اشاره
برای داشتن یک دنیای مجازی پایدار که امکان دسترسی به آن در هر کجا وجود داشته باشد، به قدرت محاسباتی بینهایت، فضای ابری بینهایت بهتر و دسترسی به پهنای باند بینهایت بهتر نیاز داریم. ما به سختافزارهای واقعیت مجازی با قیمتهای بسیار ارزان نیاز داریم. ما همچنین به روابطعمومیهای بینهایت آیندهنگر نیاز داریم تا بتوانند از فرصتهای بیشماری که این دنیای کاملاً جدید برای روابطعمومی ایجاد میکند، حداکثر استفاده را ببرند و جلوتر از دیگران قرار گیرند.
در هجدهمین کنفرانس بینالمللی روابطعمومی ایران (IRAN CPR1400) که با حضور جمعی از اساتید، مدیران و کارشناسان نهادها و سازمانهای بخشهای دولتی و خصوصی و با رعایت محدودیتهای کرونایی، چهارم اسفند 1400 برگزار شد، «روابطعمومی متاورس» به عنوان یک دستور کار تحقیقی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
در بخش «روابطعمومی متاورس»، دکتر سعیدرضا عاملی دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی پیرامون «روابطعمومی آرمانی– واقعی، ذهنی– عینی، حسی– فراحسی متاورس: کارکردها و کاربردهای فرامکانی» سخنرانی کردند. همچنین دکتر مریم سلیمی دانشآموخته علوم ارتباطات طی سخنانی به بررسی «آینده ارتباطات و تبلیغات در دنیای متاورس» پرداختند.
«استانداردهای آموزش روابطعمومی؛ دانش، روش و اخلاق حرفهای» و «استانداردهای پژوهش و سنجش روابطعمومی» توسط دکتر حسینعلی افخمی مدیرگروه روابطعمومی دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی و پروفسور فرانک اویت رئیس و مدیرعامل سابق موسسه روابطعمومی مورد بررسی قرار گرفتند.
دکتر احمد یحیایی ایلهای دانشآموخته علوم ارتباطات، سخنران بعدی بود که از مسئولیتهای متخصصان روابطعمومی قرن21 سخن گفت. شتاب پیشروی کسبوکار و همچنین سرعت انتقال و مصرف اطلاعات، موجب تغییراتی همیشگی و اساسی در نحوه ارتباطات داخلی و خارجی سازمانها شده است. علاوه بر مسئولیتهای سنتی مدیران روابطعمومی و ارتباطات از جمله نمایش نقاط قوت و حفظ اعتبار سازمان، امروزه وظایف جدیدی نیز بر عهده آنها گذاشته میشود. در این سخنرانی، چهار وظیفه جدید مدیران روابطعمومی و ارتباطات مورد بررسی قرار میگیرد.
در بخش دیگری از مراسم، جلد اول کتاب «استانداردهای جهانی و حرفهای روابطعمومی» نوشته جمعی از نویسندگان، با همکاری مشترک انجمن متخصصان روابطعمومی و موسسه کارگزار روابطعمومی که از سوی انتشارات کارگزار روابطعمومی منتشر گردید، در آیین افتتاحیه "هجدهمین کنفرانس بینالمللی روابطعمومی ایران" و "نخستین جشنواره مردمداری ایران" رونمایی شد.
در ادامه این مراسم از برگزیدگان نخستین جشنواره ملی مردمداری تجلیل بعمل آمد.
همزمان با برگزاری کنفرانس، پنجاه و هشتادمین شماره فصلنامه "کارگزار روابطعمومی" ویژه زمستان با دو پرونده "روابطعمومی متاورس" و "استانداردهای روابطعمومی" به صورت تمامرنگی با کاغذ گلاسه به سردبیری مهدی باقریان منتشر شد.
همچنین از بین مقالات ارسالی، چهار مقاله بررسی «نقش روابطعمومی در مدیریت بحران»، نوشته: ولی مهدیپور و ابراهیم متینسیرت؛ «مسئولیتهای اجتماعی رسانهها در مبارزه با کرونا»، نوشته: عباس خسروانی؛ «بررسی عوامل کلیدی موثر بر موفقیت مدیریت ارتباط با مشتری CRM در صنعت بانکداری»، نوشته: حمیدرضا عبدالملکی و اکرم محمدینیکو و «روابطعمومی در متاورس: آنچه باید بدانیم»، نوشته: یحیی احمدی و مسعود کریمخانی برای انتشار در کتاب مجموعه مقالات کنفرانس پذیرفته شدند که بعد از برگزاری کنفرانس منتشر میشود.
از آنجایی که به دلیل همهگیری، امکان ارائه بقیه سخنرانیها فراهم نشد ویدئوی سخنرانان از جمله پروفسور جیمز گرونیگ پدر روابطعمومی مدرن در اختیار افراد ثبتنامی قرار خواهد گرفت.
هجدهمین کنفرانس بینالمللی روابطعمومی ایران (IRANCPR) ، توسط موسسه کارگزار روابطعمومی (KPRI)، انجمن متخصصان روابطعمومی ایران (IAPRS) و انجمن جهانی کارگزاران مسلمان روابطعمومی (IMPRPA) در مرکز همایشهای سازمان مدیریت صنعتی سازمان مطالعات و بهرهوری نیروی انسانی برگزار شد.
دستاوردهای کنفرانس بینالمللی روابطعمومی ایران
دکتر حسن بشیر استاد ارتباطات بینالملل دانشگاه امام صادق (ع) و دبیر کمیته علمی کنفرانس
دکتر حسن بشیر دبیر کمیته علمی هجدهمین کنفرانس بینالمللی روابطعمومی ایران در مراسم افتتاحیه کنفرانس با بیان این مطلب گفت: برگزاری 18 دوره کنفرانس بینالمللی روابطعمومی، نشان از ثبات قدم و استقامت دستاندرکاران و استمرار حمایتهای تمامی خانواده بزرگ روابطعمومی کشور دارد. تحولات و پیشرفتهای خوبی در عرصههای علمی و عملی روابطعمومی کشور حادث شده است ولی تا رسیدن به جایگاه ایدهآل فاصلههایی وجود دارد که بطور یقین با ارایه راهحلها و راهکارهایی که لازم است از سوی منتقدان ارایه شود، با برونرفت از چالشها، آیندهای بهتری را ترسیم کرد.
از مطالعه ادوار گذشته کنفرانس بینالمللی روابطعمومی و مروری بر این رویداد علمی، چنین احصا میشود که بیش از 120 تن از شخصیتهای مهم و بزرگ داخلی و خارجی با ارایه مقاله و سخنرانی در کنفرانسها شرکت داشته و 120 کتاب تخصصی همزمان با برگزاری هر دوره کنفرانس، تولید و منتشر شده است. همچنین هزاران مدیر و کارشناس روابطعمومی بهصورت حضوری و غیرحضوری در جریان کنفرانس قرار گرفتهاند و در مجموع میتوان نقش و اثرگذاری برگزاری کنفرانس را در توسعه و تقویت نهاد روابطعمومی به بدیل توصیف کرد. راهاندازی و بهروز بودن شبکه اطلاعرسانی روابطعمومی ایران که شارا نام دارد، برگزاری جشنوارههای تخصصی که به بررسی آثار و تولیدات روابطعمومیها میپردازد، انتشار دهها کتاب تخصصی و علمی در حوزه روابطعمومی، توجه یافتن مدیران ارشد سازمانها به نقش و جایگاه روابطعمومی در سازمانها همگی نشان از حرکت رو به رشد و پیشرفت روابطعمومی است که ناشی از استمرار در حرکت انجمنها، موسسات و نهادهای تخصصی روابطعمومی کشور است.
بنابراین با نگاهی منصفانه به رویدادهای جاری در عرصه روابطعمومی کشور، پیشرفتهای روزافزون روابطعمومی در زمینههای مختلف و تحولات آن در همه ابعاد، در جهان واقعی و مجازی بهخوبی عیان میشود و پیگیری مسائل روز جهانی در رابطه با روابطعمومی، تقدیر از فعالیتها و دستاوردهای روابطعمومیهای ایران و عدم تقلیلگرایی از فعالیتهای مزبور ضروری و لازم بهنظر میرسد.
هرچند معتقدم نقد و انتقاد در همه زمینهها میتواند یکی از عوامل مؤثر پیشرفت باشد، اما نقد باید ضمن اینکه منصفانه باشد، باید همراه با راهحلها و ارائه پاسخهای علمی و عملیاتی باشد. چنانچه اینگونه نباشد نوعی از سیاهنمایی خواهد بود.
توسعه «علوم روابطعمومی» همگام با کشورهای پیشرفته جهان، تأسیس «دانشگاه روابطعمومی» را ضرورت بخشیده است. این حوزه علمی، کاربردی، تجربی، تبلیغاتی و خبری یکی از حوزههای مهمی است که میتواند تحولات اساسی در مشارکت مردمی و بخشهای گوناگون دولتی و خصوصی را بهوجود آورد که در این زمان به این مشارکت همهجانبه بهشدت نیازمند هستیم.
امروزه واژه «سانسور» در جهان به یک «واژه متروک» تبدیل شده است، در حالیکه هنوز در جامعه ما و برخی از جوامع دیگر بهکار گرفته میشود.
فضای جدید متاورس و بهطورکلی دنیای مجازی با حضور وسیع کنشگران و ارتباطگران توسط آحاد جامعه، شفافیت و سرعت خبری را بهحدی رسانده است که دیگر مفهومی برای «سانسور» و «فیلترینگ» وجود ندارد و امیدوارم «مردمداری» «شعار اصلی روابطعمومیها» باشد که کنفرانس بینالمللی روابطعمومی ایران در 18 کنفرانس گذشته تلاش کرده است که این مفهوم را از ابعاد گوناگون در میان خانواده بزرگ روابطعمومی نهادینه کرده و جامعه را با مفهوم عملیاتی «مردمداری» آشناتر سازد.
روابطعمومی آرمانی– واقعی، ذهنی– عینی، حسی– فراحسی متاورس: کارکردها و کاربردهای فرامکانی
دکتر سعیدرضا عاملی دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی
در این کنفرانس دکتر سعیدرضا عاملی، دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی ضمن تشکر از متصدیان این کنفرانس و توجه به امر مردمداری و برگزاری جشنواره مردمواری اظهار کرد: عنوان مردمداری دو امر را در ذهن من احیا کرد، یکی فرمایش مهم امیرالمؤمنین به مالک اشتر و دیگری مفهوم مردمواری در کنار مردمداری در نگاه معماری اسلامی.
دکتر عاملی افزود: امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) به مالک اشتر توصیه میکند دلت را از محبت مردم پر کن چون مردم یا همدین تو هستند یا همنوع تو هستند و تو بهعنوان یک حاکم، مسئولیت داری بامحبت با آنان رفتار کنی. ارتباط بامحبت مانند رابطه مادر و پدر با فرزند خود است والدین حتی بدیهای فرزندان را در خیلی مواقع نادیده میگیرند. اینکه حضرت علی (ع) میفرمایند مردم یا همدین تو هستند یا همنوع تو؛ به این دلیل است که ایشان دایره مسئولیت حاکمیت نسبت به مردم را خیلی بزرگ میدانند.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: این جشنواره همچنین یاد مرحوم پیرنیا را نیز در ذهن من تداعی کرد. مرحوم پیرنیا زمانی که در مورد خصیصههای معماری ایرانی صحبت میکردند مفهوم مردمواری استفاده میکردند. مرحوم پیرنیا میگفتند بنا باید مردموار باشد لذا اهمیت مشاعات بنا را مهمتر از اصل بنا میدانست و عنوان میکرد بناها باید فضایی برای مردم فراهم کنند اینکه بازارهای کوچک و بزرگی احداث شود که تماماً مغازه باشد و فضای فراخی برای مردم فراهم نکند این بازار بنایی نیست که کارکرد مردمداری داشته باشد.
در ادامه دکتر عاملی از ضرورت تغییر در نگاه روابطعمومیها سخن به میان آورد و گفت: مردمداری در روابطعمومی باید بهجای رئیسداری باید موردتوجه قرار گیرد و محور خدمات روابطعمومی ضمن نمایندگیکردن سازمان، توجه به مردم و ذینفعان باشد. متأسفانه روابطعمومیها اکثراً گرفتار تشریفات و رئیسداری شدند تا مردمداری لذا روابطعمومیها باید به ذینفعان توجه کنند و بر این اساس یک تغییر نظام مفهومی در روابطعمومی نیاز است. البته زمانی که ادبیات و کارکرد و عملکرد جامعه روابطعمومی را بررسی میکنیم متوجه خواهیم شد که روابطعمومی در دو دهه اخیر در ایران رشد خوبی کرده است.
چرا باید به موضوع متاورس توجه کرد؟
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی در ادامه با طرح این سؤال که چرا باید در مورد پدیدههای جدید مثل متاورس سخن گفت، فکر کرد و برنامهریزی نظاممند داشت؟ افزود: ما نمیتوانیم بدون توجه به گذشته در حال و آینده زندگی کنیم. گاهی وقتی به پدیدههای جدید توجه نمیکنیم این پدیدهها برای ما یک نظام استبداد و جبر فناوری ایجاد میکنند.
دکتر عاملی تصریح کرد: زمانی که در جبر فناوری و زندان فناوری گیر میکنیم نمیتوانیم برونرفتی برای خود بهعنوان فرهنگ ایرانی اسلامی تصور کنیم. لذا نزدیک دو قرن میشود که دنیا در نظام فناوری غرب زندگی میکند و ما نتوانستیم در این میدان آغازگر باشیم معمولاً تقلید و تکرار کردیم. البته خیلی هنر داشتیم تکرار کردیم و نتوانستیم فناوری را در نظام و زیستبوم جامعه و فرهنگ ایران بازسازی کنیم که این موضوع خطر بزرگی است چراکه جامعه فاخری مانند ایران با سابقه هزارهای در تمدن باید بتواند هویت خود را در تمدن فناوریهای جدید پیدا کند.
به گفته دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی ما نزدیک به دو قرن است که در احاطه نوآوریهای دیگران زندگی میکنیم و معمولاً جنبههای اعجابانگیز زندگی ما را تشکیل میدهد و در سبک زندگی گرفتار «جبر فناوریهای جدید» میشویم و خلاقیت فرهنگی و اجتماعی را از دست میدهیم. لذا قبل از هر چیزی نیاز به رها شدن از «قفس شوکهای فناوری» هستیم و از سوی دیگر نیازمند نوآوری ناظر بر بومیسازی و متناسبسازی پدیدههای جدید با فرهنگ اسلامی– ایرانی هستیم.
دکتر عاملی افزود: زمانی که ما در قفس شوکهای فناوری هستیم دچار خشونت نمادین میشویم. خشونت نمادین یعنی اینکه رفتارهای میکنیم که تناسبی با آن فناوری ندارد و استفادههایی میکنیم که تناسبی با فناوری و زیستبوم زندگی ایرانی ندارد. یکی از عوامل مهم سردرگمی، دوگانگیهای فکری و گمگشتگیهای فرهنگی، زندگی در «دنیای ناشناختهها» است که منجر به «خشونت نمادین»، «هویتهای سرد» و «گسترش احساس تنهایی» است.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی در ادامه با ذکر یک مثال درباره قفس شوکهای فناوری، سخنان خود را اینگونه تکمیل کرد: امروز استفاده از تلفن همراه در محیط کار و تحصیل و زندگی رسوخ پیداکرده است و حتی عاملی برای نادیده شدن زن و شوهر و فرزندان در خانه شده است. این موضوع نیز مانعی در عرصه زندگی امروزی میباشد و بهخاطر این است که نتوانستیم در این اکوسیستم خودمان را پیدا کنیم، بنابراین باید درباره پدیدههای جدید، اشراف و آگاهی پیدا کنیم تا بتوانیم برونرفتهایی از این شرایط ایجادشده پیدا کنیم.
متاورس یک تغییر روند فناورانه است
دکتر عاملی در ادامه، متاورس را یک تغییر روند فناورانه دانست و گفت: اولین نکته این است که متاورس از جنس «فناوریهای تغییر روندی» محسوب میشود؛ به تعبیری متاورس عرصه واقعیسازی ذهنیتها و حسیسازی واقعیتها را بهوجود آورده است. آنچه از ذهن میگذرد در صنعت و فناوریهای جدید یک واقعیت است، آنچه ما خیال فرض میکنیم تبدیل به یک عینیت واقعیت میشود. دلیل آنهم مشخص است، چراکه عرصه فناوری نو عرصه ریاضی دیجیتال است و ذهن ما هم کاملاً یک ذهن ریاضی و رقومی و الگوریتمی است.
وی افزود: بنابراین وقتی بستر برای ذهن فراهم میشود، آنچه در ذهن میگذرد یک واقعیت است و تبدیل به یک واقعیت رقومی قدرتمند میشود. لذا مشاهده میکنید که خود فضای سایبر نیز نخستین بار در رمان علمی-تخیلی نیو رومانسر (1984)، اثر ویلیام گیبسون مطرحشده است و ایده متاورس نیز نخستین بار در رمان علمی-تخیلی «سقوط برف» نوشته نیل استیونسن (1992) مطرح شد بهخاطر این است که یک امر خیالی کاملاً واقعیت است لذا امروز نمیشود ما تخیلات را سادهانگاری کنیم. در رمان «سقوط برف» صحبت از پروتوگونیستی که قهرمان داستان است و یک وجود دو فضایی و دوشخصیتی دارد که هر دو فضا واقعیت مجازی است.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: شخصیت اصلی داستان، فردی به نام هیرو پروتاگونیست یک قهرمان است که شخصیت اصلی در آثار کلاسیک یونان بوده و پروتاگونیست به سخنگوی اصلی در مباحثه گفته میشد. در این داستان، هیرو بهعنوان پیک، پیتزاهای سفارشی مردم را به در خانه آنها میبرد و شبها بهعنوان یک جنگجو در دنیای مجازی به ماجراجویی میپردازد و درگیر معمای یک ویروس رایانهای جدید میشود.
دکتر عاملی افزود: بنابراین باز این دو فضایی شدنی را که سالها از آن صحبت میکنیم که فضای واقعی و مجازی بازگشت مجازی به واقعیت و رفتن واقعیت به مجاز و امروز صحبت از فیزیکی شدن جهان مجازی میکنیم. در متاورس اینها اتفاقاتی است که تحت تأثیر جهان خیال رخ میدهد بعدها در سال 2011 نیز در رمان علمی-تخیلی «بازیکن واقعی شماره یک» اثر ارنست کلاین، به متاورسی به نام OASIS اشارهشده که از طریق یک هدست واقعیت مجازی و دستکشهای باسیم، امکان فرار از دنیای واقعی که گرفتار بحران انرژی و در حال نابودی است به یک دنیای متاورس فراهم میشود.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: متیو بال، سرمایهگذار و تحلیلگر صنعت نیز در مجموعه مقالاتی با محوریت اپیک گیمز، به این مفهوم پرداخته و ادبیات آن را توسعه داده است و این واقعیت پیدا کردن خیالات، ذهنیت و آرمانها در جهان متاورس آنچه از ذهن ما میگذرد یک واقعیت است. آنچه از ذهن ما میگذرد یک واقعیت مجازی و بهنوعی جهان آرمانی است که تبدیل به جهان واقعی شده و ظرفیت نرمافزاری پیداکرده است. اگر متاورس به سمت آواتارهایی حرکت کند که هیچ سنخیتی با انسان نداشته باشد و یک جنبه رباتیک آهنین داشته باشد باز موفق نخواهد شد ولی منطق متاورس متفاوت با این مجموعه بحثهایی که امروز راجع به متاورس میشود، است.
وی با بیان اینکه متاورس عرصه رقابت و همسانسازی و ظهور دوقلوهای آنالوگ-دیجیتال است؛ افزود: ما تجربهای که در وب یک تا پنج داشتیم این بود که وب پنج به سمت وب یکپارچه حرکت کرد، یعنی نمیتوانستیم تشخیص دهیم که این واقعیت است یا مجازی ، در واقع در وب 5، میخواست به این سطح برسد، حالا مفهوم جدیدی تحت عنوان متا ذکر شد و شرکتهای پرجمعیتی مانند فیسبوک که 2 و نیم میلیارد نفر کاربر دارد به سمت آن حرکت کردند، آنهم به این خاطر که بتوانند روند جدیدی را آغاز کنند که با تنوعهای جدید، تجدید حیات کنند و جلوی کاهش ارزش سهام خود را بگیرند. اساساً فناوری به دنبال نوآوری است، اصلاً انسان جویای تنوع و امر جدید است. اگر فناوری موفق میشود به این دلیل است که میتواند این «جدید بودن» را برای انسان تأمین کنند.
مفهوم متاورس
دکتر عاملی ادامه داد: متاورس از دو واژه متا و یونیورس به معنای فرا یا ورای جهان تشکیل شده است. اگر جای کسانی که این فضا را نامگذاری کردند بودم نام متاپلیس به معنای فرامکان را بر روی این فضا میگذاشتم چون فراجهان دچار یک تخیل میشود و معنای محققی ندارد، اما فرامکان واقعیتر است و سطحی را ایجاد میکند از جنس مکان، منتهی صنعتی و ساختهشده عینیت جهان فیزیکی است ولی آثار واقعی امر فیزیکی را ندارد. در متاورس عطر گل در اختیار فرد قرار میگیرد اما نمیتواند خود گل را در اختیار او قرار داد بنابراین یک امر فرامکان، ساخته شده است که همه بازتابهای امر فیزیکی را ندارد.
به گفته دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی بعضی تأکید میکنند که متاورس به لحاظ مفهومی یک پدیده جدید نیست، بلکه تلاشی است برای محقق کردن مفروضات جهان مجازی که جهانی با نظام زمانی و مکانی رهاشده از مفهوم خطی و یکجانشینی جهان فیزیکی است. منتقدان متاورس میگویند اصلاً اتفاقی رخ نداده چون همان وب و ارتباطات تعاملی است و هدست واقعیت مجازی اتفاق جدیدی نیست.
دکتر عاملی افزود: واقعیت این است که تلاشهایی صورت میگیرد که برای محقق کردن مفروضات جهان مجازی است. جهان مجازی جهانی رهاشده در بستر اینترنت است که امروز متاورس دنبال این است که با مفروضات نظام زمانی و مکانی رهاشده از مفهوم خطی و یکجانشینی جهان فیزیکی این فضای دوم را بازسازی و بازطراحی کند.
وی تأکید کرد: درواقع متاورس انتقال به جهان دوم و زندگی کردن در جهان دوم بهصورت واقعی با احراز مالکیت وابسته به کاربر و نه وابسته به پلتفرم است که مدار توجه آن انسان کاربر است؛ یعنی در اتاق پرو، لباس را تن میکند و اندازه بودن لباس را متوجه میشود، ما امروز در واقعیت این کار را نمیتوانیم انجام دهیم برای مثال وقتی وارد فروشگاه لباس میشویم نمیتوانیم تمام لباسها را بر تن کنیم تا اندازه بودن آن را متوجه شویم ولی دنیای متاورس این امکان برای ما فراهم میکند.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه جهان متاورس یک ادعای بزرگتری دارد و آن خلق یک دنیا معطوف به احراز کارکردها و داراییها برای همه است، عنوان کرد: البته امروز در دنیای همه یا “omniverse” حوزه تجارت و سرگرمیها بر این فضا غلبه دارد. لذا در فضای“Metatainment” از مفهوم آموزش از طریق بازی به بازی برای سرگرمی و تجارت منتقل میشویم. امروز متاورس، حوزه سرگرمیها و صنایع فرهنگی را درگیر خودکرده است لذا متاورس جهانی را میسازد که برای همگان و در دسترس همگان (البته با حفظ استقلال) است.
دکتر عاملی افزود: خروج از نرمافزارهای بزرگ شبکههای اجتماعی به محیط «فضای خودم» یا «باغ محصور»“walled-garden” با رویکرد احراز مالکیت داده برای کاربران است. وب 3 واکنشی به ضعفهای وب 2 و بهویژه اکوسیستمهای باغ محصور یا مدل متمرکز در وب 2 است که پلتفرمهایی شبیه فیسبوک و یوتیوب ایجاد کردهاند که باعث میشود که اطلاعات افراد استخراج شود، حریم خصوصی آنها نقض شود و توانایی آنها روی کنترل محتوایی که تولید میکنند کاهش پیدا کند.
وی در ادامه با بیان این مطلب که متاورس هویت و دارایی منحصربهفرد میسازد، گفت: همانطور که میدانید هویت بدن فیزیکی ما منحصربهفرد است هویتهای دیجیتال نیز در متاورس منحصربهفرد هستند. در واقع در پروتکلها، ماژول شناسایی ساخته میشود و برنامههای تکمیلی آن نیز در ادامه توسعه پیدا میکند. بر این اساس در متاورس هویت کاربران در دست خودشان است و نوعی خودمختاری دارند، به این معنا که آنها کنترل کامل روی اطلاعات هویتی خودشان دارند و به همین دلیل، نیاز به شخص ثالث برای تأیید هویت وجود ندارد.
منطق متاورس
به گفته دکتر عاملی سؤال این است که آن منطقی که فلسفه وجود و چگونگی متاورس را منعکس میکند چیست؟ منطق متاورس در چهار عنوان «1) محسوسسازی جهان مجازی یا به تعبیری فیزیکیسازی جهان مجازی»؛ «2) تبدیل ذهنیت به عینیت، خیال و آرمان به واقعیت و حس به فرا حس (برآوردها)»؛ «3) تأمین و تضمین دارائیهای فردی، نهادی، ملی، منطقهای و جهانی (ایجاد نظام ارزشی جدید)»؛ «4) متراکمسازی داشتههای شخصی و تعلقات نهادی» تعریف میشود.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی افزود: برای تعریف منطق اول یا همان محسوسسازی جهان مجازی یا به تعبیری فیزیکیسازی جهان مجازی باید عنوان کرد که ما امروز در فضای مجازی حسی پیدا میکنیم که بیشتر این حس از محیط مجازی تعامل با دیگران شکلگرفته ولی این حسی که متاورس به انسان میدهد قطعاً تجربه متفاوتی خواهد بود. البته باید خاطرنشان کرد این جهان سهبعدی تنها از طریق عینکهای واقعیت مجازی نمیتواند توسعه پیدا کند. اینکه واقعیت مجازی به واقعیت عینی افزوده میشود (واقعیت افزوده) نکته قابل لمس منطق متاورس است. بر این اساس جهان دوم در جهان اول ادغام میشود و فضایی ایجاد میکند که فیزیکیسازی فضای مجازی در آن رخ میدهد.
وی گفت: در منطق دوم متاورس که همان تبدیل ذهنیت به عینیت، خیال و آرمان به واقعیت و حس به فراحس (برآوردها) است. اینکه فراحس چیست، میتوان عنوان کرد که الهام از خودآگاه انسان شکل میگیرد یک فراحس است و این فراحس در این جهان بنیان مهمی دارد. نگرانی بزرگی که در متاورس وجود دارد این است که ذهن و خیال ما را ضعیف میکند. ما درگذشته خیال داشتیم و الآن چون این خیال تبدیل به یک عینیت بیرونی میشود، آن نوآوری قدیم خود را ضعیف میکند. وقتی دائماً در عینیت زندگی میکنیم خیال ما ضعیف خواهد شد. انسان اساساً به ذهنیت نیاز دارد تا بتواند از واقعیتهای زمان، بیرون برود و یک نوع جهان جبران است که میتواند حلکننده چالشها نیز باشد.
دکتر عاملی معتقد است که سومین منطق متاورس تأمین و تضمین داراییهای فردی، نهادی، ملی، منطقهای و جهانی (ایجاد نظام ارزشی جدید) است، بدان معنی که اگر دولت و حکمرانی توجهی به داراییهای متاورسی نداشته باشد ایران مجازی در متاورس فروخته خواهد شد. باید در متاورس، مالکیت داراییهای ایران احراز شود و این دارایی متعلق به نظام جمهوری اسلامی و مردم ایران است که تأمین استقلال در این حوزه نیز بسیار مهم است. شرکتها، وزارتخانهها باید متاورس خود را تولید کنند، چراکه اگر این اتفاق رخ ندهد شخصی پیدا خواهد شد که با منطق بلاکچینی زمین کربلا را خریداری میکند و بعد ادعا میکند که مالکیت آن متعلق به من است و حضور در فضای متاورسی کربلا نیازمند تبادل حقوقی است.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی افزود: 19 سال پیش بحث دو فضایی شدن را مطرح کردیم که به موازات جهان اول یک جهان دوم در حال ساخت است که باید به آن توجه کرد. قاعدهگذاری و مقرراتگذاری برای متاورس یک ضرورت جهانی است تصرف کردن در داراییهای مجازی ملتها خود نوعی اعلام جنگ است؛ بنابراین یک دارایی با منطق بلاکچین، رمز ارز و الگوریتم ساخته میشود. در منطق بلاکچین جعل امکانپذیر نیست وقتی با این منطق یک دارایی را رمزگذاری میکنید، امکان مشاهده همگانی دارد و کسی نمیتواند از آن خارج شود و یک دارایی قابل اعتبار ایجاد میکند.
به گفته وی منطق چهارم متاورس متراکم سازی داشتههای شخصی و تعلقات نهادی است که تعاریف آن مشخص است. برخی به اشتباه از متاورس تعبیر به وب 3 میکنند. در حقیقت وب 3 در سطح تئوریک، ترکیبی از دو نسخه قبلی وب 1(وب اطلاعات) وب 2(وب تعاملی) و یک اکوسیستم برخط غیرمتمرکز بر پایه بلاکچین است. ما امروز وارد اینترنت 3 خواهیم شد و عرصه این اینترنت متاورس است که یک زیستبوم با ماهیتی متفاوتی ایجاد میکند ولی تحت همان حکمرانی اینترنت است که در اختیار آمریکاست.
ابزارهای متاورس
دکتر عاملی در ادامه به تشریح ابزارهای مورد استفاده در فضای متاورس پرداخت و گفت: ابزارهای متاورس «واقعیت مجازی»؛ «واقعیت افزوده»؛ «واقعیت ترکیبی»؛ «واقعیت گسترده (صنعت امحا فاصله بین واقعیت و مجاز)»؛ «صنعت شبیهسازی»؛ «آواتارها»؛ «بلاکچین»؛ «اینترنت همه پدیدهها» است. وقتی ساختار ابزارهای متاورس را بررسی میکنیم متوجه میشویم که فناوری متاورس یک اکوسیستم (زیستبوم) دارد. متاورس یک حوزه بینرشتهای است و موضوعات مختلفی به این حوزه مرتبط هستند. این حوزهها در دو جنبه کلیدی اکوسیستم و فناوری قابل بررسی است لذا فناوریهای کلیدی، از اینترنت واقعیت گسترده شروع میشود و به متاورس میرسد و از اکوسیستم متاورس پشتیبانی میکند.
دکتر عاملی در پایان تأکید کرد که باید ابعاد مختلف روند جدید فضای مجازی بر بستر متاورس را درک و به ظرفیتسازیهای مهم سختافزاری و نرمافزاری توجه کرد. پیشبینیها حکایت از این میکند که تا سال 1404 کسبوکارها متاورس به 800 تا 1000 میلیارد دلار خواهد رسید و فراجهان صنعتی خواهد شد که یک غلبه تصویری و زندگی سه بعدی و داراییهای مجازی احرازشده را بهصورت انفجاری افزایش خواهد داد.
مسئولیتهای متخصصان روابطعمومی قرن21
دکتر احمد یحیایی ایلهای؛ سخنران، نویسنده و مدرس روابطعمومی
هزاره سوم را بایستی از دو بعد اخلاقی و تکنولوژی مورد توجه قرار دهیم و تنها توجه و تمرکز بر بعد تکنولوژیکی آن خطا و اشتباهات بسیاری در پی دارد. بخصوص در بحث ارتباطات و روابطعمومی بعد اخلاقی هزاره سوم مهمتر است چرا که روابطعمومی یک عمل اخلاقی است تا صرفا یک بازی تکنولوژیکی.
آغاز هزاره سوم همزمان است با نقش و سهم پررنگ و حضور و بروز اینترنت در زندگی مردم و اینک باید دید در عصر حاضر روابطعمومی که یک عمل اخلاقی است در جهان جدید چه نقش و رسالتهایی برعهده دارد. بخصوص آنکه در عصر پسا انفجار اطلاعات که شاهد گسترش و شیوع اخبار جعلی نیز هستیم نقش روابطعمومیها برجستهتر شده است.
متاسفانه در ایران شتاب رشد اخبار جعلی بسیار بالاست. براستی چرا دلمشغولیمان به اخبار جعلی زیاد است؟ چرا اینقدر و تا بدین حد مشتاق اخبار جعلی هستیم و از طریق اخبار جعلی داریم یک جهان جعلی میسازیم؟
بحث اصلی ما مسئولیتهای متخصصان روابطعمومی قرن 21 است. مسئولیتهای روابطعمومی بیشتر از آن چیزی است که دربارهاش بحث میکنیم. ما در اینجا چهار مسئولیت را که برای سازمانهای ایرانی اولویتدارتر است صحبت میکنیم: مدیریت شکاف گفتار و کردار، مدیریت اطلاعات نادرست و گمراهکننده سازمان، مدیریت اعتبار سازمانی و مدیریت سودآوری روابطعمومی.
اولین مسئولیت مدیریت شکاف گفتار و کردار سازمانی است. در واقع می خواهیم ببینیم چگونه بایستی بین آنچه می گوییم و آنچه هستیم یکسانی وجود داشته باشد و عدم آن تا چه میتواند حدی به سرمایه اجتماعی سازمان آسیب بزند. این موضوع مفهوم مهم مردمداری را در سازمان یادآوری میکند. جای بسی مسرت و خوشحالی است که در هجدهمین کنفرانس روابطعمومی ایران شاهد برگزاری نخستین جشنواره مردمداری ایران هستیم. زیرا اگر درک صحیحی از واژه مردمداری بوجود آید، متوجه میشویم نقش روابطعمومی در مردمسالاری تا چه اندازه حایز اهمیت است. در واقع بایستی گفت که: مردمداری زیربنای توسعه انسانی است.
برای مدیریت شکاف گفتار و کردار از مهمترین موضوعات این است که روابطعمومی بایستی ارزشهای سازمانی را ترویج کنید. ارزشهایی که سازمان را متوجه اهمیت صداقت و راستگویی میکند و مدیران را به گفتن حقیقت مشتاق میکند. زیرا نگفتن حقیقت چه در شرایط عادی و چه در شرایط بحران به سرمایه اجتماعی سازمان آسیب میزند و تمامی ارکان سازمان را تحت شعاع قرار میدهد.
صداقت اولین ارزش بینالمللی روابطعمومی و زیرساخت اعتماد اجتماعی است. لذا ترویج این ارزش میتواند کمک شایانی به مدیریت شکاف گفتار و کردار بینجامد و روابطعمومی بایستی بتواند تبیین کند که پنهانکاری، ریاکاری و دروغگویی در هزاره سوم جایی ندارد.
دومین مسئولیت مدیریت اطلاعات نادرست و گمراهکننده پیرامون سازمان بهخصوص در خارج از سازمان است. موضوعی که این روزها بهخصوص دامن سازمانهای ایرانی را گرفته است و چالشهای عدیدهای را برای سازمانها و مدیران بوجود آورده است. اخبار منفی و جعلی و البته شایعات بهخاطر سوابق نامطلوب ارتباطی و اطلاعرسانی سازمانها در حال انفجار است و کاری هم از دست روابطعمومیها برنمیآید.
همینجا بایستی گفت که علت این همه اخبار منفی و جعلی تنها بیتخصصی و بیمسئولیتی روابطعمومیها نیست، بلکه این موضوع نتیجه ندانمکاریهای ارتباطی مدیران سازمان نیز هست. همینجا باید بگویم که بخشی از درمان این مشکل به کمگویی مدیران برمیگردد و مدیران سازمانها بایستی یاد بگیرند که ضرورتی ندارد یک مدیران ارشد هر هفته و هر روز و هر ساعت در رسانهها حضور داشته باشد زیرا خود این حضور و تکرار سخنان بینتیجه ریشه بخش اصلی اخبار جعلی و منفی و شایعات است. حضور و علاقه بیش از حد مسئولان سازمانها برای نقشآفرینی در رسانهها خود بهوجود آورنده بحران است.
روابطعمومیها لازم است بهصورت حرفهای و فعال در رسانههای اجتماعی نقشآفرین شوند اما متاسفانه روابطعمومیهای دولتی از حضور و فعالیت در شبکههای اجتماعی منع شدهاند و از طرفی بایستی به چنین اخبار و اطلاعاتی پاسخگو باشند. این چه داستانی است؟ تعجبآور است.
این آسیب بزرگی است که دولت نمیگذارد روابطعمومیها وارد فضای مجازی شوند. دولت باید نسبت به حضور روابطعمومیها در این حوزه تجدید نظر کند. حضور فعالانه نیاز است تا با صداقت به مقابله با اخبار جعلی بپردازد.
سومین مسئولیت مدیریت اعتبار سازمانی است. مدیریت اعتبار سازمانی و ارتقای سطح اعتبار سازمانی از مسئولیتهای مهم روابطعمومی در قرن حاضر است. اعتبار سازمانی هدف استراتژیک و در راستای خوشنامی سازمانی است.
سازمان خوشنام سودآور است، کارکنانش تعهد سازمانی بیشتری دارند، مشتریان بیشتر به سازمان اعتماد میکنند و وفادارتر هستند و جامعه پیرامونی به چنین سازمانی اعتماد بیشتری دارد و حامی آن است. این کار روابطعمومی است که این خوشنامی و اعتبار را حفظ کند و آن را ارتقا دهد.
البته بایستی برای مسئولیت سوم به دو مسئولیت قبلی توجه کنیم و اینکه مدیریت گفتار وکردار و مدیریت اطلاعات نادرست و گمراهکننده پیرامونی ریشههای عمیقی در اعتبار و خوشنامی سازمانی دارند. همچنین اگر سازمانها مسئولیت اجتماعی بیشتری را پذیرا باشند میتوانند سرمایه اجتماعی بهتری را بهدست آورند.
مسئولیت چهارم روابطعمومیهای ایرانی در حال حاضر این است که اهمیت روابطعمومی را به مدیران سازمان نشان دهند. بایستی بپذیریم که روابطعمومیهای حال حاضر این هزینهزا و کمفایده هستند و به دلایلی که جای ذکرش نیست نمیتوانند به سودآوری سازمانها کمک کنند و اساسا درکی از روابطعمومی سودآور و روابطعمومی تجاری در بین روابطعمومیهای ایرانی وجود ندارد.
در پایان بایستی همه مسئولیتهای یک روابطعمومی حرفهای را در توسعهبخشی روابطعمومی و سهم و نقش روابطعمومی در توسعه کشور و سازمان مورد توجه قرار دهیم.
در اینجا میخواهم بر پارادایم روابطعمومی توسعهبخش تاکید کنم. نوعی از روابطعمومی که شکاف گفتار و کردار سازمانی را کاهش میدهد، توانایی پیشگام بودن در انتشار اخبار و اطلاعات را دارد، اعتماد جامعه پیرامونی را بهدست میآورد و در کاهش هزینهها و افزایش درآمدها نقش مستقیم دارد.
روابطعمومیهای ایرانی در همه حوزهها چه اقتصادی و چه سیاسی و فرهنگی بایستی رویکرد روابطعمومی توسعهبخش را جایگزین رویکرد مرده روابطعمومی سلطهبخش کنند. خلاصه اینکه هنگامی به مردمداری نزدیکتر میشویم که با تکیه بر روابطعمومی توسعهبخش شکاف میان گفتار و کردار را کاهش دهیم.
نگاهی به آینده ارتباطات و تبلیغات در دنیای متاورس
مریم سلیمی دکترای علوم ارتباطات و پژوهشگر ارتباطی
آینده از آنچه تصور میکنید به شما نزدیکتر است!، ما در دوران جدید اقتصاد توجه قرار داریم و شما در حال رقابت با بازیها و فیلمهای سینمایی هالیوودی بر سر «سهم از ذهن» هستید. ویدیو، بسیار عالی است اما دیگر کافی نیست. اگر تصویر 1000 کلمه میگوید، تجربه تعاملی 3 بعدی 1000 تصویر است، یعنی یک میلیون برابر متن. همین یک دلیل کافی است! تا برای ورود به متاورس اقدام کنیم.
نگاههای مختلف به متاورس
در بحث متاورس نگاههای بدبینانه و خوشبینانه بسیاری مطرح است که برخی به تحقق آن باور داشته و بعضی نیز ندارند.
دیدگاههای خوشبینانه به متاورس: در این نگاه متاورس آینده اینترنت، بازیهای ویدیویی و حتی آینده رسانههای اجتماعی قلمداد شده و با باور به تحقق آن، ضمن کسب آگاهیهای لازم در زمینه متاورس برنامهریزی و سرمایهگذاری موردنیاز صورت میگیرد.
حتی در این نگاه از دید برخی، تحقق متاورس در دو فاز دیده میشود فازی که زندگی و کار به یاری آواتارها انجام شده و در فاز بعد، آواتارها امکان فعالیت مستقل و همزمان با زندگی واقعی را مییابند.
دیدگاههای بدبینانه به متاورس: در این نگاه متاورس سرپوشی بر مشکلات شرکت متا تلقی میشود. عدهای نیز بر این باورند که متاورس هیاهویی تبلیغاتی برای فروش و کسب سود بیشتر توسط افراد خاص است. همچنین باور بر این است سناریوها و نسخههای نمایشی متاورس در قالب ایدههای تصویری و هنری موجود گرچه جذابند ولی به لحاظ فنی، زیرساختی و... تا حدودی غیرممکن هستند.
در چارچوب همین نگاه، عدهای نیز متاورس را رویا فروشی دانسته که استناد آنها نیز داستانهای تخیلی مانند رمان «تصادف در برف» یا فیلمهایی همچون «شماره یک آماده» است. همچنین عدهای نیز متاورس را عنوان سنگ بنای استعماری نو میدانند.
متاورس چیست؟
متاورس، نشانه یا تکواژی چندوجهی متشکل از دو واژه انگلیسی «متا» و «ورس» به معنای فراجهان یا واقعیت دیجیتال جایگزین است.
شرکت متا، متاورس را اینگونه تعریف میکند: «مجموعهای از فضاهای مجازی که میتوانید با افراد دیگری که در فضای فیزیکی مشابه شما نیستند، تعامل و کاوش کنید.»
زاکربرگ پیشتر برنامههای خود را برای تأسیس «متاورس» اینگونه اعلام کرده بود: من معتقدم متاورس فصل بعدی اینترنت پس از اینترنت موبایلی خواهد بود. یک اینترنت تجسم یافته، که در آن بهجای اینکه فقط محتوا را مشاهده کنید، در آن حضور خواهید داشت.
متاورس از طریق همگرایی فناوریهای مختلف تصور و تخیل را به واقعیت تبدیل میکند. (Park & Kim ,2022)
متاورس یک محیط مجازی اشتراکی بین افرادی است که آواتارهای دیجیتالی دارند. این دنیای مجازی براساس تصمیمات و اقدامات جامعههای موجود در آن تکامل مییابد و رشد میکند. به تدریج افراد میتوانند وارد متاورس خود شوند تا با کمک واقعیت مجازی و واقعیت افزوده و دیگر فناوریها میتوانند با بخشهایی از فضای فیزیکی اطرافشان ارتباط برقرار کنند.
«کوین کلی» خبرنگار نشریه ویرد در یکی از شمارههای این نشریه در سال ۲۰۱۹ درباره متاورس نوشت: به دنیای آینهوار خوش آمدید. او در این مقاله توضیح داده بود واقعیت افزوده به ایجاد پلتفرم بزرگ بعدی فناوری منجر میشود.
در بخشی از این گزارش آمده بود: در اصل کارشناسان مشغول ساختن یک نقشه یک به یک از گسترهای غیرقابل تصور هستند. هنگامی که این پروژه تمام شود، تمام واقعیت فیزیکی در جهان مجازی ادغام میشود. به بیان دیگر باید منتظر قل مجازی جهان باشیم با تمام محتویات آن از خانه و درخت گرفته تا کشور، محل کار و زندگی فرد.
متاورس یک نقشه راه و چشمانداز است که فعالیتهای شرکتهای فناوری در سراسر جهان را هدایت میکند. در پایینترین سطح متاورس یک عرصه یا صحنه دوم حضور است. به یاری متاورس بهطور همزمان میتوان زندگی در دو دنیای متفاوت را تجربه کرد. (مثل حضور فیزیکی در یک مغازه و کنترل کیفیت محصولات آن و همزمان حضور در دیگر مغازههای اطراف با همین هدف در دنیای متاورس) این یعنی دنیا، املاک و مستغلات و تجربیات، خاطرات و... در آنها دو برابر خواهد شد.
متاورس یک واقعیت کاملاً شبیهسازی شده است که فرایند نابود کردن زمان و مکان را ادامه میدهد. افرادی که در محیطهای روستایی هستند میتوانند بهطور مجازی در یک کلانشهر کار کنند و افرادی که در شهرهای بزرگ کار میکنند میتوانند بهطور مجازی در مناطق روستایی تعطیلات خود را بگذرانند. متاورس ممکن است بتواند به مهاجرت مبتنی بر کار پایان دهد و اندازه و اقتصاد کشورهای با منابع محدود را دوبرابر کند. (Digdipblog,2021)
زمان تحقق متاورس
تاریخ ورود متاورس به بازار را بر اساس تکنولوژی حال حاضر دنیا به حداقل ۵ تا ۱۰ سال دیگر تخمین زدهاند! برخی تاریخ این ورود را سال 2024 عنوان کردند. بعضی نیز معتقدند که زیرساخت اینترنتی پرسرعت برای تمامی مردم دنیا یا حداقل برای اکثریت مردم فراهم نشود، نمیتوان تاریخی دقیق برای ورود متاورس به دنیا اعلام کرد! البته شرکتها در تلاشاند که هرچه زودتر زیرساختهای این فضای را بسازند.
نقدها و نگرانیها نسبت به متاورس
نقدها و نگرانیهای مختلفی نسبت به متاورس و تحقق آن وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از: نقض حریم خصوصی اطلاعاتی، انتشار اطلاعات نادرست و گمراهکننده، عدم تبعیت از قانون یا هیچ حوزه قضایی در دنیای واقعی و تبعیت از قوانین خاص خود، احتمال سوءاستفاده از هویت افراد (کلاهبرداریهای احتمالی مانند کپی، سرقت، حذف یا دستکاری و...)، چالش دسترسی و شکاف دیجیتال، چالش سوءاستفاده از اطلاعات بیومتریک، ریسکهای امنیتی و ریسکهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و...، عدم تعهد به اخلاق انسانی کارگزاران (احتمال در معرض خشونت، سوء قصد، خشونت طلبی و...)، فریب مغز(حس در فضای واقعی بودن و تبعات واکنش های مربوطه)، خطر وابستگی و انزوا، تقویت گرایشهای ضداجتماعی، نگرانی از احتمال هک اطلاعات (لوازم هوشمند، فناوریهای پوشیدنی و...)، مشکلات برای کم بینا و نابینایان، افزایش مقایسه ظاهری (تصور اینکه به لحاظ ظاهری خوب نیستند و خدشه به اعتماد به نفس، تشدید این احساس در خصوص آواتار)، احتمال افزایش آزار و اذیت های سایبری، صرف وقت زیاد در محیط متاورس، عدم تحرک و به خطر افتادن سلامتی، آزادهنده بودن استفاده طولانی مدت از عینکها، ناتوانی برخی انسانها برای سازگارشدن با این دنیای جدید، سلطه پایگاهها و مالکان سرزمین متاورس و... .
برخلاف دنیای واقعی، تعامل در متاورس فریم و چارچوببندی شده است و با روابط قراردادی بین مالک فضا و مشارکتکنندگان که در آنها توافقهای قراردادی و ضوابط و شرایط خدمت نقش مهمی ایفا میکنند. (Garon,2022)
مفاهیم و عناصر کلیدی در متاورس
متاورس دارای سه مفهوم کلیدی است: حضور (احساس بودن در فضای مجازی بهطور واقعی و ملموس و در کنار افراد دیگر)، تعاملپذیری (امکان جابجایی آواتار و کالاها و اشیا و داراییهای دیجیتال و آیتمهای مجازی از یک مقصد به مقصد دیگر) و استاندارسازی (تعریف استانداردهایی که قابلیت تعاملپذیری بین پلتفرمها و سرویسها را در سراسر متاورس ممکن میکند).
متاورس همچنین از این عناصر اصلی تشکیل شده است: شبکههای فراگیر، ارزهای دیجیتال، شبکههای رمزنگاری، واقعیت توسعهیافته (XR)، توکنهای غیرمثلی (NFT) و تعاملات اجتماعی.
8 فناوری که امکان تحول از اینترنت به متاورس را فراهم میکنند عبارتند از: واقعیت توسعهیافته، تعامل کاربر (انسان و ماشین)، بلاکچین، هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و رباتیک، بنیایی کامپیوتر، رایانش ابری و لبه، شبکههای موبایلی آینده. (Lee,2021)
مراحل توسعه متاورس
بر اساس برخی پیشبینیها، توسعه متاورس از طریق سه مرحله متوالی میتواند رخ دهد:
1. دوقلوهای مجازی (اشاره میکند به الگوهای دیجیتالی بزرگ مقیاس با وفاداری بالا و هویتهایی که در فضاهای مجازی تکثیر یا دوبل شدند، نتیجه مشابه با اصلی را بهدست میدهد.)
2. بومیهای مجازی (تولید محتوای بومی یا همسان)، تولیدات دیجیتال میتوانند به همتاهای مجازی خود مرتبط شوند.
3. وجود همزمان واقعیت فیزیکی و مجازی: متاورس میتواند یک دنیای مجازی همیشه موجود مستقل باشد که بهطور همزمان وجود دارد و با دنیای واقعی سازگار است.
متاورس میتواند سازگاری بین پلتفرمها در دنیاهای مختلف را ایجاد کند. (Lee,2021)
انواع متاورس
سازمان مطالعاتیASF یک سازمان غیرانتفاعی تحقیقاتی در زمینه فناوری است که در سال 2007 یک نقشهراه و 4 معیار دستهبندی برای متاورس ارائه و منتشر کرده که بهیاری گزینههایی همچون افزودن ، صمیمی ، بیرونی و شبیهسازی عملاً زمینه شکلگیری چهار نوع متاورس فراهم میشود:
واقعیت افزوده : یک روش ارائه و نمایش اطلاعات با استفاده از ابزار بهگونهای که این اطلاعات اضافی را با استفاده از یک گوشی هوشمند یا دستگاه هوشمند در دنیای واقعی ارائه میدهد.
• دنیای آینه ای : فضایی که اطلاعات یا فعالیتهای جدیدی از طریق ایجاد فضایی مشابه دنیای واقعی در دنیای مجازی در اختیار کاربران قرار میدهد.
• دنیای مجازی : یک فضای مجازی که در آن کاربران میتوانند آواتارهای خود را بر اساس گرافیک سه بعدی جابجا کنند.
• ثبت زندگی : یک فضای مجازی است که در آن اطلاعات، رفتار و فعالیتها که در واقعیت اتفاق میافتند، آنطوری که هستند به دنیای مجازی منتقل میکند. (Park & Kim,2022)
ابعاد تجربه
از ابعاد تجربه در متاورس بعد حسی است. بعد حسی شامل حس حضور است که یک حالت روانشناختی است که باعث میشود فرد، احساسِ بودن در یک فضا را داشته باشد.
درجهای که آن احساس را دارد، متفاوت است براساس اینکه این حضور کم یا زیاد است.
حضور فیزیکی: حالتی است که فرد میتواند احساس کند وجود یک هدف مشخص را که بهصورت فیزیکی تجربه شود. (مثال تجهیزات پوشیده شده توسط کاراکتر در یک محیط مجازی چقدر واقعی است)
حضور اجتماعی: عنصری است که زمانی که فرد تشخیص میدهد ارتباطی را با فرد دیگری برقرار کند. مکالمه با دیگران از طریق روشهای مختلف در رسانههای اجتماعی و... واکنشی حضور اجتماعی است.
خودحضوری: تجربهای که امکان میدهد به فرد خود را در یک موقعیت یا محیط حس کند. وقتی که فرد تعامل را با چیز دیگری یا تأثیرگذاری را تمرین میکند.
چندجهانی یا مولتیورس
فرضیهای وجود دارد به عنوان مولتیورس یا چندجهانی که یک مجموعه فرضی از جهانهای احتمالاً موجود است. چندجهانی یک نظم بینالمللی تا حدسازگار متاورسهاست که هرکدام مستعد یک آمیزهای متفاوت از اختیارات دولتی و حاکمیت مشارکتی است. سه دلیل اصلی برای اینکه چیزی که ظهور خواهد کرد یک دنیای چندجهانی و با ائتلاف دنیاهای مجازی و متاورسی است.
اولین دلیل اینکه یک تک متاورس یک تجربه جهانی مشترک را ارائه نمیکند، بحث مجموعه منحصر بهفرد قوانین و هنجارهای اجتماعی در هر کشور و منطقه است. حاکمیت اینترنت و اجرای قوانین داخلی از کشوری به کشوری دیگر فرق دارد و متاورس نیز در همین شرایط است.
توسعه متاورسهای گسترشیافته، بهعنوان بخشی از یک جنبش بزرگتر به سمت وب سه است. فاز بعدی توسعه اقتصادی دیجیتالی است. در قلب وب 3 یک هدف فلسفی کنترل متمرکز و غیرمتمرکز اینترنت وجود دارد به جای کنترل در یک مجموعه شرکتهای چندملیتی دموکراتیزه شده ابرقدرتهای سنتی. (Garon,2022)
البته برخی بر این باورند که بعد از یک تجربه اینچینی جهان، در نهایت متاورس یکپارچه را تجربه خواهد کرد.
ارتباطات و متاورس
بحث بر سر این است که دنیاهای مجازی همچون متاورس بتواند تجارب و فرصتهای بهتری نسبت جهان واقعی در این حوزه ایجاد کرده و ارتباطات ما را بهبود ببخشد.
کیفیت ارتباطات: بسیاری از مطالعات و تحقیقات نشان داد که ارتباطات و روابط اجتماعی خود باعث خوشحالتر شدن و سلامتتر بودن و بیشتر عمر کردن انسانها میشود. در عوض تنهایی یا احساس تنهایی، احساس همدلی را پایین آورده و استرس را بالا میبرد. در این میان، ارتباط صرف انسانها با هم مهم نیست بلکه سلامت و کیفیت ارتباطات نیز حائز اهمیت است. بههمین دلیل انتظار میرود تا متاورس بتواند تمرکز خود را بر ارتقای کیفیت ارتباطات بین انسانها قرار دهد و به آنها احساس خوشایند و مثبت دهد.
اعتماد: وجود اعتماد در ارتباط است که میتواند روابط را در متاورس معنادار کند.
کشش به سمت جذابترها: تجربههای پیشین در خصوص آوارتارها در دنیای مجازی نشان میدهد که در این دنیا، آوارتارها با کسانی که جذابیتهای بصری بیشتری دارند تعامل میکنند. همچنین مبتنی بر تجربههای قبلی در خصوص شخصیت مجازی اپل، وجود علاقمندی برای روابط صمیمانهتر با آواتارهای جذاب و جوان.
اهمیت تأثیر ظاهر و پوشش: تحقیقاتی که در سالهای دهه 1970 انجام شد نشان داد که پوشش فرد روی رفتارش اثر میگذارد کسانی که در مصاحبههای شغلی لباس بهتری پوشیدند با اعتماد به نفس بیشتری ظاهر شده و عمل میکنند. درست است که پوشاک در دنیای واقعی روی شکل و رفتار فرد اثر میگذارد ولی این اثر در دنیای مجازی بیشتر خواهد بود.
نمایندگی خودابرازی: بررسیها نشان داده که در محیطهای آنلاین و مجازی، صرفاً بحث به پوشش آواتار مربوط نیست بلکه آواتار خودابرازی ما را نمایندگی میکند. تعامل از طریق آواتار در دنیای دیجیتالی باعث میشود که عصر جدیدی آغاز شود که آن را میتوان عصر ابراز خود عنوان کرد. این عصر اشکال جدید ارتباطات دیجیتالی را ترسیم میکند.
نمایانگر خود مطلوب: در دنیای مجازی آواتارها نمایانگر خود مطلوب افراد هستند و افراد میکوشند تا چیزی را خلق کنند که حس میکنند زیباست. بنابراین به یاری آواتار هر فرد میتواند به شخصیت و احساسات وی تا حدودی پی برد. (رابطه جذابیت آواتار و اعتماد به نفس بیشتر افراد، از سویی نگرانی نسبت به آثار روانی منفی در ترجیحدهی احتمالی آواتار مطلوب و خود واقعی وجود دارد.)
ارتباطات شخصی و کاری: کمک به دورکاری برای گردآمدن در یک دفتر کاری و امکان ارتباطات با همکاران و خانواده تا حد ممکن شبیه زندگی واقعی.
نیروی کار: تلاش برای ساخت انسان دیجیتال به یاری هوش مصنوعی با رفتارهایی شبیه انسان واقعی (حتی با توان ابراز احساسات منفی) بهعنوان نیروی کار و توان ایجاد ارتباط با اطرافیان.
قطعاً در این دوره به مهارتها و توانمندیهای جدیدی برای ایجاد ارتباطات با انسانهای دیجیتال و آواتارهایی نیاز است که با آنها باید بتوان تعامل برقرار کرد.
به همان نسبت که متاورس فرصتهای بسیاری به لحاظ ارتباطی برای دیدار چند نفر در هرگوشه از دنیا در یک مکان خاص، یا برای ارتباط با مشتریان در سراسر جهان و... فراهم میکند، به همان میزان نیز میتواند چالشهای ارتباطی و امنیتی را نیز در این بستر صورت دهد.
بهرهگیری از اطلاعات بیومتریک و فردی برای اهداف سیاسی، تبلیغاتی و...
اطلاعات مربوط به محل فرد، روابط اجتماعی، ارتباطات گفتاری، درخواستها برای جستجو، ترجیحات خرید، حالات بدن، شکل نگاه، اشارات، ابزارهای چهرهای، فاصله میانفردی و... همگی قابل بررسی و رصد هستند.
پل اکمن روانشناس برجسته میگوید: رفتارها با صدای بلند از کلمات بیان میشوند. رفتارهای غیرکلامی به میزان زیادی خودکار هستند. اطلاعات مربوط به ارتباطات غیرکلامی برای اهداف تبلیغاتی، سیاسی، شناسایی فرد و الگوهایش بسیار حائز اهمیت است.
بزرگترین بخش اطلاعات جمعآوری شده در سه دسته قابل دستهبندی هستند: رصد دست، رصد چشم و رصد راه رفتن.
در رصد چشم اطلاعات قابل توجه ترکیبی از حالات نگاه کردن، نرخ پلک زدن، گشاد شدن مردمک چشم، حرکتهای عمودی و افقی چشم، فیکس شدن چشم، زمان صرف شده و... هستند. در رصد راه رفتن اطلاعات قابل توجه اندازهگیری و سنجش حرکات بدن، مکانیک بدن، فعالیت ماهیچهها و... هستند. از همین اطلاعات با اهداف دیگری چون تشخیص بیماریها و مشکلات، رصد وضعیت سربازان و... استفاده میشود. (Pearlman & others, n.d.)
در پی آزار جنسی صورت گرفته، متاورس در تلاش است تا در نسخه بتای خود از یک حباب حفاظتی برای کاربران استفاده کند تا کسی نتواند با کاربر ارتباط لمسی یا امکان صحبت بیابد تا زمانی که این حباب را بردارد. تا زمانی که این نوع محافظتها از کاربران صورت نگیرد، متاورس نمیتواند به مکان کاملاً امن تبدیل شود.
باید در نظر داشت که آزار جنسی فقط فیزیکی نیست بلکه میتواند کلامی نیز باشد. از سویی آزار جنسی فقط محدود به فضای واقعی نیست، میتواند شامل فضای مجازی هم باشد. (Basu,2021)
به نقل از اینستاگرام بی بی سی، متا در پاسخ به گزارشهای مربوط به آزار جنسی در متاورس بین آواتارها فاصلهگذاری کرده و این فاصله حدود 1.2 متر یا چهار فیت (120 سانتی متر) تعریف شده است. تا به این ترتیب برخوردهای ناخواسته کاهش یابد.
توصیههایی به روابطعمومیها مرتبط با حوزه متاورس
• برای گام اول در مسیر ورود به متاورس، باید تولید محتوا با استفاده از واقعیت افزوده را شروع کنید.
• یک رویداد را بهصورت واقعیت مجازی در پلتفرمهای تخصصی لازم برگزار کنید.
• با تولیدکنندگان محتوا و اینفلوئنسرها شروع به همکاری کنید.
• با کمک واقعیت افزوده محتوای روابطعمومی تولید کنید.
• برای پیگیری اخبار متاورس از گوگل آلرت استفاده کنید.
• مدام بهروز باشید و بیاموزید که چطور میتوان وارد فضای روایتگری در متاورس شد.
• یک شخصیت مجازی استخدام یا ایجاد کنید. موجودات مجازی در حال حاضر بخشی از زندگی روزمره ما هستند.
سه استراتژی متخصصان روابطعمومی با ظهور متاورس
تبلیغات نامحسوس محصول: یک کالا یا خدمت بهطور نامحسوس و در بطن و متن محتوا تبلیغ شود بهطوری که تبلیغ بهنظر نیاید. (در قالب هدیه دادن به خبرنگاران، ناشران، اینفلوئنسرها و... به امید اینکه در موردشان مطلب بنویسند، تولید نسخههای دیجیتالی محصولات و هدیه دادن آنها، تلاش برای توسعه محتواهای دیجیتالی و در معرض قرارگیری آنها، خلق فرصتهایی برای روایت دیجیتالی از جمله به یاری کاراکترهای مجازی)
روایتگری درباره محصول یا خدمت: روابطعمومیها روایتگران خبره بوده و میتوانند به یاری بیانیههای مطبوعاتی و انواع محتواهای جلبکننده همکاری، به بیان روایت در خصوص محصولات و خدمات اقدام کرده و با تشریح و معرفی محصول، احتمال افزایش خرید آن را افزایش دهند.
مشارکتهای مجازی برند: تقویت همکاری و پشتیبانی از مشتریان بهطور فیزیکی و مجازی (M. Jeune,2021)
چگونگی تولید محتوا در متاورس
یکی از ویژگیهای کلیدی هر پست وبلاگی متاورسی این است که میتوانید از عکسها یا ویدئوهایی از سایر وبسایتها یا دوربین سایر ابزارهای دیجیتالی خود نیز استفاده کنید. این عکسها و ویدئوها بهطور خودکار فرمت میشوند و بنابراین، بهخوبی با محتوایتان سازگار و همخوان میشوند.
برای منتشر کردن پست، پیش از آنکه نوشته یا متن مورد نظرتان تکمیل شد، تنها کاری که باید انجام دهید این است که دکمه انتشار را فشار دهید.
متاورس یک دنیای مجازی است که در بالاترین لایه تحولات اینترنت قرار دارد. دستیابی به آن از طریق هدست واقعیت مجازی قابل انجام است. در این دنیا، میتوانید چیزهایی را خریده یا به فروش برسانید، همچنین محتوا تولید کرده و با سایر افراد در تماس باشید.
برای تولید محتوا در متاورس میتوانید از روبلاکس استفاده کنید و محصولات دیجیتالیتان را برای آواتارها بفروشید. برندهایی مانند گوچی و آدیداس برندهای دیجیتالی خود را در روبلاکس دارند. نایک هم با نایکلند وارد متاورس شده است. بنابراین، احتمالات و قابلیتها را میتوان نامحدود در نظر گرفت.
ملون. او برای تولیدکنندگان محتوا چیزی ویژه است. شما در آن میتوانید پستهای رسانههای اجتماعی خود را در قالب Nft بفروشید. آیا ویدئویی دارید که وایرال باشد؟ چرا آن را بهعنوان یک ان اف تی ایجاد نکنید و به گروه خود نفروشید؟ (Yakup,2021)
تبلیغات و متاورس
در حال حاضر از جمله سوالاتی که مطرح است اینکه آیا تبلیغات به همان شکلی که در دنیای واقعی بوده در دنیای مجازی (متاورس) هم به همان شکل است؟ گفته میشود که این مسأله نیازمند زمان برای دستیابی به پاسخ است.
با این حال، بسیاری معتقدند که با توجه به ویژگیهای مختلف متاورس، یک امکان و انتخاب بسیار خوب در حوزه تبلیغات خواهد بود. کاربردهای متاورس برای تبلیغات، مهمترین اولویت برای شرکتهایی است که به دنبال راههای جدیدی برای استفاده از متاورس به نفع خود میگردند.
متاورس میتواند یک فضای مجازی سه بعدی دائمی برای تبلیغات، رسانه و بازاریابی بهشمار آید. جایی که در آن، کاربران، وقت خود را در آن سپری میکنند و بهوسیله محتواهای بازاریابانه، تبلیغاتی و رسانهای موردهدف قرار گیرند.
درباره تبلیغات در متاورس میتوان دو دیدگاه متفاوت داشت: بر اساس دیدگاه نخست، متاورس را باید یک کانال کاملی برای آمیزه بازاریابی دید. در حقیقت بر این اساس، متاورس فرصتهای منحصر به فرد تبلیغاتی خود را دارد که تبلیغگران میتوانند از آن بهره جویند.
بر مبنای دیدگاه دوم، متاورس را میتوان یک رسانه جدید برای روایتگری دید. دیدن تبلیغهای مجازی غوطهورکننده سه بعدی البته تازگی ندارد اما در متاورس اولاً نسخههای کاملتری از آن ارائه خواهد شد و دوم آنکه میزان آنها با آنچه اکنون وجود دارد، قابل قیاس نخواهد بود. (Roy,2021)
واقعیت این است که در دنیای متاورس باید بیش از پیش منتظر شخصی شدن تبلیغات و توسعه امکانات و زمینه عرضه آن در این فضا بود.
شکل تبلیغات میتواند چیزی فراتر از بیلبوردهای مجازی باشد. از آنجا که متاورس ذاتاً محیط مجازی تجربهشونده و سه بعدی است، انجام هر کاری (مانند برگزاری رویداد) که بهواسطه آن افراد بتوانند از طریق آوتاراهای خود تعامل داشته باشند، قویاً توصیه میشود.
چنانچه متاورس با استقبال عمومی مواجه شود و تبلیغات مجازی سه بعدی (متاورسی) محبوب شوند، خریداران خواهند خواست که از ابزارهای خرید موجود در این فضا استفاده کنند. تبلیغکنندگان نیز انتظار خواهند داشت که تأیید و اعتبارسنجیهایی انجام شود. همچنین، پیشبینی میشود که ابزارهای مشاهده و اعتبارسنجی نیز برای خریداران در فضای متاورسی فراهم باشد.
یکی از مزایای تبلیغات مجازی سه بعدی این خواهد بود که سطحی از حس واقعی بودن را به محیط اضافه میکند.
نکته مهم این است که روش تبلیغات نوشتاری و تصویری (مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی) تاکنون ایجاد وقفه در استفاده کردن از محتوا بوده است، به این معنی که تبلیغها و آگهیهای بازرگانی در میان محتوای روزنامهها و مجلات یا در هنگام پخش برنامههای رادیو تلویزیونی، ارائه میشدند اما به گفته صاحبنظران تبلیغات، شیوه ارائه تبلیغات در متاورس کاملاً متفاوت است.
ویژگیهای مشخصه متاورس مناسب برای تبلیغات
ویژگیهای مشخصه متاورس که نشان میدهد چگونه تبلیغات متاورس پیشنهاد مطلوبی است.
1. متاورس همیشه فعال است: یک محیط همیشگی است و با ترک کردن محیط توسط شما قطع نمیشود.
2. در زمان واقعی عمل میکند: همزمان با زمان در دنیای واقعی است. کانالی مستقیم برای برقراری ارتباط با مخاطبان هدف ارائه میدهد.
3. بدون محدودیت: تضمینکننده آزادی کامل است و افراد محدود فضای خاصی نیستند و میتوانند بسیاری از فضاهای مجازی دیگر را در متاورس کاوش کنند. بنابراین برندها زمین بازی وسیعتری برای تبلیغات در متاورس دارند.
4. اقتصاد تولیدکننده محتوا (کاربران میتوانند در ازای مشارکت خود در متاورس فرصتهایی برای پاداش پیدا کنند)
5. محتواهای کاربرساخته (کاربران میتوانند محتوا بسازنند و همچنین تجربیاتی نیز برای دیگران خلق کنند، استفاده از این جنبه برای گسترش دامنه تبلیغات)
بسیاری از برندها املاک و شخصیتهای مجازی و آواتارهای خاص خود را بسازند یا خدمات خود را در محیطهای مجازی بازیهای آنلاین ایجاد کنند. برندها سعی میکنند تا بهطور بومی با محیطهای بازی ترکیب شوند. (james,2022)
از دیگر ویژگیهای متاورس میتوان به هویت ( تعریف خود با هرکس، هرچیز یا هرنمادی) ، چنددستگاهی (امکان دسترسی به متاورس از هرنقطه یک ویژگی کلیدی)، همهجانبه (بهرهگیری از حواس پنجگانه یعنی بینایی، شنوایی، لمس، بو و مزه )، کارکرد اقتصادی (دارای اقتصادی مستقل و پویا که در آن کاربران میتوانند با ارزهای دیجیتال کسب درآمد کنند)، جامعه- محور بودن (کاربران در متاورس تنها نیستند، بلکه در زمان واقعی توسط دیگران احاطه شدهاند، تجربیات خود را به اشتراک گذاشته یا با یکدیگر تعامل دارند)
چالشهای تبلیغات
بهدلیل معماری غیرمتمرکز، جدید بودن مکانیزمهای رابطها، مبتنی بودن بر رمزارزها، تبلیغات در متاورس با چالشهایی نیز همراه خواهد بود بهطوری که دستکم در سالهای آغازین، تبلیغکنندگان در متاورس با چالشهای زیر رویارو خواهند بود:
مرزهای محو شده برندسازی: بهدلیل نامتمرکز بودن متاورس، ممکن است شرکتها قادر به تحتکنترل داشتن تبلیغات نباشند. به این ترتیب، ممکن است یک کالای مثلاً ورزشی متعلق به دو شرکت رقیب، توسط یک اینفلوئنسر بهطور همزمان تبلیغ شود.
تکرار محصولات در دنیای واقعی: ممکن است مشتریان احتمالی، در واقعیت مجازی، با شخصیسازی بیش از حد (یا بیش شخصیسازی) مواجه شوند. (یک مثال درباره تفاوت شخصیسازی و بیش شخصیسازی: شخصیسازی، به دنبال ارائه محتواهای بازاریابانه مرتبطتری به مشتری یا مشتری احتمالی در کانال ارتباطی ترجیحی آنهاست در صورتی که در بیش شخصیسازی، حفظ یک مکالمه فرد به فرد با مشتری یا مشتری احتمالی در تمام کانالهای ارتباطی مدنظر است. اما هنگامی که برندها نتوانند یک تجربه را در دنیای فیزیکی ارائه کنند، تعامل با محصول عملاً به شکست منجر میشود.
اشباع شدگی محتوا: در دنیای دیجتالی فعلی، شیوههای کنونی تبلیغات کاملا فراگیر شدهاند. اگر همینها دوباره در فضای متاورس حاضر شوند، احساس اشباعشدگی از آنها ایجاد خواهد شد.
حریم خصوصی اطلاعاتی و مسائل اخلاقی: در متاورس، برندها میتوانند نسخهای از هویت شما را در قالب آواتار سه بعدی ببینند. اما آیا تبلیغکنندگان، تبلیغها را بر اساس ظاهر دیجیتالی افراد، ارسال نخواهند کرد؟ هنوز کسی به این پرسشها پاسخی نداده است. (Roy,2021)
فرصتهای تبلیغاتی متاورس
برخی بر این اعتقادند که متاورس یک فرصت بزرگ برای برندها، بازاریابان و تبلیغکنندگان فراهم میکند و بهنظر میرسد ورود به این حوزه با کمترین موانع صورت گیرد. فرصتهای پیش روی تبلیغکنندگان در متاورس در اینجا منظور از فرصتها، روشهایی است که در متاورس برای تبلیغ وجود دارد. این امکانات و روشها عبارتند از:
1. بیلبوردهای واقعیت مجازی: نخستین اشکال تبلیغات در متاورس، اغلب شامل بیلبوردهای واقعیت مجازی خواهند بود. طراحی و قرار دادن آنها در اپلیکیشنهای موجود آسان است. برای مثال زمانی که در یک محیط کاری واقعیت مجازی هستید، ممکن است نگاهی به بیرون از پنجره بیاندازید و بیلبوردی را ببینید که تنقلات مورد علاقهتان را تبلیغ میکند.
2. محتوای اسپانسر شده در فضاهای اجتماعی: شکل بعدی تبلیغ در متاورس، محتوای اسپانسر شده است که میتوان آن را محتوای اختصاصی شرکت یا فرد اسپانسر شده نامید. چه در وب و چه در رسانههای اجتماعی، هم محتواهای ارگانیک (تبلیغ نشده) وجود دارند و هم محتواهای تبلیغشده یا اسپانسرشده. در فضاهای واقعیت مجازی نیز میتوان این نوع تبلیغها را دید. این امکان وجود دارد که علاوه بر آنکه کاربران، خود از این محتواها استفاده میکنند، آنها را با افراد دیگر یا شبکههای دیگر به اشتراک بگذارند.
3. جایگذاری محصول در بازیهای واقعیت مجازی: product placement را در فارسی جایگذاری محصول، گمارش محصول و در برخی موارد، تبلیغات نامحسوس ترجمه کرده اند. در انگلیسی برای اشاره به آن گاهی از عبارت embedded marketing یا بازاریابی جاسازیشده نیز استفاده میکنند. جایگذاری محصول، یک روش بازاریابی یا تبلیغاتی است که یک محصول را در یک محصول دیگر تبلیغ میکند (مانند یک برند پوشاک در یک فیلم سینمایی).
هرچه بازیهای بیشتری برای متاورس ساخته میشود، استفاده از این روش تبلیغات نیز رواج بیشتری مییابد. این راهبرد، پیشتر در بازی پوکمون گو، جایی که مکانهای اسپانسرشده به نمایش درمیآمدند، استفاده شده است.
4. نسل جدید اینفلوئنسرها: متاورس میتوان یک فناوری جذاب نوین موسوم به انسانهای دیجیتالی را برای نخستین بار معرفی کند. انسانهای دیجیتالی، رباتهای انساننمای سه بعدی مجهز به هوش مصنوعی هستند. برندها میتوانند در آینده اینفلوئنسرهای دیجیتالی مخصوص خودشان را طراحی کرده و از آنها برای تبلیغ محصولات و خدمات خود استفاده کنند.
5. تبلیغات همسان سه بعدی: نویدبخشترین روش تبلیغ برای تبلیغکنندگان و بازاریابان در متاورس، تبلیغات فضای مجازی همسان است. تبلیغات همسان، تبلیغاتی هستند که با ساختار و محتوای کلی محل تبلیغ (وبسایت، صفحه اجتماعی، و غیره) هم سنخ بوده و کاربران متوجه تبلیغ بودن آنها نمیشوند. بهطور مثال ممکن است تحت عنوان «محتوای پیشنهادی»، «مقاله پیشنهادی روز» و غیره در برابر کاربر قرار داده شود اما کاربر به دلیل همسنخ بودن موضوع و محتوای آن با کلیت وبسایت، متوجه تبلیغ بودن آن نشود. مدل درآمدی آنها نیز مبتنی بر پرداخت به ازای کلیک است. یک مثال خوب در این زمینه، نایتلند در یک پلتفرم واقعیت مجازی بازی و یک فضای متاورسی به نام روبلاکس است. نایتلند به کاربر امکان میدهد که در فضای بازی، انواع مختلف کفشها و لوازم و اسباب جانبی آن را امتحان کند. (Roy,2021)
- ابزارها و قدرت مانور برای ارائه تبلیغات در محیطهای متاورسی بیشتر خواهد بود.
- آواتارهای شرکتی میتوانند برای تبدیل شدن به اینفلوئنسر مجازی آموزش دیده و برنامهریزی شوند.
- بنابراین به یاری آنها پیام برند شما شفاف بوده و برای مخاطب مجابکننده و گیرا خواهد بود. (Khatib,2021)
جمعبندی
• آینده نزدیکتر از آن است که تصور میکنیم، آینده را «اکنون» بدانیم.
• متاورس در حال تحقق است، با باور به تحقق آن و نیز اعتقاد به انقلاب جدید ناشی از همگراییهای فناوریهای مختلف، در این خصوص برنامهریزی و سرمایهگذاری کنیم و کسب آمادگی نماییم.
• شناخت فرصتها و تهدیدهای متاورس یک ضرورت است.
• باید آموزشهای لازم در این خصوص را فراگرفت و مهارتهای خود و مجموعههای تحت مدیریتمان را ارتقا دهیم.
• در همین مسیر بهرهگیری از پتانسیلها و ظرفیتهای متاورس از بعد ارتباطی، تبلیغی، خبری، اطلاعرسانی، فرهنگسازی و... ضروری است.
• واحدی را در روابطعمومی به تحقیق و توسعه روابطعمومی و رصد آخرین تحولات این حوزه اختصاص دهیم و به فعالیتهای مطالعاتی و آیندهپژوهانه اقدام کنیم.
• به سمت روابطعمومی متاورس حرکت کنیم و از اولین گامها یعنی تولید محتوا در قالب واقعیتهای افزوده و مجازی و... غافل نمانیم.
• انفعال در برابر تحولات فناورانه، غافلگیرکننده و پرهزینه و گاه غیرقابل جبران خواهند بود.
• همچون برخی کشورها با نگرانیهای مختلف نسبت به متاورس به دنبال طراحی نسخهای پاکیزه و اخلاقی از متاورس باشیم. (نمونه چین)
و در نهایت، برداشتن گامهای جدی از سوی سازمانهای متولی در حوزه توسعه و ارتقای اینترنت، اینترنت اشیا که ضروری است.
آموزش استانداردهای روابطعمومی دانش، روش و اخلاق حرفهای
دکتر حسینعلی افخمی
مدیرگروه روابطعمومی دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی
پیش از تعریف و بسط استانداردهای موردنظر در حوزه روابطعمومی لازم است تا تحولات روابطعمومی در طی یک قرن اخیر را مرور کرد.
دوره اول از 1920 تا 1340 با عنوان دوره تبلیغات و افکارعمومی، دوره دوم از 1941 الی 1980 با عنوان هویت و آموزش، دوره سوم از 1981تا سال2000 با عنوان حرفهای و مدیریتی شدن و دوره چهار از 2001 تاکنون با عنوان ارتباطات راهبردی تقسیمبندی شده است که هر دوره به فراخور مقتضیات و شرایط، ویژگیهای خاص خود را دارد.
در تحولات دوره اول که از 1920 الی 1940 را دربرمیگیرد، روابطعمومی در نقش کارگزار مطبوعاتی ظاهر میشود و بر شناخت افکارعمومی با بهرهگیری از تبلیغات متمرکز است. در دوره اول، روابطعمومی با تاکید بر تبلیغات و افکار عمومی در آثار ادوارد برنیز از جمله کتاب تبلور افکار عمومی (1923)، تبلیغات (1928) والتر لیپمن و کتاب افکارعمومی ( 1922 ) آیوی لی، کتاب پابیلیستی (1925) هارولد لاسول، کتاب تبلیغات در جنگ جهانی اول (1927) ویلیام دوب و کتاب تبلیغات فنون روان شناسی (1935) تبلور مییابد.
شناخت افکارعمومی در این دوره و اثرگذاری بر نظام سیاسی از ویژگیهای این دوره است که تحول مفهومی در حوزه روابطعمومی و یکسانسازی مفاهیم استانداردها را به همراه دارد.
در تحولات روابطعمومی در دوره دوم که از سال 1941 آغاز تا سال 1980 ادامه دارد، روابطعمومی در جستجوی هویت است. بروز مسایل اجتماعی ناشی از جنگ جهانی دوم نظیر افسردگی به طرح مفاهیمی مانند رفتار جمعی، جنبشهای اجتماعی و کنش اجتماعی منجر شد. دوران طلایی فعالیت روزنامهنگاران باتجربه در دفاتر روابطعمومی و پایهگذاری آموزش دانشگاهی روابطعمومی در سه مقطع و شکلگیری تشکلهای حرفهای برای آموزش و پژوهش از دیگر تحولات این دوره محسوب میشود.
روابطعمومیها برای مقابله با افسردگی اجتماعی ناشی از جنگ، به رویکردهای اطلاعرسانی و سرگرمی روی آوردند. اطلاعرسانی بخشی از مفهوم روابطعمومی است و در زمره نقشهای ذاتی آن است و اصلا قابل قبول نیست که اطلاعرسانی را جدای از روابطعمومی در نظر گرفت.
در دوره دوم، جامعه نیازمند نشاط بود تا از خمودگیهای پس از جنگ خارج شود. روابطعمومی هرگز نمیتواند افکارعمومی را هدایت کند، تلقی اشتباه است اگر گمان کنیم روابطعمومی میتواند این کار را انجام دهد بلکه میتوان گفت روابطعمومی اثرگذار بر افکارعمومی میتواند باشد. در این دوره روزنامهنگاران با روابطعمومی ارتباط نزدیکتری دارند و برخلاف دوره قبل که در تضاد بودند، تعاملات رو به رشدی داشتند و برای رشد و تقویت هر دو حوزه لازم بود این اتفاق رخ بدهد و اما هویت حرفهای روابطعمومی مورد تاکید قرار گرفت.
از مهمترین آثار و کتابهای علمی این دوره میتوان به کتاب روابطعمومی بر سر چهار راه نوشته الکس هارلو (1944) دستنامه روابطعمومی نوشته فیلیپ لزلی (1950) روابطعمومی و دموکراسی آمریکا نوشته جی پیلوت(1951) روابطعمومی موثر نوشته اسکات کاتلیپ (1952) اقناعگران نهان نوشته وینسنت پاکارد (1971) و گزارش طلایی 2 درباره وضعیت آموزش روابطعمومی در جهان تهیه شده توسط ایپرا (1976) اشاره کرد.
تحولات روابطعمومی در دوره سوم از 1981 الی 2000 رخ داد که در این دوره شاهد رشد نشریات تخصصی روابطعمومی، پایهگذاری نشریات علمی پژوهشی با رویکرد مدیریتی، توجه به نقش راهبردی روابطعمومی و ارتقای جایگاه به مدیریت راهبردی و تمرکز بر نقش کارکردی روابطعمومی در سازمانها هستیم.
روابطعمومی حرفهای و مدیریتی شدن آن از وجوه بارز این دوره است. دورهای که نظریههای روابطعمومی مطرح میشود و از رقیبانی چون تبلیغات جلو میافتد. در این دوره هویت جدید روابطعمومی و قرار گرفتن در کنار مدیریت سازمان مورد توجه و تاکید قرار میگیرد. روابطعمومی در سه قالب سازمانهای دولتی، مردمنهاد و بخش خصوصی وارد میدان میشود. رشد نشریات تخصصی و مطرح شدن عناوینی همچون روابطعمومی و مدیریت ارتباطات بروز و ظهور میکند.
از مهمترین آثار علمی این دوره میتوان به کتاب مدیریت روابطعمومی نوشته گرونیگ و هانت (1948)، نظریههای روابطعمومی اثر کارل بوتان(1989) نظریه تعالی در روابطعمومی و مدیریت ارتباطات اثر جیمز گرونیگ (1992) و کتاب روابطعمومی راهبردی نوشته نورمن هارت (1994) نام برد.
تحولات روابطعمومی در دوره چهارم که از سال 2000 آغاز و تاکنون ادامه یافته است به دوره بحران هویت و ظهور ارتباطات راهبردی بازمیگردد. رویکرد انتقادی و پسامدرن به روابطعمومی، تغییر در عنوان از گرایش مدیریت ارتباطات راهبردی، توجه سه رویکرد کارکردی، تفسیری و انتقادی در مطالعات روابطعمومی و انتشار فصلنامه بینالمللی ارتباطات راهبردی از مهمترین شاخصههای دوره چهارم تحولات روابطعمومی است.
در این دوره است که به روابطعمومی انتقاداتی وارد میشود. موضوع دوسویه بودن ارتباط بعنوان یک آرمان مطرح میشود که خود طرح این مسئله ناشی از فقدان دوسویه بودن ارتباط و درحقیقت نوعی انتقاد بهشمار میرود. دورهای است که علم بلاغت و ادبیات و تاریخ و مطالعات بیشتر در سایر حوزهها بهعنوان نیازهای جدید روابطعمومی مطرح و وارد حوزه روابطعمومی میشود. موضوع استانداردها به شکل جدیتری مطرح میشود و تعالی در ارتباطات راهبردی و فاصله گرفتن از روابطعمومی از روزنامهنگاری از دیگر ویژگیهای این دوره است.
رویکرد به استانداردهای روابطعمومی از دوره سوم آغاز شد و افرادی نظیر گرونیگ، کرتین، واتسون، زفراس و مک نامارا در زمره اندیشمندانی هستند که ابعاد آموزش، پژوهش؛ دانش و حرفهگرایی را در روابطعمومی مورد توجه قرار میدهند.
استانداردها و رویکرد ارتباطات استراتژیک به روابطعمومی ضرورت یافته است. استاندارد که به معنای قاعده، معیار و مقیاس است در تعریف سازمان بینالمللی استادارد به معنای مدرکی دربرگیرنده قواعد، راهنماییها و ویژگیهایی برای فعالیتها با نتایج آنهاست که برای استفاده عمومی و مکرر از طریق همرایی فراهم و از طریق سازمانی شناخته شده تصویب شده است.
انواع استاندارد شامل ملی، منطقهای، بینالمللی، تشویقی یا اجباری، قانونی یا عملی فرایندی یا پیامدی، فنی یا غیرفنی است که پرسشهای اساسی چه فعالیتی را و چرا انجام میدهیم (چشمانداز) چه فعالیتی را و چگونه انجام میدهیم (ماموریت ) به کجا میرویم و چه چیزی را بهدست میآوریم (هدف) با تخصیص چه منابعی به هدف میرسیم (اولویتها) را پاسخ میدهد.
استاندارد و آموزش
در گزارش طلایی 2،4،7 و 12 ایپرا در سالهای 1974تا 1977 بر استانداردهای آموزش روابطعمومی تاکید دارد. توجه به نقش آموزش حرفهای و دانشگاهی و رسیدن به یک استاندارد ملی و بینالمللی در مراکز آموزشی و انجمنهای علمی و حرفهای در دوره سوم و چهارم ادامه یافته است.
استاندارد و دانش ارتباطات
ایپرا در گزارش طلایی 5، 9 و 13 خود بر استانداردهای دانش روابطعمومی طی سالهای 1985 تا 2000 تاکید کرد. تکیه بر دانش ارتباطات و سپس به مدیریت و کاربرد آن در روابطعمومی در آثار گرونیگ (1992) هارت (1994) تینچ و زفراس (2014) مشاهده میشود.
استاندارد و پژوهش
ایپرا در گزارشهای طلایی 3،10 و 11 به استانداردهای روش پژوهش و ارزشیابی در روابطعمومی طی سالهای 1979الی 1994 تاکید دارد.
توجه به نقش پژوهش در روابطعمومی با مطالعه جان پاولینک آغاز شد. سپس با آثار واتسون (2007) و استاک (2014) ادامه یافت.
استاندارد و اخلاق حرفهای
گزارش طلایی 2، 4، 7 و 12 ایپرا به استانداردهای آموزش روابطعمومی طی سالهای 1976 الی 1997 تاکید کرده است و اخلاق یکی از سه رکن اساسی حرفهای شدن است و بر ارزشهایی دلالت دارد که در کنار دو رکن دیگر یعنی مهارت و دانش قرار میگیرد.
12 فعالیت روابطعمومی با رویههای استاندارد شامل: انتشارات ادواری، انتشارات غیر ادواری، تبلیغات/ آگهی، ارتباط با رسانهها، بازدیدهای داخلی، رویدادهای ویژه، نمایشگاه و ترویج، آرشیو و کتابخانه، امور مشتریان، ارتباطات بحران، مسئولیت اجتماعی و رایزنی (لابیگری) شکل میگیرد.
استانداردسازی فعالیتهای روابطعمومی در چهار بعد آموزش، پژوهش، دانش و مهارتها و اخلاق حرفهای آغاز شده است. بیش از 10 فعالیت عملی در روابطعمومی قابلیت استانداردسازی دارد. بخشی از استانداردهای روابطعمومی نیاز به استانداردهایی خارج از حرفه دارد مانند استانداردهای رسانهها که بدون آن استانداردسازی در زمینه ارتباط با رسانهها غیرعملی خواهد بود زیرا استانداردها تابعی از رویکرد ارتباطات استراتژیک است.
استانداردهای پژوهش و سنجش روابطعمومی
پروفسور فرانک اویت رئیس و مدیرعامل سابق موسسه روابطعمومی
میخواهم چند دقیقهای درباره استانداردها و معیارهای سنجش در روابطعمومی صحبت کنم. اینکه چرا به آنها نیاز داریم و چطور آنها را گسترش میدهیم و اینکه شما چطور میتوانید در این زمینه مشارکت کنید. ائتلافی وجود دارد که خیلی معروف نیست بنابراین جای تعجب نیست اگر اسمشان را نشنیده باشید؛ ائتلاف استانداردهای پژوهشی روابطعمومی. در سال 2012 برای تشکیل این مرکز 6 سازمان گرد هم آمدند؛ انجمن روابطعمومی آمریکا، شورای انجمنهای روابطعمومی، انجمن بینالمللی سنجش و ارزیابی ارتباطات، اتحاد جهانی روابطعمومی و مدیریت ارتباطات، مجمع استانداردهای سنجش رسانههای اجتماعی روابطعمومی و موسسه روابطعمومی. علت گردهمآمدن این سازمانها این بود که هرکدام از آنها، از قبل، تکهای از پازل در مورد استانداردهای پژوهش را در دست داشت و روی آن کار میکرد. با خود فکر کردیم همگی دور هم جمع شویم و پلتفرمی گسترده را تشکیل دهیم که بتوانیم حوزههای محتلف را بررسی کرده و منتشر کنیم.
نکتهای که در مورد استاندارد وجود دارد این است که میتوانید ادعا کنید آنچه در دست دارید «استاندارد» است اما اگر مشتریهایی نداشته باشید که خدماتتان را بخرند یا محصولتان در بازار جایگاهی نداشته باشد و نیازی به آنها نباشد، بیفایده است. میتوانید بگویید آن محصول استاندارد است اما واقعا فرقی ندارد چون کسی آن را نمیخرد.
بنابراین باید احساس نیاز به آن وجود داشته باشد که البته در این شرایط بهخصوص این نیاز حس میشود. باید مشتریهایی داشته باشید که از شما توقع دارند چنین استانداردهایی داشته باشید. در چند سال اخیر سعی کردهایم بر فرآیندی کار کنیم که رسانههای سنتی، رسانههای اجتماعی، همه فرآیند ارتباطات از آگاهی تا خود رفتار و بازده سرمایهگذاری را با آن ارزیابی کنیم. البته ما پیشنهاد میکنیم فقط زمانی از اصطلاح «بازده سرمایهگذاری» استفاده کنید که واقعا میخواهید بگویید «میتوانیم برای سرمایهگذاری و بازدهی آن ارزش مالی تعیین کنیم و واقعا مقدار بازدهی سرمایهگذاری را محاسبه کنیم».
اگر اینطور نباشد استفاده از این اصطلاح جلوی کسانیکه در مورد اصطلاحات مالی اطلاعات دارند، اعتبار چندانی ندارد. بنابراین به نقطهای رسیدهایم که مشتریان ما میگویند چه استانداردهایی را از ما توقع دارند. اگر به وبسایت موسسه مراجعه کنید یا عبارت «ائتلاف استانداردهای پژوهشی روابطعمومی» را گوگل کنید میتوانید به این استانداردها دست پیدا کنید.
در حال حاضر ما در جایگاهی هستیم که شرکتها، آژانسها، مسئولان توسعه و تحقیق، انجمنها، دانشگاههایی که به متخصصان روابطعمومی پژوهش آموزش میدهند را تشویق میکنیم به ما بپیوندند و به اجرای این استانداردها متعهد شوند.
تنها در چند هفته بیش از 40 گروه به ما ملحق شدهاند که به این استانداردها متعهد هستند. هدف ما تا ماه سپتامبر حداقل 100 گروه است. فکر میکنیم با اقداماتی که انجام میدهیم حتما به این عدد میرسیم.
میخواهم در مورد هدف این استانداردها به شما بگویم. مثلا اگر امروزه شما رئیس دپارتمان ارتباطات شرکتی باشید و بخواهید شرکتها در قسمتهای مختلف جغرافیایی، واحدهای کسبوکار و کمپینها و دورههای متفاوت را بررسی کنید میدانید که واقعا باید برای همهچیز یک تامینکننده خدمات واحد داشته باشید.
ممکن است افراد حتی برای سادهترین اصطلاحات، تعاریف متفاوتی داشته باشند. ممکن است روشها و جعبه سیاههای گوناگونی داشته باشید. ما نمیخواهیم جلوی نوآوری را بگیریم و با تعریف استانداردها مانع آن شویم. بلکه برعکس میخواهیم با رسیدن به تعریف مشترک از مفاهیم ساده، خلاقیت را به سطح بالاتری ببریم.
هدف این استانداردها این است. مجددا شما را تشویق میکنم که به آنها نگاهی بیاندازید و اگر تمایل داشتید سازمان خود را به انجام این استانداردها متعهد کنید.
معرفی چهره ماندگار روابطعمومی ایران
در آئین افتتاحیه هجدهمین کنفرانس بینالمللی روابطعمومی ایران که روز چهارشنبه 4 اسفند 1400 برگزار شد از دکتر احمد یحیایی ایلهای به عنوان چهره ماندگار روابطعمومی ایران تجلیل شد.
احمد یحیایی ایلهای، دارای سی سال سابقه فعالیت حرفهای در حوزه روابطعمومی است و در بیش از 100 سمینار ملی و بینالمللی روابطعمومی طی 20 سال اخیر سخنرانی کرده است.
یحیایی ایلهای دانشآموخته دکتری تخصصی در رشته علوم ارتباطات است. از جمله دستاوردهای مهم علمی او میتوان به تدریس بیش از هزار دوره و سمینار آموزشی برای مدیران و کارشناسان روابطعمومی طی 20 سال اخیر و تالیف شانزده جلد کتاب تخصصی در زمینه ارتباطات و روابطعمومی اشاره کرد.
تجلیل از برگزیدگان نخستین جشنواره ملی مردمداری
- محمود نکونام رییس اداره کل روابطعمومی بانک سپه (مدال ملی مدیریت روابطعمومی)
- مهدی نورعلیشاهی رییس مرکز روابطعمومی و اطلاعرسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (جایزه ویژه مطالعات ارتباطی و فرهنگی)
- دکتر وحید قربانی مدیر ارتباطات و حوزه ریاست شرکت نفت ایرانول (جایزه مدیریت تبلیغات)
- دکتر ناصرالدین اسلامیفرد مدیرکل روابطعمومی و امور بینالملل بیمه رازی (جایزه برنامهریزی)
- مهندس صادق سکری مدیرکل روابطعمومی شرکت راهآهن جمهوری اسلامی ایران (جایزه مدیریت انتشارات)
- مهندس منصور فخاران مشاور ریاست و مدیرکل روابطعمومی سازمان راهداری و حملونقل جادهای کشور (مدیریت روابط رسانهای)
- محمد محتاطی فعال روابطعمومی (مدال مدیر برتر ارتباطگر)
- وحید کاظمزاده قاضیجهانی مدیر روابطعمومی سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی (مدال ملی روابطعمومی سرآمد)
- مهندس شهرام وردک رییس روابطعمومی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب (مدیریت رویداد - برگزاری موفق نمایشگاه تخصصی صنعت نفت کشور در اهواز)
این جشنواره با هدف ارتقای تصویر سازمانی روابطعمومیها، فراهم نمودن فضای مناسب برای تبادل تجارب روابطعمومیها، شناسایی و معرفی خلاقیتهای حرفهای روابطعمومیها، ایجاد محیط علمی و آموزشی برای مدیران و کارشناسان روابطعمومی و بسترسازی برای توسعه فعالیتهای تخصصی روابطعمومیهای کشور در دو بخش "مدالهای روابطعمومیایران" و"جوایز ویژه روابطعمومیایران" برگزار شد.
معرفی مقالات برتر
از بین 33 مقاله ارسالی، سه مقاله بررسی «مسئولیتهای اجتماعی رسانهها در مبارزه با کرونا»، نوشته: عباس خسروانی؛ «بررسی عوامل کلیدی موثر بر موفقیت مدیریت ارتباط با مشتری CRM در صنعت بانکداری»، نوشته: حمیدرضا عبدالملکی و اکرم محمدینیکو و «روابطعمومی در متاورس: آنچه باید بدانیم»، نوشته: یحیی احمدی و مسعود کریمخانی برای انتشار در کتاب مجموعه مقالات کنفرانس پذیرفته شدند.
رونمایی کتاب «استانداردهای جهانی و حرفهای روابطعمومی»
در بخش دیگری از مراسم، جلد اول کتاب «استانداردهای جهانی و حرفهای روابطعمومی» نوشته جمعی از نویسندگان، با همکاری مشترک انجمن متخصصان روابطعمومی و موسسه کارگزار روابطعمومی که از سوی انتشارات کارگزار روابطعمومی منتشر گردید، در آیین افتتاحیه "هجدهمین کنفرانس بینالمللی روابطعمومی ایران" و “نخستین جشنواره مردمداری ایران” رونمایی شد.
این کتاب که بهاهتمام مهدی باقریان و زهرا بابازادهگان منتشر شد، به محققان و متخصصان روابطعمومی کمک میکند تا ابعاد گوناگون استانداردهای روابطعمومی را به خوبی درک کرده و دریابند استانداردها کمک میکنند تا اطمینان حاصل شود که هر متخصص روابطعمومی با پیروی از مجموعهای خاص از قوانین و فرآیندها، وظایف خود را بهخوبی انجام میدهد.
این کتاب شامل شش مقاله علمی و پژوهشی به نامهای «استانداردهای روابطعمومی: دستور کار تحقیقاتی» تالیف مهدی باقریان مدیرعامل موسسه کارگزار روابطعمومی، «بررسی تلاشها برای تدوین استانداردهایی برای روابطعمومی: یک تحلیل مقایسهای از چهار ابتکار اصلی در زمینه سنجش و ارزیابی» تالیف الکساندر بومان، جیم مک نامارا، آنسگار زرفاس، «استانداردهایی برای روابطعمومی حرفهای» تالیف جک بارلیک، جرزی اولدژکی، کریستینا وویجیک، اوا هوپ، «راهنمای مسئولان ارتباطات برای تحقیق، تحلیل و ارزیابی» تالیف مارک وینر، کاگنیتو اینسایتس، «استانداردهای سنجش و ارزیابی روابطعمومی» برگرفته از کتاب PR Pundit و «استانداردسازی روابطعمومی آنلاین امری ضروری است» تالیف لی هونگ ژین، ما ژینگ، دوان وی هی است.
انتشار پنجاه و هشتادمین شماره فصلنامه "کارگزار روابطعمومی"
همزمان با برگزاری کنفرانس، پنجاه و نهمین شماره فصلنامه "کارگزار روابطعمومی" ویژه زمستان با دو پرونده "روابطعمومی متاورس" و "استانداردهای روابطعمومی" بهصورت تمامرنگی با کاغذ گلاسه به سردبیری مهدی باقریان منتشر شد.
روابطعمومی متاورس، تبلیغات در متاورس: موضوع تحقیق، بازاریابی در متاورس: آینده موتورهای جستجو، رسانههای اجتماعی و روابطعمومی، در آستانه ورود به فراجهان، استانداردهای روابطعمومی، چرا به استانداردها نیاز داریم؟، اهمیت تعیین استاندارد در روابطعمومی، استانداردهای تحقیقات روابطعمومی، استانداردسازی روابطعمومی آنلاین، انقلاب پارادایمی روابطعمومی در عصر هوش مصنوعی، ارتباطات استراتژیک در آسیا، گزارش برگزاری شانزدهمین جشنواره ملی انتشارات روابطعمومی و معرفی 4 کتاب جدید روابطعمومی، عنوانهای مطالب و مقالاتی است که در این شماره از فصلنامه به چاپ رسیده است.
از آنجایی که به دلیل همهگیری، امکان ارائه بقیه سخنرانیها فراهم نشد ویدئوی سخنرانان از جمله پروفسور جیمز گرونیگ پدر روابطعمومی مدرن در اختیار افراد ثبتنامی قرار خواهد گرفت.
|