شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- اینترنت اشیا مفهومی جدید در دنیای فناوری و ارتباطات به‌حساب می‌آید. امکانی مدرن که از طریق آن نه تنها انسان بلکه اشیا نیز توانایی ارسال داده‌ها را از طریق شبکه‌های ارتباطی به دست می‌آورند.

اینترنت اشیا یا اینترنت چیزها یا چیزنت (Internet of Things) به‌طور کلی اشاره دارد به بسیاری از چیزها شامل اشیا و وسایل محیط پیرامون‌مان که به شبکه اینترنت متصل شده و می‌توان توسط اپلیکیشن‌های موجود در تلفن‌های هوشمند و تبلت آن‌ها را کنترل و مدیریت کرد. اینترنت چیزها به زبان ساده، ارتباط سنسورها و دستگاه‌ها با شبکه‌ای است که از طریق آن می‌توانند با یکدیگر و با کاربرانشان تعامل کنند. این مفهوم می‌تواند به سادگی ارتباط یک گوشی هوشمند با تلویزیون باشد یا به پیچیدگی نظارت بر زیرساخت‌های شهری و ترافیک.

مفهوم اینترنت اشیا گستره بسیار وسیعی را در بر می‌گیرد، از یک لامپ متصل به شبکه وای‌فای در منزل که می‌توان رنگ و شدت نور آن را از طریق گوشی موبایل کنترل کرد و تغییر داد تا قطعات عظیم ماشین‌آلات و کارخانجات. این امکان حتی به وسایل و ابزارهای پزشکی و ایمپلنت داخل بدن ما نیز گسترش پیدا کرده است، ابزارهایی مثل پمپ‌ انسولین و ضربان‌ساز قلب (Pace Maker) می‌توانند به‌راحتی با گوشی موبایل کنترل شوند.

حتما بخوانید: اینترنت اشیاء فناوری جدیدی در خدمت روابط عمومی

نقش اینترنت اشیا در زندگی روزمره
اینترنت اشیا اجازه می‌دهد تا اشیا در سراسر زیرساخت‌های شبکه موجود، از راه دور کنترل شوند و همچنین فرصتی برای ادغام مستقیم از جهان فیزیکی به سیستم‌های مبتنی بر کامپیوتر ایجاد کرده ‌است و به بهبود بهره‌وری، دقت و سود اقتصادی علاوه بر کاهش دخالت انسان منجر شده ‌است.

امکان اینترنت اشیا زندگی روزمره انسان این عصر را بسیار آسان کرده است. خیلی از شرکت‌ها بر روی مجتمع‌سازی سیستم‌عامل‌هایی کار می‌کنند که بتوانند به کلیت زندگی ما سرویس دهند. به‌عنوان مثال شرکت اپل همزمان روی طراحی خانه‌های هوشمند و ماشین‌های خودران کار می‌کند.

خانه‌های هوشمند در جهان، خود بخشی از همین مفهوم اینترنت اشیا محسوب می‌شود. افراد از هر جایی که باشند می‌توانند از وضعیت منزل خود آگاه شوند و وسایل داخل خانه را از طریق تبلت و گوشی هوشمند خود کنترل کنند. آن‌ها می‌توانند از محل کار خود سیستم گرمایشی یا سرمایشی منزلشان را روشن کنند که تا زمان رسیدنشان به خانه، دمای خانه به وضعیت مطلوب رسیده باشد، می‌توانند با روشن کردن اجاق گاز قبل از رسیدن به منزل غذای خود را گرم کنند، در هنگام مسافرت و از راه دور گیاهان منزل خود را آبیاری کنند، وضعیت حیوان خانگی خود را کنترل کنند و ...

سود و ضرر اینترنت اشیا
این‌ها همه مزایای استفاده از امکانی به نام اینترنت اشیا است که به زیرساخت خاصی هم احتیاج ندارد، یک شبکه وای‌فای پاسخگوی این نیاز خواهد بود و درحقیقت با گسترش شبکه اینترنت در همه‌جای شهر می‌توان مطمئن بود که اینترنت اشیا همواره در اختیار زندگی روزمره ما است. اما مسأله این‌جاست که بسیاری از این ابزارها و دستگاه‌های متصل به اینترنت ساخته دست ما نیستند و ارکان اساسی زندگی انسان را به خدمات یک شرکت خاص وابسته می‌سازند. مثلاً گوگل بر روی نانوذراتی کار می‌کند که به اینترنت متصلند و با تزریق آن به داخل خون وضعیت سلامتی فرد را تحت کنترل درمی‌آورد و اولین نشانه‌های بیماری را می‌سنجد و آن را به گوشی هوشمند آن فرد انتقال می‌دهد و مثال‌های بیشمار دیگری از این دست و به این ترتیب انسان به اکوسیستمی از این مجموعه‌ها را دارا خواهد بود: وضعیت سلامت، زندگی، خانه، رانندگی، سفر و ... همین موضوع است که بخش بزرگی از مردم جهان را بیشتر از اندازۀ معمول به خدمات یک‌سری از شرکت‌ها وابسته می‌کند. این وابستگی مزایا و معایب خودش را دارد. مزیت عمده آن گذران زندگی آسان‌تر و بی‌دغدغه‌تر است و ایراد بزرگ آن این است که سرنوشت تعداد زیادی از انسان‌ها توسط یک شرکت هدایت می‌شود. این اتفاق به مفهومی جدید به نام «دیکتاتوری شرکت‌ها» منجر می‌شود، به این معنی که تسلط بر زندگی بسیاری از انسان‌ها در دست کسانی قرار می‌گیرد که از طریق سازوکارهای دموکراتیک و آزادانه انتخاب نشده‌اند. این نگرانی در کنار تمام امکانات تسهیل‌گر چنین تکنولوژی نوینی همواره وجود دارد، همان‌طور که در برابر همه فناوری‌های جدید و مدرن دیگر مانند هوش مصنوعی نیز موجود است.

حتما بخوانید: «مدیریت داده‌ها»، چالش آینده اینترنت اشیاء

اینترنت اشیا در ایران
در ایران نیز طی سال‌های گذشته، اینترنت اشیا مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مراکزی که به‌صورت ویژه این موضوع را مورد بررسی قرار داده، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات (مرکز تحقیقات مخابرات ایران) است. این پژوهشگاه، پروژه‌هایی را برای بررسی پیاده‌سازی فناوری اینترنت اشیا در ایران انجام داده ‌است. یکی از این پروژه‌ها با عنوان «تدوین کسب و کار اینترنت اشیا در کشور» است. در این پروژه بر اساس تجربیات علمی و عملیاتی کشورهای مختلف در حوزه‌های حاکمیت، کسب و کار، کاربردها و فناوری‌ها مطالعات اولیه صورت گرفته و نقشه راه ایران با هدف استفاده ایران از فناوری‌های نوین مثل اینترنت اشیا برای افزایش رفاه اقتصادی، کیفیت زندگی و حفاظت از محیط زیست برای رسیدن به چشم‌انداز اقتصادی ۱۴۰۴ تعیین شده است.

کارشناسان تخمین می‌زنند که تا سال 2020 اینترنت اشیا در حدود سی میلیارد شیء را در جهان در بر خواهد گرفت.

منبع: سیناپرس