شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)-|| "به میزان توانایی افراد در به دست آوردن، تحلیل کردن، و فهمیدن اطلاعات و خدمات اولیه بهداشتی که به آن نیاز دارند تا بتوانند در مورد مسائل مربوط به سلامتی خود مشارکت داشته و تصمیم‌های درستی را اتخاذ کنند سواد سلامت(Health Literacy) می‌گویند. اما باید توجه داشت که سواد سلامت مفهومی فراتر از توانایی‌های فردی یک شخص می‌باشد. سواد سلامت به توانایی‌ها، سلایق، و انتظارات تهیه کنندگان اطلاعات و مراقبت‌های مربوط به سلامت، نیز ارتباط دارد؛ افرادی مانند پزشکان، پرستاران، رسانه‌ها، و بسیاری دیگر از افراد."

سواد سلامت به عوامل فردی و سیستمی زیر بستگی دارد:

1. مهارت های ارتباطی متخصصان: اگر متخصصان، اطلاعات سلامتی را به صورت گیج کننده ارایه دهند یا آن را بسیار پیچیده و فنی جلوه دهند، می تواند بر توانایی دیگران در درک یا استفاده از آن اطلاعات تأثیر بگذارد.

2. آگاهی افراد متخصص از موضوعات سلامتی: اگر دانش افراد متخصص از ابتدا ضعیف باشد این امر بر توانایی آنها در برقراری ارتباط یا درک آنها تأثیر خواهد گذاشت.

3. فرهنگ: فرهنگ، سواد سلامت را تحت تأثیر قرار می دهد. اگر فرهنگ کسی این گونه باشد که سوال درباره برخی از موضوعات مانند ایدز قبیح باشد، او قادر نخواهد بود اطلاعات مورد نیاز را بدست آورد.

4- محتوا و پیام: اگر پیام بیش از حد شناختی یا عاطفی باشد، ممکن است گیرنده ها نتوانند اطلاعات را پردازش کنند.

5- پیام رسانی باید به زبان ساده تدوین شود، به این معنی که مخاطب می تواند اولین باری که خوانده یا می شنود آن را درک کند.

6- گاهی اوقات مطالبات یک موقعیت یا محتوا بر سواد سلامت تأثیر می گذارد. زمینه های سلامتی در مقایسه با سایر زمینه ها به دلیل فشار روانی یا عامل ترس غیرمعمول است.

 علاوه بر این، زمینه‎ های مراقبت ‎های سلامتی ممکن است شامل شرایط منحصر به فرد مانند اختلال جسمی یا روحی ناشی از بیماری شود. علاوه بر این، وضعیت‌های سلامتی اغلب جدید، ناآشنا و ارعاب کننده هستند، همه این موارد می تواند توانایی فرد را در پردازش اطلاعات محدود کند.

در مورد سطح سواد سلامت در دو سطح مشخص فکر کنید: اول سواد سلامتی مخاطبان خود را در نظر بگیرید و دوم سطح خواندن پیام ‎های خود را در نظر بگیرید. پیام ارایه شده باید با سطح مخاطب مطابقت داشته باشد.

برخی از تکنیک‌های متداول برای اطمینان از اینکه پیام‌های ارتباطی به زبان ساده هستند عبارتند از:
• سازماندهی منطقی اطلاعات با خواننده در ذهن؛
• استفاده از "شما" و ضمائر دیگر؛
• استفاده از صدای فعال برای جذب مخاطب در انجام یک عمل؛
• از جمله کلمات معمول و روزمره؛
• استفاده از ویژگی‌های طراحی آسان برای خواندن، مانند فضای سفید زیاد در صفحه.

فراتر از سواد سلامت، مورد دیگری که هنگام تهیه پیام‌های مؤثر باید به آن توجه کرد، فرهنگ سازی است. معمولاً وقتی مردم به فکر ایجاد "پیام‌های حساس از نظر فرهنگی" هستند، منظور آنها پیام‌هایی است که به زبان صحیح ترجمه می شوند.

- ارایه اطلاعات صحیح، در دسترس و عملی که به صورت هدفمند یا متناسب انجام می شود.

- تسهیل در استفاده معنادار از فناوری اطلاعات و سلامت و تبادل اطلاعات سلامتی در بین متخصصان سلامت و درمان و بهداشت عمومی.

- امکان اقدام سریع و آگاهانه در برابر خطرات سلامتی و فوریت های سلامت عمومی.

- فراهم آوردن فرصت های جدید برای ارتباط با جمعیت های متنوع و دشوار.

- دسترسی به اطلاعات سلامتی آنلاین.

- ارایه اصول صحیح در طراحی برنامه ها و مداخلات که منجر به رفتارهای سالم تر می شوند.

- افزایش دسترسی به اینترنت و تلفن همراه.

منبع مرجع: شبکه اطلاع رسانی روابط‌عمومی ایران (شارا)