شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)- روابط عمومی از جایگاه ویژه‌ای در فعالیت‌های مختلف اقتصادی برخوردار است. هرچند که این جایگاه مورد توجه کافی قرار نگرفته و همین امر نشان از نارسایی جدی در نظام مدیریتی کشور است. پایگاه خبری، تحلیلی فلزات آنلاین برای تبیین جایگاه روابط عمومی به‌ویژه در حوزه صنایع معدنی و فلزی با محمدرضا مقیسه، مدیر روابط عمومی شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات به گفت‌وگو نشسته است.

جایگاه و اهمیت روابط عمومی را در فعالیت‌های مختلف اقتصادی چطور ارزیابی می‌کنید؟
همچنان که از آخرین پژوهش‌های صورت گرفته بر سودآوری و موفقیت بنگاه‌های اقتصادی به دست می‌آید، سازمان‌هایی در رسیدن به اهداف خود موفق تر بوده‌اند که توانسته‌اند به سطح بالاتری از رضایت ذی‌نفعان خود دست یابند. ذی‌نفع عبارت است از هر فرد یا گروهی که نفعی از وجود و فعالیت‌های یک سازمان داشته باشد اعم از سهامداران، مشتریان، کارکنان، تأمین کنندگان، بخش‌های حاکمیتی و ... امروزه دایره ذی‌نفعان در شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ بسیار گسترده شده است و در فضای کسب‌وکار شرکت‌ها ناچار به توجه به منافع گروه‌های متنوعی از ذی‌نفعان مختلف هستند، تا بتوانند به حیات خود ادامه دهند.

شناسایی، طبقه‌بندی و ارزیابی انتظارات ذی‌نفعان و تعامل بر اساس نوع آن‌ها در گرو ارتباط موثر با آنان است و این ارتباط در حیطه کار و تخصص روابط عمومی تعریف می‌شود. با این توضیح، ادامه حیات و ارزش آفرینی سازمان‌ها و فعالیت‌های اقتصادی آنان با عملکرد درست روابط عمومی گره خورده است.

به عقیده شما آیا فعالیت در حوزه روابط عمومی به‌ویژه در بخش معدن و صنایع معدنی، آنطور که باید مورد توجه قرار دارد؟
متأسفانه خیر. از یک منظر کلی، فقدان جایگاه مناسب و عدم توجه کافی به روابط عمومی‌ها یک نارسایی جدی در نظام مدیریتی کشور است و اختصاص به صنعت، نهاد یا بخش خاصی هم ندارد. در اغلب موارد، روابط عمومی یک واحد حاشیه‌ای و تشریفاتی محسوب می‌شود. این نارسایی هر چه از حوزه های عمومی به بخش‌های صنعتی و تخصصی نزدیک‌تر شویم، به دلایل مختلف ملموس تر و عمیق تر خواهد بود. خوشبختانه در سال‌های اخیر شاهد تحولات مثبت و امیدبخشی در بازیابی جایگاه روابط عمومی و توجه مدیران به نقش آن در پیشبرد اهداف سازمان‌ها به‌ویژه در بخش معدن و صنایع معدنی دیده می‌شود، به طوری که شاهد حضور قدرتمند روابط عمومی‌های این بخش در صدر رتبه بندی‌ها و ارزیابی‌ها هستیم. علی‌رغم این توفیقات، باز هم تا رسیدن به جایگاه مطلوب راه زیادی در پیش است.

روابط عمومی در شرکت‌های صنعتی و معدنی چه وظایفی را بر عهده دارد؟
بخشی از وظایف ما، همان مواردی است که در سایر شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی دنبال می‌شود مثل خبریابی، خبررسانی، مدیریت ارتباطات درون و برون‌سازمانی، اقناع و ترغیب و اطلاع‌رسانی، توسعه مشارکت و افکارسنجی، جلب اعتماد و مشارکت مخاطبان، بسترسازی و آینده‌نگری، بحران‌ستیزی و اعتمادسازی و درنهایت مهندسی افکار عمومی و ... لیکن برای اجرای درست این وظایف، در شرکت‌های صنعتی و معدنی علاوه بر دانش و هنر روابط عمومی، به گستره وسیع و قابل قبولی از اطلاعات بازار و تحولات اقتصادی، دانش فنی مرتبط با معدن و صنایع مرتبط نظیر حمل‌ونقل، انرژی، آب، تأمین مالی، مدیریت، حقوق و امثال آن موردنیاز است. همچنین در شرکت‌های معدنی، توجه ویژه به مسئولیت اجتماعی در مورد جمعیت‌های بومی منطقه از اهمیت مضاعفی برخوردار است.

چه چالش‌هایی در مسیر اجرای حسن وظایف مسئولان روابط عمومی کشور وجود دارد؟ این کاستی‌ها چطور مرتفع می‌شوند؟
به نظر من مهم‌ترین این چالش‌ها عبارت‌اند از :
فقدان آموزش‌های کاربردی کافی در دانشگاه‌ها و قدیمی بودن منابع و عدم بومی‌سازی برخی از آن‌ها در رشته‌های علوم ارتباطات
شناخته نشدن نقش و جایگاه روابط عمومی در دیدگاه بخش عمده مدیران کشور و جای خالی این مقوله در آموزش‌های مدیریتی
ضعف متصدیان واحدهای روابط عمومی در کسب مهارت‌های لازم به‌ویژه در اجرای شیوه‌های نوین مثل روابط عمومی الکترونیک
کافی نبودن پشتوانه‌های قانونی در بازیابی و حفظ جایگاه روابط عمومی‌ها بخصوص در بخش‌های دولتی و عمومی

تداخل برخی از وظایف روابط عمومی با رویکردهای جدید حوزه بازاریابی، منابع انسانی و واحدهای مشابه و عدم شفافیت در مرزهای عملکرد آنان عدم هماهنگی روابط عمومی در کشور با پیشرفت و توسعه جهانی این رشته و نامتوازن بودن آن با توسعه‌ای که در سایر عرصه‌ها و صنایع کشور در حال شکل‌گیری است.

رفع این چالش‌ها تنها در سایه برنامه‌ریزی و تلاش هماهنگ بخش‌های مختلف حاکمیت، آموزش، مدیریت و به‌ویژه تلاش مضاعف و پیگیر فعالان عرصه روابط عمومی میسر خواهد بود.