شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، مهمترین عامل در عکسبرداری، مسئله نور است. بهترین عکاس ممکن است روزها سوژه مورد نظر را در ساعات متفاوت و شرایط جوی بررسی کند تا در مطلوبترین حالات بتواند تصویر را ثبت کند. ساختمان‌ها درست مانند انسان‌ها دارای سوژه‌های متفاوتی هستند. در عکاسی معماری منظور اصلی به دست آوردن تصاویری صددرصد مستند است که کلیات و جزییات بنایی را که در کمال دقت و صداقت نشان دهد. بنابراین خواصی که چنین عکس‌هایی باید دارا باشند، عبارتند از وضوح کامل، نمایان کردن جنس مواد و مصالح و درستی زاویه و پرسیکتبو.
باتوجه به این نکات معلوم می‌شود که در انتخاب لوازم کار، مواد مورد مصرف و همچنین در عکسبرداری دقت بسیار لازم است. در عکسبرداری معماری انتخاب جهت تابش نور بسیار محدود است، نورهایی که از روبه‌رو به موضوع می‌تابد، تصاویر مسطح و بدون عمق ایجاد می‌کند و برجستگی‌ها و ابعاد آن احساس نمی‌شود. در عکس‌هایی که به طریق ضدنور گرفته می‌شود، علاوه بر اینکه احساس بعد سوم کاملاً از بین می‌رود، جزئیات موضوع نیز وضوح خود را از دست می‌دهد و تنها درصورت عکسبرداری از بناهایی که از سنگ‌های روشن ساخته شده باشند و تصاویر آنها از لحاظ استناد اهمیت زیادی نداشته باشد، از این‌گونه نور می‌توان استفاده کرد.

در اکثر موارد مناسب‌ترین وضع نور، تابش مایل نزدیک به عمود آفتاب است، بهترین تصاویر معماری در زیر آفتاب ضعیف «موقعی که خورشید در پشت ابر نازک باشد» گرفته می‌شود، سایه‌های خشن آفتاب شدید با قسمت‌های روشن عکس هماهنگی کمتری دارد و اغلب جزئیات قسمت‌هایی را که در معرض تابش مستقیم چنین نوری باشد از بین می‌برد، از نور آفتاب اول و آخر روز نیز برای گرفتن عکس‌های ساختمانی باید، صرفنظر کرد زیرا نور مسطح از عمق و برجستگی‌های تصویر می‌کاهد، درصورتی که آفتاب ظهر از کوچکترین برجستگی، سایه‌ای کشیده و احیاناً عکس جالب پدید می‌آورد.

مسئله انتخاب نقطه دید اهمیت زیادی دارد، کوچکترین تغییری در آن، در اجزا و عناصر ساختمان تغییرات محسوس ایجاد می‌کند و خطر پدید آمدن شکل‌های کج‌مانندی را به دنبال دارد. وقتی از مجموعه ساختمانی عکس گرفته می‌شود، نقطه‌ای برای کاشتن سه‌پایه و دوربین باید انتخاب شود که بهتر از هر جای دیگری بتوانند آن ساختمان را نشان دهد، فاصله دوربین تا موضوع نیز از مسائل مهم است. اگر خیلی کم باشد، پرسپکتیو غلط ایجاد می‌شود و درصورت زاید بودن به علت وجود پرده جوی ممکن است جزئیات به وضوح دیده نشود.
یکی دیگر از نکات قابل‌توجه، ارتفاع نقطه دید است. اگر از خیلی بالا و یا خیلی پایین باشد، چنین به نظر می‌رسد که خطوط عمودی ساختمان در بالا و یا در پایین می‌خواهند به هم بپیوندند که برای احتزاز از این موضوع می‌توان از لنزهای شیفت که به این منظور طراحی شده‌اند، استفاده کرد و سرانجام زاویه دید آن چنان باید باشد که عمق و بعد سوم ساختمان به خوبی مشخص و کاملاً حس شود.

لنزهای تیلت و شیفت امکان خمیدگی و جابجابی را تا حد معینی در پرسپکتیوو تصویر حاصله از عکسبرداری وهمچنین امکان کم وزیاد کردن عمق میدان را به عکاس می دهد و جزو ضروری ترین لنزها در عکاسی معماری به شمار می روند.

تهیه و تنظیم: سیدمحمود دادمرزی

نقل مطالب با ذکر منبع بلا مانع است.