پروفسور حمید مولانا
دانشگاه امریکن در واشنگتن (آمریکا)

مقدمه

تا این اواخر نزدیکترین واژه ای که در روابط‌عمومی بین المللی عمومیت پیدا کرده بود مفهوم «توسعه» بود، جریانی که گویای اسطوره «ترقی» سال‌های بعد از جنگ دوم جهانی به شمار می‌رفت. امروز واژه «جهانی شدن» جایگزین این جریان شده است. یکی از دلایل عمومیت پیداکردن این دو واژه در دهه‌های اخیر این است که هر کس به دلخواه و میل و انتخاب خود می‌تواند جریان توسعه و جهانی شدن را تعریف و تعبیر کند. در رشته ارتباطات و اغناء و اطلاع رسانی نیز واژه «روابط‌عمومی» همانند مفاهیم توسعه و جهانی شدن عمومیت و گسترش پیدا کرده است.

این سه واژه،‌ جهانی شدن و روابط‌عمومی با همه ابهاماتی که دربردارند دارای سه نقطه مشترک می باشند: (۱) یک تاریخ قدیم و باستانی در تمدن بشریت، (۲) یک پایه بنیادین غربی، مدرن،‌ آمریکایی عصر کنونی و (۳) یک سلسله روش‌ها و متدهای کاربردی و علمی. هدف ما کوشش در شناسایی پدیده روابط‌عمومی در چارچوب توسعه و جهانی شدن است. برای این منظور سه زیرساخت اصلی قدرت جهانی امروز‌ که در اختیار دولت‌ها، بنگاه‌های بازرگانی و سازمان‌های ملی و دولتی و غیردولتی بوده و به جریان روابط‌عمومی در سطح بین المللی مربوط می‌باشد مورد بررسی قرار گرفته است:

(۱) کنترل تکنولوژی و فناوری، (۲) کنترل ثروت و مالی و سرمایه، (۳) کنترل و گسترش و ترویج بازاریابی و اطلاعات از طریق ارتباطات.

از جنبه سیاستگذاری، کارشناسان حرفه‌ای روابط‌عمومی موظف هستند که با مدیران ردیف اول موسسات و سازمان‌ها و بنگاه‌هایی که با مسایل مهم اجتماعی، اقتصادی،‌ سیاسی، فرهنگی و نظامی سروکار دارند مشاوره نموده و آن‌ها را از عواقب نامطلوب فعالیت و عملیات‌شان آگاه سازند. در حوزه و رشته سیاست خارجی، روش‌ها و متدهای روابط‌عمومی در مسیر انگاره‌سازی و تغییر و تحولات تصاویر و نظریات افکار عمومی تحت عنوان «دیپلماسی عمومی» به کار برده شده است.

هزینه‌ها و بودجه روابط‌عمومی به طور دقیق در سطح جهانی معلوم نیست ولی رقم تخمینی ۱۰۰ میلیارد دلار سالیانه به طور محافظه‌کارانه دور از حقیقت نمی‌باشد. ده بنگاه بزرگ و اولیه روابط‌عمومی در دنیا نه تنها در سطح جهانی فعالیت دارند بلکه درآمد سالیانه هر یک از آن‌ها این‌گونه سازمان‌ها را در ردیف شرکت‌های عظیم فراملی قرار می‌دهد.

شرکت‌ها و بنگاه‌های بزرگ جهانی، به تقلید از دولت‌های ملی کوشش دارند وفاداری افکار عمومی و شهروندان را به خود جلب و جذب کنند. این‌گونه سازمان‌ها نه تنها باید واژه‌ها و مفاهیم را به فروش برسانند بلکه باید تصاویر مطلوبی به طور مداوم از خود و سازمان‌های خود به مردم ارایه دهند.

اگر رشته و حوزه روابط‌عمومی اطلاع رسانی به عامه مردم و شکل دادن به چشم‌اندازهای ما از این دنیا هستند، باید دید چه ارزش‌ها و اخلاق و باور‌های وجدانی بر فعالیت آن‌ها حکومت و نفوذ دارد. جهت جلب فهم و آگاهی جهانی به این حوزه و مشروعیت حرفه‌ای این رشته چندین پیشنهاد همراه با مفاهیم و روش‌های ویژه و نوآور برای ایجاد تحول و تنوع این پدیده ارایه می‌شود.

فهرست مطالب

مقدمه
جهانداران توسعه
روابط‌عمومی و ایدئولوژی جهانی شدن
روابط‌عمومی و روش‌های آن
دیپلماسی و روابط‌عمومی
بنگاه‌ها و بازیگران جهانی روابط‌عمومی
چه باید کرد؟ یک طرح و پیشنهاد
منابع و یادداشت‌ها


مقاله را دانلود کنید