شبکه اطلاع رسانی روابط عمومی ایران (شارا)-||  نخستین روزنامه ایرانی کاغذ اخبار نام دارد که با بررسی های صورت گرفته در محتوای این روزنامه رسمی ایران به راحتی می توان دریافت که از همان ابتدا رسانه ها و روزنامهها در ایران وابسته به قدرت، جناح و طرز فکری خاص بوده اند.

اگر با دیدی وسیع تر به این مقوله نگاه کنیم، در می یابیم که در کشورهای غربی که در این حوزه پیشتاز بوده و از حدود 400 سال پیش اقدام به انتشار اخبار از طریق روزنامه های کثیرالانتشار می کرده اند نیز این جانبداری به چشم می خورد.

بنابراین، تمامی کارشناسان حوزه رسانه و پژوهشگران علم ارتباطات بر این امر اتفاق نظر دارند که شکل گیری رسانه های متعدد و متنوع در همه جای دنیا برای نیل به هدف خاصی است که غالبا هم سیاسی است.

از این رو، همواره شاهد این موضوع هستیم که اشخاص حقیقی و حقوقی، ارگان ها و موسسات دولتی و غیردولتی تلاش می کنند با فراهم آوردن رسانه ای برای خود بتوانند دیدگاه های مورد نظر خود را به مخاطبان منتقل کرده و در کارزار رقابت با دیگران موفق عمل کنند.

با علم به این حقیقت است که درمی یابیم وابسته بودن روزنامه ها، خبرگزاری ها و سایت‌های خبری به اشخاص و گروه‌های سیاسی دیگر موضوع عجیبی نیست و این دقیقا همان چیزی است که در برابر اصل استقلال و حرفه ای بودن رسانه ها و مطبوعات مانند تیغی دو لبه عمل مب کند.

صداقت و حرفه ای گری اصحاب رسانه قربانی مسائل جناحی شده
یک کارشناس رسانه در گفتگو با سیناپرس با بیان اینکه صداقت و حرفه ای گری اصحاب رسانه قربانی مسائل جناحی شده، گفت: نمی توان این موضوع را انکار کرد که هر رسانه‌ای جناح، ایدئولوژی و موضع خاص خود را دارد. اما هر رسانه ای باید در تمامی فعالیت های خود این موضوعات را مد نظر قرار دهد که در حوزه فعالیتی که دارد از چه کسانی حمایت می کند و چه کسانی را متضرر می کند؟ آیا منافع ملی برایش اهمیت دارد یا بحث های شخصی را مد نظر قرار می دهد؟

محمد سلطانی فر با بیان اینکه ماهیت یک جامعه دموکراتیک شکل گیری جریان ها و احزاب سیاسی مختلف در آن است، ادامه داد: از این رو، یک خبرنگار به دلیل ماهیت شغلی که دارد وابسته به یک جریان سیاسی است و به هیچ عنوان نمی توان این موضوع را نفی کرد. اما، حمایت کورکورانه، عدم رعایت اخلاق حرفه ای و تحت الشعاع قرار دادن منافع ملی در مقابل منافع جناحی، از موضوعاتی است که همواره و در هر شرایطی باید خط قرمز رسانه ها و صاحبان آنها باشد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در هر زمانی و در همه جوامع بازی های جناحی و سیاسی یکی از قلمروهای رسانه ها بوده است، گفت: اما این که چگونه بتوان ضمن این بازی، منافع ملی را هم حفظ کرد موضوع حساسی است.

وی تاکید کرد: به هر حال در همه جای دنیا روزنامه‌ها و رسانه‌ها سمت و سوی سیاسی دارند و این مقوله ماهیت کلی رسانه ها را شکل می دهد اما، نکته ای که در اینجا حائز اهمیت است این است که در این میان، منافع ملی و عمومی، مسوولیت اجتماعی و اخلاق حرفه ای خبرنگاران و روزنامه نگاران زیر سوال نرود.

تحلیل محتوای رسانه ها فعالیت های جناحی را بی اثر می کند
یک فعال رسانه ای و استاد دانشگاه نیز در گفتگو با سیناپرس با بیان اینکه لازمه فعالیت هر تشکل و حزب سیاسی برای بقا در کارزار رقابت به دست آوردن رسانه است، گفت: دلیل این امر هم بسیار واضح است. چراکه، رسانه به دلیل ماهیتی که دارد می تواند به راحتی کنترل مردم و قدرت را به دست گیرد و برای یک فعال سیاسی چه چیزی از این بهتر است.

حمید ضیایی پرور تصریح کرد: بنابراین، ماهیت رسانه و صاحبان قدرت که رسانه ای را در اختیار دارند، همین است. از این رو، به نظر می رسد به جای مقابله با این موضوع بهتر باشد مسوولان و مخاطبان سواد رسانه ای خود را ارتقا دهند تا با در اختیار داشتن دانش و مهارت نحوه دسترسی به اخبار بتوانند از محتواهای منتشر شده به درستی استفاده کرده و قدرت تجزیه و تحلیل، انتقاد و درک پیام های پشت رسانه را داشته باشند.

وی ادامه داد: راهکار مقابله با جناح بندی کردن رسانه ها این است که مخاطب را به سلاحی مجهز کنیم که بتواند از اسرار پشت پرده اخبار آگاه شود و حتی مطالب سانسور شده را نیز درک کند. با چنین نگاه تحلیلی به محتوای رسانه ها است که افراد غیرحرفه ای که بنا به دلایلی قدرت را به دست گرفته اند دیگر نمی توانند از رسانه برای رسیدن به منافع شخصی و اهداف خود استفاده کنند.

گزارش: هانیه حقیقی