شارا- روابط عمومي در هر سازماني به عنوان بخشي كه بيشترين ارتباط را با مردم و ساير نهادها و سازمانها دارد، طبعاً لازم است از نيروي انساني برگزيده و مجربي تشكيل شده باشد تا ضمن رعايت شأن آن سازمان، بهترين تأثير را بر روي مخاطبان خود نيز بگذارد.
از اين رو كاركنان اين بخش علاوه بر برخورداري از تخصص و تجربه كافي، بايد از تواناييهاي شخصيتي برتري نيز، بهرهمند باشند و آنها را مستمراً در خود تقويت كنند. در اين مقاله به بحث گزينش كاركنان بخش روابط عمومي ميپردازيم، با بررسي اصطلاح «شخصيت» آغاز ميكنيم و سپس كليت آن را با تأكيد بر موضوع اصلي ادامه ميدهيم.
شخصيت، ضرورت نخستين
از اصلاح شخصيت در موارد گوناگوني استفاده ميشود. يكي از اين موارد هنگامي است كه موضوع مهارتها و كارآييهاي اجتماعي مطرح باشد. در اين صورت شخصيت يك فرد بر اساس كارآيي و فعاليت وي ارزشيابي ميشود.
از اين رو تخصص و تجربه لازم در زمينه روابط عمومي، به عنوان يك ضرورت و اولويت مطرح است، به طوري كه مهارتها و كارآيي اجتماعي كه به دنبال آگاهي از شيوههاي علمي كار روابط عمومي به ميان ميآيد، متضمن ظهور شخصيت شايستهاي از فرد باشد.
از سوي ديگر، واژه شخصيت هنگامي به كار ميرود كه از تواناييهاي فرد براي تحت تأثير قرار دادن، سخن به ميان ميآيد. در اينجا شايان يادآوري است كه مردم به شخصيت از جهت تأثيري كه فرد بر ديگران ميگذارد و يا مهمترين تأثيري كه در ديگران بر جاي مينهد، نظر ميكنند و بر همان اساس نيز قضاوت ميكنند.
برخي از ويژگيهايي كه كاركنان روابط عمومي بايد داشته باشند، عبارت است از: لباس مناسب، صحبت مؤدبانه، سخن گفتن آگاهانه و مستدل، با اطمينان حرف زدن، انعطافپذيري و ...
خودپنداري مثبت، ضرورت ثانويه
يكي از شرايط شخصيت شايسته و تأثيرگذار، بهرهمندي فرد از «خودپنداري مثبت» است. در حقيقت خودپنداري به معناي نگرش، ادراك و برداشتي است كه شخص از خود دارد.
به عقيده روانشناسان، محور اصلي اين تصور عبارت است از: نام شخص، احساساتش نسبت به وضعيت اندامي و جسمي خود، جنسيت، سن، شغل، تجربه، نظر ديگران درباره وي، موفقيتها و شكستهايش در زندگي گذشته، وضع و موقعيت اقتصادي و اجتماعي، هوش، پذيرش اجتماعي و مقبوليت در نزد دوستان، همكاران و خويشان و ...
فردي كه از خودپنداري مثبت برخوردار است، اين ويژگيها را دارد:
1- در اكثر زمينههاي زندگي، خود را موفق ميداند.
2- توان مهرورزي بالايي دارد.
3- بيشتر به نكات مثبت افراد تكيه ميكند.
4- در بيشتر موارد احساس موفقيت ميكند تا شكست.
5- در زندگي شغلي، خانوادگي و اجتماعي خود موفقتر است.
يكي از روانشناسان به نام «كارل راجرز»، خصوصيات ديگري را به اين فهرست اضافه ميكند:
1- ارتباط خوب با ديگران.
2- پذيرش احساس ديگران.
3- عزت نفس.
4- زندگي كامل در زمان حال.
5- ادامه يادگيري چگونه آموختن.
6- داشتن ذهن باز نسبت به افكار خود.
7- توانايي تصميمگيري مستقل.
8- خلاقيت.
بديهي است بهرهمندي كاركنان روابط عمومي از چنين خصوصياتي در ايجاد تأثيرات مثبت در ارتباطات داخلي و خارجي سازمان بسيار مفيد است و به كمك يك شخصيت سالم و رشد يافته، ارتباط مؤثر شكل ميگيرد.
به عبارت ديگر طي يك فرآيند، معني و مفهومي كه در ذهن فرستنده است به بهترين و مطلوبترين شكل عرضه شده و گيرنده آن را مطابق با هدف فرستنده دريافت كند و از اطلاعات دريافت شده- هر چند مغاير با خواست وي باشد- خرسند شود.
در حقيقت شخصيت سالم بهتر ميتواند وظايف خود را در زمينه ارتباطي انجام دهد و در زمينههاي ذيل موفق باشد:
- وظايف پيوستگي: هدف از آن پيوند با ديگران و سازگاري با دگرگونيهاي حادث از پيوند است.
- وظيفه اطلاعاتي: موجب افزايش استدراك از طرف مقابل جريان ارتباطات يا افزايش اطلاعات ميشود.
- وظيفه تأثيرگذاري: به منظور نفوذ در ديگران.
- وظيفه تصميمگيري: براي تصميمگيري درست، در جهت منافع فردي يا سازماني.
- وظيفه تصديق: دربرگيرنده پذيرش مداوم يا غير مداوم يك فكر، باور، رفتار، محصول، تصميم و ... است.
به هر حال روابط عمومي از جايگاه ويژهاي در سازمان اداري برخوردار است، از اين رو بايد مديران سازمانها بيش از پيش توجيه شوند تا در گزينش كاركنان اين بخش، علاوه بر تخصص و تجربه مناسب، به خصوصيات شخصيتي آنان نيز توجه كنند و آينه تمامنماي فعاليتهاي خود را به دست كساني بدهند كه بتوانند با بهرهمندي از صفات مطلوب خود، آن را شفافتر و مؤثرتر نشان دهند.
منابع
- فرهنگي، علي اكبر؛ «ارتباطات انساني»، جلد اول.
- رضازاده، حميدرضا؛ «درآمدي به روانشناسي خود»