شارا- روابط عمومی در هر سازمانی به عنوان بخشی که بیش­ترین ارتباط را با مردم و سایر نهادها و سازمان­ها دارد، طبعاً لازم است از نیروی انسانی برگزیده و مجربی تشکیل شده باشد تا ضمن رعایت شأن آن سازمان، بهترین تأثیر را بر روی مخاطبان خود نیز بگذارد.

از این رو کارکنان این بخش علاوه بر برخورداری از تخصص و تجربه کافی، باید از توانایی­های شخصیتی برتری نیز، بهره­مند باشند و آن­ها را مستمراً در خود تقویت کنند. در این مقاله به بحث گزینش کارکنان بخش روابط عمومی می­پردازیم، با بررسی اصطلاح «شخصیت» آغاز می­کنیم و سپس کلیت آن را با تأکید بر موضوع اصلی ادامه می­دهیم.

شخصیت، ضرورت نخستین

از اصلاح شخصیت در موارد گوناگونی استفاده می­شود. یکی از این موارد هنگامی است که موضوع مهارت­ها و کارآیی­های اجتماعی مطرح باشد. در این صورت شخصیت یک فرد بر اساس کارآیی و فعالیت وی ارزشیابی می­شود.

از این رو تخصص و تجربه لازم در زمینه روابط عمومی، به عنوان یک ضرورت و اولویت مطرح است، به طوری که مهارت­ها و کارآیی اجتماعی که به دنبال آگاهی از شیوه­های علمی کار روابط عمومی به میان می­آید، متضمن ظهور شخصیت شایسته­ای از فرد باشد.

از سوی دیگر، واژه شخصیت هنگامی به کار می­رود که از توانایی­های فرد برای تحت تأثیر قرار دادن، سخن به میان می­آید. در اینجا شایان یادآوری است که مردم به شخصیت از جهت تأثیری که فرد بر دیگران می­گذارد و یا مهم­ترین تأثیری که در دیگران بر جای می­نهد، نظر می­کنند و بر همان اساس نیز قضاوت می­کنند.

برخی از ویژگی­هایی که کارکنان روابط عمومی باید داشته باشند، عبارت است از: لباس مناسب، صحبت مؤدبانه، سخن گفتن آگاهانه و مستدل، با اطمینان حرف زدن، انعطاف­پذیری و ...

خودپنداری مثبت، ضرورت ثانویه

یکی از شرایط شخصیت شایسته و تأثیرگذار، بهره­مندی فرد از «خودپنداری مثبت» است. در حقیقت خودپنداری به معنای نگرش، ادراک و برداشتی است که شخص از خود دارد.

به عقیده روان­شناسان، محور اصلی این تصور عبارت است از: نام شخص، احساساتش نسبت به وضعیت اندامی و جسمی خود، جنسیت، سن، شغل، تجربه، نظر دیگران درباره وی، موفقیت­ها و شکست­هایش در زندگی گذشته، وضع و موقعیت اقتصادی و اجتماعی، هوش، پذیرش اجتماعی و مقبولیت در نزد دوستان، همکاران و خویشان و ...

فردی که از خودپنداری مثبت برخوردار است، این ویژگی­ها را دارد:

1-   در اکثر زمینه­های زندگی، خود را موفق می­داند.

2-   توان مهرورزی بالایی دارد.

3-   بیش­تر به نکات مثبت افراد تکیه می­کند.

4-   در بیش­تر موارد احساس موفقیت می­کند تا شکست.

5-   در زندگی شغلی، خانوادگی و اجتماعی خود موفق­تر است.

یکی از روان­شناسان به نام «کارل راجرز»، خصوصیات دیگری را به این فهرست اضافه می­کند:

1-   ارتباط خوب با دیگران.

2-   پذیرش احساس دیگران.

3-   عزت نفس.

4-   زندگی کامل در زمان حال.

5-   ادامه یادگیری چگونه آموختن.

6-   داشتن ذهن باز نسبت به افکار خود.

7-   توانایی تصمیم­گیری مستقل.

8-   خلاقیت.

بدیهی است بهره­مندی کارکنان روابط عمومی از چنین خصوصیاتی در ایجاد تأثیرات مثبت در ارتباطات داخلی و خارجی سازمان بسیار مفید است و به کمک یک شخصیت سالم و رشد یافته، ارتباط مؤثر شکل می­گیرد.

به عبارت دیگر طی یک فرآیند، معنی و مفهومی که در ذهن فرستنده است به بهترین و مطلوب­ترین شکل عرضه شده و گیرنده آن را مطابق با هدف فرستنده دریافت کند و از اطلاعات دریافت شده- هر چند مغایر با خواست وی باشد- خرسند شود.

در حقیقت شخصیت سالم بهتر می­تواند وظایف خود را در زمینه ارتباطی انجام دهد و در زمینه­های ذیل موفق باشد:

- وظایف پیوستگی: هدف از آن پیوند با دیگران و سازگاری با دگرگونی­های حادث از پیوند است.

- وظیفه اطلاعاتی: موجب افزایش استدراک از طرف مقابل جریان ارتباطات یا افزایش اطلاعات می­شود.

- وظیفه تأثیرگذاری: به منظور نفوذ در دیگران.

- وظیفه تصمیم­گیری: برای تصمیم­گیری درست، در جهت منافع فردی یا سازمانی.

- وظیفه تصدیق: دربرگیرنده پذیرش مداوم یا غیر مداوم یک فکر، باور، رفتار، محصول، تصمیم و ... است.

به هر حال روابط عمومی از جایگاه ویژه­ای در سازمان اداری برخوردار است، از این رو باید مدیران سازمان­ها بیش از پیش توجیه شوند تا در گزینش کارکنان این بخش، علاوه بر تخصص و تجربه مناسب، به خصوصیات شخصیتی آنان نیز توجه کنند و آینه تمام­نمای فعالیت­های خود را به دست کسانی بدهند که بتوانند با بهره­مندی از صفات مطلوب خود، آن را شفاف­تر و مؤثرتر نشان دهند.

منابع

- فرهنگی، علی اکبر؛ «ارتباطات انسانی»، جلد اول.

- رضازاده، حمیدرضا؛ «درآمدی به روان­شناسی خود»