تحلیل نحوه بازنمایی بزه دیدگی زنان در روزنامه ها

محمد فرجی ها
استادیار، گروه حقوق، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس
farajiha@modares.ac.ir

بهاره همت پور
کارشناس ارشد علوم اجتماعی، گروه جامعه شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس
B_hemmatpour@yahoo.com

شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)، مازیار ناظمی - پژوهش حاضر به این مساله می­پردازد که بازنمایی بزه­دیدگی زنان در روزنامه­های ایرانی با سایر گروه­ها متفاوت است.  از این رو، در این پژوهش محتوای اخبار بزه­دیدگی زنان را در چهار روزنامه همشهری، ایران، مردم­سالاری و اعتماد در فاصله زمانی 1 اردیبهشت 1388 تا 31 دی 1388 مورد تجزیه و تحلیل کیفی قرار دادیم.  فرض بر این است که زن بودن و زنانگی از عواملی است که سبب ایجاد مساله مذکور می­شود.  بنابراین پرسش اساسی در این پژوهش این است که چگونه رسانه­های نوشتاری، بزه­دیدگی زنان را ترسیم می­کنند.  در این پژوهش با مرور نظریات استوارت هال، کانل و با تکیه بر نظریه فورسیچ به مطالعه نحوه بازنمایی زنان در این چهار روزنامه به شیوه کیفی پرداختیم.  یافته­های پژوهش نشان می­دهند که زنان همواره در نقش قربانی و مردان در نقش معترض ظاهر شده­اند.  همچنین رسانه­ها به دو صورت به بازنمایی زنانی که قربانی جرم هستند، می­پردازند؛ نخست زنان بزه­دیده ایده­آل، که ناخواسته و نا آگاه قربانی جرم شده­اند؛ مانند زنانی که سوار مسافربرهای شخصی شده­اند.  دوم، زنانی که خود به مکان خطرناک رفته و یا با غریبه خطرناک ارتباط داشتند.  یافته­های پژوهش نشان می­دهند که این اخبار دیدگاه زن بزه­دیده را بازنمایی نکرده­اند.  هم­چنین لازم به ذکر است که در مطبوعات با بزه­دیده همدردی نمی­شود.  این اخبار مردانگی را محوریت قرار داده و زنان و زنانگی را به حاشیه می­رانند.