شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)-  « آفرینندگی» یکی از روش های «حل مساله » در حوزه مدیریت محسوب می شود که البته در رسانه ها و مدیریت آن نقشی مهم دارد.
 در واقع واکنش مطلوب یک سازمان رسانه ای و ارتباطی به تحولات، رویدادها و اخباری که لحظه به لحظه از سوی جامعه به یک سازمان رسانه ای و خبری وارد می شود، خلاقیت و آفرینندگی است ؛ در شرایطی که رسانه در یک مسیر رقابتی واقع شده باشد و جلب و جذب مخاطب به عنوان یکی از مهمترین استراتژی ها در نظر گرفته شود.

    اتاق فکر یکی از ابزارهای آفرینندگی برای حل مساله و توسعه خلاقیت در هر سازمانی می باشد. مکانی برای اندیشیدن به یک مساله یا موضوع بدون حضور عواملی که مانع آزاد اندیشی و یا محدودیت می شوند.

    در اتاق فکر روش های گوناگونی برای توسعه خلاقیت وجود دارد که معروف ترین آن «طوفان مغزی» است.در سازمان های رسانه ای با توجه به اهمیتی که موضوع خلاقیت دارد، اتاق فکر در طراحی ساختار سازمانی لحاظ می شود.

    در واقع یکی از بخش های اصلی در هر سازمان رسانه ای و به خصوص خبری ، «اتاق فکر» است. از این نظر باید توجه داشت که اتاق فکر یک بخش اصلی در چنین سازمان هایی است و نمی توان به عنوان یک بخش مکمل و یا فرعی درباره آن صحبت کرد.

    مقاله پیوست ضمن برشمردن اهمیت و اثر اتاق فکر در حوزه های خبری توجهی ویژه به نسبت میان اعتمادآفرینی برای مخاطب و اتاق فکر داشته است.
    هرچند که آثار و کارکرد اتاق فکر بسیار گسترده است و نمی توان در یک یا چند شاخص آن را محدود کرد. شبکه های خبری در این میان بیشترین نیاز را به اتاق فکر دارند و استفاده از این بخش به عنوان یک ضرورت تلقی می شود. به عبارت مشخص موفقیت شبکه های خبری برای جلب مخاطب تنها با ایجاد جذابیت و خلاقیت در ارائه اخبار و تحلیل ها امکان پذیر است.

    این موضوع البته در تکمیل اصل خدمت و روشنی اخبار معنا می یابد و می تواند بر بینندگان یک شبکه خبری بیفزاید. اعتماد مخاطب به یک شبکه خبری گنجی است که همه رسانه ها تلاش می نمایند تا با ارائه صحیح اخبار و تمرکز بر نیاز مخاطب و شناسایی آن ، به آن دست یابند.

    به عبارت دیگر اگر اعتمادسازی به عنوان یک رکن در هر سازمان خبری وجود نداشته باشد، پیامها فقط در فضا پراکنده می شوند بدون این که به مخاطب برسند و اثری را به وجود آورند.
    در حوزه ارتباطات اجتماعی دو نوع الگو را می توان به طور کلی مطرح کرد. الگویی که به اصطلاح خطی است و شامل فرستنده ، پیام ، مجرا و گیرنده می باشد و الگویی که به اصطلاح تعاملی است و بر بازخور پیام میان فرستنده و گیرنده تاکید می نماید.

    ناگفته پیداست که الگوی دوم ، الگوی مطلوب برای رسانه ها محسوب می شود و هنگامی حاصل می شود که رسانه در ارتباطی تعاملی با مخاطب قرار گیرد و مخاطب پذیرای پیامهایی باشد که از سوی فرستنده ارائه می شود. شرط اساسی هر رابطه انسانی ، اعتماد و قابلیت اتکا به دیگری است.

    اعتماد به عنوان یک مکانیسم روانشناختی جامعه شناختی ، کارکردهای متعددی در زمینه های اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی و... در پی دارد و تمامی ابعاد زندگی انسانی و اجتماعی را در برمی گیرد.
    در میان وظایف و رسالت های رسانه های جمعی ، تهیه و انتشار خبر، یکی از اهداف اساسی است و رسانه های جمعی اساسا همراه خبر متولد می شوند و نشر خبر و اطلاع رسانی در شکل گیری شخصیت اصلی یک رسانه ارتباطی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.

    امروزه با روند شتابان و رو به تزاید حضور توام با سرعت و دقت و صحت رسانه های جمعی ، اخبار از محدوده وجود اسرار خارج شده و دروازه های تمام کشورها را به روی خود باز کرده است.
    ژانر خبر و اطلاع رسانی در رسانه ، بیش از دیگر ژانرها و قالبها و نهاده های رسانه ای با مفهوم اعتماد و اعتماد آفرینی عجین و مرتبط است.

    همان طور که لازمه خبر، عنصر سرعت است به همان سرعت مخاطبان نسبت به اخبار منتشر شده واکنش نشان می دهند و بومرنگ گونه (Boomerang) متولیان رسانه شاهد انعکاس بازخورد محصول خود هستند.

    پس خبر یکی از مهمترین و اساسی ترین مکانیسم های جلب یا دفع اعتماد رسانه هاست. میزان اعتماد مخاطبان به اخبار هر رسانه شاخص تام و تمام سرمایه اجتماعی رسانه محسوب می شود. در ساده ترین شکل سرمایه اجتماعی ، پدیده اعتماد وجود دارد. کالبد شکافی اعتماد و تعیین و رصد این مفهوم بسیار پیچیده است.

    در دنیای امروز رسانه های جمعی در فرآیند اطلاع رسانی باید به مقابله با چالشهای اعتماد سازی در خبر بپردازند و ضریب اعتماد مخاطبان خود را نسبت به اخبار ارائه شده ، افزایش دهند تا آنان را از آنچه ویلبر شرام ، پاداش آنی می نامد برخوردار کند.

    در مجموع اعتماد و بی اعتمادی 2وجه یک مطلبند؛ اما در بحث خبر، اعتماد واکنشی است که نتیجه آن قبول و پذیرفتن رسانه و بی اعتمادی ، واکنشی است که نتیجه آن طرد و نفی رسانه خواهد بود. براساس بررسی به عمل آمده از سوی نگارنده این سطور، شاخص های 16گانه ای راجع به اعتماد رسانه ای در آثار و اندیشه بزرگان ارتباطات جمعی قابل تبیین است.

    در میان شاخص ها و مولفه های مبین اعتماد، شاخص های کیفی و نرم افزارانه ، جایگاه خاصی به خود اختصاص می دهد. به طور کلی و اجمالی 3دسته از عوامل موثر بر اعتماد به رسانه ها عبارتند از:
    1-عوامل مربوط به پیام (Message Factor):این عامل ناظر بر توجه به محتوا و کیفیت پیام و تاکید آن بر در نظر گرفتن میانگین درک و فهم مخاطبان است.

    2-عوامل مربوط به مخاطب: این عوامل ازجمله نظریه های خشنودی رسانه ای ، توازن شناختی و برجسته سازی بر این نکته تاکید دارند که مخاطب پذیرای محض اطلاعات و اخبار نیست ، بلکه قدرت انتخاب و گزینش دارد، بنابراین رسانه ها و مراکز انتشار خبر فعال مایشائ و تعیین کننده نهایی نیستند.

    3-عوامل زمینه ای (Contextual Factos):عوامل دیگری ازجمله جامعه پذیری سیاسی ، تجربیات زندگی ، شناخت فعلی و عوامل نگرشی (Atcitudinal) مثل علاقه مندی به خبر.
    اعتماد یا بی اعتمادی به منابع خبر (Trust or distrust) بر میزان و کیفیت تاثیرپذیری اخبار به وسیله مخاطبان تاثیر می گذارد.

    در میان شاخص های اعتماد رسانه ای ، مهمترین شاخص های مورد اجماع اندیشمندان رسانه عبارتند از: صداقت / سرعت / شفافیت / بی طرفی / ارضای کامل مخاطب / جذابیت / مطابق نیاز مخاطب بودن / عینی و واقعی بودن / موثق بودن / پرهیز از منفی بافی / هدفمند بودن / پرهیز از گزارش های قالبی / پرهیز از مبالغه و اغراق / تعدیل و تعریف سانسور/پرهیز از تحریف / پرهیز از اطلاعات متناقض این شاخص ها در یک بسته خبری مستمر و برای یک بسته خبری الزامی هستند.

    در پیامهای تولیدی (سریال ، فیلم بلند، داستانی ، مستند و...) الزاما همه این شاخص ها وجود ندارند و انعکاس به کارگیری افراطی و تفریطی این شاخص ها در قالبهای مورد اشاره آثار خود را به کندی نشان می دهند، در حالی که مدیران بخشهای خبری در کمترین زمان ممکن شاهد انعکاس و واکنش مخاطبان هستند، چرا که خبر متولی پاسخگویی به نیازهای فوری ، غیرقابل پیش بینی و دفعتی مخاطب هستند و همین عوامل حساسیت خبر را به طور فزاینده ای موجب شده اند.
    
    ضرورت اتاق فکر در یک حوزه خبری
    با توجه به مطالب مطرح شده و اشاره به حساسیت یک حوزه خبری به پاسخ دهی نیازهای فوری مخاطب ، نقش فکر، اندیشه و تشکل سازمانی اتاق فکر در راستای ارضا و اقناع مخاطب مشخص می شود.

    1-تشکیل اتاق فکر خبر در حوزه خبری و بهره مندی از دیدگاه صاحب نظران مختلف اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی
    2-عملیاتی کردن دیدگاه های علمی با رویه خبر و قالبهای خبری و انطباق آن با نیازها و عطش افکار عمومی
    3-طرح و بررسی آخرین نظرسنجی ها و نیازسنجی ها در سازمان یا خارج سازمان که معطوف به مباحث خبری هستند.
    4-طرح ، بررسی و تحلیل محتوایی اخبار و گزارش های پخش شده و شناخت نقاط ضعف و قوت در این خصوص.
    5-اهتمام به بازخوردهای افکار عمومی در قالب تماسهای تلفنی و...
    6-تبیین و توفیق سیاست های حوزه اجرایی متناسب با اصول نیاز مخاطب و مصلحت سازمان
    7-به طریقی عمل شود که لایه های مختلف کارشناسی حوزه خبری در اتاق فکر به صورت متناوب و با توجه به موضوع جلسه حضور داشته باشند تا مشارکت جویی و مشارکت آفرینی تحقق یابد.

    بدون تردید جامع نگری ، غنی سازی ، ابتکار و نوآوری ، کیفیت ، سرعت و بهره وری اخبار مرهون فکر و اندیشه ای است که در اتاق فکر نضج گرفته است.
    به تعبیر جامعه شناسان ارتباط جمعی ، خبر گران ترین ژانر رادیویی و تلویزیونی است ؛ پس دقت نظر، رویدادمداری و تعمیق خبری (In-depth) و بهره گیری از راهبردهای پژوهشی که در اتاق فکر (محل تجمیع اندیشه و طوفان فکری) مطرح و تعیین می شود، یک بحث جدی است.
     

دانلود مقاله اتاق فکر چیست

http://www.jamejamonline.ir