رصد، بهاره محبی/ واقعیت این است که اینترنت در چهار سال گذشته خود را بازآفرینی کرده و مرزهای تغییری که ایجاد شده چنان گسترده است که محاسبه دقیق آن اگر نه غیرممکن که بسیار دشوار به نظر می‌رسد. برای این‌که به گستردگی تغییری که اینترنت در زندگی افراد ایجاد کرده پی ببرید تنها کافی است به این فکر کنید که “نامه‌های الکترونیک” از چهار سال گذشته تاکنون چه جایگاهی در زندگی شما یافته‌اند.

بازی‌های المپیک ۲۰۱۲ لندن جمعه آغاز شد و جهان برای دو هفته نظاره‌گر آن خواهد بود. مراسمی که به اعتقاد بسیاری به واسطه انقلاب شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی، تفاوت‌های فاحشی با المپیک پیشین در پکن دارد.

“مارک آدامز”، سخنگوی کمیته بین‌المللی المپیک، چهار روز پس از آغاز بازی‌ها با اشاره به اخراج دو بازیکن به دلیل توییت‌های نژادپرستانه و بازداشت یک هوادار ورزشی به دلیل انتشار پیام‌های تهدیدآمیز در فضای مجازی می‌گوید: “بیش از ۱۵ میلیون نفر بازی‌های المپیک را از طریق توییتر و شبکه‌های اجتماعی دنبال می‌کنند. بنابر این فکر نمی‌کنم که بتوان این فضا را کاملا کنترل کرد.”

شبکه‌های اجتماعی؛ چالش و فرصت

“راجر موزی”، مسئول پوشش خبری رخدادهای المپیک ۲۰۱۲ لندن بی‌بی‌سی، شبکه‌ای که حق پخش رخدادهای ورزشی چهار بازی المپیک تا ۲۰۲۰ را خریده[۱]، لندن ۲۰۱۲ را “نخستین المپیک دیجیتال جهان” خوانده است.

اشاره موزی به این است که فیس‌بوک چهار سال پیش و در جریان بازی‌های المپیک چین ۱۰۰ میلیون کاربر فعال داشت در حالی که این رقم امروز ۹۰۰ میلیون است. توییتر نیز در آن زمان شش میلیون کاربر داشت که امروز این رقم ۱۵۰ میلیون است، و از طرف دیگر باید به ظهور پر شمار تلفن‌های هوشمند هم اشاره کنیم که خیلی راحت این اجازه را به تماشاگران می‌دهند که بلافاصله آن‌چه را در استادیوم‌ها می‌بینند، گزارش کنند و به آن واکنش نشان دهند. بنابراین می‌شود حدس زد که بازی‌های المپیک لندن بارها و بارها توییت خواهد شد، تگ خواهد شد، لایک خواهد شد‌‌، در وبلاگ‌ها درباره آن خواهند نوشت و به اشتراک گذاشته می‌شود[۲].

شاید به همین دلیل است کمیته المیپک که به قراردادهای چند میلیون دلاری با رسانه‌ها وابسته است، اعلام کرده از نزدیک عملکرد شبکه‌های اجتماعی چون فیس‌بوک و توییتر را دنبال و با اقدامات غیرمجاز آن‌ها مقابله خواهد کرد.

رسانه‌های سنتی و تلاش برای بقا

گرچه بی‌بی‌سی حق انحصاری پخش بازی‌های المپیک را از آن خود کرده اما رسانه‌های دیگر، حتی رسانه‌های نوشتاری نیز در کارزار رقابت با شبکه‌های اجتماعی برای حفظ مخاطب، بیکار نمانده‌اند و قدم به فضای مجازی گذاشته‌اند. از جمله، رقابت تنگاتنگ میان “دیلی تلگراف” و “گاردین” در این میان مثال‌زدنی است. گاردین در آستانه آغاز بازی‌ها در نسخه آنلاین خود از صفحات جدیدی (مثلا ”آیا رکوردهای قبلی شکسته خواهد شد؟) رونمایی کرد. صفحاتی که نشریه تلاش می‌کند تا علاوه بر ارائه نقش سنتی خود، در آن با مخاطبان و خوانندگانش ارتباط دوجانبه‌ برقرار کرده و مخاطب را ترغیب به مشارکت و گفت‌وگو کند.

“سیمون روگرز”، سردبیر بانک اطلاعاتی روزنامه گاردین، در این باره می‌گوید: “مردم اطلاعات و داده‌های خام می‌خواهند تا به آن اعتماد کنند و ما باید در کمترین زمان ممکن این اطلاعات را در اختیار آنان قرار دهیم.”

دیلی تلگراف هم که تنها یک سوم مخاطبان آنلاینش در انگلیس هستند و تلاش کرده تا اطلاعات را به صورت خبرهای کوتاه و “شسته ‌و رفته” به مخاطبانش ارائه کند، جمعه و همز‌مان با آغاز مراسم افتتاحیه با هدف راحت‌تر کردن مسیر ارتباطی خود با مخاطب، وقایع‌نگار المپیک را در صفحه نخست نسخه آنلاین خود راه‌اندازی کرد.

“ادوارد روسل”، دبیر بخش دیجیتال دیلی تلگراف”، می‌گوید: “المپیک بسیار بزرگ خواهد بود. نگاه جهانیان نه تنها به نحوه میزبانی بلکه به این است که ما چگونه بازی‌ها را پوشش می‌دهیم. بنابراین امیدواریم که بتوانیم معیارهای خود را بازنگری کنیم. حالا ما اینجا (در لندن) تلفن همراه و تبلت، چالش و فرصت داریم.”

“بن کلیسیت”، رئیس بخش ورزش دیلی‌تلگراف، نیز که سال‌ها مسئول پوشش خبری وقایع المپیک بوده، می‌گوید: “اگرچه ما اجازه پوشش مستقیم بازی‌ها را نداریم اما هیچ چیز نمی‌تواند جلوی روزنامه‌نگاری در فضای مجازی و ارائه اطلاعات به مخاطبان را بگیرد.”

واقعیت این است که اینترنت در چهار سال گذشته خود را بازآفرینی کرده است و مرزهای تغییری که ایجاد شده چنان گسترده است که محاسبه دقیق آن اگر نه غیرممکن که بسیار دشوار به نظر می‌رسد. برای این‌که به گستردگی تغییری که اینترنت در زندگی افراد ایجاد کرده پی ببرید تنها کافی است به این فکر کنید که “نامه‌های الکترونیک” از چهار سال گذشته تاکنون چه جایگاهی در زندگی شما یافته‌اند.

اینفوگراف “سیر تغییرات پوشش خبری المپیک”

منبع اینفوگراف: مرکز رسانه‌ای ورزش ایران

[۱] بی‌بی‌سی همچنین حق پخش بازی‌های تابستانی ۲۰۱۶ ریودوژانیرو، المپیک زمستانی ۲۰۱۴ سوچی و ۲۰۱۸ پیونگ‎چنگ را از طریق همه رسانه‌ها از جمله اینترنت و تلفن همراه به‌دست آورده است.

[۲] رسانه‌های امروز