باشیم که علیرغم تعداد زیاد خبرگزاری ها در دنیا، بیشتر اخباری که در کل جهان پخش میشود متعلق به سه خبرگزاری مهم است که عبارتند از آسوشیتد پرس در امریکا، رویترز در انگلیس، و فرانس پرس در فرانسه. تنها این سه خبرگزاری و تعداد معدودی از خبرگزاری های دیگرهمراه با چندین شبکه بزرگ خبری تلویزیونی برای تسلط بر تولید و انتشار اخبار جهان ، از منابع مالی چند ده میلیارد دلاری برخوردارند. این واقعیت نشاندهنده انحصار خبری موجود در دنیا و ضرورت سرمایه گذاری برای شکستن این انحصاراست.

پس از سرمایه گذاری ، نقش آموزش در ارتقای سطح عملکرد رسانه ای کشور، ضرورت فراگیری زبانهای بین المللی و رعایت استانداردهای اخلاق رسانه ای و پشتیبانی مادی ، نرم افزاری ( قانونی ) و سخت افزاری از صاحبان رسانه ها اعم از صدا و سیما ، روزنامه های کثیرالانتشار ، هفته نامه ها ، ماهنامه ها ، فصلنامه ها ، نشریات تخصصی ، خبرگزاریها و سایتهای خبری بر هیچکس پوشیده نیست.

اگر می خواهیم در این عرصه نبرد رسانه ها در میان امپراطورهای رسانه ای، نقش و تاثیری شایسته ملت ایران داشته باشیم ناگزیریم با بازنگری در نظام آموزش و نظام آموزش عالی تربیت نیروهای نخبه رسانه ای بیش از پیش بکوشیم و در این مقطع سرنوشت ساز که انواع تحریمها و تحریفها و تنگناها ما را فراگرفته است دست در دست هم به پیشرفت کشور ، ترویج عدالت اجتماعی ، توجه به کارو سرمایه و تولید کالای ایران و بویژه اقتصاد مقاومتی بیش از پیش بیاندیشیم و هرگز حتی برای لحظه ای امام راحل ره و شهیدان و ایثارگران و تمامی مواریث گرانبهای انقلاب اسلامی را فراموش نکنیم.

فرزندان رسانه ای شما چون همیشه در صف اول اماده خدمتند
پیشاپیش میلاد امام حسن مجتبی ع را به شما تبریک میگویم و در شبهای آتی قدر از همه شما التماس دعا دارم .

شورش بلبلان سحر باشد خفته از صبح بی خبر باشد تیرباران عشق خوبان را دل شوریدگان سپر باشد
عاشقان کشتگان معشوقند هرکه زنده است در خطر باشد همه عالم جمال طلعت اوست تا که چه را چشم این نظر باشد

کس ندانم که دل به او ندهد مگر آنکس که بی بصر باشد عاقلان از بلا بپرهیزند مذهب عاشقان دگر باشد.
والسلام علیکم و رحمت اله و برکاته

*این متن قرار بود در نمازجمعه هفته گذشته تهران توسط دکتر مرتضی حیدری، به نمایندگی از جامعه خبرنگاران کشور قرائت شود اما به دلیل سنگ اندازی گروه هایی در سازمان صداوسیما، این سخنرانی برگزار نشد.

منبع: پایگاه خبری تحلیلی الف