شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- صنعت نفت ایران نیز در کنار تحولات و دستاوردهای عظیمی که برای اقتصاد کشور داشته، موجب پدید آمدن کلکسیونی از اولین ها در ایران شده است که بی گمان در صدر این فهرست می توان به کشف اولین چاه نفت ایران و خاورمیانه در مسجد سلیمان اشاره کرد. فهرستی که با موارد متعددی مثل اولین راه آهن کشور، اولین سینما، اولین استخر، اولین باشگاه سوارکاری، اولین آموزشگاه راهنمایی و رانندگی، اولین کارخانه برق و … ادامه می یابد و موجب می شود این صنعت سرآغاز بسیاری از پدیده های اجتماعی، فرهنگی، ورزشی و … در ایران باشد.
یکی از مواردی که در فهرست اولین های صنعت نفت ایران به چشم می آید، راه اندازی اولین روابط عمومی کشور در ۱۵ مرداد ۱۳۳۲ است که موجب شد پدیده ای تحت عنوان «روابط عمومی» وارد کشور شده و سرآغازی بر شکل گیری «هنر هشتم» در ایران شود.


تاسیس روابط عمومی در ایران
اولین تلاش‌ها برای راه‌اندازی روابط عمومی ایران در سال ۱۳۲۷ شمسی از طریق شرکت نفت ایران و انگلستان آغاز شد که مرکز تشکیلات و فعالیت‌های آن در آبادان بود و در تهران فقط یک دفتر داشت. این شرکت در توسعه فعالیت‌های خود به تدریج در سایر نقاط ایران از جمله اهواز، مسجد سلیمان، کرمانشاه و دیگر مناطق نفت خیز اقدام به ایجاد دفاتر نمایندگی کرد. این دفاتر در ابتدا «Information» نامیده و سپس نامش به «اطلاعات» ترجمه شد و از اداره ارتباط با مطبوعات، نشریات، تولید فیلم و عکس، تشریفات و کارگزینی تشکیل شده بود.
همزمان با ملی شدن صنعت نفت و تکامل فعالیت‌ها و تلاش های انجام شده در این حوزه، نخستین روابط عمومی ایران که ترجمه تحت اللفظی «Public Relation» بود، به طور رسـمی در مردادماه سال ۱۳۳۲ شمسی توسط شرکت نفت ایران آغاز به کار کرد و اولین گردانندگان آن دکتر نطقی استاد علوم ارتباطات و مرحوم ابوالقاسم حالت شاعر و نویسنده معاصر بودند که بعدها چند تن دیگر نیز به این جمع پیوستند.


اولین سمینار و کتاب روابط عمومی
نخستین سمینار روابط عمومی در ایران در تاریخ ۳۰ آذر سال ۱۳۴۲ توسط شرکت نفت و با حضور روسا و مسئولان امور اداری مناطق و مراکز توزیع مواد نفتی به مدت سه روز در آبادان و دومین سمینار روابط عمومی در ۱۳ مهر ۱۳۴۴ در کرمانشاه برگزار شد. برگزاری این سمینارها زمینه انتشار اولین کتاب روابط عمومی (علی اکبر دیباج، ۱۳۴۵) به زبان فارسی را توسط شرکت ملی نفت ایران فراهم آورد که فتح بابی بود برای نشر کتاب‌هایی در زمینه وضعیت روابط در ایران (میرسعید قاضی، ۱۳۴)، مدیریت روابط عمومی (حمید نطقی، ۱۳۵۰) و …


اولین دانشگاه ارتباطات و روابط عمومی
در سـال ۱۳۴۵ مسئولان شرکت ملی نفـت ایران با همکاری موسسه مطبـوعاتی کیـهان، دانشگاه تهران و وزارت اطلاعات و جهانگردی وقت به فکر تاسیـس یک مرکز آموزش عالی برای رشته روابط عمومی افتادند که در سال ۱۳۴۶ به ثمر نشست و دانشکده‌ای تحت عنوان «مؤسسه عالی مطبوعات و روابط عمومی» تشکیل شد و بیش از صد نفر دانشجو از میان فارغ التحصیلان دوره دبیـرستان جهت تحصیل در دوره لیسانس روابط عمومی پذیرش کرد. این موسسه در تاریخ ۱۹/۹/۴۷ به «مؤسسه عالی علوم ارتباطات اجتماعی» تغییر نام داد و سرانجام در تاریخ ۲۵/۳/۵۰ به «دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی» تبدیل شد. پس از انقلاب نیز از ادغام این دانشگاه و چند مرکز آموزشی دیگر، دانشگاه علامه طباطبایی متولد شد.


اولین انجمن روابط عمومی ایران
نخستین انجمن روابط عمومی ایران با کمک و پشتیبانی شرکت ملی نفت در اسفند ۱۳۴۶ تاسیس شد و بلافاصله تقاضای عضویت در انجمن جهانی روابط عمومی را نمود و به عضویت آن در آمد.
انجمن جهانی روابط عمومی هر سه سال یک بار کنگره‌ای با حضور همه کشورهای عضو برگزار می‌کند و به مبادله افکار می‌پردازد. ایران نیز بلافاصله بعد از عضویت در این انجمن میزبان برگزاری چهارمین کنگره انجمن بین‌المللی در سال ۱۳۴۷ شد که موضوع اصلی آن مبارزه جهانی با بی سوادی بود.
با برگزاری سمینارها و فعالیت های علمی ترتیب داده شده از سوی شرکت نفت، اهمیت و جایگاه روابط عمومی در ایران نمایان شد و بالاخره در سال ۱۳۴۸ شمسی به پیشنهاد وزارت اطلاعات و جهانگردی وقت و تصویب هیأت وزیران، نام دفتر اطلاعات و انتشارات در کلیه وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی و وابسته به دولت به اداره «اطلاعات و روابط عمومی» تغییر نام یافت و روابط عمومی در ایران نهادینه شد.
به طور کلی صنعت نفت در طول ۶۱ سال گذشته با تاسیس روابط عمومی در ایران علاوه بر معرفی توانمندی‌ها و دستاوردهای این صنعت به مردم کشورمان و دیگر کشورهای جهان، موجب آشنایی سایر سازمان ها و وزارتخانه ها با روند صحیح اطلاع رسانی و ارتباط با افکار عمومی شده است و با پیشتازی در این حوزه توانسته منشا خدمات گسترده ای شود.
اکنون با فرا رسیدن ۱۵ مرداد ۱۳۹۳ و شصت و یکمین سالروز تاسیس روابط عمومی، این صنعت به عنوان طلایه دار «هنر هشتم» در ایران با توجه به ارتباطات گسترده جهانی و تحولات چشمگیر ارتباطی در فضای سایبریک مانند وب۲، وب۳ و ظهور و بروز شبکه های اجتماعی و رسانه های تعاملی، می‌تواند به نقش آفرینی پرداخته و با استمرار پیشتازی خود در حوزه روابط عمومی، با تدوین نظامنامه فرآیندهای روابط عمومی در هزاره سوم و شاخص های روابط عمومی موفق در ایران، تولد دیگری در این حوزه به وجود آورد و از رهگذر آن علاوه بر بالندگی و اعتلای بیش از پیش صنعت نفت ایران، الگوی موفقی برای رشد و گسترش دیگر سازمان ها و وزارتخانه ها ارائه کند.

منابع :
۱) سایت وزارت نفت و شرکت ملی نفت
۲) کتاب تئوری و عمل در روابط عمومی و ارتباطات، علی میرسعید قاضی.
۳) کتاب روابط عمومی دولتی، مهدی باقریان، هادی کمرئی و محمد حمدان عدنان
۴) ویکی پدیا