شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا) || با توجه به کاستی‌‌‌های پنج‌‌‌گانه سیستم سرمایه‌‌‌داری که آثار آن به برنامه‌‌‌های مسئولیت‌‌‌ اجتماعی هم رسیده است، می‌توان راهکارهای جایگزینی معرفی کرد:

۱. بنای مسوولیت‌‌‌پذیری بر شالوده‌‌‌ای اخلاقی: مسئولیت اجتماعی صادقانه مبتنی بر ارزش‌‌‌ها و اصول اخلاقی کسب و کار است و نه مبتنی بر شیوه‌‌‌های افزایش اثربخشی. کیم و همکاران (۲۰۱۸) با اشاره به تجربه خط هوایی کره استدلال کرده است که افکار عمومی فارغ از برنامه‌‌‌های مسوولیت‌‌‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها اقدام به محکوم کردن فساد و رسوایی‌‌‌های آنها می‌کنند. برای اجتناب از مسوولیت‌‌‌پذیری تزئینی و منفعت‌‌‌طلبانه، فقط باید به دنبال صداقت و ارزش واقعی رفت. زمانی که در مسوولیت‌‌‌پذیری خود به دنبال هدف شخصی نباشید، به اعتبار و اهداف شخصی نیز خواهید رسید!

۲. پیگیری مسوولیت‌‌‌پذیری اجتماعی منسجم و بلندمدت: در سال‌های اخیر، جامعه از شرکت‌ها می‌‌‌خواهد که مشارکت بیشتری در مسائلی مانند تغییر اقلیم، نابرابری درآمدی، بیکاری و کسری بودجه داشته باشد. دولت‌‌‌ها و نهادهای بین‌المللی هم خواهان حرکت به سمت چارچوب‌‌‌هایی مانند اهداف توسعه پایدار ۲۰۳۰ سازمان ملل هستند. حرکت در این مسیر جز از طریق فعالیت‌‌‌های منسجم و بلندمدت ممکن نیست. دیدگاه فصلی و حتی کوتاه‌‌‌مدت باید کنار گذاشته شود. برنامه‌‌‌های مسوولیت‌‌‌پذیری اجتماعی بلندمدت نه‌تنها به شرکت‌ها برای کسب اعتماد اجتماعی کمک می‌کنند بلکه به تحریک نوآوری و رشد اقتصادی پایدار آنها نیز می‌‌‌انجامند.

۳. استفاده از مسوولیت‌‌‌پذیری اجتماعی برای نمایش رهبری فراگیر: عبور از انحصار و مشارکت دادن افراد بیشتر در طراحی و اجرای برنامه‌‌‌های مسوولیت‌‌‌پذیری اجتماعی اهمیت فراوان دارد. فراگیر شدن نه فقط یک ابزار بلکه هدف این برنامه‌‌‌هاست. رهبران کسب و کارها از همان ابتدا باید بکوشند کارکنان و همکاران بیشتری را در طرح‌‌‌های مسوولیت‌‌‌پذیری اجتماعی خود مشارکت دهند. این اقدام باعث افزایش انگیزش و وفاداری کارکنان خواهد شد. در ادامه نیز دیدگاه گسترده‌‌‌تری نسبت به گروه‌‌‌های مختلف جامعه و شیوه ایفای وظیفه در مقابل آنها نسبت به شرکت و مدیران آن می‌شود.

۴. توجه به ارزش‌‌‌ها بیش از استراتژی کسب‌وکار: بسیاری از صاحب‌نظران بازاریابی و مدیریت، مسوولیت‌‌‌پذیری اجتماعی را ابزاری برای بهبود وجهه اجتماعی یا سودآوری می‌‌‌دانند. چنین نگاهی شاید در دوره‌‌‌هایی کوتاه و در مناطقی خاص از جهان موثر باشد ولی دائمی و شکست‌‌‌ناپذیر نیست. نگاه ارزش‌‌‌محوری به مسوولیت‌‌‌پذیری اجتماعی پیشنهاد جایگزین ماست. البته لازم نیست که همواره نگاه نخست را به طور کامل کنار بگذارید ولی استفاده صرف از آن توصیه نمی‌شود.

۵. انطباق مسوولیت‌‌‌پذیری اجتماعی با دارایی‌‌‌ها، قابلیت‌‌‌ها و شرایط نهادی: نگاه تقلیدی به مسوولیت‌‌‌پذیری اجتماعی نمی‌تواند موثر باشد. به جز آنکه شرایط هر کشور و هر شرکت متفاوت از دیگری است، زمان نیز در حال تغییر است. هنگام طراحی و اجرای برنامه‌‌‌های مسوولیت‌‌‌پذیری اجتماعی باید به ویژگی‌‌‌های خاص شرکت و محیط درونی و بیرونی آن توجه کنید. همچنین از انعطاف‌‌‌پذیری کافی برای همگام و مرتبط ماندن با تغییرات روز برخوردار باشید.
 

مترجم: مهدی نیکوئی

منبع: european business review
donya-e-eqtesad